[go: up one dir, main page]

Μετάβαση στο περιεχόμενο

Ινδία

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Δημοκρατία της Ινδίας
भारत गणराज्य (χίντι)
Bhārat Gaṇarājya (μετ.)

Republic of India (αγγλικά)

Σημαία

Εθνόσημο
Εθνικό σύνθημα: सत्यमेव जयते (σανσκριτικά)
Satyameva jayate (προφορά)
(Μόνο η Αλήθεια θριαμβεύει)
[1]
Εθνικός ύμνος: Γιάνα Γκάνα Μάνα
(Κυβερνήτη των νόων όλων των ανθρώπων)[2]
Τοποθεσία της χώρας στον κόσμο
Η θέση της Ινδίας (πράσινο)
-διεκδικούμενες αλλα μη ελεγχόμενες περιοχές (ανοιχτό πράσινο)
Νέο Δελχί
28°34′N 77°12′E / 28.567°N 77.200°E / 28.567; 77.200 (Νέο Δελχί)
Μεγαλύτερη πόλη
Μουμπάι
Δελχί (μητροπολιτική περιφέρεια
Σε ομοσπονδιακό επίπεδο: Χίντι και Αγγλικά
  • Άλλες επίσημες γλώσσες:
Γλώσσες του 8ου Προγράμματος του Συντάγματος και επίσημες γλώσσες Πολιτειών[3]
Ομοσπονδιακή Προεδρευόμενη Κοινοβουλευτική Δημοκρατία
Ντραουπάντι Μούρμου
Ναρέντρα Μόντι
Νομοθετικό σώμα
 • Άνω βουλή
 • Κάτω βουλή
Κοινοβούλιο
Ράτζια Σάμπα
Λοκ Σάμπα
Ανεξαρτησία
Από το Ην. Βασίλειο
Ημέρα Δημοκρατίας
Ισχύον Σύνταγμα

15 Αυγούστου 1947
26 Ιανουαρίου 1950
26 Ιανουαρίου 1950 (τροποποιήθηκε πολλές φορές)
 • Σύνολο
 • % Νερό
 • Σύνορα
Ακτογραμμή

3.287.263 km2 (7η)
9,56
14.103 km
7.000 km
Πληθυσμός
 • Εκτίμηση 2024 
 • Απογραφή 2011 
 • Πυκνότητα 

1.404.910.000[4] () 
1.210.193.422[5]  
434,6 (με βάση την εκτίμηση 2023)
427,4 (με βάση την απογραφή 2011) κατ./km2 (30η) 
ΑΕΠ (ΙΑΔ)
 • Ολικό  (2016)
 • Κατά κεφαλή 

8.662,350 δισ. $[6] ()  
6.615 $[6] (129η) 
ΑΕΠ (ονομαστικό)
 • Ολικό  (2016)
 • Κατά κεφαλή 

2.256,397 δισ. $[6] (12η)  
1.723 $[6] (140η) 
ΔΑΑ (2021)Μείωση 0,633[7] (132η) – μεσαίος
ΝόμισμαΙνδική Ρουπία (₨) (INR)
IST (UTC +5:30)
Internet TLD.in
Οδηγούν στααριστερά
Κωδικός κλήσης+91

Η Ινδία ή Μπαράτ[8], επισήμως Δημοκρατία της Ινδίας ή Δημοκρατία του Μπαράτ (χίντι: भारत गणराज्य (δεβ.), Bhārat Ganarājya (μετ.)) είναι χώρα στη Νότια Ασία. Είναι επισήμως η δεύτερη μεγαλύτερη χώρα παγκοσμίως σε πληθυσμό μετά την Κίνα, με 1.404.910.000 κατοίκους[4] (σύμφωνα με την επίσημη εκτίμηση για το 2024), ενώ με βάση τον ΟΗΕ είναι η μεγαλύτερη χώρα παγκοσμίως σε πληθυσμό με 1.450.936.000 κατοίκους σύμφωνα με την μέση εκτίμηση των Ηνωμένων Εθνών για το 2024[9]. Σε έκταση είναι η έβδομη μεγαλύτερη σε έκταση με 3.287.263 τ.χλμ.[α][10] Εκτείνεται ανάμεσα στα Ιμαλάια όρη και τον Ινδικό ωκεανό από τον οποίο ορίζεται στα νότια, νοτιοδυτικά και νοτιοανατολικά. Συνορεύει ανατολικά με το Μπανγκλαντές και τη Μιανμάρ, βόρεια με την Κίνα και τα κρατίδια Μπουτάν, Νεπάλ, βορειοδυτικά με το Πακιστάν, ενώ δυτικά βρέχεται από την Αραβική θάλασσα και νότια-νοτιοανατολικά από τον Ινδικό ωκεανό και τον κόλπο της Βεγγάλης.

Η Ινδία, κατά τη διάρκεια της ιστορίας υπήρξε κοιτίδα και σταυροδρόμι πολλών σημαντικών πολιτισμών και θρησκειών. Κατά τη διάρκεια του 18ου αιώνα σταδιακά υποτάχθηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο, ενώ το 1947 απέκτησε την ανεξαρτησία της μετά από γενικευμένο αγώνα αυτοδιάθεσης που χαρακτηρίστηκε από μη βίαιες αντιδράσεις. Σήμερα η Ινδία είναι από τις πιο γοργά αναπτυσσόμενες οικονομίες, παρόλο που η φτώχεια παραμένει έντονο κοινωνικό φαινόμενο.

Εθνικά σύμβολα της δημοκρατίας της Ινδίας (επίσημα)
Εθνικό ζώο
Εθνικό πουλί
Εθνικό δέντρο
Εθνικό λουλούδι
Εθνικό κληρονομικό ζώο
Εθνικό ενυδριακό θηλαστικό ζώο
Εθνικό ερπετό
Εθνικό κληρονομικό θηλαστικό ζώο
Εθνικό φρούτο
Εθνικός ναός
Εθνικός ποταμός
Εθνικό βουνό

Η ονομασία Ινδία προέρχεται από το όνομα του ποταμού Ινδού, το οποίο με τη σειρά του προέρχεται από την αρχαία περσική λέξη Χίντου, ή από τη σανσκριτική Σχίντου, η οποία σημαίνει «ποταμός» και αναφέρεται ιδιαίτερα στον Ινδό ποταμό και τον κατοικημένο κατώτερο ρου του.[11][12] Οι αρχαίοι Έλληνες χρησιμοποίησαν τον όρο Ινδοί, αναφερόμενοι στους ανθρώπους από τον Ινδό ποταμό.[13]

Το σύνταγμα της σύγχρονης Ινδίας αναγνωρίζει τη λέξη Μπαράτ ως επίσημη ονομασία της χώρας,[14][15] κάτι που χρησιμοποιείται και στην καθημερινότητα αρκετών γλωσσών στη χώρα. Η ονομασία Μπαράτ προέρχεται από τον μυθικό βασιλιά Μπαράτα της ινδικής μυθολογίας. Η λέξη Χιντουστάν, αρχικά περσική έκφραση με σημασία η χώρα των Ινδών, χρησιμοποιείται επίσης περιστασιακά ως συνώνυμο όλης της χώρας αλλά για την Ινδία και Πακιστάν.[14][16][17]

Πριν από 55.000 χρόνια, οι πρώτοι σύγχρονοι άνθρωποι, ή Homo sapiens, είχαν φτάσει στην Ινδική υποήπειρο από την Αφρική, όπου είχαν εξελιχθεί νωρίτερα.[18][19][20] Τα παλαιότερα γνωστά σύγχρονα ανθρώπινα υπολείμματα στη Νότια Ασία χρονολογούνται πριν από περίπου 30.000 χρόνια.[18] Μετά το 6500 π.Χ., υπάρχουν ενδείξεις στοιχεία για εξημέρωση ζώων και καλλιεργειών τροφίμων, κατασκευή μόνιμων κατασκευών και αποθήκευση γεωργικού πλεονάσματος στο Μεχργκάρχ και σε άλλες τοποθεσίες στο σημερινό Μπαλουχιστάν του Πακιστάν.[21] Σταδιακά εξελίχθηκαν στον πολιτισμό της κοιλάδας του Ινδού,[22][21] τον πρώτο αστικό πολιτισμό στη Νότια Ασία,[23] που άκμασε κατά το 2500–1900 π.Χ. στο σημερινό Πακιστάν και τη δυτική Ινδία.[24] Επικεντρωμένος γύρω από πόλεις όπως το Μοχέντζο-ντάρο, η Χαράπα, η Ντολαβίρα και το Καλιμπανγκάν, και στηριζόμενος σε ποικίλες μορφές επιβίωσης, ο πολιτισμός ασχολήθηκε δυναμικά με την βιοτεχνία και το εμπόριο.[23]

Κατά την περίοδο 2000–500 π.Χ., πολλές περιοχές της υποηπείρου πέρασαν από τους πολιτισμούς της χαλκολιθικής εποχής στους πολιτισμούς της εποχής του σιδήρου.[25] Οι Βέδες, οι αρχαιότερες γραφές που συνδέονται με τον Ινδουισμό,[26] συντάχθηκαν κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου,[27] και οι ιστορικοί τις ανέλυσαν για να υποθέσουν έναν Βεδικό πολιτισμό στην περιοχή του Παντζάμπ και στην άνω Πεδιάδα του Γάγγη.[25] Οι περισσότεροι ιστορικοί θεωρούν επίσης ότι αυτή η περίοδος περιλάμβανε πολλά κύματα μετανάστευσης Ινδο-Αρίων στην υποήπειρο από τα βορειοδυτικά.[26] Το σύστημα των καστών, που δημιούργησε μια ιεραρχία ιερέων, πολεμιστών και ελεύθερων αγροτών, αλλά που απέκλειε τους αυτόχθονες πληθυσμούς χαρακτηρίζοντας τα επαγγέλματά τους ακάθαρτα, προέκυψε κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου.[28] Στο οροπέδιο του Ντεκάν, αρχαιολογικά στοιχεία αυτής της περιόδου υποδηλώνουν την ύπαρξη ενός βασικού σταδίου πολιτικής οργάνωσης.[25] Στη Νότια Ινδία, η εξέλιξη προς την καθιστική ζωή υποδηλώνεται από τον μεγάλο αριθμό μεγαλιθικών μνημείων που χρονολογούνται από αυτήν την περίοδο,[29] καθώς και από κοντινά ίχνη γεωργίας, δεξαμενών άρδευσης και παραδόσεις χειροτεχνίας.[29]

Σπήλαιο 26 Ατζάντα.

Στην ύστερη βεδική περίοδο, γύρω στον 6ο αιώνα π.Χ., τα μικρά κράτη και ηγεμονίες της πεδιάδας του Γάγγη και των βορειοδυτικών περιοχών είχαν ενοποιηθεί σε 16 μεγάλες ολιγαρχίες και μοναρχίες που ήταν γνωστές ως μαχατζαναπάντα.[30][31] Η αστικοποίηση οδήγησε σε μη βεδικά θρησκευτικά κινήματα, δύο από τα οποία έγιναν ανεξάρτητες θρησκείες. Ο Τζαϊνισμός έγινε γνωστός κατά τη διάρκεια της ζωής του υποδείγματός του, Μαχαβίρα.[32] Ο Βουδισμός, βασισμένος στις διδασκαλίες του Γκαουτάμα Βούδα, προσέλκυσε οπαδούς από όλες τις κοινωνικές τάξεις εκτός από τη μεσαία τάξη. Η καταγραφή της ζωής του Βούδα ήταν κεντρική στις απαρχές της καταγεγραμμένης ιστορίας στην Ινδία.[33][34][35] Σε μια εποχή αυξανόμενου αστικού πλούτου, και οι δύο θρησκείες υποστήριξαν την απάρνηση ως ιδανικό[36] και αμφότερες καθιέρωσαν μακροχρόνιες μοναστικές παραδόσεις. Πολιτικά, μέχρι τον 3ο αιώνα π.Χ., το βασίλειο της Μαγκάντα είχε προσαρτήσει ή περιορίσει άλλα κράτη για να αναδυθει ως η Αυτοκρατορία των Μαουρύα.[37] Η αυτοκρατορία εθεωρείτο κάποτε ότι έλεγχε το μεγαλύτερο μέρος της υποηπείρου εκτός από τον μακρινό νότο, αλλά οι περιοχές του πυρήνα της πιστεύεται τώρα ότι χωρίζονταν από μεγάλες αυτόνομες περιοχές.[38][39] Οι Μαουρύα βασιλιάδες είναι γνωστοί τόσο για την οικοδόμηση αυτοκρατοριών και την αποφασιστική διαχείριση της δημόσιας ζωής όσο και για την αποκήρυξη του μιλιταρισμού από τον Ασόκα και την εκτεταμένη υπεράσπιση του βουδιστικού ντάρμα.[40][41]

Η γραμματεία Σανγκάμ της γλώσσας των Ταμίλ αποκαλύπτει ότι, μεταξύ 200 π.Χ. και 200 μ.Χ., η νότια χερσόνησος διοικούνταν από τους Τσέρας, τους Τσόλας και τους Παντίας, δυναστείες που εμπορεύονταν εκτενώς με τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία και τη Δυτική και Νοτιοανατολική Ασία.[42][43] Τον 4ο και τον 5ο αιώνα, η Αυτοκρατορία Γκούπτα είχε δημιουργήσει ένα περίπλοκο σύστημα διοίκησης και φορολογίας στην ευρύτερη πεδιάδα του Γάγγη το οποίο έγινε πρότυπο για μεταγενέστερα ινδικά βασίλεια.[44][37] Υπό τους Γκούπτα, ένας ανανεωμένος Ινδουισμός που βασιζόταν στην αφοσίωση και όχι στη διαχείριση της τελετουργίας, άρχισε να επιβάλλεται.[45] Αυτή η ανανέωση αντικατοπτρίστηκε στην άνθηση της γλυπτικής και της αρχιτεκτονικής, που βρήκε θιασώτες στην αστική ελίτ.[37] Η κλασική σανσκριτική λογοτεχνία άνθισε επίσης, και η ινδική επιστήμη, η αστρονομία, η ιατρική και τα μαθηματικά σημείωσαν σημαντική πρόοδο.[37]

Μεσαιωνική Ινδία και Μουγκάλ

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Μιναρές Κουτμπ στο Δελχί (1311).

Η ινδική πρώιμη μεσαιωνική εποχή, από το 600 έως το 1200 μ.Χ., ορίζεται από τα περιφερειακά βασίλεια και την πολιτιστική ποικιλομορφία.[46] Όταν ο Χάρσα του Κανότζ, ο οποίος κυβέρνησε μεγάλο μέρος της Ινδο-Γαγγικής Πεδιάδας από το 606 έως το 647 Κ.Ε., προσπάθησε να επεκταθεί προς τα νότια, νικήθηκε από τον ηγεμόνα Τσαλουκία του Ντεκάν.[47] Όταν ο διάδοχός του προσπάθησε να επεκταθεί προς τα ανατολικά, ηττήθηκε από τον Πάλα βασιλιά της Βεγγάλης.[47] Όταν οι Τσαλουκία προσπάθησαν να επεκταθούν προς τα νότια, ηττήθηκαν από τους Παλάβα από πιο νότια, οι οποίοι με τη σειρά τους βρέθηκαν αντιμέτωποι με τους Παντία και Τσόλα από ακόμα πιο νότια.[47] Κανένας ηγεμόνας αυτής της περιόδου δεν μπόρεσε να δημιουργήσει μια αυτοκρατορία και να ελέγχει με συνέπεια εδάφη πολύ πέρα από την περιοχή του πυρήνα του.[46] Το σύστημα των καστών, κατά συνέπεια, άρχισε να παρουσιάζει περιφερειακές διαφορές.[48] Παράλληλα άρχισαν να κατασκευάζονται μεγαλοπρεπείς ναοί σε διάφορες πόλεις.[49]

Μετά τον 10ο αιώνα, οι μουσουλμανικές νομαδικές φυλές της Κεντρικής Ασίας, χρησιμοποιώντας ιππικό και δημιουργώντας τεράστιους στρατούς ενωμένους με βάση την εθνικότητα και τη θρησκεία, κατέλαβαν επανειλημμένα τις βορειοδυτικές πεδιάδες της Νότιας Ασίας, οδηγώντας τελικά στην ίδρυση του Ισλαμικού Σουλτανάτου του Δελχί το 1206.[50] Το σουλτανάτο έπρεπε να ελέγχει μεγάλο μέρος της Βόρειας Ινδίας και να κάνει πολλές επιδρομές στη Νότια Ινδία. Αν και στην αρχή ενοχλούσε τις ινδικές ελίτ, το σουλτανάτο άφησε σε μεγάλο βαθμό τον τεράστιο μη μουσουλμανικό πληθυσμό του να ασκεί τους δικούς του νόμους και έθιμα.[51][52] Απωθώντας επανειλημμένα τους Μογγόλους επιδρομείς τον 13ο αιώνα, το σουλτανάτο έσωσε την Ινδία από την καταστροφή που προκλήθηκε στη Δυτική και Κεντρική Ασία, δημιουργώντας το σκηνικό για αιώνες μετανάστευσης φυγάδων στρατιωτών, λογίων, μυστικιστών, εμπόρων, καλλιτεχνών και τεχνιτών από αυτή την περιοχή στην υποήπειρο, δημιουργώντας έτσι έναν συγκριτικό ινδο-ισλαμικό πολιτισμό στο βορρά.[53][54] Η επιδρομή του σουλτανάτου και η αποδυνάμωση των περιφερειακών βασιλείων της Νότιας Ινδίας άνοιξε το δρόμο για την αυτοκρατορία των Βιτζαγιαναγκάρα,[55] η οποία έφτασε να ελέγξει μεγάλο μέρος της ινδικής χερσονήσου[56] και επρόκειτο να επηρεάσει την κοινωνία της Νότιας Ινδίας για πολύ αργότερα.[55]

Στις αρχές του 16ου αιώνα, η βόρεια Ινδία, τότε υπό κυρίως μουσουλμάνους ηγεμόνες,[57] καταλήφθηκε από τους Μογγόλους της Κεντρικής Ασίας.[58] Η αυτοκρατορία των Μουγκάλ που προέκυψε δεν εξάλειψε τις τοπικές κοινωνίες που κυβερνούσε. Αντίθετα, τις εξισορρόπησε και τις ειρήνευσε μέσω νέων διοικητικών πρακτικών[59][60] και διαφορετικών και περιεκτικών κυβερνώντων ελίτ,[61] οδηγώντας σε πιο συστηματική, συγκεντρωτική και ομοιόμορφη διακυβέρνηση.[62] Αποφεύγοντας τους φυλετικούς δεσμούς και την ισλαμική ταυτότητα, ειδικά υπό τον Άκμπαρ, οι Μουγκάλ ένωσαν τις μακρινές επικράτιες μέσω της πίστης, που εκφραζόταν μέσω μιας περσοποιημένης κουλτούρας, σε έναν αυτοκράτορα που είχε σχεδόν θεϊκό καθεστώς.[61] Οι οικονομικές πολιτικές του κράτους των Μουγκάλ, που αντλούν τα περισσότερα έσοδα από τη γεωργία[63] και επιβάλλουν την πληρωμή των φόρων στο καλά ρυθμισμένο ασημένιο νόμισμα,[64] ώθησε τους αγρότες και τους τεχνίτες να εισέλθουν σε μεγαλύτερες αγορές.[62] Η σχετική ειρήνη που διατήρησε η αυτοκρατορία κατά το μεγαλύτερο μέρος του 17ου αιώνα ήταν ένας παράγοντας για την οικονομική επέκταση της Ινδίας,[62] με αποτέλεσμα τη μεγαλύτερη προστασία της ζωγραφικής, των λογοτεχνικών μορφών, των υφασμάτων και της αρχιτεκτονικής.[65]

