Sagu

Sagu
Gambar biji sagu yang telah diproses
Pengelasan saintifik

Sago adalah sejenis kanji yang dihasilkan dari teras berkabus, pelbagai batang sawit tropika, terutamanya pokok Rumbia.^[1] Pokok sagu juga merupakan sumber makanan ruji bagi kaum peribumi di Sabah dan Sarawak, antaranya suku kaum Bisaya, dan Melanau, dan juga bagi penduduk tanah rendah New Guinea dan Maluku, di mana ia dipanggil saksak, rabia dan sagu. Bekalan sagu terbesar berasal dari Asia Tenggara, terutamanya Indonesia dan Malaysia. Jumlah sagu yang besar dihantar ke Eropah dan Amerika Utara untuk tujuan memasak. Secara tradisional dimasak dan dimakan dalam pelbagai bentuk, seperti digulung berbentuk bebola, dicampur dengan air mendidih untuk membentuk pasta seperti gam ( papeda ), atau sebagai lempeng. Sago sering dihasilkan secara dagangan dalam bentuk "mutiara" (agregat kanji bulat kecil, sebahagiannya bergel melalui pemanasan). Mutiara sago boleh direbus dengan air atau susu dan gula untuk membuat puding sagu manis. Mutiara Sago adalah serupa dengan penampilan kanji-kanji mutiara sumber lain, contohnya kanji ubi kayu dan kanji kentang, dan ia boleh digunakan saling berganti dalam beberapa hidangan.

Nama sago juga kadang kala digunakan untuk kanji yang dihasilkan dari sumber lain, terutama sagu cycad, Cycas revoluta. Sagu cycad juga biasa dikenali (mengelirukan) sebagai sagu sawit, walaupun ini merupakan salah faham kerana cycads bukan palma. Menghasilkan kanji yang boleh dimakan dari sagu cycad memerlukan penjagaan khas kerana sifat cycads yang beracun. Sagu Cycad digunakan untuk tujuan yang sama seperti sagu sawit.

Pokok sagu mempunyai banyak pelepah berbentuk pinnate 6-8 meter panjang yang mula-mula tegak kemudian perlahan-lahan melengkung ke bawah.

Pokok sagu mengeluarkan jambak bunga yang menghasilkan banyak bunga jenis dwiseks dan kemudian akan mengeluarkan biji-biji sagu. Bunga adalah jenis ‘protandrous’ di mana bunga jantan akan menjadi matang dahulu daripada bunga betina. Ini bagi memastikan pendebungaan kacuk (cross pollination) akan berlaku. Musim berbunga akan mengambil masa dua tahun di mana selepas ini pokok rumbia akan mati.

Catatan Zhu Fan Zhi hasil tulisan Zhao Rukuo (Chau Ju Kua) merupakan koleksi deskripsi negeri-negeri dan pelbagai produk perdagangan dari luar China. Ianya merupakan sumber rujukan ke atas penduduk, kebudayaan dan secara khusus komoditi-komoditi yang diperdagang di Asia Tenggara dan lautan Hindi semasa dinasti Song yang siap dibukukan sekitar tahun 1255. Merujuk kepada kerajaan Brunei pada abad ke-12, beliau menyatakan sagu sebagai salah satu makanan ruji masyarakat tempatan.

"The country produces no wheat, but hemp and rice, and they use sha-hu for grain.."

• 
  Gambar emping yang diperbuat daripada sagu.
• 
  Sagu butir kecil yang dijual kering di pasar.
• 
  Sagu butir kecil yang dijual kering di pasar.
• 
  Sagu butir besar yang dijual basah di pasar.

Cari sagu dalam Wikikamus bahasa Melayu, kamus bebas.

• http://www.sabah.gov.my/tani/bm/crop_sagu.ht
• Dongeng mengenai sagu.