Amerizio

Amerizioa
95 Plutonioa ← Amerizioa → Kurioa
95 Am                                                                                                                                                                                                                                           Taula periodikoa
Ezaugarri orokorrak
Izena, ikurra, zenbakia	Amerizioa, Am, 95
Serie kimikoa	aktinidoak
Taldea, periodoa, orbitala	-, 7, f
Masa atomikoa	(243) g/mol
Konfigurazio elektronikoa	[Rn] 5f7 7s2
Elektroiak orbitaleko	2, 8, 18, 32, 25, 8, 2
Propietate fisikoak
Egoera	? solidoa
Dentsitatea	(0 °C, 101,325 kPa) 12 g/L
Urtze-puntua	1.449 K (1.176 °C, 2.149 °F)
Irakite-puntua	2.880 K (2.607 °C, 4.725 °F)
Urtze-entalpia	14,39 kJ·mol−1
Irakite-entalpia	62,7 kJ·mol−1
Lurrun-presioa P/Pa 1 10 100 1 k 10 k 100 k T/K 1.239 1-356
Propietate atomikoak
Kristal-egitura	hexagonala
Oxidazio-zenbakia(k)	6, 5, 4, 3 (oxido anfoterikoa)
Elektronegatibotasuna	1,3 (Paulingen eskala)
Ionizazio-potentziala	1.a: 578 kJ/mol
Erradio atomikoa (batezbestekoa)	175 pm
Datu gehiago
Eroankortasun termikoa	(300 K) 10
Isotopo egonkorrenak
Amerizioaren isotopoak iso UN Sd-P D DE (MeV) DP 241Am Sintetikoa 432,2 u SF - - α 5,638 237Np 242mAm Sintetikoa 141 u IT 0,049 - α 5,637 238Np SF - - 243Am Sintetikoa 7.370 u SF - - α 5,438 239Np

Amerizioa elementu kimiko sintetiko bat da, Am ikurra eta 95 zenbaki atomikoa dituena. Elementu metaliko erradioaktibo hau 1944an sintetizatu zen lehen aldiz, plutonioa neutroiekin bonbardatuz, eta aurkitu zen laugarren elementu transuranidoa da. Amerikatik datorkio izena, europioarena Europatik datorren bezala.

Amerizio puruak lustre zilarkara eta zuria dauka. Giro-tenperaturan apurka-apurka ugertzen da aire lehorrean. Plutonioa edo neptunioa baino zilarkaragoa da eta itxura batean neptunioa edo uranioa baino moldakorragoa. ²⁴¹Am isotopoaren alfa desintegrazioa radioarena baino hiru aldiz handiagoa da. Aski dira amerizio gramo gutxi batzuk gamma izpi indartsuak igortzeko, elementua eskuetan darabilen edonori esposizio-arazo larriak eraginez.

Amerizioa fisionagarria da; ²⁴¹Am isotopoarekin osatutako esfera islagabe baten masa kritikoa 60 kilogramo ingurukoa da. Arma nuklearretarako osagai gisa erabiltzen ez bada, plutonioaren edo uranioaren masa kritikoa errazago ekoizten delako da.