założyć

From Wiktionary, the free dictionary
Jump to navigation Jump to search

Polish

[edit]

Etymology

[edit]

Inherited from Old Polish założyć, from Proto-Slavic *založiti. By surface analysis, za- +‎ łożyć.

Pronunciation

[edit]
  • IPA(key): /zaˈwɔ.ʐɘt͡ɕ/
  • Audio 1; założyć:(file)
  • Audio 2; założyć:(file)
  • Audio 3; założyć się:(file)
  • Rhymes: -ɔʐɘt͡ɕ
  • Syllabification: za‧ło‧żyć

Verb

[edit]

założyć pf (imperfective zakładać)

  1. (transitive) to put on (to put clothing or equipment on a person or animal) [with dative ‘onto whom or what’; or with na (+ accusative) ‘onto what’]
    Antonym: zdjąć
  2. (transitive) to install (to place something somewhere so that it may function)
  3. (transitive) to grab (to perform a specific named grab according to the rules of hand to hand combat) [with dative ‘whom’]
  4. (transitive) to start; to found, to establish (to cause something to exist)
  5. (transitive) to create, to set up
    Na naszym forum można założyć maksymalnie jedno konto.On our forum, you are allowed to create one account at most.
  6. (transitive, law) to file (to commit (official papers) to some office)
  7. (intransitive) to assume (to suppose to be true, especially without proof)
  8. (transitive) to spot, to cover (to pay for someone in the belief they will bay back) [with za (+ accusative) ‘for whom’]
  9. (transitive) to cover, to put next to each other (to place objects on a surface) [with instrumental ‘with what’]
    • 1900 (first published 1855), Zygmunt Kaczkowski, “Mąż Szalony”, in Wybór Pism Zygmunta Kaczowskiego[1], volume 1, Gebethner i Wolff, archived from the original on 2022-05-13, page 135:
      A kiedy Żyd z wielkim respektem panu kłaniając się z daleka, zaraz i to bez wielkiego targu tak wiele drzewa, desek i gontów z onych górskich wiosek zakupił, że pieniędzmi za nie cały stół wielki założył, to pan, mając to na uwadze, że dotychczas ani grosza za ten materyał nigdy nie wzięło starostwo, bardzo był rad Żydowi, a nawet go gorzałkiem i piernikiem częstował.
      And when the Jew, bowing to the lord with great respect from a distance, immediately, and that without much haggling, bought so much wood, boards, and shingles from those mountain villages that he covered a large table with the money for them, then the lord, bearing in mind that up to that time the starostwo had never gotten a penny for those materials, was very grateful to the Jew, and even offered him vodka and gingerbread.
  10. (transitive) to bookmark (to place a mark on a page in a book) [with instrumental ‘with what’]
  11. (transitive, archaic) to block, to bar (to keep closed by put]ting something in front of it)
    • 1980, Magdalena Dubanowiczowa, Na Mongolskich Bezdrożach: Wspomnienia Z Zesłania 1940-1942[2], Polska Fundacja Kulturalna, page 100:
      ...kazał szczelnie zatkać otwory w dachu i mocno założyć drzwi, bo nadchodzi wielki buran.
      ...he said to tightly block the holes in the roof and strongly bar the door, because a big blizzard was approaching.
  12. (transitive) to set (to establish a goal or plan)
  13. (transitive) to tuck (to place the edge of something under something else)
  14. (reflexive with się) to bet, to impone, to wager, to make a bet [with z (+ instrumental) ‘with someone’] [with o (+ accusative) ‘the stakes, or the event bet on’]
  15. (transitive, obsolete) to see, to find, to spot
  16. (reflexive with się) to be covered (to have many objects placed on top of) [with na (+ accusative) ‘on whom/what’]
    Synonym: nałożyć się
  17. (reflexive with się, obsolete) to founded, to be established
  18. (reflexive with się, obsolete) to be based on
  19. (reflexive with się, obsolete) to hide behind something

Conjugation

[edit]
Conjugation of założyć pf
person singular plural
masculine feminine neuter virile nonvirile
infinitive założyć
future tense 1st założę założymy
2nd założysz założycie
3rd założy założą
impersonal założy się
past tense 1st założyłem,
-(e)m założył
założyłam,
-(e)m założyła
założyłom,
-(e)m założyło
założyliśmy,
-(e)śmy założyli
założyłyśmy,
-(e)śmy założyły
2nd założyłeś,
-(e)ś założył
założyłaś,
-(e)ś założyła
założyłoś,
-(e)ś założyło
założyliście,
-(e)ście założyli
założyłyście,
-(e)ście założyły
3rd założył założyła założyło założyli założyły
impersonal założono
conditional 1st założyłbym,
bym założył
założyłabym,
bym założyła
założyłobym,
bym założyło
założylibyśmy,
byśmy założyli
założyłybyśmy,
byśmy założyły
2nd założyłbyś,
byś założył
założyłabyś,
byś założyła
założyłobyś,
byś założyło
założylibyście,
byście założyli
założyłybyście,
byście założyły
3rd założyłby,
by założył
założyłaby,
by założyła
założyłoby,
by założyło
założyliby,
by założyli
założyłyby,
by założyły
impersonal założono by
imperative 1st niech założę załóżmy
2nd załóż załóżcie
3rd niech założy niech założą
passive adjectival participle założony założona założone założeni założone
anterior adverbial participle założywszy
verbal noun założenie

Derived terms

[edit]
verbs

Further reading

[edit]
  • założyć in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
  • założyć się in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
  • założyć in Polish dictionaries at PWN