Reino de Tesalónica

Despois de non poder ser elixido emperador latino de Constantinopla, o líder lombardo da Cuarta Cruzada, Bonifacio de Montferrato reclamou o reino de Tesalónica.^[3] En agosto de 1204, asinou un tratado de alianza cos venecianos, a través do cal se converteu en vasalo de Venecia e asegurouse ao mesmo tempo o apoio da Serenísima no seu enfrontamento co emperador latino.^[4]Despois dun curto, aínda que violento enfrontamento coas forzas do emperador latino Balduíno I na rexión de Tracia (agosto ou setembro de 1204), Bonifacio fixo homenaxe ao emperador latino e recibiu Tesalónica como feudo.^[5] Tamén tivo o emperador latino que ratificar os privilexios que foran concedidos á cidade polos emperadores bizantinos antes de 1204.^[5]

En 1205, Bonifacio recibiu homenaxe dos diferentes señores feudais do centro de Grecia, Tesalia e Eubea. Os seus vínculos co Imperio latino foron fortalecidos despois da voda da súa filla Inés con Henrique de Flandres, sucesor de Balduíno I, o 4 de febreiro de 1207.^[6][7] A vasalaxe que vinculaba a Bonifacio co emperador latino foi validado por Henrique no verán de 1207.^[7]

Despois da morte de Bonifacio (setembro de 1207) o seu fillo máis novo Demetrio ascendeu ao trono de Tesalónica.^[8] Pronto un movemento rebelde estalou en prexuízo de Demetrio e Henrique de Flandres.^[9] O movemento, foi organizado polo rexente do reino Oberto II de Biandrate e o condestable Amadeo Buffa, dirixido á separación do reino da dominación do emperador latino e á ascensión ao trono de Tesalónica do outro fillo de Bonifacio, Guillerme V de Montferrato.^[10] Un tratado que se asinou en maio de 1209 deu fin a este movemento, que, con todo, logrou o seu obxectivo en abril de 1217, cando o emperador latino Pedro II de Courtenay, foi convencido polos demandantes lombardos para recoñecer a Guillerme VI todos os dereitos e obrigacións do rei latino de Tesalónica, converténdose así no actual gobernante.^[11][10]

O reino foi ameazado temporalmente, nos inicios da súa existencia, polo tsar búlgaro Kaloyan, que no verán de 1205 trasladouse cara á rexión occidental de Adrianópole para un embarco de destrutivas e depredadoras invasións contra moitas cidades tracias (inverno-primavera de 1205/1206).^[12] No outono de 1207, Kaloyan chegou aos muros de Tesalónica coas súas tropas e comezou a cercar a cidade^[13] O asedio dos búlgaros tivo un final sen gloria, xa que Kaloyan foi asasinado (outubro de 1207).^[13] No verán de 1210, o déspota de Epiro Miguel I Comneno Ducas, logrando a alianza cos búlgaros, atacou o reino capturando moitos latinos.^[14] Grazas á intervención militar do emperador latino, Tesalónica foi salvada da ameaza epirota, pero moitas cidades en Tesalia, como Lárisa, Farsalia, Velestino e Halmyros rendéronse ao ano seguinte.^[14]

Até principios de 1222, as tropas epirotas tomaran os fortes de Platamonas e de Serres e achegábanse amenazadoramente a Tesalónica. Co fin de afastar o perigo do seu reino para caer ante o déspota de Epiro Teodoro Comneno Ducas, Demetrio foi a Italia en 1222 e pediu axuda persoalmente. No verán dese mesmo ano, o antigo rexente de Tesalónica e despois bailío do reino Oberto II de Biandrate encabezou un corpo militar co fin de proporcionar axuda militar a Tesalónica. En maio do ano seguinte unha operación militar organizouse en Occidente para a defensa de Tesalónica. Baixo a dirección de Guillerme IV de Montferrato, as tropas foron reunidas en marzo de 1224 no sur de Italia Con todo, as forzas militares dos cruzados chegaron cun grande atraso a Tesalia (1225), mentres que o emperador latino Roberto de Courtenay, totalmente absorto na loita contra Xoán III Ducas Vatatzés, o emperador de Nicea, non tivo éxito en enviar reforzos a tempo para a defensa do reino. Finalmente, en decembro de 1224, Tesalónica rendeuse ante o déspota de Epiro.^{[15][9][16][16][16][17][18]}

 

Tesalónica foi organizada nun arcebispado latino e a igrexa de Santa Sofía foi a súa catedral.^[19] O número de bispos que estaban baixo a xurisdición do arcebispo latino de Tesalónica foi probablemente mantido, segundo o que estaba vixente antes de 1204.^[19] A Orde dos Cabaleiros Hospitalarios, que obtivera un posto en Tesalónica, desenvolveu unha importante actividade no reino e desde alí tentaron expandir as súas adquisicións a Tesalia.^[19]

