Rosario
Rosario Argentinako erdi-ekialdeko hiria eta ibai portua da. Rosario departamentuko hiriburua eta Santa Feko probintziako hiri garrantzitsu eta jendetsuena da, nahiz eta bertako hiriburua Santa Fe izan. Parana ibai handiaren mendebaldeko ertzean dago. 178 km²ko eremua du eta 2010ean 948.312 biztanle zituen[1]. Argentinako hirugarren hiria da, jende kopuruari dagokionez.
Historia
aldatu1689. urtean soldadu kolono batek eraiki zuen leku horretan lehen etxea eta 1725ean Francisco Godoyk, bere familiarekin han finkatu ondoren, Ama Birjina Errosarioko eliza eraikiarazi zuen (1731). Eliza horren inguruan sortu zen pixkanaka-pixkanaka hiria. 1852an, hiri-gutuna jaso zuen eta, 1854. urtetik aurrera, ekonomia garapen handia izan zuen, barnealdeko 11 probintzietako portu nagusi hautatu zutenean.
Klima
aldatu| | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Hila | Urt | Ots | Mar | Api | Mai | Eka | Uzt | Abu | Ira | Urr | Aza | Abe | Urtekoa |
| Erregistraturiko tenperatura maximoa (°C) | 39.4 | 38.9 | 37.0 | 32.6 | 31.2 | 27.2 | 30.1 | 33.4 | 31.4 | 34.8 | 37.6 | 39.2 | 39.4 |
| Batez besteko tenperatura maximoa (°C) | 30.8 | 29.5 | 27.0 | 23.4 | 20.2 | 16.5 | 16.4 | 18.3 | 20.7 | 23.6 | 26.6 | 29.5 | 23.5 |
| Batez besteko tenperatura (ºC) | 24.2 | 23.1 | 20.8 | 17.1 | 13.7 | 10.3 | 10.3 | 11.5 | 13.9 | 17.3 | 20.3 | 23.0 | 17.1 |
| Batez besteko tenperatura minimoa (°C) | 17.7 | 17.0 | 15.2 | 11.7 | 8.3 | 5.3 | 5.3 | 5.7 | 7.6 | 10.9 | 13.8 | 16.4 | 11.2 |
| Erregistraturiko tenperatura minimoa (°C) | 7.0 | 6.2 | 3.1 | 0.0 | -4.2 | -5.7 | -6.9 | -5.8 | -4.8 | -1.2 | 2.7 | 5.1 | -6.9 |
| Pilatutako prezipitazioa (mm) | 104.5 | 116.4 | 164.6 | 79.7 | 46.7 | 36.6 | 36.8 | 36.7 | 61.6 | 91.8 | 98.3 | 120.0 | 993.7 |
| Prezipitazio egunak (≥ 0.1 mm) | 9 | 8 | 9 | 7 | 6 | 5 | 5 | 5 | 6 | 9 | 9 | 9 | 87 |
| Eguzki orduak | 313.1 | 271.2 | 244.9 | 216.0 | 189.1 | 150.0 | 164.3 | 201.5 | 201.0 | 232.5 | 270.0 | 291.4 | 2745.0 |
| Hezetasuna (%) | 69 | 72 | 78 | 81 | 82 | 82 | 82 | 77 | 74 | 73 | 70 | 68 | 76 |
| Iturria (1): NOAA[2] | |||||||||||||
| Iturria (2): Servicio Meteorológico Nacional (precipitation days),[3] UNLP (sun only)[4] | |||||||||||||
Ekonomia
aldatuIndustria (automobilgintza, nekazaritzarako makineria, janari industria, garagardogintza, metalurgia, eraikuntzarako gaiak, papergintza, larrugintza, armagintza, burdinbide gaiak, petrolio findegiak, kimika industria) eta merkataritza (nekazaritza produktuen garraioa, esportazioa, salerosketak) dira ekonomia jarduera nagusiak. Burdinbidegune garrantzitsua da. Aireportua eta unibertsitateak ditu.
Ondarea
aldatuAipagarriak dira Ama Birjina Errosarioko eliza (1731), Pizkunde estiloko katedrala eta hainbat museo.
Rosariotar ezagunak
aldatu- Manuel Agud Querol (1914 - 2004), euskal hizkuntzalaria.
- Che Guevara (1928 - 1967), iraultzailea.
- Fontanarrosa (1944 - 2007), komikigilea.
- Martín Gervasoni (1969), ETB2 kateko Mi querido Klikowsky telesaileko aktorea.
Senidetutako hiriak
aldatuErreferentziak
aldatu- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.
- ↑ Rosario. in: Ministerio del Interior y Transporte, Gobierno de la Nacion. mininterior.gov.ar (Noiz kontsultatua: 2015-07-19).
- ↑ Rosario AERO Climate Normals 1961–1990. National Oceanic and Atmospheric Administration (Noiz kontsultatua: 2015-07-19).
- ↑ Valores Medios de Temperature y Precipitación-Santa Fe: Rosario. Servicio Meteorológico Nacional (Noiz kontsultatua: 2015-07-19).
- ↑ Datos bioclimáticos de 173 localidades argentinas. Universidad Nacional de La Plata (Noiz kontsultatua: 2015-07-19).
Kanpo estekak
aldatu- (Gaztelaniaz) Hiriko webgune ofiziala Rosario.gov.ar
Datuak: Q52535
Multimedia: Rosario (Argentina) / Q52535