kłaść
Jump to navigation
Jump to search
See also: kłasc
Old Polish
[edit]Etymology
[edit]Inherited from Proto-Slavic *klàsti (stem *klad-). First attested in the end of the 14th century.
Pronunciation
[edit]Verb
[edit]kłaść impf (perfective położyć, frequentative kładać)
- (attested in Lesser Poland) to put (to place something somewhere)
- 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki[1], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego, pages 32, 7:
- Slowem boszim nebosa sø sczwerdzona... Sgromadzaiø iaco w pøchirz wodi morske, cladø w zkarbech gløbocosci (ponens in thesauris abyssos)
- [Słowem bożym niebiosa są śćwierdzona... Zgromadzaję jako w pęchyrz wody morskie, kładę w skarbiech głębokości (ponens in thesauris abyssos)]
- Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa[2], page 767:
- Svyaty Maczyey... pyrvey nyz vypyssal vmączenye boze..., klądzye hystorya o Iudaschu
- [Święty Maciej... pirwej niż wypisał umęczenie boże..., kładzie historyją o Judaszu]
- (attested in Sieradz-Łęczyca) to resist
- (attested in Greater Poland, Kuyavia) to give; to pay
- 1959 [1420], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty poznańskie, volume I, number 1073, Poznań:
- Panu Nemerzy cladzono pol grzyvni, czo mu za ne Chwalatha raczyl
- [Panu Niemierzy kładziono poł grzywny, co mu za nie Chwalęta ręczył]
- 1897 [1420], Teki Adolfa Pawińskiego[6], volume VII, number 1982, Brześć Kujawski Voivodeship:
- Hoc, quod stat in libro, legere iussimus, et circa hoc castellanus kladl memoriale, sed ipsum non receperunt
- [Hoc, quod stat in libro, legere iussimus, et circa hoc castellanus kładł memoriale, sed ipsum non receperunt]
- (attested in Greater Poland) to lay; to present, to show
- 1959 [1436], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty poznańskie, volume I, number 1463, Poznań:
- Jze moya mathka k temu dzedzy[c]twu nycz nye ma, tu gdze poswy kladą
- [Iże moja matka k temu dziedzi[c]twu nic nie ma, tu gdzie pozwy kładą]
- to bring
- Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa[7], page 637:
- Kristus... kazal (sc. św. Piotrowi) myecz schovacz... Na tho kladzye svyąthy Maczyey *dolyczeny: Vschelky, ktory vezmye myecz..., od myecza zgynye
- [Krystus... kazał (sc. św. Piotrowi) miecz schować... Na to kładzie święty Maciej doliczeni: Wszelki, ktory weźmie miecz..., od miecza zginie]
- to assume, to base on something; to see in something, to consider, to judge, to reckon
- 1874-1891 [Fifteenth century], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności[8], [9], [10], volume XXII, page 234:
- Geny mowili, eze temu blogo, gen ma dossicz gymyenya... A trzeczy cladli blogoscz we czczy tego swyata a w mądrosczi
- [Jeni mowili, eże temu błogo, jen ma dosyć jimienia... A trzeci kładli błogość we czci tego świata a w mądrości]
- 1885-2024 [Fifteenth century], Jan Baudouina de Courtenay, Jan Karłowicz, Antoni Adam Kryńskiego, Malinowski Lucjan, editors, Prace Filologiczne[11], volume V, page 19:
- Clascz zle inputare
- [Kłaść źle (czy złe) inputare]
- Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa[12], page 176:
- Nyektorzy od Bozego Narodzenya początek tego vyeku klądą (quidam ab Incarnatione Domini initium eius, sc. aetatis, ponunt)
- [Niektorzy od Bożego Narodzenia początek tego wieku kładą (quidam ab Incarnatione Domini initium eius, sc. aetatis, ponunt)]
- (attested in Lesser Poland) to make, to do
- 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki[13], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego, pages 12, 2:
- Kaco dlugo clascz bødø radi w duszi moiey (quamdiu ponam consilia in anima mea) a bolescz w serczu moiem?