Πρωτοπόροι της ευρωπαϊκής διείσδυσης υπήρξαν οι Πορτογάλοι. Ο Βάσκο ντα Γκάμα, που ονομάστηκε αντιβασιλιάς της Πορτογαλίας στην Ινδία το 1524, θεμελίωσε την εκεί πορτογαλική κυριαρχία. Αυτή διήρκεσε πολλές δεκάδες χρόνια και υπήρξε απόλυτη στη δυτική ακτή της ινδικής χερσονήσου. Κατά τις αρχές του 17ου αιώνα αποφάσισαν να αντικαταστήσουν τους Πορτογάλους οι Ολλανδοί και κυρίως οι Βρετανοί. Αυτοί, με την «Εταιρεία Ανατολικών Ινδιών»[66][67] που έγινε πανίσχυρη, απέκτησαν σημαντικά πρακτορεία και προνόμια στην Ινδία. Επί δυο αιώνες (17ο και 18ο) αγγλικά και γαλλικά συμφέροντα ανταγωνίζονταν στην Ινδία με αποτέλεσμα να επεκτείνουν βαθμηδόν την επιρροή τους, άλλοτε με τη βία και άλλοτε με την υπογραφή συμφωνιών με τους ντόπιους ηγεμόνες σ' όλη την ινδική χερσόνησο και μέχρι το 1765 είχαν επικρατήσει έναντι των άλλων ευρωπαϊκών κρατών στη Βεγγάλη.[68][66][69][70] Μέχρι τη δεκαετία του 1820 ήλεγχαν το μεγαλύτερο τμήμα της Ινδίας.[71] Η Ινδία τότε δεν εξήγαγε πλέον μεταποιημένα αγαθά όπως εξήγαγε εδώ και καιρό, αλλά προμήθευε τη Βρετανική Αυτοκρατορία με πρώτες ύλες. Πολλοί ιστορικοί θεωρούν ότι αυτή είναι η αρχή της αποικιακής περιόδου της Ινδίας.[66]

Οι ιστορικοί θεωρούν ότι η σύγχρονη εποχή της Ινδίας ξεκίνησε κάπου μεταξύ 1848 και 1885. Ο διορισμός το 1848 του Λόρδου Νταλχάουζι ως Γενικού Κυβερνήτη της Εταιρείας Ανατολικών Ινδιών έθεσε το έδαφος για αλλαγές απαραίτητες για ένα σύγχρονο κράτος. Αυτά περιελάμβαναν την εδραίωση και οριοθέτηση της κυριαρχίας, την επιτήρηση του πληθυσμού και την εκπαίδευση των πολιτών. Οι τεχνολογικές αλλαγές —μεταξύ αυτών, οι σιδηρόδρομοι, τα κανάλια και ο τηλέγραφος— εισήχθησαν λίγο μετά την εισαγωγή τους στην Ευρώπη.[72][73][74][75] Ωστόσο, η δυσαρέσκεια με την εταιρεία αυξήθηκε κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου και πυροδότησε την Ινδική Εξέγερση του 1857. Τροφοδοτημένοι από ποικίλες δυσαρέσκειες και αντιλήψεις, συμπεριλαμβανομένων επεμβατικών κοινωνικών μεταρρυθμίσεων βρετανικού τύπου, σκληρών φόρων γης και ευνοϊκής μεταχείρισης ορισμένων πλούσιων γαιοκτημόνων και πριγκίπων, η εξέγερση συγκλόνισε πολλές περιοχές της βόρειας και κεντρικής Ινδίας και κλόνισε τα θεμέλια της κυριαρχίας της Εταιρείας.[76][77] Αν και η εξέγερση κατεστάλη μέχρι το 1858, οδήγησε στη διάλυση της Εταιρείας Ανατολικών Ινδιών και στην άμεση διοίκηση της Ινδίας από τη βρετανική κυβέρνηση. Διακηρύσσοντας ένα ενιαίο κράτος και ένα σταδιακό αλλά περιορισμένο κοινοβουλευτικό σύστημα βρετανικού τύπου, οι νέοι ηγεμόνες προστάτευαν επίσης πρίγκιπες και γαιοκτήμονες ως φεουδαρχική ασφάλεια έναντι μελλοντικών αναταραχών.[78][79] Στις δεκαετίες που ακολούθησαν, η δημόσια ζωή εμφανίστηκε σταδιακά σε όλη την Ινδία, οδηγώντας τελικά στην ίδρυση του Ινδικού Εθνικού Κογκρέσου το 1885.[80][81][82][83]

Η Βρετανική Ινδία το 1909

Η είσοδος της τεχνολογίας και η εμπορευματοποίηση της γεωργίας στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα χαρακτηρίστηκε από οικονομικές οπισθοδρομήσεις και πολλοί μικροκαλλιεργητές εξαρτήθηκαν από τις ιδιοτροπίες μακρινών αγορών.[84] Υπήρξε αύξηση στον αριθμό των λιμών μεγάλης κλίμακας,[85] και, παρά τους κινδύνους ανάπτυξης της υποδομής που βάραιναν τους Ινδούς φορολογούμενους, δημιουργήθηκε μικρή βιομηχανική απασχόληση για τους Ινδούς.[86] Υπήρχαν επίσης ευεργετικά αποτελέσματα: οι εμπορικές καλλιέργειες, ειδικά στο Παντζάμπ, οδήγησαν σε αυξημένη παραγωγή τροφίμων για εσωτερική κατανάλωση.[87] Το σιδηροδρομικό δίκτυο παρείχε κρίσιμη ανακούφιση από την πείνα,[88] μείωσε σημαντικά το κόστος μετακίνησης εμπορευμάτων[88] και βοήθησε την εκκολαπτόμενη ινδική βιομηχανία.[87]

Ο Τζαβαχαρλάλ Νεχρού και ο Μαχάτμα Γκάντι το 1946.

Μετά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, στον οποίο υπηρέτησαν περίπου ένα εκατομμύριο Ινδοί,[89] ξεκίνησε μια νέα περίοδος. Χαρακτηρίστηκε από βρετανικές μεταρρυθμίσεις αλλά και κατασταλτική νομοθεσία, από πιο έντονες εκκλήσεις για αυτοκυβέρνηση και από τις απαρχές ενός κινήματος «παθητικής αντίστασης», του οποίου ο Μαχάτμα Γκάντι θα γινόταν ο ηγέτης και σύμβολο.[90] Κατά τη δεκαετία του 1930, οι Βρετανοί προχώρησαν σε αργή νομοθετική μεταρρύθμιση και το Ινδικό Εθνικό Κογκρέσο κέρδισε νίκες στις εκλογές που προέκυψαν.[91] Η επόμενη δεκαετία πλαισιώθηκε από κρίσεις: συμμετοχή των Ινδών στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, η τελική ώθηση του Κογκρέσου για μη συνεργασία και μια έξαρση του μουσουλμανικού εθνικισμού. Όλα περιορίστηκαν από την έλευση της ανεξαρτησίας το 1947, αλλά μετριάστηκαν από τη διαίρεση της Ινδίας σε δύο κράτη: την Ινδία και το Πακιστάν.[92]

Ζωτικής σημασίας για την αυτοεικόνα της Ινδίας ως ανεξάρτητου έθνους ήταν το σύνταγμά της, που ολοκληρώθηκε το 1950, το οποίο έθεσε σε εφαρμογή μια κοσμική και δημοκρατική δημοκρατία.[93] Η σινο-ινδική παραμεθόριος διένεξη προσέλαβε το 1962 διαστάσεις διεθνούς αλλά και εσωτερικής κρίσης στην Ινδία, όταν τον Οκτώβριο κινεζικά στρατεύματα εισέβαλαν στο ινδικό έδαφος, στις βορειοανατολικές περιοχές πάντω από το κρατίδιο του Άσαμ. Ήδη από το 1956 η Κίνα, επιδιώκοντας τη συνένωση των νοτιοανατολικών περιοχών της με το Θιβέτ, κατέλαβε τμήμα εδάφους στη βορειοδυτική Ινδία. Στην εύθραυστη Ινδία του 1962, το δεξιό κόμμα των Ινδουιστών, αλλά και φοιτητές, διαδήλωναν στο Νέο Δελχί. Όταν μετά τις σφοδρές συγκρούσεις οι Κινέζοι προωθήθηκαν και οι Ινδοί υποχωρούσαν, διαδηλωτές ζητούσαν αδιαλλαξία, ενώ εκατοντάδες γυναίκες «τέθηκαν στη διάθεση του έθνους» σε πορεία στην Καλκούτα. Η κρίση έληξε με κατάπαυση του πυρός τον Δεκέμβριο του 1962, αφού προηγουμένως ο Τζαβαχαρλάλ Νεχρού ζήτησε βοήθεια από τις Η.Π.Α.[94]

Κατά τη δεκαετία του 1990 έγινε φιλελευθεροποίηση της οικονομίας με αποτέλεσμα τη δημιουργία αστικής μέσης τάξης, μία από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες οικονομίες του κόσμου[95] και αύξησε τη γεωπολιτική της επιρροή. Οι ινδικές ταινίες, η μουσική και οι πνευματικές διδασκαλίες παίζουν έναν αυξανόμενο ρόλο στον παγκόσμιο πολιτισμό.[96] Ωστόσο, η Ινδία διαμορφώνεται επίσης από τη φαινομενικά ανυποχώρητη φτώχεια, τόσο στην ύπαιθρο όσο και στην αστική,[96] από τη θρησκευτική βία και τη βία που σχετίζεται με τις κάστες·[97] από τις εξεγέρσεις των μαοϊστών Ναξαλιτών·[98] και από τον αυτονομισμό στο Τζαμού και Κασμίρ και στα βορειοανατολικά Ινδία.[99] Έχει ανεπίλυτες εδαφικές διαφορές με την Κίνα[100] και το Πακιστάν.[100] Οι διατηρούμενες δημοκρατικές ελευθερίες της Ινδίας είναι μοναδικές μεταξύ των νεότερων εθνών του κόσμου. Ωστόσο, παρά τις πρόσφατες οικονομικές επιτυχίες της, η απελευθέρωση από την έλλειψη για τον μειονεκτούντα πληθυσμό της παραμένει ένας στόχος που δεν έχει ακόμη επιτευχθεί.[101]

Κατάλογος Βρετανών Αντιβασιλέων

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Με πλάγια γράμματα σημειώνονται οι υπηρεσιακοί αντιβασιλείς
  • Τσαρλς Κάνιγκ, Πρώτος Κόμης Κάνιγκ[β]
  • Τζέιμς Μπρους, Όγδοος Κόμης του Έλγιν[γ]
  • Στρατάρχης Ρόμπερτ Νέιπιερ, Πρώτος Βαρώνος Νέιπιερ των Μαγδάλων[δ]
  • Σερ Ουίλιαμ Ντένισον[ε]
  • Τζον Λόρενς, Πρώτος Βαρώνος Λόρενς[ζ]
  • Ρίτσαρντ Μπουρκ, Έκτος Κόμης του Μάιο[η]
  • Σερ Τζον Στράτσεϊ
  • Φράνσις Νέιπιερ, Δέκατος Λόρδος Νέιπιερ[θ]
  • Τόμας Μπέϊρινγκ, Πρώτος Κόμης του Νόρθμπρουκ[ι]
  • Ρόμπερτ Μπάλουερ-Λάιτον, Πρώτος Κόμης του Λάιτον[κ]
  • Τζορτζ Ρόμπινσον, Πρώτος Μαρκήσιος του Ρίπον[λ]
  • Φρέντερικ Χάμιλτον-Τεμπλ-Μπλάκγουντ, Πρώτος Μαρκήσιος του Ντάφεριν και της Άβα[μ]
  • Χένρι Πέτι-Φιτζμόρις, Πέμπτος Μαρκήσιος του Λανσντάουν[ν]
  • Βίκτορ Μπρους, Ένατος Κόμης του Έλγιν[ξ]
  • Τζορτζ Κέρζον, Πρώτος Μαρκήσιος Κέρζον του Κέντλστον[ο]
  • Τζίλμπερτ Έλιοτ-Μάρεϊ-Κάινινμάουντ, Τέταρτος Κόμης του Μίντο[π]
  • Τσαρλς Χάρντινγκ, Πρώτος Βαρώνος Χάρντινγκ του Πένσουρστ[ρ]
  • Φρέντερικ Θέσιγκερ, Πρώτος Υποκόμης Τσέλμσφορντ[σ]
  • Ρούφους Ίσαακς, Πρώτος Μαρκήσιος του Ρέντινγκ[τ]
  • Έντουαρντ Φρέντερικ Γουντ, Πρώτος Κόμης του Χάλιφαξ[υ]
  • Ταγματάρχης Φρήμαν Φρήμαν-Τόμας, Πρώτος Μαρκήσιος του Ουίλινγντον[φ]
  • Βίκτορ Χόουπ, Δεύτερος Μαρκήσιος του Λίνλιθγκαου[χ]
  • Στρατάρχης Άρτσιμπαλντ Ουέιβελ, Πρώτος Κόμης Ουέιβελ[ψ]
  • Ναύαρχος του Στόλου Λούις Μαουντμπάττεν, Πρώτος Κόμης Μαουντμπάτεν της Βιρμανίας[ω]
Βουνά στη Βόρεια Ινδία

Η Ινδία αντιπροσωπεύει το μεγαλύτερο μέρος της ινδικής υποηπείρου, που βρίσκεται στην κορυφή της ινδικής τεκτονικής πλάκας, μέρος της Ινδο-αυστραλιανής πλάκας.[102] Οι καθοριστικές γεωλογικές διεργασίες της Ινδίας ξεκίνησαν πριν από 75 εκατομμύρια χρόνια όταν η Ινδική πλάκα, τότε μέρος της νότιας υπερηπείρου Γκοντβάνα, ξεκίνησε τη μετατόπιση προς τα βορειοανατολικά που προκλήθηκε από την επέκταση του θαλάσσιου πυθμένα στα νοτιοδυτικά της, και αργότερα, νότια και νοτιοανατολικά.[102] Ταυτόχρονα, ο τεράστιος ωκεάνιος φλοιός της Τηθύος, στα βορειοανατολικά της, άρχισε να καταβυθίζεται κάτω από την Ευρασιατική πλάκα.[102] Αυτές οι διπλές διεργασίες δημιούργησαν τον Ινδικό Ωκεανό και προκάλεσαν τον ινδικό ηπειρωτικό φλοιό να υποσκελίσει την Ευρασία και να ανυψώσει τα Ιμαλάια.[102] Αμέσως νότια των αναδυόμενων Ιμαλαΐων, η κίνηση των πλακών δημιούργησε μια τεράστια τάφρο σε σχήμα μισοφέγγαρου που γέμισε γρήγορα με ιζήματα που μεταφέρονται από τα ποτάμια[103] και τώρα αποτελεί την Ινδο-Γαγγική Πεδιάδα.[104] Η αρχική ινδική πλάκα κάνει την πρώτη της εμφάνιση πάνω από το ίζημα στην αρχαία οροσειρά Αραβάλι, η οποία εκτείνεται από την κορυφογραμμή του Δελχί σε νοτιοδυτική κατεύθυνση. Στα δυτικά βρίσκεται η έρημος Ταρ.[105][106][107] Η Σρι Λάνκα (πρώην Κεϋλάνη) και μερικά μικρά νησιά που προεκτείνονται βαθιά στον Ινδικό ωκεανό αποτελούν γεωλογική συνέχεια της Ινδικής χερσονήσου.

Η εναπομείνασα ινδική πλάκα επιβιώνει ως ινδική χερσόνησος, το παλαιότερο και γεωλογικά πιο σταθερό τμήμα της Ινδίας. Εκτείνεται στο βορρά μέχρι τις οροσειρές Σατπούρα και Βιντία στην κεντρική Ινδία. Αυτές οι παράλληλες αλυσίδες εκτείνονται από την ακτή της Αραβικής Θάλασσας στο Γκουτζαράτ στα δυτικά έως το πλούσιο σε άνθρακα οροπέδιο Τσότα Ναγκπούρ στο Τζαρκάντ στα ανατολικά.[108] Στα νότια, η εναπομείνασα χερσόνησος, το οροπέδιο Ντέκκαν, πλαισιώνεται στα δυτικά και ανατολικά από παράκτιες σειρές γνωστές ως Δυτικά και Ανατολικά Γκατ.[109] Το οροπέδιο περιέχει τους παλαιότερους βραχώδεις σχηματισμούς της χώρας, ηλικίας περίπου ενός δισεκατομμυρίου ετών. Κατασκευασμένη με αυτόν τον τρόπο, η Ινδία βρίσκεται στα βόρεια του ισημερινού μεταξύ 6° 44′ και 35° 30′ (μέχρι τον παγετώνα Σιατσέν, όπου είναι το βορειότερο σημείο που ελέγχει η ινδική κυβέρνηση) βόρεια και 68° 7′ και 97° 25′ ανατολικά.[110]

Παραλία στη νότια Ινδία

Η ακτογραμμή της Ινδίας έχει μήκος 7.500 χιλιόμετρα. Από αυτό το μήκος, 5.400 χιλιόμετρα ανήκουν στη χερσόνησο της Ινδίας και 2.100 χιλιόμετρα στις αλυσίδες νησιών Ανταμάν, Νικομπάρ και Λακσαντγουίπ.[111] Σύμφωνα με τους ινδικούς ναυτικούς υδρογραφικούς χάρτες, η ηπειρωτική ακτογραμμή αποτελείται από τα ακόλουθα: 43% αμμώδεις παραλίες, 11% βραχώδεις ακτές, συμπεριλαμβανομένων βράχων, και 46% λασπώδεις ή ελώδεις ακτές.[111]

Ο ποταμός Τουγκαμπάντρα στην ινδική χερσόνησο.

Τα κυριότερα ποτάμια που πηγάζουν από τα Ιμαλάια και διατρέχουν την Ινδία περιλαμβάνουν τον Γάγγη και τον Βραχμαπούτρα, και αμφότεροι εκβάλλουν στον Κόλπο της Βεγγάλης.[112] Σημαντικοί παραπόταμοι του Γάγγη περιλαμβάνουν τον Γιαμούνα και τον Κόσι. Η εξαιρετικά μικρή κλίση του τελευταίου, που προκαλείται από τη μακροχρόνια εναπόθεση λάσπης, οδηγεί σε σοβαρές πλημμύρες και αλλαγές πορείας.[113][114] Τα κυριότερα ποτάμια της χερσονήσου, των οποίων οι πιο απότομες κλίσεις εμποδίζουν τα νερά τους να πλημμυρίσουν, περιλαμβάνουν τον Γκοντάβαρι, τον Μαχανάντι, τον Κάβερι και τον Κρίσνα, που επίσης ρέουν στον Κόλπο της Βεγγάλης[115] και τον Ναρμάντα και τον Τάπτι, που ρέουν στην Αραβική Θάλασσα.[116] Η Ινδία έχει δύο αρχιπελάγη: το Λακσαντγουίπ, κοραλλιογενείς ατόλλες στα ανοιχτά της νοτιοδυτικής ακτής της Ινδίας, και τα νησιά Ανταμάν και Νικομπάρ, μια ηφαιστειακή αλυσίδα στη θάλασσα Ανταμάν.[117]

Το ινδικό κλίμα επηρεάζεται έντονα από τα Ιμαλάια και την έρημο Ταρ, που οδηγούν και τα δύο στους κομβικούς θερινούς και χειμερινούς μουσώνες από οικονομική και πολιτιστική άποψη.[118] Τα Ιμαλάια εμποδίζουν τους ψυχρούς καταβατικούς ανέμους της Κεντρικής Ασίας να πνέουν, διατηρώντας το μεγαλύτερο μέρος της ινδικής υποηπείρου θερμότερο από τις περισσότερες τοποθεσίες σε παρόμοια γεωγραφικά πλάτη.[119][120] Η έρημος Ταρ παίζει κρίσιμο ρόλο στην προσέλκυση των φορτωμένων με υγρασία νοτιοδυτικών καλοκαιρινών μουσώνων ανέμων που, μεταξύ Ιουνίου και Οκτωβρίου, παρέχουν την πλειονότητα των βροχοπτώσεων στην Ινδία.[118] Στην Ινδία κυριαρχούν τέσσερις μεγάλες κλιματικές ομάδες: τροπικά υγρά, τροπικά ξηρά, υποτροπικά υγρά και ορεινά.[121]

Εκτός από τις ψηλές ορεινές περιοχές της, η Ινδία δέχεται την επίδραση της τροπικής θερμότητας με μέση ετήσια θερμοκρασία 24-28 °C. Διακρίνουμε κυρίως 3 εποχές: τον ήπιο και χωρίς πολλές βροχές χειμώνα, τη θερμή και ξερή άνοιξη και το υγρό, τροπικό καλοκαίρι. Η καθυστέρηση της βροχής συχνά καταστρέφει τις καλλιέργειες και προκαλεί ομαδικούς θανάτους από πείνα. Η σοδειά καταστρέφεται πολλές φορές εξαιτίας καταρρακτωδών βροχών που προκαλούν μεγάλης έκτασης πλημμύρες.

