ଆସ୍ପିରିନ

ଆସ୍ପିରିନ
Clinical data
Pronunciation	acetylsalicylic acid /əˌsiːtəlˌsæl[invalid input: 'ɨ']ˈsɪl[invalid input: 'ɨ']k/
Synonyms	2-acetoxybenzoic acid; acetylsalicylate; acetylsalicylic acid; O-acetylsalicylic acid
AHFS/Drugs.com	monograph
MedlinePlus	a682878
data	US FDA: Aspirin;
Pregnancy; category	AU: C ; US: C (Risk not ruled out) D in the 3rd trimester; ;
Routes of; administration	Most commonly by mouth, also rectal, lysine acetylsalicylate may be given intravenously or intramuscularly
ATC code	A01AD05 (WHO) B01AC06, N02BA01;
Legal status
Legal status	AU: S2 (Pharmacy only) except when given intravenously (in which case it is schedule 4), used in animal medicine (schedule 5/6) or when the dose is higher than usual.; UK: General sales list (GSL, OTC) ; US: OTC ;
Pharmacokinetic data
Bioavailability	80–100%
Protein binding	80–90%
Metabolism	Liver, (CYP2C19 and possibly CYP3A), some is also hydrolysed to salicylate in the gut wall.
Elimination half-life	Dose-dependent; 2–3 hours for low doses, 15–30 hours for large doses.
Excretion	Urine (80–100%), sweat, saliva, feces
Identifiers
	IUPAC name 2-(acetyloxy)benzoic acid;
CAS Number	50-78-2 ;
PubChem CID	2244;
IUPHAR/BPS	4139;
DrugBank	DB00945 ;
ChemSpider	2157 ;
UNII	R16CO5Y76E;
KEGG	D00109 ;
ChEBI	CHEBI:15365 ;
ChEMBL	CHEMBL25 ;
PDB ligand	AIN (PDBe, RCSB PDB);
ECHA InfoCard	100.000.059
Chemical and physical data
Formula	C9H8O4
Molar mass	180.157 g/mol
3D model (JSmol)	Interactive image;
Density	1.40 g/cm3
Melting point	135 °C (275 °F)
Boiling point	140 °C (284 °F) (decomposes)
Solubility in water	3 mg/mL (20 °C)
	SMILES O=C(Oc1ccccc1C(=O)O)C;
	InChI InChI=1S/C9H8O4/c1-6(10)13-8-5-3-2-4-7(8)9(11)12/h2-5H,1H3,(H,11,12) ; Key:BSYNRYMUTXBXSQ-UHFFFAOYSA-N ;
(verify)

ଇଂରାଜୀ ଲିଙ୍କ

https://or.wikipedia.org/wiki/Aspirin

ଆସ୍ପିରିନ (ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ ଆସ୍ପିରିନ/Aspirin, ରାସାୟନିକ ନାମ ଆସେଟାଇଲ ସାଲିସାଲିକ ଏସିଡ/acetylsalicylic acid ବା ଏଏସଏ/ASA) ଏକ ପ୍ରକାର ଔଷଧ ଯାହା ପ୍ରଦାହ, ଯନ୍ତ୍ରଣା ଓ ଜ୍ୱର ନିବାରଣ ନିମନ୍ତେ ଦିଆଯାଏ ।^[୩] କାୱାସାକି ଡିଜିଜ, ପେରିକାର୍ଡ଼ାଇଟିସ (pericarditis) ଓ ରିଉମାଟିକ ଜ୍ୱର ଇତ୍ୟାଦି ରୋଗରେ ଏହା ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଭାବରେ ଦିଆଯାଏ । ହୃଦ୍‌ଘାତ ଆରମ୍ଭ ହେବା ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ଆସ୍ପିରିନ ଦେଲେ ମୃତ୍ୟୁ ସଙ୍କଟ କମିଯାଏ । ଉଚ୍ଚ ସଙ୍କଟ ଥିବା ଲୋକଙ୍କର ହୃଦ୍‌ଘାତ, ସ୍ଟ୍ରୋକ ଓ ଥ୍ରୋମ୍ବସ (blood clots) ରୋଗମାନଙ୍କର ପ୍ରତିରୋଧ ନିମନ୍ତେ ଦୀର୍ଘକାଳୀନ ଆସ୍ପିରିନ ଦିଆଯାଏ ।^[୩] ଆସ୍ପିରିନ ଦେଲେ କୋଲୋରେକ୍ଟାଲ କର୍କଟ ଭଳି କେତେକ କର୍କଟ ରୋଗମାନଙ୍କର ସଙ୍କଟ କମିଯାଏ ।^[୪] ଜ୍ୱର ଓ ଯନ୍ତ୍ରଣା ନିମନ୍ତେ ଦେଲେ ଏହି ଔଷଧର କାର୍ଯ୍ୟ ୩୦ ମିନିଟ ମଧ୍ୟରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଯାଏ ।^[୩]

