serxweş
Bilêvkirin
[biguhêre]Rengdêr
[biguhêre]| Pozîtîv | Komparatîv | Sûperlatîv |
|---|---|---|
| serxweş | serxweştir | herî serxweş serxweştirîn |
serxweş
- Kesa/ê alkol ku vexwariye û di bin tesîra wê de maye.
- Du kêmasî di nav kurdan de tu carî bela nebûne: serxweşî û bênamusî. Belê bi danustandina rojanê bi Tirkan re hiştîye herdu kêmasî li hin welatiyan bela bibin. — (Mele Mehmûdê Bayezîdî, Amadekar: Jan Dost Adat û Rusûmatnameê Ekradiye, Weşanxaneya Nûbihar, 2010, r. 235, ISBN 9789944360678)
- Kesa/ê bi kêfa wê / wî pirr bi tiştekê/î xweş bûye.
Ji wêjeya klasîk
[biguhêre]- Ma li ser lewhê nivîsî dem bi dem
Serxweş û şukranê Wî navê şêrîn
Paşî bi ilhamê Rebb-êl 'alemîn — (Mela Hesenê Bateyî, Mewlûda Kurdî, ~1720)
Herwiha
[biguhêre]Jê
[biguhêre]- (Lêker) serxweş bûn
- (Lêker) serxweş kirin
- (Navdêr) serxweşbûn
- (Navdêr) serxweşkirin
- (Rengdêr) serxweşbûyî
- (Rengdêr) serxweşkirî
- serxweşî
- serxweşîtî
- serxweştî
Etîmolojî
[biguhêre]Werger
[biguhêre]mest, sermest, vexwarî, alkolîk
- Albanî: i dehur → sq
- Almanî: betrunken → de, besoffen → de, dicht → de, zu → de, blau → de, voll → de
- Astûrî: borrachu
- Azerî: içkili, sərxoş → az, kefli → az
- Baskî: mozkor
- Başkîrî: иҫерек (iθerek)
- Belarusî: п'я́ны (pʺjány)
- Bengalî: মাতাল (matal), মস্ত → bn (môśt)
- Bîkoliya naverast: burat, buyong
- Bretonî: mezv → br
- Bulgarî: пия́н → bg (piján)
- Çeçenî: вехна n (weχna), вехана n (weχana), йехана m (jeχana), йехна m (jeχna), бехна pj (beχna), бехана pj (beχana), деха pj (deχa), мелла (mella)
- Çekî: opilý → cs n
- Çerokî: ᎤᏴᏍᏕᏓ (uyvsdeda)
- Çînî:
- Danmarkî: fuld → da, beruset → da, drukken, lakket til, bedugget, anløben, overrislet, stænket, snaldret, stiv
- Elfdalî: druttjin, full
- Emilî: inberiàg n, imberiêg n, puôs n, ciòcc n, ciùc n
- Endonezyayî: mabuk → id
- Erebî: سَكْرَان (sakrān)
- Ermenî: խմած → hy (xmac), հարբած → hy (harbac)
- Esperantoyî: ebria → eo
- Estonî: purjus → et
- Farisî: مست → fa (mast), پیان → fa (piyân), گرست → fa (garast)
- Ferî: fullur → fo, drukkin
- Fînî: juovuksissa → fi, juopunut → fi, humalainen → fi, humalassa → fi, humaltunut → fi, päihtynyt → fi kännissä → fi, päissään → fi, tillin-tallin, hönöissä, jurrissa, kekkulissa, naamat, naamoissa, kuoseissa, lärvit, niiteissä, perse olalla → fi, perseet → fi, pienessä sievässä, pöhnässä → fi, tuiterissa, umpitunnelissa → fi, hiprakassa, huppelissa, hutikassa
- Fransî: ivre → fr, soûl → fr, bourré → fr, paqueté → fr, saoul → fr, schlass → fr
- Frîsî: dronken
- Gaelîka skotî: air mhisg
- Galîsî: bébedo → gl, borracho → gl n, peneque → gl
- Gotî: 𐌳𐍂𐌿𐌲𐌺𐌰𐌽𐍃 (drugkans)
- Gurcî: მთვრალი (mtvrali), ნასვამი (nasvami)
- Hawayî: ʻona
- Hindî: मतवाला → hi (matvālā), शराबी → hi (śarābī), मत्त → hi (matt), मदहोश → hi (madhoś)
- Hîlîgaynonî: hubog
- Holendî: dronken → nl, zat → nl, bezopen → nl, blauw → nl, beschonken → nl
- Îbranî: שִׁכּוֹר (shikór), שָׁתוּי n (shatúy)
- Îlokanoyî: nabartek
- Îngilîziya kevn: druncen
- Îngilîziya navîn: drunken
- Îngilîzî: drunk → en
