Levant
 | Ovaj članak ili neki od njegovih odlomaka nije dovoljno potkrijepljen izvorima (literatura, veb-sajtovi ili drugi izvori). |
Levant (Levanat; franc. levant, ital. levante istok), u općem značenju Istok, istočne zemlje. U užem smislu grupni naziv za zemlje koje leže uz obale istočnog Mediterana: Grčku, Tursku, Siriju, Libanon, Izrael, Jordan i Egipat; Grčka se ponekad izuzima iz pojma Levanta. On se uglavnom podudara s pojmom Bliski istok. U antičkom Rimu se za Levant upotrebljavao naziv Oriens (istok; od toga je naša riječ Orijent).
Levant je neprecizni geografski termin koji se historijski odnosio na veliko područje Bliskog istoka južno od planine Taurus. Levant je omeđen na zapadu Sredozemnim morem, a na istoku sjevernom Arapskom pustinjom i Gornjom Mezopotamijom. Levant ne obuhvata planinu Kavkaz, dijelove Arapskog poluotoka ili Anadolije — iako povremeno uključuje Ciliciju. Sinaj se također može ubrojiti, ali se najčešće isključuje kao marginalno područje koje tvori kopneni most između Levanta i sjevernog Egipta. Levantinski narodi i kulture povremeno su dominirali regijom između Sinaja i rijeke Nil, ali ta se regija obično isključuje iz geografske definicije Levanta. Za područje koje su domaći i ostali stanovnici nazivali Levant, vidite Imena Levanta.
Termin Levant izvorno je u širem smislu označavao "mediteranske zemlje istočno od Italije." Sama riječ potiče iz srednjofrancuskog levant, particip od lever "podignuti" — kao u soleil levant "izlazeće sunce" — od latinskog levare. Riječ Levant se stoga odnosi na smjer izlazećeg sunca iz perspektive onih kojih su ga prvi koristili. Po tom značenju jednak je arapskom terminu Mašrek koji označava "zemlju gdje sunce izlazi."
Alternativna etimologija riječi pokazuje da termin potiče od Libanona - španski prevodioci s arapskog koristili su b i v naizmjenično kao posljedicu svog španskog izgovora. Stoga Levant označava područja koja okružuju Libanon, koji sâm potiče od arapske riječi za bijelo prema snijegom prekrivenim libanonskim planinama.
Naziv Levantinac je označavao ljude koji su živjeli u Maloj Aziji tokom perioda Osmanlijskog carstva, a bili su italijanskog (posebno Mlečani i Đenovljani), francuskog ili nekog drugog mediteranskog porijekla. Većina njih su bili potomci trgovaca ili stanovnika krstaških država.
Levantinska (levantska) trgovina je ona koju su Evropljani u srednjem vijeku vodili sa zemljama Levanta; uglavnom je bila u rukama mediteranskih gradova: Venecije, Genove, Pise, Marseillea, Barcelone i Dubrovnika. Razvila se za vrijeme krstaških ratova, a evropske zemlje su posredovanjem Levanta dolazile do mirođija, pamuka, svile, boje i drugih sirovina. Levantinska trgovina gubi na značenju potkraj 15. i u početku 16. vijeka.
Kada su Britanci zauzeli Palestinu pri završetku Prvog svjetskog rata, neki novi vladari pejorativno su prilagodili termin za označavanje stanovnika miješanog arapskog i evropskog porijekla ili evropljana (obično Francuza, Italijana ili Grka) koji su se "udomaćili" i prihvatili lokalne običaje i odjeću.
Francuski mandati Sirija i Libanon nazivali su se od 1920. do 1946. levantskim državama. Termin je u to vrijeme postao uobičajen u arheologiji pošto su mnoga važna iskopavanja izvršena upravo tamo (Ebla, Mari i Ugarit). Budući da se te države nisu mogle klasificirati kao mezopotamske, sjevernoafričke ili arapske, one su se počele označavati kao "levantinske".
Danas "Levant" najčešće koriste arheolozi i historičari kada govore o prahistoriji ili o antičkoj i srednjovjekovnoj historiji regije (npr. krstaški ratovi). Termin se još uvijek povremeno koristi za označavanje modernih ili savremenih događaja, naroda, država ili dijelova država u istoj regiji koja obuhvata Izrael, Jordan, Libanon, Palestinu ili Siriju.
Također pogledajte
[uredi | uredi izvor]- Levantinski arapski
- Historija Levanta
- Južni Levant
- Kanaan
- Velika Sirija
- Bilad al-Sham
- Mezopotamija
- Vijeće za britansko istraživanje na Levantu