Στην Ινδία βρίσκεται η πλειονότητα άγριων τίγρεων, περίπου 3.000 το 2019.[122]

Η Ινδία είναι μια μεγαλοποικιλόμορφη χώρα, ένας όρος που χρησιμοποιείται για 17 χώρες που εμφανίζουν υψηλή βιολογική ποικιλότητα και περιέχουν πολλά είδη αποκλειστικά αυτόχθονα ή ενδημικά σε αυτές.[123] Η Ινδία αποτελεί βιότοπο για το 8,6% όλων των ειδών θηλαστικών, το 13,7% των ειδών πτηνών, το 7,9% των ειδών ερπετών, το 6% των ειδών αμφιβίων, το 12,2% των ειδών ψαριών και το 6,0% όλων των ειδών ανθοφόρων φυτών.[124][125] Το ένα τρίτο των ινδικών φυτικών ειδών είναι ενδημικά.[126] Η Ινδία περιέχει επίσης τέσσερις από τις 34 εστίες βιοποικιλότητας στον κόσμο ή περιοχές που εμφανίζουν σημαντική απώλεια οικοτόπων παρουσία υψηλού ενδημισμού.[127]

Σύμφωνα με επίσημες στατιστικές, η δασική κάλυψη της Ινδίας είναι 713.789 km², που είναι το 21,71% της συνολικής έκτασης της χώρας.[128] Μπορεί να υποδιαιρεθεί περαιτέρω σε ευρείες κατηγορίες πυκνότητας θόλου.[129] Πολύ πυκνό δάσος, του οποίου η πυκνότητα θόλου είναι μεγαλύτερη από 70%, καταλαμβάνει το 3,02% της χερσαίας έκτασης της Ινδίας.[129][130] Κυριαρχεί στο τροπικό υγρό δάσος των νησιών Ανταμάν, των Δυτικών Γκατ και της Βορειοανατολικής Ινδίας.[131] Μέτρια πυκνό δάσος, του οποίου η πυκνότητα θόλου κυμαίνεται μεταξύ 40% και 70%, καταλαμβάνει το 9,39% της χερσαίας έκτασης της Ινδίας.[129][130] Κυριαρχεί στο εύκρατο δάσος κωνοφόρων των Ιμαλαΐων, στο υγρό φυλλοβόλο δάσος σαλ της ανατολικής Ινδίας και στο ξηρό φυλλοβόλο δάσος τικ της κεντρικής και νότιας Ινδίας.[131] Το ανοιχτό δάσος, του οποίου η πυκνότητα θόλου είναι μεταξύ 10% και 40%, καταλαμβάνει το 9,26% της χερσαίας έκτασης της Ινδίας.[129][130]

Πολλά ινδικά είδη κατάγονται από αυτά της Γκοντβάνα, της νότιας υπερηπείρου από την οποία η Ινδία χωρίστηκε πριν από περισσότερα από 100 εκατομμύρια χρόνια.[132] Η επακόλουθη σύγκρουση της Ινδίας με την Ευρασία πυροδότησε μια μαζική ανταλλαγή ειδών. Ωστόσο, η ηφαιστειότητα και οι κλιματικές αλλαγές προκάλεσαν αργότερα την εξαφάνιση πολλών ενδημικών ινδικών μορφών.[133] Ακόμα αργότερα, τα θηλαστικά εισήλθαν στην Ινδία από την Ασία μέσω δύο ζωογεωγραφικών περασμάτων που πλαισιώνουν τα Ιμαλάια.[131] Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τη μείωση του ενδημισμού μεταξύ των θηλαστικών της Ινδίας, που ανέρχεται σε 12,6%, σε αντίθεση με το 45,8% στα ερπετά και το 55,8% στα αμφίβια.[125]

Η Ινδία περιέχει 172 χαρακτηρισμένα από την IUCN απειλούμενα είδη ζώων ή το 2,9% των μορφών που απειλούνται με εξαφάνιση.[134] Αυτά περιλαμβάνουν την τίγρη της Βεγγάλης που απειλείται με εξαφάνιση και το δελφίνι του ποταμού Γάγγη. Τα κρίσιμα απειλούμενα είδη περιλαμβάνουν τον γαβιάλη, έναν κροκόδειλο και τον ινδικό άσπρο γύπα, ο οποίος έχει σχεδόν εξαφανιστεί έχοντας καταλώσει τα πτώματα βοοειδών που έλαβαν θεραπεία με δικλοφαινάκη.[135]

Το πολίτευμα της χώρας είναι ομοσπονδιακή δημοκρατία. Η Ινδία είναι η πολυπληθέστερη δημοκρατία στον κόσμο.[136] Αρχηγός Κράτους είναι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ο οποίος εκλέγεται από το ειδικό εκλογικό σώμα (που αποτελείται από μέλη του κοινοβουλίου) για πενταετή, ανανεώσιμη θητεία. Στις εκλογές της 19ης Ιουλίου 2012, πρόεδρος εξελέγη ο Πρανάμπ Μουχέρτζι[137][138], η ορκωμοσία του οποίου έγινε στις 25 Ιουλίου.[139] Από το 2017 έως το 2022 πρόεδρος διατέλεσε ο Ραμ Ναθ Κοβίντ. Σημερινή πρόεδρος της χώρας από τις 25 Ιουλίου 2022 είναι η Ντραουπάντι Μούρμου[140] και πρωθυπουργός ο Ναρέντρα Μόντι.

Ο Μπάρακ Ομπάμα απευθύνεται στην άνω και στην κάτω Βουλή της Ινδίας το 2010.

Το Κοινοβούλιο ή Σανσάντ είναι διθάλαμο και αποτελείται από το Συμβούλιο των Κρατίδιων (Ράτζγια Σάμπχα), που είναι ένα σώμα που απαρτίζεται γύρω στα 250 μέλη, 12 εκ των οποίων διορίζονται από τον πρόεδρο, ενώ τα υπόλοιπα εκλέγονται από τα εκλεγμένα μέλη των κρατιδιακών και περιφερειακών συνελεύσεων, καθώς επίσης και από τη Λαϊκή Συνέλευση (Λοκ Σάμπχα, με 545 έδρες- οι 543 εκλέγονται για πενταετή θητεία από το λαό και 2 διορίζονται από τον πρόεδρο). Δικαίωμα ψήφου στις εκλογές έχουν όσες και όσοι είναι ηλικίας 18 ετών και άνω.[141] Η Ινδία έχει πολυκομματικό σύστημα, με οχτώ κόμματα αναγνωρισμένα σε εθνικό επίπεδο και επιπλέον 40 σε κρατιδιακό επίπεδο.[142]

Η Ινδία είναι μια ομοσπονδία με κοινοβουλευτικό σύστημα που διέπεται από το Σύνταγμα της Ινδίας — το ανώτατο νομικό έγγραφο της χώρας. Είναι μια συνταγματική δημοκρατία και αντιπροσωπευτική δημοκρατία, στην οποία «η κυριαρχία της πλειοψηφίας μετριάζεται από τα δικαιώματα των μειονοτήτων που προστατεύονται από το νόμο». Ο Φεντεραλισμός στην Ινδία ορίζει την κατανομή ισχύος μεταξύ της ένωσης και των κρατίδιων. Το Σύνταγμα της Ινδίας, το οποίο τέθηκε σε ισχύ στις 26 Ιανουαρίου 1950,[143] αρχικά ανέφερε ότι η Ινδία ήταν μια «κυρίαρχη, δημοκρατική πολιτεία»· ο χαρακτηρισμός αυτός τροποποιήθηκε το 1971 σε «μια κυρίαρχη, σοσιαλιστική, κοσμική, δημοκρατική πολιτεία».[144] Η μορφή διακυβέρνησης της Ινδίας, που παραδοσιακά περιγράφεται ως «οιονεί ομοσπονδιακή» με ισχυρό κέντρο και αδύναμα κρατίδια,[145] έχει γίνει ολοένα και πιο ομοσπονδιακή από τα τέλη της δεκαετίας του 1990 ως αποτέλεσμα πολιτικών, οικονομικών και κοινωνικών αλλαγών.[146][147]

Το Ραστραπάτι Μπαβάν, η προεδρική κατοικία, κτίστηκε το 1911-1931, κατά την περίοδο της βρετανικής κυριαρχίας

Η κυβέρνηση της Ινδίας περιλαμβάνει τρεις κλάδους:[148]

  • Εκτελεστικό: Ο Πρόεδρος της Ινδίας είναι ο τελετουργικός αρχηγός του κράτους,[149] ο οποίος εκλέγεται έμμεσα για πενταετή θητεία από ένα εκλογικό σώμα που αποτελείται από μέλη των εθνικών και κρατιδιακών νομοθετικών σωμάτων.[150][151] Ο Πρωθυπουργός της Ινδίας είναι ο επικεφαλής της κυβέρνησης και ασκεί τη μεγαλύτερη εκτελεστική εξουσία.[152] Διοριζόμενος από τον πρόεδρο,[153] ο πρωθυπουργός υποστηρίζεται κατά συνέλευση από το κόμμα ή την πολιτική συμμαχία που έχει την πλειοψηφία των εδρών στην κάτω βουλή του κοινοβουλίου.[152] Η εκτελεστική εξουσία της ινδικής κυβέρνησης αποτελείται από τον πρόεδρο, τον αντιπρόεδρο και το Συμβούλιο Υπουργών της Ένωσης - με το υπουργικό συμβούλιο να είναι η εκτελεστική επιτροπή - με επικεφαλής τον πρωθυπουργό. Κάθε υπουργός που κατέχει χαρτοφυλάκιο πρέπει να είναι μέλος ενός από τα σώματα του κοινοβουλίου.[149] Στο ινδικό κοινοβουλευτικό σύστημα, η εκτελεστική εξουσία υποτάσσεται στο νομοθετικό σώμα: ο πρωθυπουργός και το συμβούλιο τους είναι άμεσα υπεύθυνοι στην κάτω βουλή του κοινοβουλίου. Οι δημόσιοι υπάλληλοι λειτουργούν ως μόνιμα στελέχη και όλες οι αποφάσεις της εκτελεστικής εξουσίας εκτελούνται από αυτούς.[154]
  • Νομοθετικό σώμα: Το νομοθετικό σώμα της Ινδίας είναι το κοινοβούλιο με δύο σώματα. Λειτουργώντας σύμφωνα με ένα κοινοβουλευτικό σύστημα τύπου Γουέστμινστερ, περιλαμβάνει μια Άνω Βουλή που ονομάζεται Ράτζια Σάμπα (Συμβούλιο των Κρατίδιων) και μια Κάτω Βουλή που ονομάζεται Λοκ Σάμπα (Βουλή του Λαού).[155] Η Ράτζια Σάμπα είναι ένα μόνιμο σώμα 245 μελών που υπηρετούν κλιμακωτές εξαετείς θητείες.[156] Οι περισσότεροι εκλέγονται έμμεσα από τα εδαφικά νομοθετικά σώματα των κρατιδίων και των ενώσεων σε αριθμούς ανάλογους με το ποσοστό του κρατιδίου τους στον εθνικό πληθυσμό.[153] Όλα εκτός από δύο από τα 545 μέλη του Λοκ Σάμπα εκλέγονται απευθείας με λαϊκή ψήφο. Εκπροσωπούν μονομελή εκλογικά τμήματα για πενταετή θητεία.[157] Δύο έδρες του κοινοβουλίου, που προορίζονται για τους Αγγλο-Ινδούς στο άρθρο 331, καταργήθηκαν.[158][159]
  • Δικαστική εξουσία: Η Ινδία διαθέτει ένα ενιαίο ανεξάρτητο δικαστικό σώμα τριών επιπέδων[160] που περιλαμβάνει το ανώτατο δικαστήριο, με επικεφαλής τον Πρωθυπουργό της Ινδίας, 25 ανώτατα δικαστήρια και μεγάλο αριθμό πρωτοβάθμιων δικαστηρίων.[160] Το ανώτατο δικαστήριο έχει αρχική δικαιοδοσία για υποθέσεις που αφορούν θεμελιώδη δικαιώματα και για διαφορές μεταξύ κρατών και του κέντρου και έχει δευτεροβάθμια δικαιοδοσία στα ανώτατα δικαστήρια.[161] Έχει την εξουσία να καταρρίπτει νόμους των συνδικάτων ή των κρατιδίων που αντιβαίνουν στο σύνταγμα[162] και να ακυρώνει οποιαδήποτε κυβερνητική ενέργεια κρίνει αντισυνταγματική.[163]

Διοικητική διαίρεση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η διοικητική διαίρεση της Ινδίας είναι πολύπλοκη και πολυεπίπεδη λόγω του ομοσπονδιακού της συστήματος. Η χώρα διαιρείται σε 29 κρατίδια, 6 ενώσεις εδαφών και 1 εθνικό έδαφος της πρωτεύουσας.

Τα ομόσπονδα κρατίδια και τα κυβερνητικά εδάφη της Ινδίας

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Αυτά είναι τα κράτη και τα εδάφη της Ινδίας, των οποίων τα 28 μέλη και 7 ενωσιακές επικράτειες.

Κρατίδια:

  1. Άντρα Πραντές
  2. Αρουνάτσαλ Πραντές
  3. Άσαμ
  4. Μπιχάρ
  5. Τσατίσγκαρ
  6. Γκόα
  7. Γκουτζαράτ
  8. Χαρυάνα
  9. Χιμάτσαλ Πραντές
  10. Τζαμού και Κασμίρ
  11. Τζαρκάντ
  12. Καρνάτακα
  13. Κέραλα
  14. Μαντία Πραντές

Ενωσιακές Επικράτειες:[164]

Εξωτερικές, οικονομικές και στρατηγικές σχέσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στη δεκαετία του 1950, η Ινδία υποστήριξε σθεναρά την αποαποικιοποίηση στην Αφρική και την Ασία και διαδραμάτισε ηγετικό ρόλο στο Κίνημα των Αδεσμεύτων.[165] Μετά από αρχικά εγκάρδιες σχέσεις με τη γειτονική Κίνα, η Ινδία ξεκίνησε πόλεμο με την Κίνα το 1962 και θεωρήθηκε ευρέως ότι είχε ταπεινωθεί.[166] Η Ινδία είχε τεταμένες σχέσεις με το γειτονικό Πακιστάν: τα δύο έθνη έχουν πολεμήσει τέσσερις φορές: το 1947, το 1965, το 1971 και το 1999. Τρεις από αυτούς τους πολέμους διεξήχθησαν για το αμφισβητούμενο έδαφος του Κασμίρ, ενώ ο τέταρτος, ο πόλεμος του 1971, ακολούθησε την υποστήριξη της Ινδίας για την ανεξαρτησία του Μπαγκλαντές.[167] Στα τέλη της δεκαετίας του 1980, ο ινδικός στρατός επενέβη δύο φορές στο εξωτερικό μετά από πρόσκληση της χώρας υποδοχής: μια επιχείρηση διατήρησης της ειρήνης στη Σρι Λάνκα μεταξύ 1987 και 1990 και μια ένοπλη επέμβαση για την αποτροπή μιας απόπειρας πραξικοπήματος του 1988 στις Μαλδίβες. Μετά τον πόλεμο του 1965 με το Πακιστάν, η Ινδία άρχισε να επιδιώκει στενούς στρατιωτικούς και οικονομικούς δεσμούς με τη Σοβιετική Ένωση: μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1960, η Σοβιετική Ένωση ήταν ο μεγαλύτερος προμηθευτής όπλων της.[168]

Εκτός από τη συνεχιζόμενη ειδική σχέση της με τη Ρωσία,[169] η Ινδία έχει εκτεταμένες αμυντικές σχέσεις με το Ισραήλ και τη Γαλλία. Τα τελευταία χρόνια, έχει παίξει βασικό ρόλο στην Ένωση για την Περιφερειακή Συνεργασία της Νότιας Ασίας και στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου. Το έθνος έχει παράσχει 100.000 άτομα στρατιωτικό και αστυνομικό προσωπικό για να υπηρετήσει σε 35 ειρηνευτικές επιχειρήσεις του ΟΗΕ σε τέσσερις ηπείρους. Συμμετέχει στη Σύνοδο Κορυφής της Ανατολικής Ασίας, στο G8+5 και σε άλλα πολυμερή φόρουμ.[170] Η Ινδία έχει στενούς οικονομικούς δεσμούς με χώρες της Νότιας Αμερικής,[171] Ασίας και Αφρικής. Ακολουθεί μια πολιτική «Κοιτώντας Ανατολικά» που επιδιώκει να ενισχύσει τις σχέσεις με τα έθνη της ASEAN, την Ιαπωνία και τη Νότια Κορέα που περιστρέφονται γύρω από πολλά ζητήματα, αλλά κυρίως αυτά που αφορούν οικονομικές επενδύσεις και περιφερειακή ασφάλεια.[172][173]

Η πυρηνική δοκιμή της Κίνας το 1964, καθώς και οι επανειλημμένες απειλές της για παρέμβαση προς υποστήριξη του Πακιστάν στον πόλεμο του 1965, έπεισαν την Ινδία να αναπτύξει πυρηνικά όπλα.[174] Η Ινδία πραγματοποίησε την πρώτη της δοκιμή πυρηνικών όπλων το 1974 και πραγματοποίησε πρόσθετες υπόγειες δοκιμές το 1998. Παρά την κριτική και τις στρατιωτικές κυρώσεις, η Ινδία δεν έχει υπογράψει ούτε τη Συνθήκη Πλήρους Απαγόρευσης των Πυρηνικών Δοκιμών ούτε τη Συνθήκη μη διάδοσης των πυρηνικών όπλων, θεωρώντας αμφότερες ως ελαττωματικές και μεροληπτικές.[175] Η Ινδία διατηρεί μια πυρηνική πολιτική «χωρίς πρώτη χρήση» και αναπτύσσει μια πυρηνική τριάδα ως μέρος του δόγματος της «Ελάχιστης αξιόπιστης αποτροπής».[176][177] Αναπτύσσει μια ασπίδα άμυνας με βαλλιστικούς πυραύλους και ένα μαχητικό αεροσκάφος πέμπτης γενιάς.[178][179] Άλλα εγχώρια στρατιωτικά έργα περιλαμβάνουν το σχεδιασμό και την υλοποίηση αεροπλανοφόρων κλάσης Vikrant και πυρηνικών υποβρυχίων κλάσης Arihant.[180]

Μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, η Ινδία αύξησε την οικονομική, στρατηγική και στρατιωτική της συνεργασία με τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρωπαϊκή Ένωση.[181] Το 2008, υπογράφηκε μη στρατιωτική πυρηνική συμφωνία μεταξύ της Ινδίας και των Ηνωμένων Πολιτειών. Αν και η Ινδία διέθετε πυρηνικά όπλα εκείνη την εποχή και δεν ήταν συμβαλλόμενο μέρος στη Συνθήκη για τη μη διάδοση των πυρηνικών όπλων, έλαβε εξαιρέσεις από τον Διεθνή Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας και τον Όμιλο Πυρηνικών Προμηθευτών, τερματίζοντας τους προηγούμενους περιορισμούς στην πυρηνική τεχνολογία και το εμπόριο της Ινδίας. Ως αποτέλεσμα, η Ινδία έγινε το έκτο de facto κράτος με πυρηνικά όπλα.[182] Η Ινδία υπέγραψε στη συνέχεια συμφωνίες συνεργασίας που αφορούν τη μη στρατιωτική πυρηνική ενέργεια με τη Ρωσία,[183] τη Γαλλία,[184] το Ηνωμένο Βασίλειο[185] και τον Καναδά.[186]