- [Kako długo kłaść będę rady w duszy mojej (quamdiu ponam consilia in anima mea) a boleść w siercu mojem?]
- 1874-1891 [c. 1420], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności[14], [15], [16], volume XXIV, page 82:
- Przyrownano yeszth crolewszthwo nebeszke czlowecowi crolowi, yensze chczal lyczbø polozycz szwimi szlugami. A gdysz poczøl liczbø claszcz (cum coepisset rationem ponere Mat 18, 24), prziszedl yeszt k nemw yeden, yensze byl winen yemu dzeszøcz tyszøczy funtow szlotha albo szrzebra
- [Przyrownano jest krolewstwo niebieskie człowiekowi krolowi, jenże chciał liczbę położyć swymi sługami. A gdyż począł liczbę kłaść (cum coepisset rationem ponere Mat 18, 24), przyszedł jest k niemu jeden, jenże był winien jemu dziesięć tysięcy funtow złota albo śrzebra]
- 1923 [1467], Helena Polaczkówna, editor, Najstarsza księga sądowa wsi Trześniowa 1419-1609[17], Trześniów, Podkarpackie Voivodeship, page 82:
- Inimicicias magnas ponunt vel potw[a]rz cladą
- [Inimicicias magnas ponunt vel potw[a]rz kładą]
- 1930 [c. 1455], “Num”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)[18], section 49,1:
- Pokolena Levi nye licz any clacz svmi gich s sinmi israelskimi (neque pones summam eorum cum filiis Israel)
- [Pokolenia Lewi nie licz ani kładź sumy jich z synmi israelskimi (neque pones summam eorum cum filiis Israel)]
- 1885-2024 [Fifteenth century], Jan Baudouina de Courtenay, Jan Karłowicz, Antoni Adam Kryńskiego, Malinowski Lucjan, editors, Prace Filologiczne[19], volume V, page 22:
- Czynycz vel clascz inferre
- [Czynić vel kłaść inferre]
- (reflexive with się) to lie down (to put oneself in a horizontal position)
Derived terms
[edit]verbs
verbs
- kłaść część impf
- kłaść duszę impf, położyć duszę pf
- kłaść liczbę impf, położyć liczbę pf
- kłaść się w pośrzodek impf
Related terms
[edit]adjectives
adverbs
nouns
verbs
Descendants
[edit]References
[edit]- Boryś, Wiesław (2005) “kłaść”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
- Bańkowski, Andrzej (2000) “kłaść”, in Etymologiczny słownik języka polskiego (in Polish)
- Sławski, Franciszek (1958-1965) “kłaść”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
- B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “kłaść”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
Polish
[edit]Etymology
[edit]Inherited from Old Polish kłaść.
Pronunciation
[edit]Verb
[edit]kłaść impf (perfective położyć, frequentative kładać)
- (transitive) to put, to lay (to place something somewhere)
- (transitive) to lay (to cause a person to take a horizontal position)
- (transitive) to put (to place someone somewhere for a longer period, particularly so that they may heal)
- (transitive) to put to bed (to help someone go to sleep)
- (transitive) to lay (to create fundamentals upon which other elements rest)
- (transitive) to lay (to cover a surface with something)
- (transitive) to put (to place hand-written text or a stamp on something)
- (transitive) to mess up (to execute something poorly)
- (transitive, card games) to deal
- (reflexive with się) to lie down (to put oneself in a horizontal position)
- (reflexive with się) to be put (to place oneself somewhere for a longer period, particularly so that they may heal)
- (reflexive with się) to lie down (to go to bed)
- Synonym: wstawać
- (reflexive with się) to lean (to rest diagonally either entirely or completely)
- Synonyms: pokładać się, przechylać się, przewracać się
- Antonym: podnosić się
- (reflexive with się) to rest (to cover oneself in a lower position)
