mey
Bilêvkirin
[biguhêre]Navdêr
[biguhêre]Zayenda mê ya binavkirî | ||
---|---|---|
Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
Navkî | mey | mey |
Îzafe | meya | meyên |
Çemandî | meyê | meyan |
Nîşandera çemandî | wê meyê | wan meyan |
Bangkirin | meyê | meyino |
Zayenda mê ya nebinavkirî | ||
Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
Navkî | meyek | meyin |
Îzafe | meyeke | meyine |
Çemandî | meyekê | meyinan |
mey mê
- (vexwarin) Vexwarina ku ji tirî hatiye çêkirin û mirov pê serxweş dibe.
- Wan dest û zend û sa'idan
Mey dane şeyx û zahidan
Mestî be çeşmê şahidan — (Melayê Cizîrî, Dîwana Melayê Cizirî, ~1640)
- Wan dest û zend û sa'idan
Bi alfabeyên din
[biguhêre]Herwiha
[biguhêre]- mê (4)
Bide ber
[biguhêre]Jê
[biguhêre]Etîmolojî
[biguhêre]Hevreha soranî مهی (mey), ji farisî مى (mey), farisiya navîn [skrîpt hewce ye] (mey), hevreha kurdî mot, sogdî meδu-, avestayî meδe- (meδe-, “meyeke şîrîn”), ji proto-îranî *mádu, ji proto-hindûîranî *mádʰu, ji proto-hindûewropî *médʰu- (“hingiv, meya hingivê”), ku herwiha hevreha sanskrîtî मधु (madhu, “hingiv”), yûnanî μέθυ (méthy, “mey”), lîtwanî medùs (“hingiv”), rusî мёд (mjod, “hingiv”), îngilîzî mead (“meya hingvîn”) e.
Ev bêje di zimanên kurdî / bakur-rojavanî da ramana "şirûb, mot" girtiye, bide ber tatiya kevn *meδ (“şirûb; bade”) harzaniyî مت (met, “şirûba tîr; mot”), karinganiyî مات (mat, “şirûb”), tatiya kevn *meδaw (“şirûba ava tiriyê”), azerî مذو (meδow, “şirûba tiriyê a bi avê”). Peyda ye ku ev guherrîn di serdema îraniya nû da pêk hatiye. Bide ber herwihan farisî بگماز (begmaz, “bade, şerab”) > osmanî پکمز (pekmez, “mot”). (>tirkî pekmez (“mot”))
Werger
[biguhêre]- Afrîkansî: wyn → af
- Aghwanî: 𐕔𐔼 (fi)
- Albanî: verë → sq m
- Almanî: Wein → de n
- Amharî: ወይን ጠጅ n (wäyn ṭäǧ)
- Aragonî: vin n
- Aramî: ܚܡܪܐ (ḥamrā)
- Aromanî: yin
- Asamî: সুৰা (xura)
- Astûrî: vinu → ast n
- Avarî: чагъир (čaġir)
- Azerî: şərab → az, çaxır → az
- Baskî: ardo → eu
- Başkîrî: шарап (šarap)
- Batsbî: ვენ (ven)
- Baxterî: μολο (molo)
- Belarusî: віно́ nt (vinó)
- Bengalî: মদ → bn (môd), শরাব → bn (śôrab)
- Bretonî: gwin → br n
- Bulgarî: ви́но nt (víno), вино́ nt (vinó)
- Burmayî: ဝိုင် → my (wuing)
- Buryatî: архи (arxi)
- Çeçenî: чагӏар (čaġar)
- Çekî: víno → cs nt
- Çînî:
- Çuvaşî: эрех (ereh)
- Dalmatî: ven n, vain n
- Danmarkî: vin → da g
- Elfdalî: win nt
- Endonezyayî: anggur → id
- Erebî: نَبِيذ → ar n (nabīḏ), خَمْر → ar m (ḵamr), شَرَاب n (šarāb)
