Гана

Гана Республикасы ағылш. Republic of Ghana
Байрақ Елтаңба
Ұран: «Freedom and Justice»
Әнұран: «God bless our homeland Ghana»
Тарихы
Тәуелсіздік күні	6 наурыз 1957 жыл (Ұлыбританиядан)
Мемлекеттік құрылымы
Ресми тілі	ағылшын тілі
Елорда	Аккра
Ірі қалалары	Аккра, Тамале, Кумаси, Болгатанга
Үкімет түрі	Президенттік республика
Президенті Вице-президенті	Нана Акуфо-Аддо Махамуду Бавумия
Географиясы
Жер аумағы • Барлығы • % су беті	Әлем бойынша 80-ші орын 239 567 км² 4,61
Жұрты • Сарап (2016) • Санақ (2010) • Тығыздығы	▲ 28 308 301[1] адам (45-ші) 24 200 000[2] адам 101,5 адам/км² (103-ші)
Экономикасы
ЖІӨ (АҚТ)  • Қорытынды (2018)  • Жан басына шаққанда	145 млрд.[3] $ 5,013[3] $
ЖІӨ (номинал)  • Қорытынды (2018)  • Жан басына шаққанда	58,92 млрд.[3] $ 2,081[3] $
АДИ (2017)	▲ 0,592[4] (орташа) (140-шы)
Валютасы	седи
Қосымша мәліметтер
Интернет үйшігі	.gh
ISO коды	GH
ХОК коды	GHA
Телефон коды	+233
Уақыт белдеулері	UTC+0

Гана (ағылш. Ghana) немесе Гана Республикасы (ағылш. Republic of Ghana) — Батыс Африкадағы мемлекет. Ұлттар достастығығы мүшесі. Батысында Кот-д’Ивуармен, солтүстік-бытысы мен солтүстігінде — Буркина-Фасо, ал шығыстан — Тогомен шектеседі. Оңтүстігін Гвинея шығанағы шайып тұр.

Этникалық құрамы: акан 45,3 %, моле-дагбон 15,2 %, эве 11,7 %, адангме 7,3 %, гуан 4 %, гурма 3,6 %, груси 2,6 %, және т.б. тайпалар (2000 жылғы санақ бойынша).

Тілдер: ресми— ағылшын тілі (жұртының үштен бірі ғаан біледі), ашанти 14,8 %, эве 12,7 %, фанте 9,9 %, борон 4,6 %, дагомба 4,3 %, адангме 4,3 %, және т.б. (2000 жылғы санақ бойынша).

Дін: мәсіхшілік 68,8 % (елуліктер 24,1 %, протестанттар 18,6 %, католиктер 15,1 %, синкретичкалық Афромәсіхшілік шіркеулер мойынсұнатындар 11 %), мұсылмандар 15,9 %, дәстүрлі нанымдар 8,5 %, басқалары 0,7 %, анықталмағандар мен атеистер 6,1 % (2000 жылғы санақ бойынша).

Елдің территориясы-жазық, кей жерлерде таулармен көмкерілген. Жазықтың солтүстігінде орманды Үстірт орналасқан. Елдің шығыс шекарасында мемлекеттің ең биік нүктесі — Афаджато тауы (885 м) бар Того таулары көтеріледі. Эджураның солтүстігінде, нампонг шыңынан жоғары, орман біртіндеп жұқарып, бұталы бұталарға жол береді. Әрі қарай солтүстікте, гамбага жиегінің бойында құнарлы топырақтары бар ашық саванналар орналасқан.