- Synonyms: rozsnuwać się, rozścielać się, rozściełać się, słać się, ścielić się
Conjugation
[edit]Derived terms
[edit]adjective
noun
verbs
verbs
- kłaść głowę pod ewangelię impf, położyć głowę pod ewangelię pf
- kłaść głowę pod topór impf
- kłaść kres impf, położyć kres pf
- kłaść lachę impf, położyć lachę pf
- kłaść na łopatki impf, położyć na łopatki pf
- kłaść na serce impf
- kłaść na stole impf, położyć na stole pf
- kłaść nacisk impf, położyć nacisk pf
- kłaść pokotem impf, położyć pokotem pf
- kłaść się cieniem impf, położyć się cieniem pf
- kłaść się do grobu impf, położyć się do grobu pf
- kłaść się Rejtanem impf, położyć się Rejtanem pf
- kłaść trupem impf, położyć trupem pf
- kłaść uszy po sobie impf, położyć uszy po sobie pf
- kłaść w uszy impf
- nie kłaść palca między drzwi impf
Related terms
[edit]adjectives
- dokładnościowy
- dokładny
- nadkładowy
- nakładany
- nakładczy
- nakładkowy
- nakładny
- nakładowy
- obkładkowy
- obkładowy
- odkładnicowy
- odkładny
- odkładowy
- okładkowy
- okładowy
- okładzinowy
- podkładkowy
- podkładowy
- pokładny
- pokładowy
- pokładzinny
- pokładzinowy
- przekładalny
- przekładkowy
- przekładnikowy
- przekładniowy
- przekładny
- przekładowczy
- przekładowy
- przykładny
- przykładowy
- rozkładalny
- rozkładczy
- rozkładniczy
- rozkładny
- rozkładowy
- składankowy
- składkowy
- składnicowy
- składniczy
- składnikowy
- składniowy
- składny
- składowiskowy
- składowy
- składzisty
- układniczy
- układny
- układowy
- wkładkowy
- wkładowy
- wykładniczy
- wykładnikowy
- wykładniowy
- wykładny
- wykładowczy
- wykładowy
- wykładzinowy
- zakładkowy
- zakładny
- zakładowy
- zakładzinowy
adverbs
nouns
- dokład
- dokładka
- dokładność
- nadkład
- nadkładka
- nakładacz
- nakładaczka
- nakładarka
- nakładca
- nakładczość
- nakładka
- nakładnik
- nakładowość
- obkład
- obkładka
- odkład
- odkładacz
- odkładnia
- odkładnica
- okład
- okładeczka
- okładka
- okładnica
- okładniczka
- okładzik
- okładzina
- okładzinka
- podkład
- podkładacz
- podkładek
- podkładka
- podkładzina
- pokład
- pokładacz
- pokładaczka
- pokładanka
- pokładełko
- pokładka
- pokładne
- pokładnica
- pokładnik
- pokładność
- pokładowiec
- pokładówka
- pokładziny
- przedkładka
- przekład
- przekładacz
- przekładalność
- przekładaniec
- przekładanka
- przekładca
- przekładka
- przekładnia
- przekładnica
- przekładnik
- przekładność
- przekładowca
- przekładowczyni
- przekładowość
- przekładzina
- przykład
- przykładacz
- przykładek
- przykładka
- przykładnia
- przykładnica
- przykładnik
- przykładność
- przykładowość
- przykładzik
- przykładzina
- rozkład
- rozkładacz
- rozkładalność
- rozkładarka
- rozkładczość
- rozkładka
- rozkładnia
- rozkładnica
- rozkładnik
- rozkładowiec
- rozkładowość
- rozkładówka
- rozkładziny
- skład
- składacz
- składaczka
- składak
- składalnia
- składalność
- składaniec
- składanina
- składanka
- składarka
- składka
- składkowość
- składnia
- składnica
- składnie
- składnik
- składniowość
- składność
- składowe
- składowisko
- składownik
- składowość
- składzik
- układ
- układacz
- układaczka
- układanka
- układarka
- układka
- układnica
- układnictwo
- układnik
- układniś
- układność
- układowość
- układzik
- wkład
- wkładacz
- wkładca
- wkładka
- wkładnik
- wykład
- wykładacz
- wykładca
- wykładka
- wykładnia
- wykładniczość
- wykładnik
- wykładność
- wykładowca
- wykładowczyni
- wykładzik
- wykładzina
- zakład
- zakładacz
- zakładca
- zakładczarka
- zakładeczka
- zakładka