- Îngriyî: humalikas
- Îrlendî: ólta, ar meisce
- Îtalî: ubriaco → it, avvinazzato → it, ebbro → it, sborniato → it, sbronzo → it
- Îvatanî: mavuuk
- Îzlendî: fullur → is n, drukkinn n
- Japonî: 酔っ払い → ja (よっぱらい, yopparai), 酔い → ja (よい, yoi), 酔っぱらった (よっぱらった, yopparatta)
- Jarayî: măt tơpai
- Kalalîsûtî: aalakoortoq
- Kapverdî: fusku
- Katalanî: borratxo → ca, embriac → ca, begut → ca
- Keçwayî: macasga, sinka, şinka, machasqa
- Koreyî: 취하다 → ko (chwihada)
- Kreyoliya fransî ya Louisiana: sou, ho, piké, chak
- Kreyoliya morîtanî: nisa
- Kunayî: mummu
- Ladînî: menà, ciòch, tëis, bëus, trat, avëi na bëusa
- Latînî: ēbrius, pōtus, ūvidus, ēlixus
- Latviyayî: dzēris
- Lawsî: ເມົາເຫຼົ້າ (mao lao), ເມົາ (mao), ຂີ້ເຫຼົ້າ → lo (khī lao)
- Lîmbûrgî: zaat → li
- Lîtwanî: girtas
- Luksembûrgî: ukréien, voll → lb
- Makedonî: пијан n (pijan), опиен n (opien)
- Malezî: mabuk → ms
- Maltayî: fis-sakra
- Manksî: er meshtey, scooyrit
- Maorî: haurangi
- Maranaoyî: obog
- Mecarî: ittas → hu, részeg → hu
- Mongolî: согтуу → mn (sogtuu)
- Nambasiya mezin: im'ənm'ən (herfiyen “to be drunk”)
- Nedersaksî:
- Normandî: bédé-ouinne n an m, blindé, bragi, bringuesingue n an m, chonmé, en bouaisson n an m, envitoué, gâté d'béthe, gris, ivre n an m, souîn, soûl
- Norsiya kevn: ǫlr, drukkinn
- Norwecî: drita
- Oksîtanî: ebri → oc, embriac → oc
- Oromoyî: machooftuu
- Osetî: расыг (rasyg)
- Plodîşî: bedrunken, besopen
- Polonî: pijany → pl, wstawiony pf, spity pf, podpity → pl, napity pf, zapity, przepity, upity, nietrzeźwy → pl
- Portugalî: bêbado → pt, bêbedo → pt, ébrio → pt, alcoolizado → pt
- Qazaxî: мас (mas)
- Romagnolî: imbariêg
- Romancî: storn, tschuc, blau
- Romanyayî: beat → ro, băut → ro, îmbătat → ro
- Rusî: пья́ный → ru (pʹjányj), бухо́й → ru (buxój)
- Samiya bakurî: gárremiin
- Sanskrîtî: मत्त → sa n (matta), प्रमत्त → sa (pramatta)
- Sebwanoyî: hubog
- Sirboxirwatî: pìjan → sh, пѝјан
- Slovakî: opitý → sk
- Slovenî: pijan → sl
- Spanî: borracho → es, ebrio → es, pedo → es, tomado → es, beodo → es, embriagado → es, bebido → es, alcoholizado → es, escabiado → es, escabio → es
- Swahîlî: mlevi → sw
- Swêdî: drucken → sv, full → sv, berusad → sv, redlös → sv, överförfriskad → sv, stupfull → sv, dragen → sv, packad → sv, aspackad → sv, dyngrak → sv, askalas, dretfull
- Tagalogî: lasing, lango → tl, barik
- Tayî: ขี้เหล้า, เมาเหล้า (mao lâo)
- Tirkî: sarhoş → tr, esrik → tr
- Tîbetî: མྱོས་པ (myos pa), སྨྱོ་བ (smyo ba)
- Urdûyî: متوالا (matvālā)
- Ûkraynî: п'я́ний (pʺjányj), бухи́й (buxýj), ме́кнутий (méknutyj), нали́ганий (nalýhanyj), нетвере́зий (netverézyj)
- Viyetnamî: say → vi, xỉn → vi
- Walonî: sô → wa n, sôle → wa m
- Warayî: hubog
- Weylsî: meddw → cy, wedi → cy meddwi → cy
- Ximêrî: ស្រវឹង → km (sra-weung)
- Yidîşî: שיכּור (shiker), באַטרונקען (batrunken)
- Yûnanî: μεθυσμένος → el n (methysménos), πιωμένος → el n (pioménos), σουρωμένος → el n (souroménos)
- Kevn: μέθυσος (méthusos)
- Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.