- Ermenî: գինի → hy (gini)
- Ermeniya kevn: գինի (gini)
- Esperantoyî: vino → eo
- Estonî: vein → et
- Evenkî: араки (araki)
- Eweyî: wein
- Faliskanî: vinu
- Farisî: می → fa (may), شراب → fa (šarâb), باده → fa (bâde)
- Ferî: vín nt
- Fînî: viini → fi
- Fransî: vin → fr n
- Friyolî: vin n
- Frîsî: wyn g
- Gaelîka skotî: fìon n
- Galîsî: viño → gl n
- Gotî: 𐍅𐌴𐌹𐌽 nt (wein)
- Grîkoyî: crasì nt
- Gujaratî: વાઇન n (vāina)
- Gurcî: ღვინო → ka (ɣvino)
- Hattîkî: findu
- Hawayî: waina
- Hindî: बादा (bādā), मय → hi (may), शराब → hi (śarāb), मदिरा → hi (madirā)
- Hîtîtî: [skrîpt hewce ye]tneg (wiyana)
- Holendî: wijn → nl n
- Hunsrikî: Wein n
- Hurî: šuwali
- Îbranî: יין \ יַיִן → he n (yáyin), חמר \ חֶמֶר → he n (khémer)
- Îdoyî: vino → io
- Îngilîziya kevn: wīn nt
- Îngilîziya navîn: wyn
- Îngilîzî: wine → en
- Înterlîngua: vino
- Îrlendî: fíon n
- Îrlendiya kevn: fín nt
- Îstriyotî: veîn
- Îstro-romanyayî: vir
- Îtalî: vino → it n
- Îzlendî: vín → is nt, léttvín nt, víndrykkur n
- Japonî: ワイン → ja (wain), 葡萄酒 → ja (ぶどうしゅ, budōshu)
- Kabîlî: ccṛab
- Kalalîsûtî: viinni
- Kannadayî: ವೈನ್ (vain)
- Karaîmî: шараб (şarab)
- Kaşûbî: wino nt
- Katalanî: vi → ca n
- Kayingangî: vĩjũ
- Kirgizî: шарап → ky (şarap)
- Kîngalî: වයින් (wayin)
- Komî-permyakî: вина (vina)
- Komorî: vinyo 9
- Koreyî: 포도주 → ko (podoju), 와인 → ko (wain)
- Kornî: gwin n
- Korsîkayî: vinu → co n
- Latînî: vīnum → la nt, merum nt, Bacchi humor n
- Latviyayî: vīns → lv n
- Lawsî: ແວງ (wǣng)
- Lazî: ღვინი (ɣvini)
- Lezgînî: чехир (čeχir)
- Lîgûrî: vin
- Lîmbûrgî: wien → li n
- Lîtwanî: vynas → lt n
- Lombardî: vin n
- Luksembûrgî: Wäin → lb n
- Mòçenoyî: bai' nt
- Makedonî: вино nt (vino)
- Malagasî: divay → mg
- Malayalamî: വീഞ്ഞ് → ml (vīññŭ)
- Malezî: wain, syarab, syarab
- Maltayî: inbid n
- Manksî: feeyn n
- Maorî: wāina
- Maratî: ग्रेप वाईन (grep vāīn)
- Mayayiya yukatekî: taliʼ
- Mecarî: bor → hu
- Megleno-romanyayî: vin
- Megrelî: ღვინი (ɣvini)
- Melanauyiya navendî: wain
- Misrî: jrp n
- Mongolî:
- Nahwatliya klasîk: vino
- Nanayî: араки
- Napolîtanî: vvino nt
- Navajoyî: wáán
- Nedersaksî:
- Almaniya jêrîn a almanî: Wien n
- Normandî: vîn n
- Norsiya kevn: vín nt
- Norwecî: vin → no
- Novgorodiya kevn: вино nt (vino)
- Ojibweyî: mazhoominaaboo
- Oksîtanî: vin → oc n
- Oriyayî: ମଦ → or (môdô)
- Oromoyî: waynii
- Osetî: сӕн (sæn)
- Oygurî: ئۈزۈم ھارىقى (üzüm hariqi), شاراب (sharab), بادە (bade), ۋىنو (wino)