Ο Πρόεδρος της Ινδίας είναι ο ανώτατος διοικητής των ενόπλων δυνάμεων του έθνους. Με 1,45 εκατομμύρια ενεργοί στρατιώτες, αποτελούν τον δεύτερο μεγαλύτερο στρατό στον κόσμο. Αποτελείται από τον Ινδικό Στρατό, το Ινδικό Ναυτικό, την Ινδική Αεροπορία και την Ινδική Ακτοφυλακή.[187] Ο επίσημος αμυντικός προϋπολογισμός της Ινδίας για το 2011 ήταν 36,03 δις δολάρια ΗΠΑ  ή 1,83% του ΑΕΠ.[188] Οι αμυντικές δαπάνες καθορίστηκαν στα 70,12 δις δολάρια ΗΠΑ για το οικονομικό έτος 2022–23 και αυξήθηκε κατά 9,8% σε σχέση με το προηγούμενο οικονομικό έτος.[189][190] Η Ινδία είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος εισαγωγέας όπλων στον κόσμο: μεταξύ 2016 και 2020, αντιπροσώπευε το 9,5% των συνολικών παγκόσμιων εισαγωγών όπλων.[191] Μεγάλο μέρος των στρατιωτικών δαπανών επικεντρώθηκε στην άμυνα κατά του Πακιστάν και στην αντιμετώπιση της αυξανόμενης κινεζικής επιρροής στον Ινδικό Ωκεανό.[192] Τον Μάιο του 2017, ο Ινδικός Οργανισμός Διαστημικής Έρευνας εκτόξευσε το South Asia Satellite, ένα δώρο από την Ινδία στις γειτονικές χώρες SAARC.[193] Τον Οκτώβριο του 2018, η Ινδία υπέγραψε συμφωνία 5,43 δις δολαρίων ΗΠΑ (πάνω από 400 δις ₹) με τη Ρωσία για την προμήθεια τεσσάρων συστημάτων αντιπυραυλικής άμυνας εδάφους-αέρος S-400, το πιο προηγμένο σύστημα αντιπυραυλικής άμυνας μεγάλου βεληνεκούς της Ρωσίας.[194]

Το Χρηματιστήριο της Μουμπάι

Σύμφωνα με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ), η ινδική οικονομία το 2021 είχε ονομαστική αξία 3,04 τρις $: είναι η έκτη μεγαλύτερη οικονομία με βάση τις συναλλαγματικές ισοτιμίες της αγοράς και με περίπου 10.219 τρις $, η τρίτη μεγαλύτερη από πλευράς ισοτιμίας αγοραστικής δύναμης (ΙΑΔ).[195] Με μέσο ετήσιο ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ 5,8% τις τελευταίες δύο δεκαετίες και φθάνοντας το 6,1% κατά την περίοδο 2011–2012,[196] η Ινδία είναι μία από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες οικονομίες στον κόσμο.[197] Ωστόσο, η χώρα κατατάσσεται 139η στον κόσμο ως προς το ονομαστικό κατά κεφαλήν ΑΕΠ και 118η στο κατά κεφαλήν ΑΕΠ με βάση την ΙΑΔ.[198] Μέχρι το 1991, όλες οι ινδικές κυβερνήσεις ακολουθούσαν προστατευτικές πολιτικές επηρεασμένες από τα σοσιαλιστικά οικονομικά. Η εκτεταμένη κρατική παρέμβαση και ρύθμιση περιχαράκωσε σε μεγάλο βαθμό την οικονομία από τον έξω κόσμο. Μια οξεία κρίση του ισοζυγίου πληρωμών το 1991 ανάγκασε το έθνος να απελευθερώσει την οικονομία του.[199] Έκτοτε έχει προχωρήσει αργά προς την ελεύθερη αγορά[200][201] δίνοντας έμφαση τόσο στις εισροές εξωτερικού εμπορίου όσο και στις άμεσες επενδύσεις.[202] Η Ινδία είναι μέλος του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου από την 1η Ιανουαρίου 1995.[203]

Το ινδικό εργατικό δυναμικό των 522 εκατομμυρίων εργαζομένων είναι το δεύτερο μεγαλύτερο στον κόσμο, όσον αφορά το 2017.[187] Ο τομέας των υπηρεσιών αποτελεί το 55,6% του ΑΕΠ, η βιομηχανία το 26,3% και η γεωργία το 18,1%. Εμβάσματα σε ξένο συνάλλαγμα της Ινδίας ύψους 87 δις δολαρίων ΗΠΑ  το 2021, το υψηλότερο στον κόσμο, συνεισέφεραν στην οικονομία της 32 εκατομμύρια Ινδοί που εργάζονται σε ξένες χώρες.[204] Τα κυριότερα γεωργικά προϊόντα περιλαμβάνουν: ρύζι, σιτάρι, ελαιούχους σπόρους, βαμβάκι, γιούτα, τσάι, ζαχαροκάλαμο και πατάτες.[205] Οι σημαντικότερες βιομηχανίες περιλαμβάνουν: κλωστοϋφαντουργία, τηλεπικοινωνίες, χημικά, φαρμακευτικά προϊόντα, βιοτεχνολογία, επεξεργασία τροφίμων, χάλυβα, εξοπλισμό μεταφοράς, τσιμέντο, εξόρυξη, πετρέλαιο, μηχανήματα και λογισμικό.[205] Το 2006, το μερίδιο του εξωτερικού εμπορίου στο ΑΕΠ της Ινδίας ήταν 24%, από 6% το 1985.[200] Το 2008, το μερίδιο της Ινδίας στο παγκόσμιο εμπόριο ήταν 1,68%.[206] Το 2011, η Ινδία ήταν ο δέκατος μεγαλύτερος εισαγωγέας στον κόσμο και ο δέκατος ένατος μεγαλύτερος εξαγωγέας.[207] Οι κύριες εξαγωγές περιλαμβάνουν: πετρελαιοειδή, κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα, κοσμήματα, λογισμικό, είδη μηχανικής, χημικά και βιομηχανοποιημένα δερμάτινα είδη.[205] Οι κύριες εισαγωγές περιλαμβάνουν: αργό πετρέλαιο, μηχανήματα, πολύτιμους λίθους, λιπάσματα και χημικά προϊόντα.[205] Μεταξύ 2001 και 2011, η συμβολή των προϊόντων πετροχημικών και μηχανικών προϊόντων στις συνολικές εξαγωγές αυξήθηκε από 14% σε 42%.[208] Η Ινδία ήταν ο δεύτερος μεγαλύτερος εξαγωγέας κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων στον κόσμο μετά την Κίνα το ημερολογιακό έτος 2013.[209]

Με μέσο ρυθμό οικονομικής ανάπτυξης 7,5% για αρκετά χρόνια πριν από το 2007,[200] η Ινδία υπερδιπλασίασε τα ποσοστά ωρομισθίων της κατά την πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα.[210] Περίπου 431 εκατομμύρια Ινδοί έχουν φύγει τη φτώχεια από το 1985. Η μεσαία τάξη της Ινδίας προβλέπεται να ανέλθει σε περίπου 580 εκατομμύρια μέχρι το 2030.[211] Αν και κατατάσσεται στην 51η θέση στην παγκόσμια ανταγωνιστικότητα, όσον αφορά το 2010, η Ινδία κατατάσσεται 17η στην πολυπλοκότητα των χρηματοπιστωτικών αγορών, 24η στον τραπεζικό τομέα, 44η στην πολυπλοκότητα των επιχειρήσεων και 39η στην καινοτομία, μπροστά από πολλές προηγμένες οικονομίες.[212] Με επτά από τις 15 κορυφαίες εταιρείες εξωτερικής ανάθεσης τεχνολογίας πληροφοριών στον κόσμο με έδρα την Ινδία, όσον αφορά το 2009, η χώρα θεωρείται ως ο δεύτερος πιο ευνοϊκός προορισμός outsourcing μετά τις Ηνωμένες Πολιτείες.[213] Η Ινδία κατατάχθηκε στην 46η θέση στον Παγκόσμιο Δείκτη Καινοτομίας το 2021, έχει αυξήσει σημαντικά την κατάταξή της από το 2015, όταν ήταν 81η.[214][215][216][217] Η καταναλωτική αγορά της Ινδίας, η ενδέκατη μεγαλύτερη στον κόσμο, αναμένεται να γίνει πέμπτη μεγαλύτερη έως το 2030.[211]

Η βιομηχανία τηλεπικοινωνιών της Ινδίας είναι η δεύτερη μεγαλύτερη στον κόσμο με πάνω από 1,2 δισεκατομμύρια συνδρομητές. Συνεισφέρει 6,5% στο ΑΕΠ της Ινδίας.[218] Μετά το τρίτο τρίμηνο του 2017, η Ινδία ξεπέρασε τις ΗΠΑ και έγινε η δεύτερη μεγαλύτερη αγορά έξυπνων κινητών στον κόσμο μετά την Κίνα.[219]

Η ινδική αυτοκινητοβιομηχανία, η δεύτερη ταχύτερα αναπτυσσόμενη στον κόσμο, αύξησε τις εγχώριες πωλήσεις κατά 26% την περίοδο 2009–2010[220] και τις εξαγωγές κατά 36% την περίοδο 2008–2009.[221] Στο τέλος του 2011, η ινδική βιομηχανία πληροφορικής απασχολούσε 2,8 εκατομμύρια επαγγελματίες, δημιούργησαν έσοδα κοντά στα 100 δις δολάρια ΗΠΑ που αντιστοιχεί στο 7,5% του ινδικού ΑΕΠ και συνεισέφερε το 26% των εξαγωγών εμπορευμάτων της Ινδίας.[222]

Η φαρμακευτική βιομηχανία στην Ινδία έχει αναδειχθεί σε παγκόσμιο παίκτη. Όσον αφορά το 2021, με 3.000 φαρμακευτικές εταιρείες και 10.500 μονάδες παραγωγής, η Ινδία είναι ο τρίτος μεγαλύτερος παραγωγός φαρμακευτικών προϊόντων στον κόσμο, ο μεγαλύτερος παραγωγός γενόσημων φαρμάκων και προμηθεύει έως και 50%—60% της παγκόσμιας ζήτησης εμβολίων. Όλα αυτά συνεισφέρουν έως και 24,44 δις $  σε εξαγωγές και η τοπική φαρμακευτική αγορά της Ινδίας εκτιμάται σε 42 δις $.[223][224] Η Ινδία συγκαταλέγεται στους 12 κορυφαίους προορισμούς βιοτεχνολογίας στον κόσμο.[225][226] Η ινδική βιομηχανία βιοτεχνολογίας αυξήθηκε κατά 15,1% το 2012–2013, αυξάνοντας τα έσοδά της από 204,4 δις ₹ (ινδικές ρουπίες) σε 235,24 δις ₹ (3,94 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ σε συναλλαγματικές ισοτιμίες Ιουνίου 2013).[227]

Η ικανότητα της Ινδίας να παράγει ηλεκτρική ενέργεια είναι 300 γιγαβάτ, εκ των οποίων τα 42 γιγαβάτ είναι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.[228] Η χρήση άνθρακα στη χώρα είναι μια σημαντική αιτία των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, αλλά η ανανεώσιμη ενέργεια αποτελεί σημαντικό ανταγωνιστή.[229] Η Ινδία εκπέμπει περίπου το 7% των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Αυτό ισοδυναμεί με περίπου 2,5 τόνους διοξειδίου του άνθρακα ανά άτομο ετησίως, που είναι το μισό του παγκόσμιου μέσου όρου.[230][231] Η αύξηση της πρόσβασης στην ηλεκτρική ενέργεια και το καθαρό μαγείρεμα με υγροποιημένο αέριο πετρελαίου αποτελούν προτεραιότητες.[232]

Παρά την οικονομική ανάπτυξη τις τελευταίες δεκαετίες, η Ινδία συνεχίζει να αντιμετωπίζει κοινωνικοοικονομικές προκλήσεις. Το 2006, η Ινδία περιείχε τον μεγαλύτερο αριθμό ανθρώπων που ζούσαν κάτω από το διεθνές όριο της φτώχειας της Παγκόσμιας Τράπεζας των 1,25 δολαρίων ΗΠΑ την ημέρα.[233] Το ποσοστό μειώθηκε από 60% το 1981 σε 42% το 2005.[234] Κάτω από το μεταγενέστερο αναθεωρημένο όριο της φτώχειας της Παγκόσμιας Τράπεζας, ήταν 21% το 2011.[αα][236] Το 30,7% των παιδιών κάτω των πέντε ετών της Ινδίας είναι λιποβαρή.[237] Σύμφωνα με έκθεση του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας το 2015, το 15% του πληθυσμού υποσιτίζεται.[238][239] Το πρόγραμμα μεσημεριανού γεύματος επιχειρεί να μειώσει αυτά τα ποσοστά.[240]

Η χώρα παράγει γαιάνθρακα στην Καλκούτα και τη Βεγγάλη και πετρέλαιο στην περιοχή του Άσαμ. Κατέχει την πρώτη θέση στον κόσμο στην παραγωγή μίκας και την τέταρτη στην παραγωγή μαγγανίου. Τα ορυχεία βωξίτη τροφοδοτούν μια αναπτυγμένη βιομηχανία αλουμινίου. Αναπτυγμένες επίσης είναι η υφαντουργία, η σιδηρουργία, η υδροηλεκτρική παραγωγή, το εμπόριο. Εξάγονται τσάι, δέρματα, μπαχαρικά, ιούτη, βαμβάκι. Εισάγονται βιοτεχνικά προϊόντα, μηχανήματα, δημητριακά, λάδια κλπ. Παρά την ανεπτυγμένη βιομηχανία η χώρα παραμένει στις αναπτυσσόμενες χώρες με χαμηλό κατά κεφαλήν εισόδημα. Το συγκοινωνιακό δίκτυο (τρένα, αυτοκινητόδρομοι, ποταμόπλοια στο Γάγγη) είναι ανεπαρκές και δε βοηθά την ανάπτυξη της οικονομίας.Η κυβέρνηση έχει αναπτύξει επιχειρηματικό πρόγραμμα για την κατασκευή πυρηνικών εργοστασίων το οποίο πρόκειται να ολοκληρωθεί πλήρως την επομένη εικοσαετία σύμφωνα με εκτιμήσεις του κράτους, και το οποίο πρόκειται να βοηθήσει στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας.

Αυτοκινητόδρομος στην Ινδία

Η οδήγηση γίνεται στα αριστερά.

Κυριότεροι λιμένες
Ινδικό παγώνι. Είναι το εθνικό πτηνό της Ινδίας

Η Ινδία σαν μια από τις πιο αναπτυσσόμενες τεχνολογικά χώρες στον κόσμο έχει σχεδιάσει και διαστημικό πρόγραμμα. Σύμφωνα με αυτό η Ινδία εκτόξευσε ένα μη επανδρωμένο σκάφος στη Σελήνη το 2008. Εκτός αυτού η πρώτη της επανδρωμένη αποστολή στο διάστημα προγραμματίζεται το 2016, ενώ για τη Σελήνη η πρώτη της επανδρωμένη αποστολή έχει προγραμματιστεί για το 2020. Αυτό το σχέδιο είναι πολύ φιλόδοξο και χρηματοδοτείται με μεγάλα ποσά αφού προβλέπεται ότι θα στοιχίσει 2,2 δισεκατομμύρια δολάρια.

Η Ινδία αποτελεί τη μεγαλύτερη σε πληθυσμό χώρα στον κόσμο, με εκτιμώμενο πληθυσμό 1.404.910.000 κατοίκους[4], σύμφωνα με επίσημη εκτίμηση για το 2024. Τα τελευταία πενήντα χρόνια έχει καταγραφεί μία έντονη πληθυσμιακή αύξηση, η οποία αποδίδεται στη βελτίωση της ιατρικής και την εντατικοποίηση της γεωργίας. Συνέπεια αυτής της προόδου είναι η αύξηση κατά 11 φορές του αστικού πληθυσμού της Ινδίας μέσα στον 20ο αιώνα με την παράλληλη ενίσχυση της αστυφιλίας. 35 πόλεις της χώρας ξεπέρασαν το 2001 το ένα εκατομμύριο κατοίκους, ενώ οι μεγαλύτερες έχουν πληθυσμό περισσότερο από 10 εκατομμύρια, όπως η Μουμπάι, το Δελχί και η Καλκούτα. Το 70% όμως του συνόλου των Ινδών παραμένει αγροτικός πληθυσμός.

Η Ινδία έχει παγκοσμίως τη μεγαλύτερη ποικιλομορφία σε ό,τι αφορά τον πολιτισμό, τη γλώσσα και τα φυλετικά χαρακτηριστικά των κατοίκων της, ενώ συγκρίνεται σε αυτούς τους τομείς μόνο με το σύνολο της Αφρικής. Δύο είναι οι κύριες γλωσσικές οικογένειες των Ινδών: η Ινδοαριανή οικογένεια (με ομιλητές περίπου το 74% του πληθυσμού) και η Δραβινιανή (24% του πληθυσμού). Άλλες γλώσσες της Ινδίας προέρχονται από την Αυστροασιατική και την Θιβετοβιρμανική οικογένεια. Το ίδιο το σύνταγμα της χώρας δεν προσδιορίζει κάποια εθνική γλώσσα. Τα Χιντί, με τους περισσότερους ομιλητές, αποτελούν την επίσημη γλώσσα του κράτους, ενώ τα Αγγλικά έχουν διαδεδομένη χρήση στη διοίκηση, την εκπαίδευση και τον επιχειρηματικό κόσμο, ενώ χαρακτηρίζονται ως θυγατρική επίσημη γλώσσα. Εκτός από τα Χιντί, καμία άλλη γλώσσα δεν ομιλείται από ποσοστό μεγαλύτερο από 10% του πληθυσμού, ενώ κάθε πολιτεία και ένωση έχει τη δική της επίσημη γλώσσα, καθώς το σύνταγμα αναγνωρίζει 21 τοπικές γλώσσες.

Ως προς το θρήσκευμα και σύμφωνα με την απογραφή του 2001, περισσότεροι από 800 εκατομμύρια Ινδοί (80,5% του πληθυσμού) είναι Ινδουιστές, ενώ άλλες θρησκευτικές ομάδες είναι οι Μουσουλμάνοι (13,4%), οι Χριστιανοί (2,3%), οι Σιχ (1,9%), οι Βουδιστές, οι Εβραίοι, οι Ζωροάστρες κτλ. Επίσης, υπάρχουν 37.913 Μάρτυρες του Ιεχωβά[241] και 11.690 Μορμόνοι της Εκκλησίας του Ιησού Χριστού των Αγίων των Τελευταίων Ημερών[242].

Οι Ινδοί ανήκουν φυλετικά στο «λευκό» κόσμο της Ασίας. Αποτελούν ένα πολύ δυσερμήνευτο τύπο. Ινδικά χαρακτηριστικά συναντάμε σε Αφγανιστάν, Κίνα, Ινδοκίνα, Ινδονησία κ.ά. Αξιόλογη, αν και μικρή σε ποσότητα, έξοδος ινδικών στοιχείων θεωρείται αυτή των τσιγγάνων.

Η Ινδία εκτείνεται σε 3.287.263 τετραγωνικά χιλιόμετρα και έχει πληθυσμό 1.404.910.000 κατοίκους[4], σύμφωνα με επίσημη εκτίμηση για το 2024. Είναι δημοκρατία, με πρωτεύουσα το Νέο Δελχί με 11.600.000 κατοίκους. Άλλες σημαντικές πόλεις είναι η Μουμπάι, βιομηχανική πόλη και λιμάνι εξαγωγής βαμβακιού, η Καλκούτα, πάνω σ' ένα κλάδο του δέλτα των ποταμών Γάγγη και Βραχμαπούτρα (τοποθεσία που την κάνει θαλάσσιο και παραποτάμιο λιμάνι, σημαντικό για την εξαγωγή της ιούτης, του ρυζιού και άλλων προϊόντων της Ινδίας), το Μαντράς, εμπορικό λιμάνι, την Μπενάρες, ιερή πόλη για τους Ινδουιστές.