ଏହି ଔଷଧ ଯୋଗୁ ପେଟ ଗୋଳମାଳ (upset stomach) ଭଳି ସାଧାରଣ ପାର୍ଶ୍ୱ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ଦେଖାଯାଏ । ଅଧିକ ପାର୍ଶ୍ୱ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ମଧ୍ୟରେ ପାକସ୍ଥଳୀ ଘାଆ, ପାକସ୍ଥଳୀ ରକ୍ତସ୍ରାବ ଓ ଆଜ୍‌ମା ଅଧିକ ହେବା ଦେଖାଯାଏ । ମଦ୍ୟପାନ ଓ କେତେକ ଔଷଧ ଯେପରିକି ନନ୍‌ସ୍ଟିରଏଡାଲ ଆଣ୍ଟିନଫ୍ଲାମେଟରି (nonsteroidal anti-inflammatory drug) ବା ଆଣ୍ଟିକୋଆଗୁଲାଣ୍ଟ (blood thinners) ସେବନ କଲେ ଓ ବୟସ୍କ ଲୋକଙ୍କର ରକ୍ତସ୍ରାବ ସଙ୍କଟ ଅଧିକ ରହେ । ଗର୍ଭାବସ୍ଥାର ଶେଷ ଭାଗରେ ଆସ୍ପିରିନ ଦେବାକୁ ସୁପାରିସ କରାଯାଏ ନାହିଁ । ରେ ସିଣ୍ଡ୍ରୋମ ହେବା ସମ୍ଭାବନା ଥିବାରୁ ସଂକ୍ରମଣ ଥିବା ପିଲାଙ୍କୁ ଆସ୍ପିରିନ ଦିଆଯାଏ ନାହିଁ । ଅଧିକ ଡୋଜ ଦେଲେ ଟିନାଇଟସ ହୁଏ । ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଏନଏସଆଇଡି ଭଳି ଏହା କାମ କରିବା ସ‌ହ ପ୍ଲାଟେଲେଟର କାର୍ଯ୍ୟବିଧି ଅବରୋଧ କରିଦିଏ ।^[୩]

ଅତି କମରେ ପ୍ରାୟ ୨୪୦୦ ବର୍ଷ ଧରି ଔଷଧୀୟ ଗୁଣ ଥିବା ଯୋଗୁ ଆସ୍ପିରିନ ଥିବା ଉଇଲୋ ଗଛର ପତ୍ର ବ୍ୟବ‌ହୃତ ହୋଇଆସିଛି ।^[୫] ସନ ୧୭୬୩ରେ ଏଡ଼ୱାର୍ଡ଼ ସ୍ଟୋନ (Edward Stone) ଏହାର ଛାଲି ରସ ନେଇ ଜ୍ୱର ନିମନ୍ତେ ପ୍ରଥମ ଅନୁଶୀଳନ କରିଥିଲେ ।^[୬]^[୫] ସନ ୧୮୯୭ରେ ରାସାୟନିକ ପଦ୍ଧତିରେ ଆସ୍ପିରିନ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଥିବା ଯୋଗୁ ବେୟର କମ୍ପାନୀର କେମିଷ୍ଟ ଫେଲିକ୍ସ ହଫମ୍ୟାନଙ୍କୁ (Felix Hoffmann) ଶ୍ରେୟ ଦିଆଯାଏ ।^[୭]

ପୃଥିବୀରେ ସର୍ବାଧିକ ବ୍ୟବ‌ହୃତ ଔଷଧମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଆସ୍ପିରିନ ଗୋଟିଏ ଯାହା ଲୋକମାନେ ପ୍ରତିବର୍ଷ ୪୦,୦୦୦ ଟନ (୫୦ରୁ ୧୨୦ ନିୟତ ବଟିକା) ଗ୍ରହଣ କରୁଛନ୍ତି ।^[୮]^[୫] ଏହାର ନାମ ବିଶ୍ୱ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସଂଗଠନର ଅତ୍ୟାବଶ୍ୟକୀୟ ଔଷଧ ଚିଠାରେ ଅଛି ଯାହା ମୌଳିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସିସ୍ଟମ ନିମନ୍ତେ ଅତି ମହତ୍ତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ।^[୯] ଏହା ଜେନେରିକ ଔଷଧ ନାମରେ ଉପଲବ୍‌ଧ ହୁଏ । ସନ ୨୦୧୪ରେ ଏହାର ବିକାଶଶୀଳ ଦେଶମାନଙ୍କରେ ଏହାର ହୋଲସେଲ ମୂଲ୍ୟ ଡୋଜ ପିଛା ୦.୦୦୨ରୁ ୦.୦୨୫ ଆମେରିକୀୟ ଡଲାର ।^[୧୦] ସନ ୨୦୧୫ରେ ଗୋଟିଏ ମାସର ଆସ୍ପିରିନ ଖର୍ଚ୍ଚ ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକାରେ ପ୍ରାୟ ୨୫ ଡଲାରରୁ କମ ।^[୧୧]