Parece ser que os privilexios e dereitos dos habitantes ortodoxos de Tesalónica foron violados desde o comezo do dominio latino.^[19] Bonifacio de Montferrato non procedeu á confiscación e á repartición de terras da Igrexa ortodoxa.^[19] Durante o sedicioso movemento dos señores lombardos, a propiedade da igrexa foi concedida aos laicos e os fillos dos sacerdotes gregos víronse obrigados a prestar servizo militar.^[19]

Durante a segunda asemblea de Ravennika (1210) decidiuse que en toda a rexión desde Tesalónica até Corinto, a propiedade da igrexa estaría exenta da obrigación feudal.^[19] A partir de entón a propiedade sería manexada polo clero que estaba exento de todo gravame e tarefa, con excepción da obrigación do pago de imposto anual, que foi imposto aos sacerdotes gregos e latinos.^[19]

Tesalónica foi o centro da vida económica do reino. O porto da cidade foi un polo de atracción para moitos comerciantes de ascendencia italiana, principalmente venecianos e xenoveses.^[19] Con todo, a súa economía baseábase principalmente na agricultura e non no comercio. Moedas foran acuñadas no reino, a pesar da súa efémera existencia.^[19] Aínda que non hai moedas coa inscrición do nome dalgún rei latino que saia á luz, moedas bizantinas como o tetarteron (tanto de cobre como de ouro) remóntanse á época da ocupación latina de Tesalónica.^[20][19]

 

A administración política e militar do reino foi asignado aos nobres latinos, principalmente de orixe lombarda.^[21] Os gregos foron excluídos do exercicio do poder e as institucións bizantinas que estaban vixentes na rexión antes de 1204, foron substituídos polos occidentais.^[21] Durante o período en que os señores lombardos gobernaron o reino (despois de 1207), a influencia do norte de Italia fíxose máis forte, mentres que os soldados lombardos asumiron a defensa de Tesalónica.^[21]

A sociedade estaba organizada sobre a base dos modelos feudais occidentais. Os latinos transformaron a terra da antiga aristocracia bizantina en parcelas feudais e #redistribuír entre eles, constituíndo a parte superior da pirámide social.^[21] Os nobres gregos que permaneceron nas súas terras e chegaron a un acordo cos conquistadores integráronse nos estratos feudais máis baixos. A maioría da poboación grega mantívose fóra da xerarquía feudal, simplemente servindo ao novo estado.^[21]

• Bonifacio I de Monferrato (1204—1207).
• Demetrio de Monferrato (1207—1224).
  • ? (rexente, 1207—1209).
  • Eustaquio de Flandres (rexente, 1209—1216).
  • ? (rexente, 1216—1224).

• Demetrio de Monferrato (1225—1230).
• Frederico II do Sacro Imperio Romano-Xermánico (1230—1239).
• Bonifacio II de Monferrato (1239—1253).
• Guillerme VII de Monferrato (1253—1284).
• Hugo IV, duque de Borgoña (1266—1271) (rival).
• Roberto II, duque de Borgoña (1273—1305) (rival até 1284).
• Hugo V, duque de Borgoña (1305—1313).
• Lois de Borgoña (1313—1316).
• Eudes IV, duque de Borgoña (1316—1320?) (os dereitos á sucesión foron talvez vendidos, pero deixaron de ser reclamados despois de 1320).

Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría:  Reino de Tesalónica

• Franz Georg Maier. Bizancio. Historia Universal siglo XXI ed.1984 ISBN 84-323-0158-2
• Finlay, George (1851). The history of Greece from its conquest by the Crusaders to its conquest by the Turks, and of the empire of Trebizond, 1204-1461. Blackwood. 
• Geoffrey de Villehardouin (2010). Memoirs Or Chronicle of the Fourth Crusade and the Conquest of Constantinople (en inglés). Echo Library. ISBN 1406854735. 
• Riley-Smith, Jonathan Simon Christopher (2005). The crusades: a history. Continuum International Publishing Group. ISBN 0826472699. 
• Queller, Donald E.; Madden, Thomas F. (1999). The Fourth Crusade: The Conquest of Constantinople (en inglés). ISBN 0-8122-1713-6. 
• Vásáry, István (2005). Cumans and Tatars: Oriental Military in the Pre-Ottoman Balkans, 1185-1365 (en inglés). Cambridge University Press. ISBN 0-521-83756-1. 
• Willetts, R. F. (1977). The civilization of ancient Crete (en inglés). University of California Press. ISBN 0520034066. 

• Imperio Latino
• Cuarta Cruzada
• Tesalónica
• Rei de Tesalónica