Το προσδόκιμο ζωής στο σύνολο του πληθυσμού, σύμφωνα με εκτιμήσεις του 2019 του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας ήταν 70,8 χρόνια (69,5 χρόνια οι άνδρες και 72,2 οι γυναίκες).[243]

Η ινδική πολιτιστική ιστορία εκτείνεται σε περισσότερα από 4.500 έτη.[244] Κατά τη Βεδική περίοδο (π. 1700 ΠΚΕ - π. 500 ΠΚΕ), τέθηκαν τα θεμέλια της ινδουιστικής φιλοσοφίας, της μυθολογίας, της θεολογίας και της λογοτεχνίας και καθιερώθηκαν πολλές πεποιθήσεις και πρακτικές που εξακολουθούν να υπάρχουν σήμερα, όπως το ντάρμα, το κάρμα, η γιόγκα και η μόκσα.[13] Η Ινδία είναι αξιοσημείωτη για τη θρησκευτική της ποικιλομορφία, με τον Ινδουισμό, τον Βουδισμό, τον Σιχισμό, το Ισλάμ, τον Χριστιανισμό και τον Τζαϊνισμό μεταξύ των μεγάλων θρησκειών του έθνους.[245] Η κυρίαρχη θρησκεία, ο Ινδουισμός, έχει διαμορφωθεί από διάφορες ιστορικές σχολές σκέψης, συμπεριλαμβανομένων εκείνων των Ουπανισάδων,[246] των Γιόγκα Σούτρα, του κινήματος Μπάκτι,[245] και της βουδιστικής φιλοσοφίας.[247]

Η Ινδία έχει μια πολύ αρχαία παράδοση τέχνης, η οποία έχει ανταλλάξει πολλές επιρροές με την υπόλοιπη Ευρασία, ειδικά την πρώτη χιλιετία, όταν η βουδιστική τέχνη εξαπλώθηκε με τις ινδικές θρησκείες στην Κεντρική, Ανατολική και Νοτιοανατολική Ασία, η τελευταία επίσης επηρεασμένη σε μεγάλο βαθμό από την ινδουιστική τέχνη.[248] Έχουν βρεθεί χιλιάδες σφραγίδες από τον πολιτισμό της κοιλάδας του Ινδού της τρίτης χιλιετίας π.Χ., συνήθως σκαλισμένες με ζώα, αλλά λίγες με ανθρώπινες μορφές. Η σφραγίδα «Πασουπάτι», που ανασκάφηκε στο Μοχέντζο-ντάρο του Πακιστάν, το 1928–29, είναι η πιο γνωστή.[249][250] Μετά από αυτό, υπάρχει μια μακρά περίοδος που ουσιαστικά δεν σώζεται τίποτα.[250][251] Σχεδόν όλη η αρχαία ινδική τέχνη που διασώθηκε στη συνέχεια είναι σε διάφορες μορφές θρησκευτικής γλυπτικής σε ανθεκτικά υλικά ή νομίσματα. Πιθανώς αρχικά υπήρχαν πολύ περισσότερα γλυπτά από ξύλο, το οποίο δεν σώζονται πλέον. Στη βόρεια Ινδία η τέχνη των Μαουριανών είναι το πρώτο αυτοκρατορικό κίνημα.[249][251][250] Την πρώτη χιλιετία Κ.Ε., η βουδιστική τέχνη εξαπλώθηκε με τις ινδικές θρησκείες στην Κεντρική, Ανατολική και Νοτιοανατολική Ασία.[251] Κατά τη διάρκεια των επόμενων αιώνων αναπτύχθηκε ένα σαφώς ινδικό στυλ γλυπτικής της ανθρώπινης μορφής, με λιγότερο ενδιαφέρον για την ακριβή ανατομία από την αρχαία ελληνική γλυπτική, αλλά εμφανίζοντας ομαλά ρέουσες μορφές που εκφράζουν την πράνα («ανάσα» ή δύναμη ζωής).[249][251] Αυτό συχνά περιπλέκεται από την ανάγκη να δίνονται σε φιγούρες πολλαπλά χέρια ή κεφάλια, ή να αναπαριστούν διαφορετικά φύλα στα αριστερά και δεξιά των μορφών, όπως με τη μορφή Αρνταναρισβάρα των Σίβα και Παρβάτι.[249][252]

Τα περισσότερα από τα παλαιότερα μεγάλα γλυπτά είναι βουδιστικά, είτε ανασκάφηκαν από βουδιστικές στούπες όπως το Σάντσι, το Σαρνάτ και το Αμαραβάτι,[250] είτε είναι ανάγλυφα λαξευμένα σε βράχο σε τοποθεσίες όπως οι Ατζάντα, Κάρλα και Έλλορα. Οι τοποθεσίες των Ινδουιστών και των Τζαϊνιστών εμφανίζονται μάλλον αργότερα.[250][251] Παρά αυτό το περίπλοκο μείγμα θρησκευτικών παραδόσεων, γενικά, το κυρίαρχο καλλιτεχνικό ύφος ανά πάσα στιγμή και τόπο μοιράστηκε από τις μεγάλες θρησκευτικές ομάδες και οι γλύπτες πιθανώς συνήθως υπηρέτησαν όλες τις κοινότητες. [253] Η τέχνη Γκούπτα, στην ακμή της π. 300 ΚΕ - π. 500 ΚΕ, θεωρείται συχνά ως μια κλασική περίοδος της οποίας η επιρροή παρέμεινε για πολλούς αιώνες μετά και σήμανε μια νέα κυριαρχία της ινδουιστικής γλυπτικής, όπως στα σπήλαια Ελέφαντα.[249][254] Στο βορρά, αυτή έγινε μάλλον άκαμπτη και τυποποιημένη μετά το π. 800 ΚΕ, αν και πλούσια με λεπτές σκαλισμένες λεπτομέρειες στο περιβάλλον των αγαλμάτων.[250] Αλλά στο Νότο, υπό τις δυναστείες Παλλάβα και Τσόλα, η γλυπτική τόσο σε πέτρα όσο και σε μπρούτζο είχε μια διαρκή περίοδο μεγάλων επιτευγμάτων. Τα μεγάλα μπρούτζινα έργα με τον Σίβα ως Ναταρατζά έχουν γίνει σύμβολο της Ινδίας.[249][253]

Η αρχαία ζωγραφική έχει επιζήσει μόνο σε λίγες τοποθεσίες, από τις οποίες οι πολυπληθείς σκηνές της αυλικής ζωής στα Σπήλαια Ατζάντα είναι μακράν οι πιο σημαντικές, αλλά ήταν προφανώς πολύ ανεπτυγμένη και αναφέρεται ως αυλικό επίτευγμα στην εποχή των Γκούπτα.[250][251] Ζωγραφισμένα χειρόγραφα θρησκευτικών κειμένων σώζονται από την Ανατολική Ινδία περίπου τον 10ο αιώνα και μετά, τα περισσότερα από τα πρώτα ήταν βουδιστικά και αργότερα τζαϊνικά. Χωρίς αμφιβολία το στυλ αυτών χρησιμοποιήθηκε σε μεγαλύτερους πίνακες [250] Η περσικής προέλευσης ζωγραφική Ντέκαν, που ξεκινά λίγο πριν από τη μινιατούρα των Μούγκαλ, αποδίδουν το πρώτο μεγάλο κορμό κοσμικής ζωγραφικής, με έμφαση στα πορτρέτα και την καταγραφή των πριγκιπικών απολαύσεων και πολέμων.[249][250] Το στυλ εξαπλώθηκε στην ινδουιστική τέχνη.[249][250] Καθώς αναπτύχθηκε αγορά από τους Ευρωπαίους, προμηθεύτηκαν έργα ζωγραφικής της Εταιρείας από Ινδούς καλλιτέχνες με έντονες δυτικές επιρροές.[255][256] Τον 19ο αιώνα, φτηνοί πίνακες Καλιγκάτ θεών και της καθημερινής ζωής, φτιαγμένοι σε χαρτί, ήταν αστική λαϊκή τέχνη από την Καλκούτα, όπου αναπτύχθηκε η Σχολή Τέχνης της Βεγγάλης, αντανακλώντας τις σχολές τέχνης που ίδρυσαν οι Βρετανοί, η οποία είναι η πρώτη κίνηση στη σύγχρονη ινδική ζωγραφική.[254][257]

Μεγάλο μέρος της ινδικής αρχιτεκτονικής, συμπεριλαμβανομένου του Ταζ Μαχάλ, άλλων έργων της ινδο-ισλαμικής αρχιτεκτονικής των Μουγκάλ και της νοτιοϊνδικής αρχιτεκτονικής, συνδυάζει αρχαίες τοπικές παραδόσεις με εισαγόμενα στυλ.[258] Η δημοτική αρχιτεκτονική είναι επίσης τοπική. Το Vastu shastra, κυριολεκτικά «επιστήμη της κατασκευής» ή «αρχιτεκτονική» και αποδίδεται στον Μαμούνι Μάγιαν,[259] διερευνά πώς οι νόμοι της φύσης επηρεάζουν τις ανθρώπινες κατοικίες.[260] Χρησιμοποιεί ακριβή γεωμετρία και ευθυγραμμίσεις κατεύθυνσης για να αντικατοπτρίζει τις αντιληπτές κοσμικές κατασκευές.[261] Όπως εφαρμόζεται στην ινδουιστική αρχιτεκτονική ναών, είναι επηρεασμένος από το Σίλπα Σάστρα, μια σειρά θεμελιωδών κειμένων των οποίων η βασική μυθολογική μορφή είναι το Vastu-Purusha mandala, ένα τετράγωνο που ενσαρκώνει το «απόλυτο».[262] Το Ταζ Μαχάλ, που χτίστηκε στην Άγκρα μεταξύ 1631 και 1648 με διαταγές του Μουγγάλ αυτοκράτορα Σαχ Τζαχάν στη μνήμη της συζύγου του, έχει περιγραφεί στον Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO ως «το κόσμημα της μουσουλμανικής τέχνης στην Ινδία και ένα από τα παγκοσμίως αξιοθαύμαστα αριστουργήματα της παγκόσμιας κληρονομιάς».[263] Η αρχιτεκτονική της Ινδο-Σαρακηνικής Αναγέννησης, που αναπτύχθηκε από τους Βρετανούς στα τέλη του 19ου αιώνα, βασίστηκε στην ινδο-ισλαμική αρχιτεκτονική.[264]

Η παλαιότερη λογοτεχνία στην Ινδία, που συντέθηκε μεταξύ 1500 ΠΚΕ και 1200 ΚΕ, ήταν στη σανσκριτική γλώσσα.[265] Τα σημαντικότερα έργα της σανσκριτικής λογοτεχνίας περιλαμβάνουν το Ριγκβέντα (π 1500-1200 ΠΚΕ), τα έπη Μαχαμπαράτα (π. 400 ΠΚΕ - 400 ΠΕ) και η Ραμαγιάνα (π. 300 ΠΚΕ και αργότερα) Η αναγνώριση του Σακουντάλα και άλλα δράματα της Καλιντάσα (π. 5ος αιώνα ΚΕ) και η ποίηση Μαχακάβια.[266][267][268] Στη λογοτεχνία Ταμίλ, η λογοτεχνία Σάνγκαμ (π. 600-300 ΠΚΕ) που αποτελείται από 2.381 ποιήματα, που συνέθεσαν 473 ποιητές, είναι το παλαιότερο έργο.[269][270][271][272] Από τον 14ο έως τον 18ο αιώνα, οι λογοτεχνικές παραδόσεις της Ινδίας πέρασαν μια περίοδο δραστικών αλλαγών λόγω της εμφάνισης αφοσιωμένων ποιητών όπως οι Καμπίρ, Τουλσίντας και Γκουρού Νάνακ. Αυτή η περίοδος χαρακτηρίστηκε από ποικίλο και ευρύ φάσμα σκέψης και έκφρασης. Κατά συνέπεια, τα μεσαιωνικά ινδικά λογοτεχνικά έργα διέφεραν σημαντικά από τις κλασικές παραδόσεις.[273] Τον 19ο αιώνα, οι Ινδοί συγγραφείς έδειξαν νέο ενδιαφέρον για τα κοινωνικά ζητήματα και τις ψυχολογικές περιγραφές. Τον 20ο αιώνα, η ινδική λογοτεχνία επηρεάστηκε από τα έργα του Μπενγκάλι ποιητή, συγγραφέα και φιλόσοφου Ραμπιντρανάθ Ταγκόρ[274] ο οποίος ήταν αποδέκτης του Βραβείου Νόμπελ Λογοτεχνίας.

Παραστατικές τέχνες

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ινδική μουσική κυμαίνεται σε διάφορες παραδόσεις και τοπικά στυλ. Η κλασική μουσική περιλαμβάνει δύο είδη και τις διάφορες λαϊκές παραφυάδες τους: τις σχολές των βόρειων Ινδουστάνι και τις νότιες Καρνατικές σχολές.[275] Περιφερειακές δημοφιλείς μορφές περιλαμβάνουν τη φίλμι και λαϊκή μουσική: η συγκρητική παράδοση των μπαούλ είναι γνωστή μορφή της τελευταίας. Ο ινδικός χορός διαθέτει επίσης διάφορες λαϊκές και κλασικές μορφές. Μεταξύ των πιο γνωστών λαϊκών χορών είναι: το μπάνγκρα του Παντζάμπ, το μπίχου του Άσσαμ, το Τζουμαΐρ και τσχάου του Τζαρκάντ, της Οντίσα και της Δυτικής Βεγγάλης, η γκάρμπα και η νταντίγια του Γκουτζαράτ, το γκομάρ του Ρατζαστάν και το λαβάνι της Μαχαράστρα. Οκτώ μορφές χορού, πολλές με αφηγηματικές φόρμες και μυθολογικά στοιχεία, έχουν αναγνωριστεί ως κλασικός χορός από την Εθνική Ακαδημία Μουσικής, Χορού και Δράματος της Ινδίας.[276]

Το θέατρο στην Ινδία συνδυάζει μουσική, χορό και αυτοσχέδιους ή γραπτούς διαλόγους.[277] Η Ινδία έχει ένα ινστιτούτο εκπαίδευσης θεάτρου την Εθνική Δραματική Σχολή που βρίσκεται στο Νέο Δελχί. Είναι ένας αυτόνομος οργανισμός υπό το Υπουργείο Πολιτισμού, την Κυβέρνηση της Ινδίας.[278] Η ινδική κινηματογραφική βιομηχανία παράγει τον κινηματογράφο με τις περισσότερες προβολές στον κόσμο. [279] Καθιερωμένες περιφερειακές κινηματογραφικές παραδόσεις υπάρχουν στις γλώσσες Ασαμέζικα, Μπενγκάλι, Μποτζπουρί, Χίντι, Κανάντα, Μαλαγιαλάμ, Παντζάμπι, Γκουτζαράτι, Μαράθι, Όντια, Ταμίλ και Τελούγκου.[280] Η κινηματογραφική βιομηχανία στα Χίντι (Μπόλυγουντ ) είναι ο μεγαλύτερος κλάδος, αποτελώντας το 43% των εσόδων του box office, ακολουθούμενη από τις κινηματογραφικές βιομηχανίες της Νότιας Ινδίας Τελούγκου και Ταμίλ που αντιπροσωπεύουν το 36% μαζί.[281]

Η παραδοσιακή ινδική κοινωνία ορίζεται μερικές φορές από την κοινωνική ιεραρχία. Το ινδικό σύστημα καστών ενσωματώνει μεγάλο μέρος της κοινωνικής διαστρωμάτωσης και πολλούς από τους κοινωνικούς περιορισμούς που υπάρχουν στην ινδική υποήπειρο. Οι κοινωνικές τάξεις ορίζονται από χιλιάδες ενδογαμικές κληρονομικές ομάδες, που συχνά ονομάζονται jātis, ή «κάστες».[282]

Οι οικογενειακές αξίες είναι σημαντικές στην ινδική παράδοση και οι κοινές οικογένειες πολλών γενεών ήταν ο κανόνας στην Ινδία, αν και οι πυρηνικές οικογένειες γίνονται κοινές στις αστικές περιοχές.[283] Η συντριπτική πλειονότητα των Ινδών, με τη συγκατάθεσή τους, κανονίζουν τους γάμους τους από τους γονείς τους ή άλλους μεγαλύτερους της οικογένειας.[284] Ο γάμος θεωρείται ότι είναι ισόβιος,[284] και το ποσοστό διαζυγίων είναι εξαιρετικά χαμηλό,[285] με λιγότερους από έναν στους χίλιους γάμους να καταλήγει σε διαζύγιο.[286] Οι γάμοι παιδιών είναι συνηθισμένοι, ιδιαίτερα στις αγροτικές περιοχές. Πολλές γυναίκες παντρεύτηκαν πριν φτάσουν τα 18, που είναι η νόμιμη ηλικία γάμου τους.[287] Η βρεφοκτονία γυναικών στην Ινδία, και πρόσφατα η γυναικεία εμβρυοκτονία, έχουν δημιουργήσει λοξές αναλογίες μεταξύ των φύλων. Ο αριθμός των αγνοουμένων γυναικών στη χώρα τετραπλασιάστηκε από 15 εκατομμύρια σε 63 εκατομμύρια την περίοδο των 50 ετών που έληξε το 2014, ταχύτερα από την αύξηση του πληθυσμού την ίδια περίοδο και αποτελώντας το 20 τοις εκατό του γυναικείου εκλογικού σώματος της Ινδίας.[288] Σύμφωνα με μελέτη της ινδικής κυβέρνησης, επιπλέον 21 εκατομμύρια κορίτσια είναι ανεπιθύμητα και δεν λαμβάνουν επαρκή φροντίδα.[289] Παρά την κυβερνητική απαγόρευση της εκλεκτικής εμβρυοκτονίας λόγω φύλου, η πρακτική παραμένει συνηθισμένη στην Ινδία, αποτέλεσμα της προτίμησης των αγοριών σε μια πατριαρχική κοινωνία.[290] Η πληρωμή της προίκας, αν και παράνομη, παραμένει ευρέως διαδεδομένη.[291] Οι θάνατοι λόγω προίκας, κυρίως κάψιμο της νύφης, αυξάνονται, παρά τους αυστηρούς νόμους κατά της προίκας.[292]

Παιδιά που περιμένουν το μεσημεριανό γεύμα στο σχολείο σε ένα χωριό στο αγροτικό Γκουτζαράτ.