ଆଧାର

↑ ^୧.୦ ^୧.୧ ^୧.୨ Brayfield, A, ed. (14 January 2014). "Aspirin". Martindale: The Complete Drug Reference. Pharmaceutical Press. Retrieved 3 April 2014.
↑ ^୨.୦ ^୨.୧ "Zorprin, Bayer Buffered Aspirin (aspirin) dosing, indications, interactions, adverse effects, and more". Medscape Reference. WebMD. Retrieved 3 April 2014.
↑ ^୩.୦ ^୩.୧ ^୩.୨ ^୩.୩ "Aspirin". Drugs.com. American Society of Health-System Pharmacists. June 6, 2016. Retrieved 30 August 2016.
↑ Patrignani, P; Patrono, C (30 August 2016). "Aspirin and Cancer". Journal of the American College of Cardiology. 68 (9): 967–76. PMID 27561771.
↑ ^୫.୦ ^୫.୧ ^୫.୨ Jones, Alan (2015). Chemistry: An Introduction for Medical and Health Sciences (in ଇଂରାଜୀ). John Wiley & Sons. pp. 5–6. ISBN 9780470092903.
↑ Edmund, Stone (1763). "An account of the success of the bark of the willow in the cure of agues. In a Letter to the Right Honourable George Earl of Macclesfield, President of R. S. from the Rev. Mr. Edmund Stone, of Chipping-Norton in Oxfordshire". Philosophical Transactions of the Royal Society of London. 53: 195–200. doi:10.1098/rstl.1763.0033. JSTOR 105721.
↑ Sneader, W (2000). "The discovery of aspirin: A reappraisal". BMJ (Clinical research ed.). 321 (7276): 1591–1594. doi:10.1136/bmj.321.7276.1591. PMC 1119266. PMID 11124191.
↑ Warner, T D; Warner TD, Mitchell JA (2002). "Cyclooxygenase-3 (COX-3): filling in the gaps toward a COX continuum?". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 99 (21): 13371–3. doi:10.1073/pnas.222543099. PMC 129677. PMID 12374850.
↑ "WHO Model List of EssentialMedicines" (PDF). World Health Organization. October 2013. Retrieved 22 April 2014.
↑ "Acetylsalicylic Acid". International Drug Price Indicator Guide. Retrieved 30 August 2016.^{[permanent dead link]}
↑ Hamilton, Richart (2015). Tarascon pocket pharmacopoeia (2015 deluxe lab-coat edition ed.). Jones & Bartlett Learning. p. 5. ISBN 9781284057560. {{cite book}}: |edition= has extra text (help)

[MD-1] ୧.୦ ^୧.୧ ^୧.୨ Brayfield, A, ed. (14 January 2014). "Aspirin". Martindale: The Complete Drug Reference. Pharmaceutical Press. Retrieved 3 April 2014.

[MSR-2] ୨.୦ ^୨.୧ "Zorprin, Bayer Buffered Aspirin (aspirin) dosing, indications, interactions, adverse effects, and more". Medscape Reference. WebMD. Retrieved 3 April 2014.

[AHSF2016-3] ୩.୦ ^୩.୧ ^୩.୨ ^୩.୩ "Aspirin". Drugs.com. American Society of Health-System Pharmacists. June 6, 2016. Retrieved 30 August 2016.

[4] Patrignani, P; Patrono, C (30 August 2016). "Aspirin and Cancer". Journal of the American College of Cardiology. 68 (9): 967–76. PMID 27561771.

[Jon2015-5] ୫.୦ ^୫.୧ ^୫.୨ Jones, Alan (2015). Chemistry: An Introduction for Medical and Health Sciences (in ଇଂରାଜୀ). John Wiley & Sons. pp. 5–6. ISBN 9780470092903.

[6] Edmund, Stone (1763). "An account of the success of the bark of the willow in the cure of agues. In a Letter to the Right Honourable George Earl of Macclesfield, President of R. S. from the Rev. Mr. Edmund Stone, of Chipping-Norton in Oxfordshire". Philosophical Transactions of the Royal Society of London. 53: 195–200. doi:10.1098/rstl.1763.0033. JSTOR 105721.

[Sn2000-7] Sneader, W (2000). "The discovery of aspirin: A reappraisal". BMJ (Clinical research ed.). 321 (7276): 1591–1594. doi:10.1136/bmj.321.7276.1591. PMC 1119266. PMID 11124191.

[COX2002-8] Warner, T D; Warner TD, Mitchell JA (2002). "Cyclooxygenase-3 (COX-3): filling in the gaps toward a COX continuum?". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 99 (21): 13371–3. doi:10.1073/pnas.222543099. PMC 129677. PMID 12374850.

[9] "WHO Model List of EssentialMedicines" (PDF). World Health Organization. October 2013. Retrieved 22 April 2014.

[10] "Acetylsalicylic Acid". International Drug Price Indicator Guide. Retrieved 30 August 2016.^{[permanent dead link]}

[Ric2015-11] Hamilton, Richart (2015). Tarascon pocket pharmacopoeia (2015 deluxe lab-coat edition ed.). Jones & Bartlett Learning. p. 5. ISBN 9781284057560. {{cite book}}: |edition= has extra text (help)

[୨]

[୧]

[୩]

[୪]

[୫]

[୬]

[୭]

[୮]

[୯]

[୧୦]

[୧୧]