- zakładnica
- zakładnictwo
- zakładniczka
- zakładnik
- zakładowca
- zakładzik
- zakładziny
verbs
- dokładać impf, [dołożyć pf]
- nadkładać impf, [nadłożyć pf]
- nakładać impf, [nałożyć pf]
- obkładać impf, okładać impf, [obłożyć pf]
- odkładać impf, [odłożyć pf]
- podkładać impf, [podłożyć pf]
- pokładać impf, [położyć pf]
- pokładować pf
- przedkładać impf, [przedłożyć pf]
- przekładać impf, [przełożyć pf]
- przykładać impf, [przyłożyć pf]
- rozkładać impf, [rozłożyć pf]
- składać impf, [złożyć pf]
- składkować pf
- składować pf
- układać impf, [ułożyć pf]
- wkładać impf, [włożyć pf]
- wykładać impf, [wyłożyć pf]
- zakładać impf, [założyć pf]
Further reading
[edit]- kłaść in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- kłaść in Polish dictionaries at PWN
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “kłaść”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “kłaść się”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku
- “KŁAŚĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku, 2015 January 19
- Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “kłaść”, in Słownik języka polskiego
- Aleksander Zdanowicz (1861) “kłaść”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
- J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1902), “kłaść”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 2, Warsaw, page 369
- kłaść in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego
Silesian
[edit]Etymology
[edit]Inherited from Old Polish kłaść.
Pronunciation
[edit]Verb
[edit]kłaść impf
- (transitive) to put (to place something somewhere)
Conjugation
[edit]This verb needs an inflection-table template.
Further reading
[edit]- kłaść in silling.org
Categories:
- Old Polish terms derived from Proto-Balto-Slavic
- Old Polish terms inherited from Proto-Balto-Slavic
- Old Polish terms derived from Proto-Indo-European
- Old Polish terms inherited from Proto-Indo-European
- Old Polish terms inherited from Proto-Slavic
- Old Polish terms derived from Proto-Slavic
- Old Polish terms with IPA pronunciation
- Old Polish lemmas
- Old Polish verbs
- Old Polish imperfective verbs
- Lesser Poland Old Polish
- Old Polish terms with quotations
- Sieradz-Łęczyca Old Polish
- Greater Poland Old Polish
- Kuyavia Old Polish
- Old Polish reflexive verbs
- Polish terms derived from Proto-Slavic
- Polish terms inherited from Proto-Slavic
- Polish terms derived from Proto-Balto-Slavic
- Polish terms inherited from Proto-Balto-Slavic
- Polish terms derived from Proto-Indo-European
- Polish terms inherited from Proto-Indo-European
- Polish terms inherited from Old Polish
- Polish terms derived from Old Polish
- Polish 1-syllable words
- Polish terms with IPA pronunciation
- Polish terms with audio pronunciation
- Rhymes:Polish/aɕt͡ɕ
- Rhymes:Polish/aɕt͡ɕ/1 syllable
- Polish lemmas
- Polish verbs
- Polish imperfective verbs
- Polish transitive verbs
- pl:Card games
- Polish reflexive verbs
- Silesian terms derived from Proto-Slavic
- Silesian terms inherited from Proto-Slavic
- Silesian terms derived from Proto-Balto-Slavic
- Silesian terms inherited from Proto-Balto-Slavic
- Silesian terms derived from Proto-Indo-European
- Silesian terms inherited from Proto-Indo-European
- Silesian terms inherited from Old Polish
- Silesian terms derived from Old Polish
- Silesian terms with IPA pronunciation
- Rhymes:Silesian/aɕt͡ɕ
- Rhymes:Silesian/aɕt͡ɕ/1 syllable
- Silesian lemmas
- Silesian verbs
- Silesian imperfective verbs
- Silesian transitive verbs