Στην απογραφή του 2011, περίπου το 73% του πληθυσμού ήταν εγγράμματοι, με 81% για τους άνδρες και 65% για τις γυναίκες. Συγκριτικά το 1981 τα αντίστοιχα ποσοστά ήταν 41%, 53% και 29%. Το 1951 τα ποσοστά ήταν 18%, 27% και 9%. Το 1921 τα ποσοστά 7%, 12% και 2%. Το 1891 ήταν 5%, 9% και 1%.[293][294]

Το εκπαιδευτικό σύστημα της Ινδίας είναι το δεύτερο μεγαλύτερο στον κόσμο.[295] Η Ινδία έχει πάνω από 900 πανεπιστήμια, 40.000 κολέγια [296] και 1,5 εκατομμύριο σχολεία.[297] Στο σύστημα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης της Ινδίας, ένας σημαντικός αριθμός θέσεων δεσμεύεται βάσει πολιτικών θετικής δράσης για τα ιστορικά μειονεκτούντα άτομα. Τις τελευταίες δεκαετίες το βελτιωμένο εκπαιδευτικό σύστημα της Ινδίας αναφέρεται συχνά ως ένας από τους κύριους συντελεστές στην οικονομική της ανάπτυξη.[298][299]

Από την αρχαιότητα μέχρι την έλευση του μοντέρνου, το πιο ευρέως φορεμένο παραδοσιακό φόρεμα στην Ινδία ήταν ντραπέ.[300] Για τις γυναίκες είχε τη μορφή ενός σάρι, ενός ενιαίου υφάσματος μήκους πολλών μέτρων.[300] Το σάρι παραδοσιακά τυλιγόταν γύρω από το κάτω μέρος του σώματος και τον ώμο.[300] Στη μοντέρνα του μορφή, συνδυάζεται με κάτω φούστα ή ινδικό μεσοφόρι και μπαίνει στη μέση για πιο ασφαλές κούμπωμα. Φοριέται επίσης συνήθως με μια ινδική μπλούζα ή τσόλι, η οποία χρησιμεύει ως το κύριο ένδυμα στο πάνω μέρος του σώματος, το άκρο του σάρι - που περνάει πάνω από τον ώμο - χρησιμεύει για να καλύπτει τη μέση και να κρύβει τα περιγράμματα του πάνω μέρους του σώματος.[300] Για τους άνδρες, ένα παρόμοιο αλλά μικρότερο μήκος υφάσματος, το ντότι, έχει χρησιμεύσει ως ρούχο για το κάτω μέρος του σώματος.[300]

Η χρήση ραμμένων ρούχων έγινε ευρέως διαδεδομένη μετά την καθιέρωση της μουσουλμανικής κυριαρχίας αρχικά από το σουλτανάτο του Δελχί (περίπου 1300 μ.Χ.) και στη συνέχεια συνεχίστηκε από την Αυτοκρατορία των Μουγκάλ (περίπου 1525 Κ.Ε.).[301] Μεταξύ των ενδυμάτων που εισήχθησαν κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου και εξακολουθούν να φοριούνται συνήθως είναι: τα σαλβάρια και οι πιτζάμες, και τα δύο στυλ παντελονιών, και οι χιτώνες κούρτα και καμέζ.[301] Στη νότια Ινδία, τα παραδοσιακά ντραπέ ενδύματα επρόκειτο να συνεχίσουν να χρησιμοποιούνται για πολύ καιρό.[301]

Τα τελευταία 50 χρόνια, η μόδα έχει αλλάξει πολύ στην Ινδία. Όλο και περισσότερο, στην αστική βόρεια Ινδία, το σάρι δεν είναι πλέον το ένδυμα της καθημερινής ένδυσης, αν και παραμένουν δημοφιλή σε επίσημες περιστάσεις.[302] Το παραδοσιακό σαλβάρι καμέζ σπάνια φοριέται από νεότερες αστικές γυναίκες, που προτιμούν τα τσουρίνταρ ή τα τζιν.[302] Για γάμους και επίσημες περιστάσεις, οι άνδρες της μεσαίας και ανώτερης τάξης φορούν συχνά μπαγκντάλα, ή κοντά σακάκια Νεχρού, με παντελόνια, με τον γαμπρό και τους κουμπάρους του να φορούν σερβανί και τσουρίνταρ.[302] Το ντότι, κάποτε το καθολικό ένδυμα των ινδουιστών ανδρών, η χρήση του οποίου στα χειροποίητα καντί επέτρεψε στον Γκάντι να φέρει τον ινδικό εθνικισμό σε εκατομμύρια,[303] σπάνια φοριέται στις πόλεις.[302]

Η βάση ενός τυπικού ινδικού γεύματος είναι ένα δημητριακό μαγειρεμένο με απλό τρόπο και συμπληρωμένο με γευστικά αλμυρά πιάτα.[304] Τα μαγειρεμένα δημητριακά θα μπορούσαν να είναι ρύζι στον ατμό, τσαπάτι, ένα λεπτό άζυμο ψωμί που παρασκευάζεται από αλεύρι σίτου ή περιστασιακά καλαμποκάλευρο και ψημένο στο τηγάνι ξηρό,[305] το ίντλι, ένα κέικ πρωινού στον ατμό, ή ντόσα, μια ψημένη τηγανίτα, και τα δύο ζυμωμένα και φτιαγμένα από ένα κουρκούτι με ρύζι και μούνγκο.[306] Τα αλμυρά πιάτα μπορεί να περιλαμβάνουν φακές, όσπρια και λαχανικά συνήθως καρυκευμένα με τζίντζερ και σκόρδο, αλλά και με συνδυασμό μπαχαρικών που μπορεί να περιλαμβάνει κόλιανδρο, κύμινο, κουρκουμά, κανέλα, κάρδαμο και άλλα, σύμφωνα με τις γαστρονομικές συμβάσεις.[304] Μπορεί επίσης να περιλαμβάνουν πιάτα με πουλερικά, ψάρια ή κρέας. Σε ορισμένες περιπτώσεις, τα συστατικά μπορεί να αναμειχθούν κατά τη διάρκεια της διαδικασίας μαγειρέματος.[307]

Τάλι από τη νότια Ινδία

Μια πιατέλα ή τάλι που χρησιμοποιείται για φαγητό έχει συνήθως μια κεντρική θέση που προορίζεται για τα μαγειρεμένα δημητριακά και περιφερειακές θέσεις για τα γευστικά συνοδευτικά, τα οποία συχνά σερβίρονται σε μικρά μπολ. Τα δημητριακά και τα συνοδευτικά τους τρώγονται ταυτόχρονα. Αυτό επιτυγχάνεται με την ανάμειξη - για παράδειγμα ρυζιού και φακών - ή με το δίπλωμα, το τύλιγμα, το σκούπισμα ή το βύθισμα - όπως το τσαπάτι και τα μαγειρεμένα λαχανικά ή φακές.[304]

Η Ινδία έχει χαρακτηριστικές χορτοφαγικές κουζίνες, καθεμία από τις οποίες είναι χαρακτηριστικό της γεωγραφικής και πολιτιστικής ιστορίας της.[308] Η εμφάνιση της αχίμσα, ή η αποφυγή της βίας προς όλες τις μορφές ζωής σε πολλά θρησκευτικά τάγματα στις αρχές της ινδικής ιστορίας, ιδιαίτερα του Ουπανισαδικού Ινδουισμού, του Βουδισμού και του Τζαϊνισμού, πιστεύεται ότι συνέβαλε στην επικράτηση της χορτοφαγίας σε ένα μεγάλο τμήμα του Ινδουιστικού πληθυσμού της Ινδίας, ιδιαίτερα στη νότια Ινδία, το Γκουτζαράτ, τη ζώνη που μιλάει τα Χίντι της βορειοκεντρικής Ινδίας, καθώς και μεταξύ των Τζαϊνών.[308] Αν και το κρέας καταναλώνεται ευρέως στην Ινδία, η αναλογική κατανάλωση κρέατος στη συνολική διατροφή είναι χαμηλή.[309] Σε αντίθεση με την Κίνα, η οποία αύξησε σημαντικά την κατά κεφαλήν κατανάλωση κρέατος στα χρόνια της αυξημένης οικονομικής της ανάπτυξης, στην Ινδία οι ισχυρές διατροφικές παραδόσεις συνέβαλαν στο να γίνει η προτιμώμενη μορφή κατανάλωσης ζωικής πρωτεΐνης τα γαλακτοκομικά και όχι το κρέας.[310]

Η πιο σημαντική εισαγωγή τεχνικών μαγειρικής στην Ινδία κατά την τελευταία χιλιετία έγινε κατά τη διάρκεια της αυτοκρατορίας των Μουγκάλ. Πιάτα όπως το πιλάφι[311] που αναπτύχθηκε στο χαλιφάτο των Αββασιδών[312] και τεχνικές μαγειρέματος όπως το μαρινάρισμα του κρέατος σε γιαούρτι, εξαπλώθηκαν στη βόρεια Ινδία από περιοχές στα βορειοδυτικά της.[313] Στην απλή μαρινάδα γιαουρτιού της Περσίας, άρχισαν να προστίθενται στην Ινδία κρεμμύδια, σκόρδο, αμύγδαλα και μπαχαρικά.[313] Το ρύζι μαγειρεύτηκε εν μέρει και στρώθηκε εναλλάξ με το σοταρισμένο κρέας, η κατσαρόλα σφραγίστηκε σφιχτά και μαγειρεύτηκε αργά σύμφωνα με μια άλλη περσική τεχνική μαγειρέματος, για να παραχθεί αυτό που σήμερα έχει γίνει το Ινδικό μπιριάνι,[313] χαρακτηριστικό πιάτο του εορταστικού δείπνου σε πολλά μέρη της Ινδίας.[314] Στο φαγητό που σερβίρεται στα ινδικά εστιατόρια σε όλο τον κόσμο, η ποικιλομορφία του ινδικού φαγητού έχει εν μέρει συγκαλυφθεί από την κυριαρχία της κουζίνας του Παντζάμπ. Η δημοτικότητα του κοτόπουλου ταντούρι —μαγειρεμένο στο φούρνο ταντούρ, το οποίο παραδοσιακά χρησιμοποιούνταν για το ψήσιμο ψωμιού στην αγροτική περιοχή Παντζάμπ και στην περιοχή του Δελχί, ειδικά μεταξύ των μουσουλμάνων, αλλά που προέρχεται από την Κεντρική Ασία— χρονολογείται από τη δεκαετία του 1950 και προκλήθηκε σε μεγάλο βαθμό από μια επιχειρηματική ανταπόκριση μεταξύ των ανθρώπων από το Παντζάμπ που είχαν εκτοπιστεί από τη διχοτόμηση της Ινδίας το 1947.[308]

Αθλητισμός και αναψυχή

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αρκετά παραδοσιακά γηγενή αθλήματα όπως το καμπάντι, το χο χο, το πελβάνι και το γκίλι-ντάντα, καθώς και οι πολεμικές τέχνες, όπως το καλαριπαγιάτου και το μάρμα άντι παραμένουν δημοφιλή. Το σκάκι θεωρείται συνήθως ότι προήλθε από την Ινδία ως τσατουράνγκα.[315] Υπήρξε μια αύξηση στον αριθμό των Ινδών γκανμαίτρ.[316] Ο Βισβανάθαν Ανάντ έγινε ο αδιαμφισβήτητος Παγκόσμιος Πρωταθλητής στο σκάκι το 2007 και κράτησε το καθεστώς μέχρι το 2013.[317] Το παρτσέσι προέρχεται από το πατσίσι, ένα άλλο παραδοσιακό ινδικό χόμπι, το οποίο στις αρχές της σύγχρονης εποχής παιζόταν σε μια γιγαντιαία μαρμάρινη αυλή από τον αυτοκράτορα των Μουγκάλ, Ακμπάρ ο Μέγας.[318]

Το κρίκετ είναι το πιο δημοφιλές άθλημα στην Ινδία.[319] Οι σημαντικότερες εγχώριες διοργανώσεις περιλαμβάνουν το Ινδικό πρωτάθλημα κρίκετ, το οποίο είναι το πρωτάθλημα κρίκετ με τις περισσότερες προβολές στον κόσμο και κατατάσσεται στην έκτη θέση μεταξύ όλων των αθλητικών πρωταθλημάτων.[320] Άλλα επαγγελματικά πρωταθλήματα περιλαμβάνουν την Ινδική Σούπερ Λιγκ (ποδόσφαιρο) και το πρωτάθλημα Καμπάντι.[321][322][323]

Η Ινδία έχει κερδίσει δύο παγκόσμια κύπελλα κρίκετ ODI, την έκδοση του 1983 και την έκδοση του 2011 και έχει οκτώ χρυσά μετάλλια στο χόκεϊ επί χόρτου στους θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες.[324] Η Ινδία έχει μια σχετικά ισχυρή παρουσία στα αθλήματα σκοποβολής και έχει κερδίσει πολλά μετάλλια στους Ολυμπιακούς Αγώνες, στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Σκοποβολής και στους Αγώνες της Κοινοπολιτείας.[325][326] Άλλα αθλήματα στα οποία οι Ινδοί έχουν πετύχει διεθνώς περιλαμβάνουν το μπάντμιντον,[327] η πυγμαχία[328] και η πάλη.[329] Το ποδόσφαιρο είναι δημοφιλές στη Δυτική Βεγγάλη, τη Γκόα, το Ταμίλ Ναντού, την Κεράλα και τις βορειοανατολικές πολιτείες.[330] Η Ινδία έχει φιλοξενήσει ή συνδιοργανώσει πολλά διεθνή αθλητικά γεγονότα: τους Ασιατικούς Αγώνες του 1951 και του 1982, τα τουρνουά Παγκοσμίου Κυπέλλου Κρίκετ του 1987, του 1996 και του 2011, τους Αφρο-Ασιατικούς Αγώνες του 2003, το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Μπάντμιντον 2009, το Παγκόσμιο Κύπελλο Χόκεϊ 2010 και τους Αγώνες της Κοινοπολιτείας 2010.

