Anniversari

Un anniversari es la data dins l'annada qu’un eveniment arribèt, mai sovent una naissença.

Es frequent, dins fòrça culturas, de celebrar l'anniversari de la naissença de la parentela e dels amics fasent una fèsta e ofrissent de presents a la persona concenada. Es tanben l’escasença, aquesta jorn, de l'occasion, de la costojar mai que d’abitud, coma de realizar unes de sos vòts.

• « Las diferentas costumas que s’observan a l’ora d’ara a l’escasença dels anniversaris de naissença an una istòria longa. Lors originas son ligadas a las mascaria e a la religion. Las practicas en usatge dins los temps ancians, que consistituissian a far de complements, a ofir de presents e a festejar l’eveniment — de candèlas encendidas venent coronar l’ensems — èran censadas protegir dels demònis aqueste que celebrava son anniversari; la seguretat per l’an venent èra alara realizada. (…) Fins al sègle IV, lo cristianisme regetava la celebracion dels anniversaris, los considerant coma una costuma pagana. » ^[1]

• Dins l'Ancian Testament, una taulejada d'anniversari es citada en Genèsi 40, 20, dins l’istòria de Josèp : "Puèi arribèt, lo tresen jorn, jorn de la naissença del Faraon, que faguèt una taulejada per totes sos servicials; e aucèt la tèsta del cap del botelhièrs e la tèsta del cap dels panatièrs mejans sos servicials: lo tornèt establir dins son ofici de botelhièr(...). Mas lo cap dels panatièrs, lo penjèt.”
• Dins l Nòu Testament, una taulejada d'anniversari es citada en Marc 6, 21 quand la filha d'Erodiades obtenguèt la tèsta de Joan Batista : “Alara venguèt in jour propici, quand Eròdes, a l’anniversari de sa naissença, faguèt una taulejada pels grands de sa cort, los oficials e los personatge màger de Galilèa: - la filha d’Erodiades dintrèt e dancèt, e agradèt tant a Eròdes que faguèt lo jurament de li donar çò que demandariá. E ela diguèt, endoctrinada per sa maire: ‘Dona-me aquí, sus un plat, la tèsta de Joan Batista.’ (...) envièt escapitar Joan dins la preson.”

• « Los Grècs cresián que per cada uman èra ligat un esperit protector o daimon qu’assistava a sa naissença e viigilava sus el pendent sa vida. Aqueste esperit èra en ligam mistic amb lo dieu que l'anniversari correspondava al jorn de la naissença de l’individú. Los Romans tanben tengavan aquesta idèa. (...) Aquesta cresença caminèt e s’encontra dins las nocions d'àngel gardian, de fada mairina e de sant patron. (...) La costuma consistant a alucar de candèlas sus de pastèls comencèt amb los grècs. (...) De pastèls de mèl, redonds coma la luna e enlusit per de ciris, èran pausats suls altars del temple de Diana. (...) La cresença populara atribuís a las candèlas d'anniversari lo poder magic d'enaucir los vòts. (...) Los ciris alucats e los fuòcs del sacrifici aguèron sempre un sens mistic particular dempuèi que l’òme comencèt a auçar d’altars als dieus. Las candèlas son donc un omenatge a l’enfant que festeja son aniversari; li fan las onors e son de bonastre. (...) Los vòts d'anniversari e los vòts de bonaür fan plan partit de la fèsta. (...) Aquesta cresença s’enrasiga dins la mascaria. (...) Los vòts d'anniversaris pòdon far de ben o de mal que sem prèp del mond dels esperits a aqueste quite moment. »^[2]

Dans l'Antiquitat, lo jorn de naissença fa l’objècte d'une celebracion regulara, l natalícia (del latin natalicia, repai anniversari de naissença) jos la foma d’un « rite religiós privat e public ». Es reservat als emperaires qu’a l'anniversaris se dona de sacrificis^[3].

Al començament del sègle XIII, Marco Polo, dins Devisament del Mond, descriu los festenals pendent l'anniversari de l'emperaire de China Kubilai Khan^[4].

La celebracion dels anniversaris ven mai rare pendent l’Edat Mejana (mai que la data de naissença es rarament coneguda), la Glèisa catolica de Roma li essent ostila a causa de sas originas paganas e que la naissença remembra lo pecat original, preferissent promòure la fèsta del « sant patron » correspondent a son prenom de batisma o a sa mòrt (natalícia o anniversarium funerai) considerada coma la dies natalis, « jorn de naissença » (la resurreccion). Solas excepcions : la « Nativitat de Jèsus Crist », la « Nativitat de sant Jona Batista » e la « Nativitat de la Verge Maria » ^[5]. Pasmens, torna per escasenças a partir del sègle XIII e regularament a l’epòca de la Reforma: qu’es alara plan considerar de desviar l’atencion cap a una autra data que lo jorn de la fèsta d’un sant (reget del culte dels sants) e que tornan lo van pels oroscòpis. Encara al sègle XIX fòrça còde de saber viure d’orientacion catolica privligian la fèsta del « sant patron », la celebracion de l'anniversaris se difusant progressivament dins la borgesia puèi dins lo mond obrièr al sègle XX^[6].

Fòrça sistèmas astrologics existisson pel mond, que determinan lo signe astrologic d'una persona segon sa data d'anniversari e eventualament l'ora e lo luòc de naissença. Assajan de’n deduire son caractèr, ses afinitat, veire de predire son avenidor

1. ↑ Schwäbische Zeitung (suplement del Zeit und Welt) du 3-4 avril 1981, p. 4.
2. ↑ The Lore of Birthdays (New York, 1952) de Ralph et Adelin Linton, pp. 8, 18-20.
3. ↑ Cicéron, Epistulae ad Atticum, VII, 5, 3 ; IX, 4,3
4. ↑  {{{títol}}}. 
5. ↑ Vincent Gourdon, « La fête de soi », dans La vie des idées, le 4 mai 2011
6. ↑ Jacques Le Goff, Les lundis de l'histoire sur l'« Anniversaire depuis le Moyen Âge », 29 mars 2010

• Jean-Claude Schmitt, « L'invention de l'anniversaire », Annales. Histoire, Sciences Sociales, 4/2007 (62e année), p. 793-835.