Nom d’ostal

Un nom d’ostal^[1] (var. nom d'ostau) o nom de familha^[2][3] es lo nom d'una persona qu’es transmés a un enfant par l'un de sos parents, o los dos, o donat per l'administracion o la collectivitat, segon las règlas e costumas en vigor. Lo nom d’ostal es en usatge dins fòrça culturas, caduna avent de règlas pròprias al subjècte de son utilizacion; es donc pas sempre lo patronim (nom del paire). Dins lo dreit medieval, s'emplegava lo mot cognòm^[4][5] manlevat a la tradicion latina del nom roman (tria nomina).

En Lengadòc e una partida de Gasconha, lo patronim pòt s'avalir al benefici del nom d’ostal. Quand demora pas qu’ela, l'eritièra transmet son nom d’ostal a son espós qu’el abandona son nom d’ostal.

Tradicionalament lo nom d’ostal frança èra lo partonim. Dempuèi la lei del 18 de junh de 2003 relativa a la devolucion del nom d’ostal, la transmission del nom d’ostal destria pas pus lo nom de la maire e aqueste del paire. L'enfant pòt portar lo nom de l'un o de l'autre, veire los dos noms juntats dins l'òrdre causit pels parents o dins l'òrdre alfabetic per decision del jutge quand los parents son pas en acòrdi sus l'òrdre.

A la naissença de l’enfant, los parents causisson lo nom de transmetre : aqueste del paire, aqueste de la maire, o ambedos juntats dins l'òrdre causi pels parents. En cas de desacòrdi entre los parents, l'enfant pòrte los noms dels dos parents juntats per òrdre alfabetic. Se pas cap de declaracion particulara se fa a l'oficièr d'estat civil, a l'enfant s’atribuís lo nom del parent que la filiacion foguèt establida d’en primièr o aqueste del paire quand la filiacion es simultanèa. La causida del nom de lor primièr enfant pels parents s'aplica en seguida pels autres enfants fraires e sòrres.

Espanha

Dins la transmission generacionala tradicionala l’enfant pòrta noms d’ostal aqueste del paire e aqueste de la maire, la precedéncia del nom del paire elimina enseguida lo nom de la maire de la linhada de familha. Mas lo drech contemporanèu dona l'egalitat dels sèxes en permetent la transposicion del nom de la maire primièr, mas la majoritat seguís l'òrdre tradicional patronim-matronim.

Coma pels noms catalans (cognom), la costuma espanhòla inclutz l'opcion de jònher los noms d’ostal amb la conjoncion y (« e »); los noms catalans utilizan i.

Quand lo paire es desconegut, o s’aquel refusa de reconéisser la parentat, l'enfant pòrta los noms de sa maire.

En Itàlia, lo nom d’ostal es atribuit al moment de la declaracion de naissénça per l'inscripcion de l’enfant al registre de l'estat civil. Se l’enfant es d'una femna maridada, prendrà lo nom d‘ostal de l’espos, seguit d’aqueste de la maire solament se lo paire es d'acòrdi; se la femna es pas maridada e se l'enfant es reconegut pel paire al naícer, portarà lo nom d’ostal del paire, seguit d’aqueste de la maire se lo pare accèpta.

• Patronim
• Matronim
• nom de naissença
• Nom d’usatge
• Prenom

1. ↑ «Nom» (en francés). Multidiccionari Occitan Dicod'Òc. Congrès permanent de la lenga occitana.
2. ↑ de Cantalausa, Joan. Diccionari general occitan: a partir dels parlars lengadocians, p. 679. ISBN 2-912293-04-9. 
3. ↑ Toscano, Reinat. Diccionari de la lenga d'òc d'après lo parlar niçard. Niça: Auba Novèla, p. 1054. 
4. ↑ «Bulletin de la Société des sciences, lettres et arts de Pau». Pau: Société des sciences, lettres et arts, 1922. [Consulta: 10 de març de 2024]
5. ↑ Universitat de Munic. Acadèmia Bavaresa de las Sciéncias. Diccionari de l'occitan medieval. Cèrca «Cognom». [Consulta: 10 de març de 2024]