- Ozbekî: sharob → uz, vino → uz, may → uz, boda → uz
- Peştûyî: می (may), شراب → ps (šarãb)
- Piedmontîsî: vin n
- Plodîşî: Wien n
- Polonî: wino → pl nt
- Portugaliya kevn: vinho n
- Portugalî: vinho → pt n
- Prusiya kevn: wīns n
- Puncabî: ਸ਼ਰਾਬ → pa (śarāb)
- Qazaxî: шарап → kk (şarap)
- Qiptî: ⲏⲣⲡ n (ērp), ⲏⲗⲡ n (ēlp), ⲙⲣⲓⲥ n (mris)
- Romancî: vegn n, vin n
- Romanî: mol m
- Romanyayî: vin → ro nt
- Rusî: вино́ nt (vinó)
- Rusînî: вино nt (vyno)
- Samiya bakurî: viidni
- Sanskrîtî: सुरा → sa m (surā), मदिरा → sa m (madirā)
- Sardînî: binu n
- Sicîlî: vinu → scn n
- Silesî: wino nt
- Sirboxirwatî:
- Slaviya kevn:
- Kirîlî: вино nt (vino)
- Slaviya rojavayî ya kevn: вино nt (vino)
- Slovakî: víno nt
- Slovenî: vino → sl nt
- Somalî: khamri
- Sorbî:
- Sotoyiya başûr: vene
- Spanî: vino → es n
- Sûmerî: 𒃾 (geštin)
- Swahîlî: divai → sw, mvinyo → sw
- Swêdî: vin → sv nt
- Tabasaranî: чяхир (čjaχir)
- Tacikî: шароб → tg (šarob), май → tg (may), вино (vino), бода (boda), мусаллас (musallas)
- Tagalogî: alak → tl, bino
- Tamîlî: வைன் (vaiṉ)
- Tarifitî: binu n
- Tayî: เหล้าองุ่น, ไวน์ → th
- Telûgûyî: ద్రాక్ష సారాయి → te (drākṣa sārāyi), ద్రాక్షాసవం (drākṣāsavaṃ)
- Teteriya krîmî: şarap
- Teterî: шәраб → tt (şärab)
- Tetûmî: tua, tua-uvas
- Tigrînî: ነቢት n (näbit), ወይኒ n (wäyni)
- Tirkî: şarap → tr, sücü, çakır → tr, mey → tr
- Tirkmenî: şerap, çakyr
- Tîbetî: རྒུན་ཆང (rgun chang)
- Toxarî B: kuñi-mot
- Tuvanî: арага (araga)
- Udî: фи (fi)
- Udmurtî: вина (vina)
- Ugarîtî: 𐎊𐎐 n (yn)
- Umbriyî: 𐌅𐌉𐌍𐌖 (vinu)
- Urartûyî: ḫaluli
- Urdûyî: شراب → ur m (śarāb)
- Ûkraynî: вино́ nt (vynó)
- Venîsî: vin → vec n
- Viyetnamî: rượu vàng, rượu vang → vi
- Volapûkî: vin → vo
- Voroyî: vein
- Walonî: vén → wa n
- Weylsî: gwin → cy
- Ximêrî: ស្រាទំពាំងបាយជូរ (sraatumpĕəngbaaycuu), ស្រា → km (sraa)
- Yakutî: вино (vino), арыгы (arıgı)
- Yidîşî: ווײַן n (vayn)
- Yorubayî: wáìnì
- Yûnanî: κρασί → el nt (krasí)
- Zuluyî: iwayini → zu
- Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.
Navdêr
[biguhêre]mey
- Kurmancî
- Bilêvkirina IPAyê bi kurmancî
- Navdêr bi kurmancî
- Navdêrên mê bi kurmancî
- Vexwarin bi kurmancî
- Ji wêjeya klasîk (kurmancî)
- Jêgirtin bi kurmancî
- Peyvên kurmancî ji farisî
- Peyvên farisî yên mîrasmayî ji farisiya navîn
- Peyvên kurmancî yên mîrasmayî ji proto-îranî
- Peyvên kurmancî ji proto-hindûîranî
- Peyvên kurmancî ji proto-hindûewropî
- Tirkî
- Navdêr bi tirkî
- Muzîk bi tirkî