Kćenjowa jaseń

Kćenjowa jaseń

Kćenjowa jaseń (Fraxinus ornus)
systematika
Domena	Eukaryoty
Swět	Rostlinstwo
	Rosidy Eurosidy I
rjad:	(Lamiales)
swójba:	Wolijowcowe rostliny (Oleaceae)
ród:	Jaseń[1][2] (Fraxinus)
družina:	Kćenjowa
wědomostne mjeno
Fraxinus ornus
L.
Galerija fotow we Wikimedia Commons
Wikipedija:Projekt za botaniku
p • d • w

Kćenjowa jaseń (Fraxinus ornus) je štom ze swójby wolijowcow (Oleaceae).

Kćenjowa jaseń je štom, kotryž docpěwa wysokosć wot 10 hač do 15 m.

Króna je kulojta. Zdónk je krótki, při čimž skora je hładka a šěra.

Młode hałuzy su wopłonjene abo žłobikowane, małko zhibujomne, oliwozelene hač šěre.

Zymske pupki su w směrje kónčkow sylnje spěchowane, při čimž kónčny pupk zwjetša je wjetši hač bóčne. Wone docpěwaja dołhosć wot 13 mm. Pupkowe šupizny su pjelsćojće kosmate a šěrobrune.

Přećiwostejne łopjena wobsteji z pjeć hač dźewjeć owalnych, mutnozelenych łopješkow. Wone su njeporowje pjerite, na hornim boku nahe, delnim boku móškojće kosmate a docpěwaja dołhosć wot 15 hač do 25 cm. Łopjenowe stołpiki docpěwaja dołhosć wot 5 hač do 7 cm. Łopješka su lancetojte a docpěwaja dołhosć wot hač do 7 cm a šěrokosć wot 2,5 cm, při čimž jich kónčki su dołho wućehnjene. Kroma łopjenow je tupje rězana.

Kćěje w pózdnim nalěću (w aprylu). Wonjace, napadnjace, běłojte, pjerite kćenja su běłe a steja w nakónčnych pakićach. Wone so z łopjenami jewja. Keluch je hłuboko štyridźělny, docpěwa dołhosć wot 1 mm a na płodźe zawostanje. Króna wobsteji z dweju abo štyri na spódku porowje zrosćenych, wuskich łopješkow, kotrež docpěwaja dołhosć wot 7 hač do 15 mm. Dwě próškowej łopješce stej zwjetša tak dołhej kaž króna.

Płódnik je hornjostejni a wusko kehelojty.

Płody su małke, wuske a křidłate. Wone docpěwaja dołhosć wot 3 hač do 4 cm a šěrokosć wot 7 hač do 10 mm a w septembrje a oktobrje dozrawja.

Ma radšo suche, wapnite abo bazowe hlinjane a kamjentne pódy.

Wona rosće w južnej Europje a Małej Aziji dźiwja a při nas w parkach.

1. ↑ Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 175.
2. ↑ W internetowym słowniku: Esche

• Botanica, Bäume und Sträucher, Über 2000 Pflanzenporträts, ISBN 978-3-8331-4467-7, strona 394 (němsce)
• Spohn, Aichele, Golte-Bechtle, Spohn: Was blüht denn da? Kosmos Naturführer (2008), ISBN 978-3-440-11379-0, strona 430, jako podobna družina Blumen-Esche (Fraxinus ornus) pod hesłom Gewöhnliche Esche (Fraxinus excelsior) (němsce)
• Ulrich Hecker: BLV Handbuch Bäume und Sträucher, ISBN 978-3-8354-0021-4, strona 432 (němsce)

Hlej wotpowědne dataje we Wikimedia Commons:
Kćenjowa jaseń

• Kćenjowa jaseń. W: FloraWeb.de. (němsce)