Гана Африка елдері Егеменді елдер Алжир • Ангола • Бенин • Ботсвана • Буркина-Фасо • Бурунди • Габон • Гамбия • Гана • Гвинея • Гвинея-Бисау • Джибути • Замбия • Зимбабве • Кабо-Верде • Камерун • Кения • Коморлар • Конго Демократиялық Республикасы • Конго Республикасы • Кот-д’Ивуар • Лесото • Либерия • Ливия • Маврикий • Мавритания • Мадагаскар • Малави • Мали • Марокко • Мозамбик • Мысыр • Намибия • Нигер • Нигерия • Оңтүстік Африка Республикасы • Оңтүстік Судан • Орталық Африка Республикасы • Руанда • Сан-Томе және Принсипи • Сейшель • Сенегал • Сомали • Судан • Сьерра-Леоне • Танзания • Того • Тунис • Уганда • Чад • Экваторлық Гвинея • Эритрея • Эсватини • Эфиопия Тәуелді аймақтар Үнді мұхитындағы Британия аймағы • Батыс Сахара1 • Канар аралдары • Мадейра • Майотта • Мелилья • Реюньон • Әулие Елена, Эсеншн және Тристан-да-Кунья аралдары • Эпарсе аралдары • Сеута Мойындалмаған және жартылай мойындалған мемлекеттер Сахара Араб Демократиялық Республикасы1 • Сомалиленд • Сомали шекарасындағы мемлекеттік құрылымдар 1 Батыс Сахара, БҰҰ құжатарына сәйкес, деколонизацияланбаған шекара болып табылады. Сахара АДР Африка одағының мүшесі болып саналады. Африка одағы Мүшелері Алжир • Ангола • Бенин • Ботсвана • Буркина-Фасо • Бурунди • Габон • Гамбия • Гана • Гвинея • Гвинея-Бисау • Джибути • Замбия • Зимбабве • Кабо-Верде • Камерун • Кения • Коморлар • Конго Демократиялық Республикасы • Конго Республикасы • Кот-д’Ивуар • Лесото • Либерия • Ливия • Маврикий • Мавритания • Мадагаскар • Малави • Мали • Марокко • Мозамбик • Мысыр • Намибия • Нигер • Нигерия • Оңтүстік Африка Республикасы • Оңтүстік Судан • Орталық Африка Республикасы • Руанда • Сан-Томе және Принсипи • Сейшель • Сенегал • Сомали • Судан • Сьерра-Леоне • Танзания • Того • Тунис • Уганда • Чад • Экваторлық Гвинея • Эритрея • Эсватини • Эфиопия Халықаралық түрде мойындалмаған Сахара Араб Демократиялық Республикасы Ұлттар достастығы Мүшелері Антигуа және Барбуда • Аустралия • Багам аралдары • Бангладеш • Барбадос • Белиз • Ботсвана • Бруней • Вануату • Гайана • Гамбия • Гана • Гренада • Доминика • Жаңа Зеландия • Замбия • Камерун • Канада • Кения • Кипр • Кирибати • Лесото • Маврикий • Малави • Малайзия • Мальта • Мозамбик • Намибия • Науру • Нигерия • ОАР • Папуа — Жаңа Гвинея • Пәкістан • Руанда • Самоа • Сент-Люсия • Сейшель аралдары • Сент-Винсент және Гренадиндер • Сент-Китс және Невис • Сингапур • Соломон аралдары • Сьерра-Леоне • Танзания • Тонга • Тринидад және Тобаго • Тувалу • Уганда • Ұлыбритания • Үндістан • Фиджи1 • Шри-Ланка • Эсватини • Ямайка Бұрынғы мүшелері Зимбабве • Ирландия • Мальдив Республикасы 1 Мүшелегі тоқтатылған   Франкофония Албания • Андорра • Армения • Бельгия (Бельгия француз қауымдығы) • Бенин • Болгария • Буркина-Фасо • Бурунди • Вануату • Вьетнам • Габон • Гаити • Гана1 • Гвинея • Гвинея-Бисау2 • Грекия • Джибути • Доминика • Кабо-Верде • Камбоджа • Камерун • Канада (Нью-Брансуик • Квебек) • Катар1 • Кипр1 • Коморлар • Конго Демократиялық Республикасы • Конго Республикасы • Кот-д’Ивуар • Лаос • Ливан • Люксембург • Маврикий • Мавритания • Мадагаскар2 • Мали2 • Марокко • Молдова • Монако • Мысыр • Нигер • Орталық Африка Республикасы • Руанда • Румыния • Сан-Томе және Принсипи • Сейшель аралдары • Сенегал • Сент-Люсия • Солтүстік Македония • Того • Тунис • Франция (Гваделупа • Мартиника • Сен-Пьер және Микелон • Француз Гвианасы) • Чад • Швейцария • Экваторлық Гвинея Қараушы елдер: Аустрия • БАӘ • Босния және Герцеговина • Грузия • Доминикан Республикасы • Латвия • Литва • Мажарстан • Мозамбик • Польша • Сербия • Словакия • Словения • Тайланд • Украина • Уругвай • Хорватия • Черногория • Чехия • Эстония 1Қауымдастырылған мүше • 2Мүшеліктен шыққан