Cafè espress

Quest articol chì l'è scrivud in lombard, con la Noeuva Ortografia Lombarda

Quell articol chì l'è domà un sbozz. Se violter sii bon de metegh dent un quaicoss pussee, preocupeves minga e provegh. Inscì de havégh un'ideja de tucc i alter sbozz, vardee chinscì.

Cafè espress
Un cafè espress in la classega tazzina de ceramega
Origen
Alter nòmm	Caffè espresso
Pòst d'origen	Italia
Region	Piemont Lombardia
Spantegament	Tut el mond
Area de produzion	Turin e Milan
Dettaj
Categoria	bibita
Settor	Bevande analcoleghe, distillad e liquor
Ingredient principaj	cafè
Variant	cafè longh, cafè ristret, cafè a mità e cafè corret

El cafè espress (espresso in toscan) a l'è un tipo de cafè che l'è fad dent de 'na machina grazzia a la percolazzion a volta pression de l'aqua calda, che la tira foeura del cafè brusad, che 'l gh'ha de vesser masnad in manera particolar, pussee fina de quell de 'na moka, per otegnì un bon resultad.

Una prima forma a l'è stada inventada in Piemont in del 1884 de l'Angelo Morimondo, ma gh'è stad besogn de spetà el 1901, quand che el milanes Luigi Bezzera l'ha inventad una machina cont un principi compagn de quell che 'l gh'è incoeu, per havégh el cafè espress che cognossom.

Per fàll normal se doperen circa 9 gram de cafè che inn passad per circa 25 segond in l'aqua calda in pression, a circa 9 atmosfere, ma l'è possibel anca doperà el dobi de quantità per havégh un espress dobi. Se se fa passà aqua per manch de temp se otegn un cafè ristret, che l'è pussee corpos e 'l gh'ha men de cafeina, se inveci se fa vegnì foeura pussee de liquid a gh'è un cafè longh, che 'l gh'ha pussee de aroma. Se se sgionta del lacc, se dis che l'è un cafè a mità, menter se a vesser sgiontad a l'è un alcolegh, se dis che l'è un cafè corret. Se se sgionta el cicolat, a l'è un cafè cicolatad.

• Caffè Vergnano

• Wikimedia Commons el gh'ha dent imagin o alter archivi su cafè espress

• Machina del cafè espress