  1. (προσμετρώντας και τις περιοχές που είναι υπό αμφισβήτηση)
  2. Ιππότης της Περικνημίδας, Μεγαλόσταυρος Ιππότης του Τάγματος του Λουτρού, Μέλος του Συμβουλίου Επικρατείας του Ηνωμένου Βασιλείου
  3. Ιππότης του Γαϊδουράγκαθου, Μεγαλόσταυρος Ιππότης του Τάγματος του Λουτρού, Μέλος του Συμβουλίου Επικρατείας του Ηνωμένου Βασιλείου
  4. Μεγαλόσταυρος Ιππότης του Τάγματος του Λουτρού, Ιππότης Μέγας Διοικητής του Τάγματος του Αστέρος της Ινδίας, Μέλος του Τάγματος της Ινδικής Αυτοκρατορίας, Μέλος της Βασιλικής Εταιρείας
  5. Ιππότης Διοικητής του Τάγματος του Λουτρού
  6. Ιππότης του Αγίου Πατρικίου, Ιππότης Μέγας Διοικητής του Τάγματος του Αστέρος της Ινδίας, Μέλος του Συμβουλίου Επικρατείας του Ηνωμένου Βασιλείου
  7. Ιππότης Μέγας Διοικητής του Τάγματος του Αστέρος της Ινδίας, Μέλος του Τάγματος της Ινδικής Αυτοκρατορίας
  8. Ιππότης του Γαϊδουράγκαθου, Μέλος του Συμβουλίου Επικρατείας του Ηνωμένου Βασιλείου
  9. Μέλος του Συμβουλίου Επικρατείας του Ηνωμένου Βασιλείου, Ιππότης Μέγας Διοικητής του Τάγματος του Αστέρος της Ινδίας, Μέλος της Βασιλικής Εταιρείας
  10. Μεγαλόσταυρος Ιππότης του Τάγματος του Λουτρού, Ιππότης Μέγας Διοικητής του Τάγματος του Αστέρος της Ινδίας, Ιππότης Μέγας Διοικητής του Τάγματος της Ινδικής Αυτοκρατορίας, Μέλος του Συμβουλίου Επικρατείας του Ηνωμένου Βασιλείου
  11. Ιππότης της Περικνημίδας, Ιππότης Μέγας Διοικητής του Τάγματος του Αστέρος της Ινδίας, Μέλος του Τάγματος της Ινδικής Αυτοκρατορίας, Μέλος του Συμβουλίου Επικρατείας του Ηνωμένου Βασιλείου
  12. Ιππότης του Αγίου Πατρικίου, Μεγαλόσταυρος Ιππότης του Τάγματος του Λουτρού, Ιππότης Μέγας Διοικητής του Τάγματος του Αστέρος της Ινδίας, Μεγαλόσταυρος Ιππότης του Τάγματος του Αγίου Μιχαήλ και του Αγίου Γεωργίου, Ιππότης Μέγας Διοικητής του Τάγματος της Ινδικής Αυτοκρατορίας, Μέλος του Συμβουλίου Επικρατείας του Ηνωμένου Βασιλείου
  13. Ιππότης της Περικνημίδας, Ιππότης Μέγας Διοικητής του Τάγματος του Αστέρος της Ινδίας, Μεγαλόσταυρος Ιππότης του Τάγματος του Αγίου Μιχαήλ και του Αγίου Γεωργίου, Ιππότης Μέγας Διοικητής του Τάγματος της Ινδικής Αυτοκρατορίας, Μέλος του Συμβουλίου Επικρατείας του Ηνωμένου Βασιλείου
  14. Ιππότης της Περικνημίδας, Ιππότης Μέγας Διοικητής του Τάγματος του Αστέρος της Ινδίας, Ιππότης Μέγας Διοικητής του Τάγματος της Ινδικής Αυτοκρατορίας, Μέλος του Συμβουλίου Επικρατείας του Ηνωμένου Βασιλείου
  15. Ιππότης της Περικνημίδας, Ιππότης Μέγας Διοικητής του Τάγματος του Αστέρος της Ινδίας, Ιππότης Μέγας Διοικητής του Τάγματος της Ινδικής Αυτοκρατορίας, Μέλος του Συμβουλίου Επικρατείας του Ηνωμένου Βασιλείου
  16. Ιππότης της Περικνημίδας, Μέλος του Συμβουλίου Επικρατείας του Ηνωμένου Βασιλείου, Ιππότης Μέγας Διοικητής του Τάγματος του Αστέρος της Ινδίας, Μεγαλόσταυρος Ιππότης του Τάγματος του Αγίου Μιχαήλ και του Αγίου Γεωργίου, Ιππότης Μέγας Διοικητής του Τάγματος της Ινδικής Αυτοκρατορίας
  17. Ιππότης της Περικνημίδας, Μεγαλόσταυρος Ιππότης του Τάγματος του Λουτρού, Ιππότης Μέγας Διοικητής του Τάγματος του Αστέρος της Ινδίας, Μεγαλόσταυρος Ιππότης του Τάγματος του Αγίου Μιχαήλ και του Αγίου Γεωργίου, Ιππότης Μέγας Διοικητής του Τάγματος της Ινδικής Αυτοκρατορίας, Μεγαλόσταυρος Ιππότης του Βασιλικού Βικτωριανού Τάγματος, Μετάλλιο του Τάγματος Αυτοκρατορικής Υπηρεσίας, Μέλος του Συμβουλίου Επικρατείας του Ηνωμένου Βασιλείου
  18. Ιππότης Μέγας Διοικητής του Τάγματος του Αστέρος της Ινδίας, Μεγαλόσταυρος Ιππότης του Τάγματος του Αγίου Μιχαήλ και του Αγίου Γεωργίου, Ιππότης Μέγας Διοικητής του Τάγματος της Ινδικής Αυτοκρατορίας, Μεγαλόσταυρος Ιππότης του Τάγματος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας, Μέλος του Συμβουλίου Επικρατείας του Ηνωμένου Βασιλείου
  19. Μεγαλόσταυρος Ιππότης του Τάγματος του Λουτρού, Ιππότης Μέγας Διοικητής του Τάγματος του Αστέρος της Ινδίας, Μεγαλόσταυρος Ιππότης του Βασιλικού Βικτωριανού Τάγματος, Μέλος του Συμβουλίου Επικρατείας του Ηνωμένου Βασιλείου, Βασιλικός Δικηγόρος
  20. Ιππότης της Περικνημίδας, Μέλος του Τάγματος της Αξίας, Ιππότης Μέγας Διοικητής του Τάγματος του Αστέρος της Ινδίας, Μεγαλόσταυρος Ιππότης του Τάγματος του Αγίου Μιχαήλ και του Αγίου Γεωργίου, Ιππότης Μέγας Διοικητής του Τάγματος της Ινδικής Αυτοκρατορίας, Μετάλλιο Υπηρεσίας Αποικιοκρατικού Στρατού, Μέλος του Συμβουλίου Επικρατείας του Ηνωμένου Βασιλείου
  21. Μέλος του Συμβουλίου Επικρατείας του Ηνωμένου Βασιλείου, Ιππότης Μέγας Διοικητής του Τάγματος του Αστέρος της Ινδίας, Μεγαλόσταυρος Ιππότης του Τάγματος του Αγίου Μιχαήλ και του Αγίου Γεωργίου, Ιππότης Μέγας Διοικητής του Τάγματος της Ινδικής Αυτοκρατορίας, Μεγαλόσταυρος Ιππότης του Τάγματος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας
  22. Ιππότης της Περικνημίδας, Ιππότης του Γαϊδουράγκαθου, Ιππότης Μέγας Διοικητής του Τάγματος του Αστέρος της Ινδίας, Ιππότης Μέγας Διοικητής του Τάγματος της Ινδικής Αυτοκρατορίας, Μέλος του Τάγματος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας, Μέλος του Συμβουλίου Επικρατείας του Ηνωμένου Βασιλείου
  23. Μεγαλόσταυρος Ιππότης του Τάγματος του Λουτρού, Ιππότης Μέγας Διοικητής του Τάγματος του Αστέρος της Ινδίας, Ιππότης Μέγας Διοικητής του Τάγματος της Ινδικής Αυτοκρατορίας, Μέλος του Τάγματος του Αγίου Μιχαήλ και του Αγίου Γεωργίου, Στρατιωτικός Σταυρός, Μέλος του Συμβουλίου Επικρατείας του Ηνωμένου Βασιλείου
  24. Ιππότης της Περικνημίδας, Μεγαλόσταυρος Ιππότης του Τάγματος του Λουτρού, Μέλος του Τάγματος της Αξίας, Ιππότης Μέγας Διοικητής του Τάγματος του Αστέρος της Ινδίας, Μεγαλόσταυρος Ιππότης του Τάγματος της Ινδικής Αυτοκρατορίας, Μεγαλόσταυρος Ιππότης του Βασιλικού Βικτωριανού Τάγματος, Μέλος του Τάγματος Επιφανούς Στρατιωτικής Υπηρεσίας, Μέλος του Συμβουλίου Επικρατείας του Ηνωμένου Βασιλείου, Μέλος της Βασιλικής Εταιρείας
  25. Το 2015, η Παγκόσμια Τράπεζα αύξησε το διεθνές όριο φτώχειας στα 1,9$ την ημέρα.[235]
  1. «State Emblem -Inscription». National Informatics Centre(NIC). Ανακτήθηκε στις 17 Ιουνίου 2007. 
  2. «National Symbols | National Portal of India». India.gov.in. Ανακτήθηκε στις 6 Ιουλίου 2013. 
  3. «50th Report of the Commissioner for Linguistic Minorities in India (July 2012 to June 2013)», "Constitutional Provisions – Official Language Related Part-17 of the Constitution of India". Department of Official Language via Government of India.
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 «Projected Total Population by Sex as on 1st July 2011-2036: India, States and Union Territories (pg.83)» (PDF). Ministry of Home Afiairs Govemment of lndia. 9 Ιουλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 30 Ιουνίου 2024. 
  5. Απογραφή Ινδίας 2011
  6. 6,0 6,1 6,2 6,3 «Ινδία». ΔΝΤ. Απρίλιος 2017. Ανακτήθηκε στις 9 Μαΐου 2017. 
  7. Human Development Report 2021-22: Uncertain Times, Unsettled Lives: Shaping our Future in a Transforming World (PDF). hdr.undp.org. United Nations Development Programme. 8 Σεπτεμβρίου 2022. σελίδες 272–276. ISBN 978-9-211-26451-7. Αρχειοθετήθηκε (PDF) από το πρωτότυπο στις 8 Σεπτεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 8 Σεπτεμβρίου 2022. 
  8. Γιασίρ, Σαμίρ· Μασάλ, Μουτζίμπ· Times, Χάρι Κουμάρ / The New York (8 Σεπτεμβρίου 2023). «Μήπως η Ινδία θα αλλάξει το όνομά της;». Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ (στα greek). Ανακτήθηκε στις 15 Οκτωβρίου 2023. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  9. «World Population Prospects - Population Division - United Nations». population.un.org. Ανακτήθηκε στις 25 Οκτωβρίου 2024. 
  10. «Profile| National Portal of India». india.gov.in. 
  11. India (noun) (3rd έκδοση), 2009, https://www.oed.com/view/Entry/94384#eid677811  (subscription required)
  12. Thieme 1970, σελίδες 447–450.
  13. 13,0 13,1 Kuiper 2010, σελ. 86.
  14. 14,0 14,1 Clémentin-Ojha 2014.
  15. The Constitution of India, Ministry of Law and Justice, 1 December 2007, https://lawmin.nic.in/coi/coiason29july08.pdf, ανακτήθηκε στις 3 March 2012 
  16. Barrow 2003.
  17. Hindustan, https://www.britannica.com/EBchecked/topic/266465/Hindustan, ανακτήθηκε στις 17 July 2011 
  18. 18,0 18,1 Petraglia & Allchin 2007, σελ. 10, "Y-Chromosome and Mt-DNA data support the colonization of South Asia by modern humans originating in Africa. ... Coalescence dates for most non-European populations average to between 73–55 ka."
  19. Dyson 2018, σελ. 1, "Modern human beings—Homo sapiens—originated in Africa. Then, intermittently, sometime between 60,000 and 80,000 years ago, tiny groups of them began to enter the north-west of the Indian subcontinent. It seems likely that initially they came by way of the coast. ... it is virtually certain that there were Homo sapiens in the subcontinent 55,000 years ago, even though the earliest fossils that have been found of them date to only about 30,000 years before the present."
  20. Fisher 2018, σελ. 23, "Scholars estimate that the first successful expansion of the Homo sapiens range beyond Africa and across the Arabian Peninsula occurred from as early as 80,000 years ago to as late as 40,000 years ago, although there may have been prior unsuccessful emigrations. Some of their descendants extended the human range ever further in each generation, spreading into each habitable land they encountered. One human channel was along the warm and productive coastal lands of the Persian Gulf and northern Indian Ocean. Eventually, various bands entered India between 75,000 years ago and 35,000 years ago."
  21. 21,0 21,1 Coningham & Young 2015, σελίδες 104–105.
  22. Kulke & Rothermund 2004, σελίδες 21–23.
  23. 23,0 23,1 Singh 2009, σελ. 181.
  24. Possehl 2003, σελ. 2.
  25. 25,0 25,1 25,2 Singh 2009, σελ. 255.
  26. 26,0 26,1 Singh 2009, σελίδες 186–187.
  27. Witzel 2003, σελίδες 68–69.
  28. Kulke & Rothermund 2004, σελίδες 41–43.
  29. 29,0 29,1 Singh 2009, σελίδες 250–251.
  30. Singh 2009, σελίδες 260–265.
  31. Kulke & Rothermund 2004, σελίδες 53–54.
  32. Singh 2009, σελίδες 312–313.
  33. Kulke & Rothermund 2004, σελίδες 54–56.
  34. Stein 1998, σελ. 21.
  35. Stein 1998, σελίδες 67–68.
  36. Singh 2009, σελ. 300.
  37. 37,0 37,1 37,2 37,3 Singh 2009, σελ. 319.
  38. Stein 1998, σελίδες 78–79.
  39. Kulke & Rothermund 2004, σελ. 70.
  40. Singh 2009, σελ. 367.
  41. Kulke & Rothermund 2004, σελ. 63.
  42. Stein 1998, σελίδες 89–90.
  43. Singh 2009, σελίδες 408–415.
  44. Stein 1998, σελίδες 92–95.
  45. Stein 1998, σελίδες 98–99.
  46. 46,0 46,1 Stein 1998, σελ. 132.
  47. 47,0 47,1 47,2 Stein 1998, σελίδες 119–120.
  48. Stein 1998, σελίδες 121–122.
  49. Stein 1998, σελ. 124.
  50. Ludden 2002, σελ. 68.
  51. Asher & Talbot 2008, σελ. 47.
  52. Metcalf & Metcalf 2006, σελ. 6.
  53. Ludden 2002, σελ. 67.
  54. Asher & Talbot 2008, σελίδες 50–51.
  55. 55,0 55,1 Asher & Talbot 2008, σελ. 53.
  56. Metcalf & Metcalf 2006, σελ. 12.
  57. Robb 2001, σελ. 80.
  58. Stein 1998, σελ. 164.
  59. Asher & Talbot 2008, σελ. 115.
  60. Robb 2001, σελίδες 90–91.
  61. 61,0 61,1 Metcalf & Metcalf 2006, σελ. 17.
  62. 62,0 62,1 62,2 Asher & Talbot 2008, σελ. 152.
  63. Asher & Talbot 2008, σελ. 158.
  64. Stein 1998, σελ. 169.
  65. Asher & Talbot 2008, σελ. 186.
  66. 66,0 66,1 66,2 Asher & Talbot 2008, σελ. 286.
  67. Metcalf & Metcalf 2006, σελίδες 44–49.
  68. Robb 2001, σελίδες 98–100.
  69. Ludden 2002, σελίδες 128–132.
  70. Metcalf & Metcalf 2006, σελίδες 51–55.
  71. Metcalf & Metcalf 2006, σελίδες 68–71.
  72. Robb 2001, σελίδες 151–152.
  73. Metcalf & Metcalf 2006, σελίδες 94–99.
  74. Brown 1994, σελ. 83.
  75. Peers 2006, σελ. 50.
  76. Metcalf & Metcalf 2006, σελίδες 100–103.
  77. Brown 1994, σελίδες 85–86.
  78. Stein 1998, σελ. 239.
  79. Metcalf & Metcalf 2006, σελίδες 103–108.
  80. Robb 2001, σελ. 183.
  81. Sarkar 1983, σελίδες 1–4.
  82. Copland 2001, σελίδες ix–x.
  83. Metcalf & Metcalf 2006, σελ. 123.
  84. Stein 1998, σελ. 260.
  85. Bose & Jalal 2011, σελ. 117.
  86. Stein 1998, σελ. 258.
  87. 87,0 87,1 Metcalf & Metcalf 2006, σελ. 126.
  88. 88,0 88,1 Metcalf & Metcalf 2006, σελ. 97.
  89. Metcalf & Metcalf 2006, σελ. 163.
  90. Metcalf & Metcalf 2006, σελ. 167.
  91. Metcalf & Metcalf 2006, σελίδες 195–197.
  92. Metcalf & Metcalf 2006, σελ. 203.
  93. Metcalf & Metcalf 2006, σελ. 231.
  94. Εισβολή της Κίνας στην Ινδία, Ιστορικό Λεύκωμα 1962, σελ. 110-111, Καθημερινή (1997)
  95. Briefing Rooms: India, United States Department of Agriculture, 2009, https://www.ers.usda.gov/Briefing/India/, ανακτήθηκε στις 2022-06-28 
  96. 96,0 96,1 Metcalf & Metcalf 2006, σελίδες 265–266.
  97. Metcalf & Metcalf 2006, σελίδες 266–270.
  98. Metcalf & Metcalf 2006, σελ. 253.
  99. Metcalf & Metcalf 2006, σελ. 274.
  100. 100,0 100,1 Metcalf & Metcalf 2006, σελίδες 247–248.
  101. Metcalf & Metcalf 2006, σελ. 304.
  102. 102,0 102,1 102,2 102,3 Ali & Aitchison 2005.
  103. Dikshit & Schwartzberg, σελ. 7.
  104. Prakash et al. 2000.
  105. Kaul 1970, σελ. 160, " The Aravalli range boldy defines the eastern limit of the arid and semi-arid zone. Probably the more humid conditions that prevail near the Aravallis prevented the extention of aridity towards the east and the Ganges Valley. It is noteworthy that, wherever there are gaps in this range, sand has advanced to the east of it."
  106. Prasad 1974, σελ. 372, " The topography of the Indian Desert is dominated by the Aravalli Ranges on its eastern border, which consist largely of tightly folded and highly metamorphosed Archaean rocks."
  107. Fisher 2018, σελ. 83, " East of the lower Indus lay the inhospitable Rann of Kutch and Thar Desert. East of the upper Indus lay the more promising but narrow corridor between the Himalayan foothills on the north and the Thar Desert and Aravalli Mountains on the south. At the strategic choke point, just before reaching the fertile, well-watered Gangetic plain, sat Delhi. On this site, where life giving streams running off the most northern spur of the rocky Aravalli ridge flowed into the Jumna river, and where the war-horse and war-elephant trade intersected, a series of dynasties built fortified capitals."
  108. Dikshit & Schwartzberg, σελ. 8.
  109. Dikshit & Schwartzberg, σελίδες 9–10.
  110. Ministry of Information and Broadcasting 2007, σελ. 1.
  111. 111,0 111,1 Kumar και άλλοι 2006.
  112. Dikshit & Schwartzberg, σελ. 15.
  113. Duff 1993, σελ. 353.
  114. Basu & Xavier 2017, σελ. 78.
  115. Dikshit & Schwartzberg, σελ. 16.
  116. Dikshit & Schwartzberg, σελ. 17.
  117. Dikshit & Schwartzberg, σελ. 13.
  118. 118,0 118,1 Chang 1967, σελίδες 391–394.
  119. Posey 1994, σελ. 118.
  120. Wolpert 2003, σελ. 4.
  121. Heitzman & Worden 1996, σελ. 97.
  122. India tiger census shows rapid population growth, 29 July 2019, https://www.bbc.com/news/world-asia-india-49148174, ανακτήθηκε στις 2 August 2019 
  123. Megadiverse Countries, Biodiversity A–Z, UN Environment World Conservation Monitoring Centre, https://www.biodiversitya-z.org/content/megadiverse-countries, ανακτήθηκε στις 17 October 2021 
  124. «Animal Discoveries 2011: New Species and New Records» (PDF). Zoological Survey of India. 2012. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 16 Ιανουαρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 20 Ιουλίου 2012. 
  125. 125,0 125,1 Puri, S. K., Biodiversity Profile of India, https://ces.iisc.ernet.in/hpg/cesmg/indiabio.html, ανακτήθηκε στις 20 June 2007 
  126. Basak 1983, σελ. 24.
  127. Venkataraman, Krishnamoorthy; Sivaperuman, Chandrakasan (2018), «Biodiversity Hotspots in India», στο: Sivaperuman, Chandrakasan, επιμ., Indian Hotspots: Vertebrate Faunal Diversity, Conservation and Management, Springer, σελ. 5, ISBN 978-981-10-6605-4, https://books.google.com/books?id=8kFKDwAAQBAJ&pg=PA5 
  128. «India State of Forest Report, 2021». Forest Survey of India, National Informatics Centre. Ανακτήθηκε στις 17 Ιανουαρίου 2022. 
  129. 129,0 129,1 129,2 129,3 Jha, Raghbendra (2018), Facets of India's Economy and Her Society Volume II: Current State and Future Prospects, Springer, σελ. 198, ISBN 978-1-349-95342-4, https://books.google.com/books?id=9n9SDwAAQBAJ&pg=PA198 
  130. 130,0 130,1 130,2 «Forest Cover in States/UTs in India in 2019». Forest Research Institute via National Informatics Centre. Ανακτήθηκε στις 16 Οκτωβρίου 2021. 
  131. 131,0 131,1 131,2 Tritsch 2001, σελ. [Χρειάζεται σελίδα].
  132. Crame & Owen 2002, σελ. 142.
  133. Karanth 2006.
  134. Mace 1994, σελ. 4.
  135. Lovette, Irby J.; Fitzpatrick, John W. (2016), Handbook of Bird Biology, John Wiley & Sons, σελ. 599, ISBN 978-1-118-29105-4, https://books.google.com/books?id=OGyQDAAAQBAJ&pg=PA599 
  136. United Nations Population Division.
  137. «Pranab Mukherjee voted India's 13th President». Times of India. 2012-07-22. http://timesofindia.indiatimes.com/india/Pranab-Mukherjee-voted-Indias-13th-President/articleshow/15092749.cms. Ανακτήθηκε στις 2012-07-22. 
  138. «Pranab Mukherjee is 13th President». Deccan Herald. 2012-07-22. http://www.deccanherald.com/content/266025/pranab-mukherjee-13th-president.html. Ανακτήθηκε στις 22 07 2012. 
  139. admin. «Pranab Mukherjee to be sworn in as President of India on 25th July 2012». Dhruv Planet. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Ιουλίου 2012. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουλίου 2012. 
  140. «Ram Nath Kovind takes oath: In inaugural speech, president outlines vision for India as world leader - Firstpost». www.firstpost.com. Ανακτήθηκε στις 23 Απριλίου 2018. 
  141. Ινδία Αρχειοθετήθηκε 2008-06-11 στο Wayback Machine. CIA World Factbook
  142. Election Commission of India.
  143. Pylee 2003a, σελ. 4.
  144. Dutt 1998, σελ. 421.
  145. Wheare 1980, σελ. 28.
  146. Echeverri-Gent 2002, σελίδες 19–20.
  147. Sinha 2004, σελ. 25.
  148. «The Constitution of India» (PDF). legislature.gov.in. Αρχειοθετήθηκε (PDF) από το πρωτότυπο στις 16 Απριλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 16 Ιουλίου 2016. 
  149. 149,0 149,1 Sharma 2007, σελ. 31.
  150. Sharma 2007, σελ. 138.
  151. Gledhill 1970, σελ. 112.
  152. 152,0 152,1 Sharma 1950.
  153. 153,0 153,1 Sharma 2007, σελ. 162.
  154. Mathew 2003, σελ. 524.
  155. Gledhill 1970, σελ. 127.
  156. Sharma 2007, σελ. 161.
  157. Sharma 2007, σελ. 143.
  158. «Cabinet approves scrapping of 2 seats reserved for Anglo-Indians in Parliament». National Herald. 5 Δεκεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 17 Οκτωβρίου 2021. 
  159. Ghosh, Abantika· Kaushal, Pradeep (2 Ιανουαρίου 2020). «Explained: Anglo-Indian quota, its history, MPs». The Indian Express. Ανακτήθηκε στις 17 Οκτωβρίου 2021. 
  160. 160,0 160,1 Neuborne 2003, σελ. 478.
  161. Sharma 2007, σελίδες 238, 255.
  162. Sripati 1998, σελίδες 423–424.
  163. Pylee 2003b, σελ. 314.
  164. «unhcr.gr» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 6 Αυγούστου 2014. Ανακτήθηκε στις 21 Φεβρουαρίου 2015. 
  165. Rothermund 2000.
  166. (a) Guyot-Rechard, Berenice (2017), Shadow States: India, China and the Himalayas, 1910–1962, Cambridge University Press, σελ. 235, ISBN 978-1-107-17679-9, https://books.google.com/books?id=FbktDQAAQBAJ&pg=PA235 

    (b) Chubb, Andrew (2021), «The Sino-Indian Border Crisis: Chinese Perceptions of Indian Nationalism», στο: Golley, Jane; Jaivan, Linda; Strange, Sharon, επιμ., Crisis, Australian National University Press, σελ. 231–232, ISBN 978-1-76046-439-4, https://books.google.com/books?id=D1crEAAAQBAJ&pg=PA230 

    (c) Lintner, Bertil (2018), China's India War: Collision Course on the Roof of the World, Oxford University Press, ISBN 978-0-19-909163-8, https://books.google.com/books?id=-L9DDwAAQBAJ&pg=PT106 

    (d) Medcalf, Rory (2020), Indo-Pacific Empire: China, America and the contest for the world's pivotal, Manchester University Press, ISBN 978-1-5261-5077-6, https://books.google.com/books?id=RCjXDwAAQBAJ&pg=PT81 

    (e) Ganguly, Sumit (1997), The Crisis in Kashmir: Portents of War, Hope of Peace, Woodrow Wilson Center Press and Cambridge University Press, σελ. 44, ISBN 978-0-521-65566-8, https://books.google.com/books?id=Fi66mjIqR1IC&pg=PA44 

