República de Xénova

 

Desde a idade media estivo gobernada sucesivamente por cónsules, podestás ou capitáns do pobo. A república consular foi, substancialmente, democrática, mentres que a dos podestás e a dos capitáns do pobo retomou con violencia a relación, con frecuencia conflitiva, entre autoridade e liberdade.

No século XVI cambiou o seu goberno por un sistema de tipo oligárquico, con dogos perpetuos. Esta foi a época de maior esplendor.

Andrea Doria conseguiu pór de acordo as 250 familias máis poderosas da República, que tiveron como misión elixir o Consello Maior (Maggior Consiglio), que cada dous anos nomeaba aos dogos que representaban a República. Esta época foi rexida pola aristocracia.

Xénova foi un estado con clara vocación marítima e comercial, sendo un estado débil e dependente de inxerencias estranxeiras no plano político e militar. A vida política de Xénova estivo dominada por varias familias sen que o estado tivese un papel principal. Pese a que os principais logros foron económicos, tamén conseguiu unha expansión territorial polo Mediterráneo e o mar Negro, aínda que a maioría das veces se trataba tan só de establecementos puramente comerciais.

A República ten o seu precedente nos privilexios dados á cidade polos reis de Italia Berengario II e Adalberto no ano 958, os primeiros que recibía un municipio italiano. Entre eles estaban a inmunidade do territorio da cidade, así como as posesións dos seus habitantes, co que a partir de entón os representantes da monarquía tiñan prohibida a entrada nas casas dos habitantes da cidade ou esixirlles aloxamento ou manutención durante as súas visitas oficiais.

Finalmente constituíuse en comuna independente a finais do século XI ou principios do XII.

As invasións árabes provocaron un declive do comercio en todas as cidades do arco costeiro entre Barcelona e Roma. Trala expansión árabe, Xénova tivo que limitar os seus intercambios comerciais aos logrados coa navegación costeira.

 

Pisa e Xénova daquela non comerciaban con lugares afastados, e ansiaban o control da illas de Córsega e Sardeña, en poder dos musulmáns. Aínda que rivais, as dúas cidades aliáronse en 1016 para atacar as illas, o que propiciou unha expansión rápida do comercio de ambas as dúas cidades. A alianza con Pisa repetiuse en 1087, cando tomaron e saquearon Mahdya, apoderándose dun abundante botín.

A comezos do século XII Pisa era a primeira potencia económica e comercial do Mediterráneo Occidental, pero Xénova culminou con éxito unha serie de empresas coas que pasou a desbancar ao seu rival. Así, durante a primeira década do século logrou mediante triunfantes expedicións barrios nas cidades de Tortosa, Acre, Gibelot, Trípoli, Sidón, Beirut e Mamistra. Posteriormente fixo incursións a Bugía (1136), Almería (1146) e Tortosa en 1148. En 1155 consegue un barrio en Constantinopla, onde xa se estableceran os mercadores de Venecia e Pisa.

Durante a idade moderna a institución dos dogos mantívose con algunhas reformas. En 1797 Napoleón Bonaparte conquistou case todo o territorio ligur, implantando a República Ligur e facendo que pasase a depender do Imperio Francés desde 1805.

Trala caída de Napoleón I en 1815, o Congreso de Viena estableceu a anexión da República Ligur, e polo tanto da Liguria, ao Reino de Sardeña, gobernada pola casa real dos Savoia.

• Xenovino