    (f) Raghavan, Srinath (2019), «A Missed Opportunity? The Nehru-Zhou Enlai Summit of 1960», στο: Bhagavan, Manu, επιμ., India and the Cold War, University of North Carolina Press, σελ. 121, ISBN 978-1-4696-5117-0, https://books.google.com/books?id=h-yoDwAAQBAJ&pg=PA121 
  167. Gilbert 2002.
  168. Sharma 1999, σελ. 56.
  169. «No ties with Pakistan at India's cost, relations with New Delhi long-term: Russia» (στα αγγλικά). timesnownews.com. 11 October 2018. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 October 2018. https://web.archive.org/web/20181014204131/https://www.timesnownews.com/india/article/will-not-develop-relations-with-pakistan-at-cost-of-india-ties-with-new-delhi-long-term-russia-narendra-modi-vladimir-putin/298009. Ανακτήθηκε στις 14 October 2018. 
  170. Alford 2008.
  171. Jorge Heine· R. Viswanathan (Spring 2011). «The Other BRIC in Latin America: India». Americas Quarterly. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Μαΐου 2017. Ανακτήθηκε στις 19 Μαΐου 2017. 
  172. Ghosh 2009.
  173. Sisodia & Naidu 2005.
  174. Perkovich 2001.
  175. Kumar 2010.
  176. Nair 2007.
  177. Pandit 2009.
  178. Pandit 2015.
  179. Iyer-Mitra, Abhijit· Das, Pushan. «The Advanced Medium Combat Aircraft:A Technical Analysis» (PDF). Observer Research Foundation. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 12 Μαρτίου 2020. Ανακτήθηκε στις 17 Οκτωβρίου 2021. 
  180. «India, Russia Review Defence Ties». The Hindu. 5 October 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 October 2011. https://web.archive.org/web/20111007183650/https://www.thehindu.com/news/national/article2514142.ece. Ανακτήθηκε στις 8 October 2011. 
  181. European Union 2008.
  182. The Times of India 2008.
  183. British Broadcasting Corporation 2009.
  184. Rediff 2008 a.
  185. Reuters 2010.
  186. Curry 2010.
  187. 187,0 187,1 Central Intelligence Agency.
  188. Behera 2011.
  189. «Ministry wise Summary of Budget Provisions, 2022–23» (PDF). Ministry of Finance, Government of India. Ανακτήθηκε στις 3 Φεβρουαρίου 2022. 
  190. Pandit 2022.
  191. Pandit 2021.
  192. Miglani 2011.
  193. «Isro-Saarc satellite to be a communication vehicle». Deccan Herald. DH News Service. 12 January 2015. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 June 2015. https://web.archive.org/web/20150628084201/https://www.deccanherald.com/content/452938/isro-saarc-satellite-communication-vehicle.html. Ανακτήθηκε στις 22 April 2015. 
  194. «India Russia S-400 missile deal: All you need to know». The Times of India. 4 October 2018. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 October 2018. https://web.archive.org/web/20181005130114/https://m.timesofindia.com/india/india-russia-s-400-missile-deal-all-you-need-to-know/articleshow/66066460.cms. Ανακτήθηκε στις 9 October 2018. 
  195. «World Economic Outlook Database: April 2022». IMF.org. International Monetary Fund. Απριλίου 2022. Ανακτήθηκε στις 19 Απριλίου 2022. 
  196. International Monetary Fund 2011a, σελ. 2.
  197. Nayak, Goldar & Agrawal 2010, σελ. xxv.
  198. International Monetary Fund.
  199. Wolpert 2003, σελ. xiv.
  200. 200,0 200,1 200,2 Organisation for Economic Co-operation and Development 2007.
  201. Gargan 1992.
  202. Alamgir 2008.
  203. World Trade Organization 1995.
  204. «India received $87 billion in remittances in 2021: World Bank». Business Standard. 19 November 2021. https://wap.business-standard.com/article-amp/economy-policy/india-received-87-billion-in-remittances-in-2021-world-bank-121111800329_1.html. Ανακτήθηκε στις 3 February 2022. 
  205. 205,0 205,1 205,2 205,3 Library of Congress 2004.
  206. «Exporters Get Wider Market Reach», The Times of India, 28 August 2009, https://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/Exporters-get-wider-market-reach/articleshow/4942892.cms?referral=PM, ανακτήθηκε στις 23 July 2011 
  207. World Trade Organization 2010.
  208. Economist 2011.
  209. Economic Times 2014.
  210. Bonner 2010.
  211. 211,0 211,1 Farrell & Beinhocker 2007.
  212. Schwab 2010.
  213. Sheth 2009.
  214. «Global Innovation Index 2021». World Intellectual Property Organization (στα Αγγλικά). United Nations. Ανακτήθηκε στις 5 Μαρτίου 2022. 
  215. «Global Innovation Index 2019». www.wipo.int. World Intellectual Property Organization. Ανακτήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 2021. 
  216. «RTD – Item». ec.europa.eu. European Union. Ανακτήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 2021. 
  217. «Global Innovation Index». INSEAD Knowledge. 28 Οκτωβρίου 2013. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Σεπτεμβρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 2021. 
  218. «Indian Telecom Industry – Telecom Sector, FDI, Opportunities». www.investindia.gov.in. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Μαΐου 2021. 
  219. Khan, Danish (28 October 2017), «Indian smartphone market grows 23% to overtake US in Q3; Samsung, Xiaomi drive shipments», The Economic Times, https://telecom.economictimes.indiatimes.com/news/indian-smartphone-market-grows-23-to-overtake-us-in-q3-samsung-xiaomi-drive-shipments/61255184, ανακτήθηκε στις 5 November 2017 
  220. Business Line 2010.
  221. Express India 2009.
  222. Nasscom 2011–2012.
  223. «Indian Pharma: a strategic sector from 'Make in India' to 'Make and Develop in India'». The Financial Express (India). 16 September 2021. https://www.financialexpress.com/lifestyle/health/indian-pharma-a-strategic-sector-from-make-in-india-to-make-and-develop-in-india/2331377/. Ανακτήθηκε στις 18 October 2021. 
  224. «Indian Pharmaceutical Industry». India Brand Equity Foundation. 12 Οκτωβρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 18 Οκτωβρίου 2021. 
  225. Biotechnology and Pharmaceutical Sector in India: sector briefing by the UK Trade and Investment 2011, utki.gov.uk
  226. Yep 2011.
  227. «Biotechnology in India – 2013 "biospectrum-able" Survey». Differding.com. 24 Ιουνίου 2013. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Φεβρουαρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 4 Απριλίου 2014. 
  228. «India's Total Power Generation Capacity Crosses 300 GW Mark». NDTV. 1 Αυγούστου 2016. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Ιουνίου 2017. Ανακτήθηκε στις 17 Οκτωβρίου 2021. 
  229. Rowlatt, Justin (12 May 2020). «India's carbon emissions fall for first time in four decades» (στα αγγλικά). BBC News. https://www.bbc.com/news/world-asia-india-52614770. Ανακτήθηκε στις 3 December 2020. 
  230. USAID (Σεπτεμβρίου 2018). «Greenhouse Gas Emissions in India» (PDF). Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2021. 
  231. UN Environment Programme (2019). «Emissions Gap Report 2019». UNEP – UN Environment Programme. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2021. 
  232. «India 2020 – Analysis». International Energy Agency (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 3 Δεκεμβρίου 2020. 
  233. Inclusive Growth and Service Delivery: Building on India's Success, World Bank, 29 May 2006, https://siteresources.worldbank.org/SOUTHASIAEXT/Resources/DPR_FullReport.pdf, ανακτήθηκε στις 7 May 2009 
  234. New Global Poverty Estimates – What It Means for India, World Bank, https://www.worldbank.org.in/WBSITE/EXTERNAL/COUNTRIES/SOUTHASIAEXT/INDIAEXTN/0,,contentMDK:21880725~pagePK:141137~piPK:141127~theSitePK:295584,00.html, ανακτήθηκε στις 23 July 2011 
  235. Kenny, Charles· Sandefur, Justin (7 Οκτωβρίου 2015). «Why the World Bank is changing the definition of the word "poor"». Vox. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Ιανουαρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 26 Φεβρουαρίου 2017. 
  236. «Poverty headcount ratio at $1.90 a day (2011 PPP) (% of population)». World Bank. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Φεβρουαρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 26 Φεβρουαρίου 2017. 
  237. «India's rank improves to 55th position on global hunger index». The Economic Times. 13 Οκτωβρίου 2014. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Οκτωβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 18 Οκτωβρίου 2014. 
  238. Internet Desk (28 May 2015). «India is home to 194 million hungry people: UN». The Hindu. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 December 2016. https://web.archive.org/web/20161202044027/https://www.thehindu.com/news/national/india-is-home-to-194-million-hungry-people-un/article7255937.ece. Ανακτήθηκε στις 17 October 2021. 
  239. «India home to world's largest number of hungry people: report». dawn.com. 29 Μαΐου 2015. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Μαΐου 2015. Ανακτήθηκε στις 17 Οκτωβρίου 2021. 
  240. Drèze & Goyal 2008, σελ. 46.
  241. Βιβλίο Έτους των Μαρτύρων του Ιεχωβά 2014, Watch Tower Bible And Tract Society of Pennsylvania, σελ. 180
  242. "Facts and Statistics", mormonnewsroom.org
  243. Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, Προσδόκιμο ζωής και υγιές προσδόκιμο ζωής, Δεδομένα ανά χώρα
  244. Kuiper 2010, σελ. 15.
  245. 245,0 245,1 Heehs 2002.
  246. Deutsch 1969.
  247. Nakamura 1999.
  248. Rowland, 185–198, 252, 385–466
  249. 249,0 249,1 249,2 249,3 249,4 249,5 249,6 249,7 Craven 1997.
  250. 250,00 250,01 250,02 250,03 250,04 250,05 250,06 250,07 250,08 250,09 Harle 1994.
  251. 251,0 251,1 251,2 251,3 251,4 251,5 Rowland 1970.
  252. Blurton 1993, σελ. 151.
  253. 253,0 253,1 Blurton 1993.
  254. 254,0 254,1 Michell 2000.
  255. Craven 1997, σελ. 243.
  256. Michell 2000, σελ. 210.
  257. Blurton 1993, σελ. 211.
  258. Kuiper 2010.
  259. Silverman 2007, σελ. 20.
  260. Kumar 2000, σελ. 5.
  261. Roberts 2004, σελ. 73.
  262. Lang & Moleski 2010.
  263. United Nations Educational, Scientific, and Cultural Organisation.
  264. Chopra 2011, σελ. 46.
  265. Hoiberg & Ramchandani 2000.
  266. Johnson 2008.
  267. MacDonell 2004.
  268. Kālidāsa & Johnson 2001.
  269. Zvelebil 1997, σελ. 12.
  270. Hart 1975.
  271. Ramanujan 1985.
  272. «Tamil Literature», Encyclopædia Britannica, 2008, https://www.britannica.com/art/Tamil-literature, ανακτήθηκε στις 12 February 2022 
  273. Das 2005.
  274. Datta 2006.
  275. Massey & Massey 1998.
  276. «South Asian Arts: Indian Dance», Encyclopædia Britannica, https://www.britannica.com/EBchecked/topic/556016/South-Asian-arts/65246/Indian-dance, ανακτήθηκε στις 17 July 2011 
  277. Lal 2004.
  278. «In step with the times: Chaman Ahuja on how the National School of Drama has evolved over the past 50 years». Tribune India. 15 Μαρτίου 2009. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Οκτωβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 4 Οκτωβρίου 2017. 
  279. Dissanayake & Gokulsing 2004.
  280. Rajadhyaksha & Willemen 1999, σελ. 652.
  281. «Economic Contribution of the Indian Motion Picture and Television Industry» (PDF). Deloitte. Μαρτίου 2014. Ανακτήθηκε στις 21 Απριλίου 2014. 
  282. Schwartzberg 2011.
  283. Makar 2007.
  284. 284,0 284,1 Medora 2003.
  285. Jones & Ramdas 2005, σελ. 111.
  286. Biswas, Soutik (29 September 2016). «What divorce and separation tell us about modern India». BBC News. https://www.bbc.co.uk/news/world-asia-india-37481054. Ανακτήθηκε στις 18 October 2021. 
  287. Cullen-Dupont 2009, σελ. 96.
  288. Kapoor, Mudit; Shamika, Ravi (10 February 2014). «India's missing women». The Hindu. https://www.thehindu.com/opinion/lead/indias-missing-women/article5670801.ece. Ανακτήθηκε στις 17 November 2019. «In the last 50 years of Indian democracy, the absolute number of missing women has increased fourfold from 15 million to 68 million. This is not merely a reflection of the growth in the overall population, but, rather, of the fact that this dangerous trend has worsened with time. As a percentage of the female electorate, missing women have gone up significantly — from 13 per cent to approximately 20 per cent» 
  289. «More than 63 million women 'missing' in India, statistics show». 30 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 17 Νοεμβρίου 2019.  Quote: "More than 63 million women are “missing” statistically across India, and more than 21 million girls are unwanted by their families, government officials say. The skewed ratio of men to women is largely the result of sex-selective abortions, and better nutrition and medical care for boys, according to the government's annual economic survey, which was released on Monday. In addition, the survey found that “families where a son is born are more likely to stop having children than families where a girl is born”.
  290. Trivedi, Ira (15 Αυγούστου 2019). «A Generation of Girls Is Missing in India – Sex-selective abortion fuels a cycle of patriarchy and abuse». Ανακτήθηκε στις 17 Νοεμβρίου 2019.  Quote: "Although it has been illegal nationwide for doctors to disclose the sex of a fetus since the 1994 Pre-Conception and Pre-Natal Diagnostic Techniques Act, the ease of ordering cheap and portable ultrasound machines, especially online, has kept the practice of sex-selective abortions alive."
  291. Nelson, Dean (2 September 2013). «Woman killed over dowry 'every hour' in India». The Telegraph. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 March 2014. https://web.archive.org/web/20140323074436/https://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/asia/india/10280802/Woman-killed-over-dowry-every-hour-in-India.html. Ανακτήθηκε στις 10 February 2014. 
  292. Pereira, Ignatius (6 August 2013). «Rising number of dowry deaths in India: NCRB». The Hindu. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 February 2014. https://web.archive.org/web/20140207050439/https://www.thehindu.com/news/national/rising-number-of-dowry-deaths-in-india-ncrb/article4995677.ece. Ανακτήθηκε στις 10 February 2014. 
  293. Pathania, Rajni (January 2020). Literacy in India: Progress and Inequality. 17. Bangladesh e-Journal of Sociology. https://www.bangladeshsociology.org/LiteracyinIndiaBEJS17.1.pdf. Ανακτήθηκε στις 18 October 2021. 
  294. Natarajan, Dandapani (1971). «Extracts from the All India Census Reports on Literacy» (PDF). Office of the Registrar General & Census Commissioner, India. Ανακτήθηκε στις 18 Οκτωβρίου 2021. 
  295. «Study in India». www.studyinindia.gov.in. Ανακτήθηκε στις 18 Οκτωβρίου 2021. 
  296. «HRD to increase nearly 25 pc seats in varsities to implement 10 pc quota for poor in gen category». 15 Ιανουαρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 18 Οκτωβρίου 2021. 
  297. «UDISE+ Dashboard». dashboard.udiseplus.gov.in. Ministry of Education. Ανακτήθηκε στις 18 Οκτωβρίου 2021. 
  298. «India achieves 27% decline in poverty». Press Trust of India via Sify.com. 12 Σεπτεμβρίου 2008. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Φεβρουαρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 18 Οκτωβρίου 2021. 
  299. N. Jayapalan (2005). History of Education in India. Atlantic Publishers & Distributors. ISBN 978-81-7156-922-9. 
  300. 300,0 300,1 300,2 300,3 300,4 Tarlo 1996
  301. 301,0 301,1 301,2 Alkazi, Roshen (2002), «Evolution of Indian Costume as a result of the links between Central Asia and India in ancient and medieval times», στο: Rahman, Abdur, επιμ., India's Interaction with China, Central and West Asia, Oxford University Press, σελ. 464–484, ISBN 978-0-19-565789-0, https://books.google.com/books?id=NZvpAAAAMAAJ 
  302. 302,0 302,1 302,2 302,3 Dwyer, Rachel (2014), Bollywood's India: Hindi Cinema as a Guide to Contemporary India, Reaktion Books, σελ. 244–245, ISBN 978-1-78023-304-8, https://books.google.com/books?id=DqwBBQAAQBAJ&pg=PA244 
  303. Dwyer, Rachel (2013), «Bombay Ishtyle», στο: Stella Bruzzi, Pamela Church Gibson, επιμ., Fashion Cultures: Theories, Explorations and Analysis, Routledge, σελ. 178–189, ISBN 978-1-136-29537-9, https://books.google.com/books?id=FYGMAQAAQBAJ&pg=PA178 
  304. 304,0 304,1 304,2 Davidson, Alan (2014), The Oxford Companion to Food, Oxford University Press, σελ. 409, ISBN 978-0-19-967733-7, https://books.google.com/books?id=RL6LAwAAQBAJ&pg=PA409 
  305. Davidson, Alan (2014), The Oxford Companion to Food, Oxford University Press, σελ. 161, ISBN 978-0-19-967733-7, https://books.google.com/books?id=RL6LAwAAQBAJ&pg=PA161 
  306. Tamang, J. P.; Fleet, G. H. (2009), «Yeasts Diversity in Fermented Foods and Beverages», στο: Satyanarayana, T.; Kunze, G., επιμ., Yeast Biotechnology: Diversity and Applications, Springer, σελ. 180, ISBN 978-1-4020-8292-4, https://books.google.com/books?id=jLFmiervaqMC&pg=PA180 
  307. Jhala, Angma Day (2015), Royal Patronage, Power and Aesthetics in Princely India, Routledge, σελ. 70, ISBN 978-1-317-31657-2, https://books.google.com/books?id=WGpECgAAQBAJ&pg=PA70 
  308. 308,0 308,1 308,2 Davidson, Alan (2014), The Oxford Companion to Food, Oxford University Press, σελ. 410, ISBN 978-0-19-967733-7, https://books.google.com/books?id=RL6LAwAAQBAJ&pg=PA410 
  309. Sahakian, Marlyne; Saloma, Czarina; Erkman, Suren (2016), Food Consumption in the City: Practices and patterns in urban Asia and the Pacific, Taylor & Francis, σελ. 50, ISBN 978-1-317-31050-1, https://books.google.com/books?id=TBIxDQAAQBAJ&pg=PT50 
  310. OECD; Food and Agriculture Organization of the United Nations (2018), OECD-FAO Agricultural Outlook 2018–2027, OECD Publishing, σελ. 21, ISBN 978-92-64-06203-0, https://books.google.com/books?id=JuBiDwAAQBAJ&pg=PA21 
  311. Roger 2000.
  312. Sengupta, Jayanta (2014), «India», στο: Freedman, Paul; Chaplin, Joyce E.; Albala, Ken, επιμ., Food in Time and Place: The American Historical Association Companion to Food History, University of California Press, σελ. 74, ISBN 978-0-520-27745-8, https://books.google.com/books?id=SNQkDQAAQBAJ&pg=PA74 
  313. 313,0 313,1 313,2 Collingham, Elizabeth M. (2007), Curry: A Tale of Cooks and Conquerors, Oxford University Press, σελ. 25, ISBN 978-0-19-532001-5, https://books.google.com/books?id=pH88DwAAQBAJ&pg=PA25 
  314. Nandy, Ashis (2004), «The Changing Popular Culture of Indian Food: Preliminary Notes», South Asia Research 24 (1): 9–19, doi:10.1177/0262728004042760, ISSN 0262-7280 
  315. Wolpert 2003, σελ. 2.
  316. Rediff 2008 b.
  317. «Candidates' R13: Anand Draws, Clinches Rematch with Carlsen». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Ιανουαρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 14 Δεκεμβρίου 2018. 
  318. Binmore 2007, σελ. 98.
  319. Shores, Lori (15 February 2007), Teens in India, Compass Point Books, σελ. 78, ISBN 978-0-7565-2063-2, https://books.google.com/books?id=CPQmbyiS-iEC, ανακτήθηκε στις 24 July 2011 
  320. «Top 10 most watched sports leagues in the world». www.sportskeeda.com. 11 Ιανουαρίου 2016. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Απριλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 14 Μαΐου 2019. 
  321. «From IPL to ISL, sports leagues in India to watch out for». The Financial Express (στα Αγγλικά). 26 Σεπτεμβρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 3 Δεκεμβρίου 2021. 
  322. «Indian Super League: Odisha president says sacking Stuart Baxter was 'the only course of action'». Sky Sports. Ανακτήθηκε στις 3 Δεκεμβρίου 2021. 
  323. «Kabaddi gets the IPL treatment» (στα αγγλικά). BBC News. 6 August 2014. https://www.bbc.com/news/business-28660432. Ανακτήθηκε στις 3 December 2021. 
  324. «What India was crazy about: Hockey first, Cricket later, Football, Kabaddi now?». India Today. 
  325. Commonwealth Games 2010.
  326. Cyriac 2010.
  327. British Broadcasting Corporation 2010 a.
  328. Mint 2010.
  329. Xavier 2010.
  330. Majumdar & Bandyopadhyay 2006.
Ιστορία
Γεωγραφία
Περιβάλλον
  • Salim Ali· S. Dillon Ripley (1995). A Pictorial Guide to the Birds of the Indian Subcontinent. Mumbai: Bombay Natural History Society and Oxford University Press. pp. 183, 106 colour plates by John Henry Dick. ISBN 0195637321. .
  • Ethelbert Blatter· Walter Samuel Millard (1997). Some Beautiful Indian Trees. Mumbai: Bombay Natural History Society and Oxford University Press. pp. xvii, 165, 30 colour plates. ISBN 019562162X. .
  • Samuel Israel· Toby Sinclair, επιμ. (2001). Indian Wildlife. Discovery Channel and APA Publications. ISBN 9812345558. .
  • Stanley Henry Prater (1971). The book of Indian Animals. Mumbai: Bombay Natural History Society and Oxford University Press. pp. xxiii, 324, 28 colour plates by Paul Barruel. ISBN 0195621697. .
  • Mahesh Rangarajan, επιμ. (1999). Oxford Anthology of Indian Wildlife: Volume 1, Hunting and Shooting. New Delhi: Oxford University Press. pp. xi, 439. ISBN 0195645928. .
  • Mahesh Rangarajan, επιμ. (1999). Oxford Anthology of Indian Wildlife: Volume 2, Watching and Conserving. New Delhi: Oxford University Press. pp. xi, 303. ISBN 0195645936. .
  • Mark F. Tritsch (2001). Wildlife of India. London: Harper Collins Publishers. p. 192. ISBN 0007110626. .
Κουλτούρα

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]