Voleibol

Voleibol
tipu de deporte y afición
deporte de pelota, deporte d'equipu y deporte olímpicu
Web oficial

El voleibol^[1] o balón volea^[2] (del inglés: volleyball) ye un deporte que se xuega con una pelota nel que dos equipos, integraos por seis xugadores cada unu, enfréntense sobre una área de xuegu dixebrada por una rede central. L'oxetivu del xuegu ye pasar el balón percima de la rede, llogrando que llegue al suelu del campu contrario mientres l'equipu adversariu intenta torgar simultáneamente que lo consiga, forzándolo a errar nel so intentu. Surde una fase d'ataque nun equipu cuando intenta que'l balón toque'l suelu del campu contrario ente que nel otru equipu surde una fase de defensa intentando torgar.

El balón tien de ser tocáu o impulsáu con golpes llimpios, pero nun puede ser paráu, suxetáu, reteníu o acompañáu. Cada equipu dispón d'un máximu de trés toques pa devolver el balón al campu contrario (amás del contautu del bloquéu).^[3] El balón cutir de normal con manes y brazos. Dende va dellos años ta dexáu'l contautu del balón con cualesquier parte del cuerpu, tamién los pies.^[3] Una de les carauterístiques más peculiares del voleibol ye que los xugadores tienen que dir rotando les sos posiciones a midida que van consiguiendo puntos.

El deporte tuvo'l so orixe n'Estaos Xuníos en 1895 siendo güei bien popular y practicándose en casi tol mundu. Regular la Federación Internacional de Voleibol (FIVB) y nella atópense representaes 220 naciones.^[4] Encabezaron los rankings d'empiezos del sieglu xxi Brasil, Estaos Xuníos, Italia y Rusia. La llista de naciones que lideren el deporte sigue con Xapón, Serbia, Polonia, Cuba, República Dominicana, China y Alemaña. Acordies con estimaciones de la FIVB, una sesta parte de les persones en tol mundu participa nel voleibol, viviegamente o como espectador.

El voleibol ye unu de los deportes onde mayor ye la paridá ente les competiciones femenín y masculín, tantu pol nivel de la competencia como pola popularidá, presencia nos medios y públicu que sigue a los equipos.^[5]

El voleibol foi concebíu en febreru de 1895 por William George Morgan, entrenador deportivu de l'Asociación Cristiana de Jóvenes (YMCA) n'Holyoke. Morgan realizara los sos estudios nel Colexu de Springfield de la YMCA onde conoció a James Naismith quien, en 1891, inventara'l xuegu del baloncestu. El voleibol foi escurríu en principiu como una alternativa más tranquila al baloncestu, pos anque esti afaíase bien a los mozos, los miembros de mayor edá riquíen un xuegu menos intensu. Primeramente denominar Mintonette. Por tanto'l baloncestu y el voleibol inventáronse a la fin del sieglu xix en dos ciudaes, Holyoke y Springfield, dixebraes por solu 16 km y dambos deportes surdieron na Asociación Cristiana de Jóvenes (YMCA) espublizándose rápido a nivel internacional por toles sos organizaciones acomuñaes.^[6] Foi diseñáu pa ximnasios o llugares zarraos y tamién puede xugase al campu. Trátase d'un xuegu por equipos, que guardaba semeyances col tenis o'l balonmano. Morgan desenvolvió tamién les primeres regles, les que contemplaben un campu de xuegu de 7,62 m × 15,24 m (25 ft × 50 ft) y una rede de 1,98 m d'altor (6 ft, 6 pulgaes). El númberu de xugadores yera ilimitáu, como asina mesmu la cantidá dexada de contactos col balón. En casu d'una xugada de saque erróneu, esistía una segunda oportunidá, tal como nel tenis.^[6] Por cuenta de la conferencia de tolos entrenadores deportivos del YMCA realizada en Springfield a empiezos del añu 1896, Morgan presentó'l nuevu xuegu y atopó bona resonancia ente los sos colegues.^[6] Por cuenta de que la pelota xuégase direutamente nel aire, ensin que toque'l suelu (lo que n'inglés se denomina volley), Alfred T. Halstead propunxo'l nome de volley ball. Esta propuesta aprobóse y el xuegu denominar n'inglés hasta güei otramiente, pero dende 1952 empezó a escribise nuna única pallabra: volleyball.^[6] Darréu, les regles tamién sufrieron dellos cambeos. El primer balón foi diseñáu especialmente a pidimientu de Morgan pola firma A. G. Spalding & Bros. de Chicopee, Massachusetts.

Nos años siguientes, el deporte estender per tol mundu. Primero llegó a Canadá nel añu 1900 y nel intre llegó a Asia.^[6] Los soldaos d'Estaos Xuníos introducir mientres la Primer Guerra Mundial n'Europa Oriental, onde se convirtió nun deporte bien popular.^[7]

En 1912 revisáronse les regles iniciales no que refier a les dimensiones de la cancha. Tamién s'afitó'l tamañu del balón, qu'hasta entós nun fuera determináu. Llindar a seis el númberu de xugadores per equipu, ya incorporóse la rotación nel saque.^[7]

En 1916 la Guía de Voleibol de Spalding señalaba que'l voleibol había alcanzáu 200 000 xugadores nos Estaos Xuníos distribuyíos asina: YMCA (neños, nuevos y adultos) 70 000; YMCA (neñes y muyeres) 50 000; Escueles (neños y neñes) 25 000 y Universidaes (moces) 10 000. Tamién en 1916 la YMCA solicitó a l'Asociación Nacional Atlética Universitaria (NCAA), que publicara les sos regles por que el espardimientu fuera más rápida ente los estudiantes.^[8]

En 1922 regúlase'l númberu de toque per equipu, afitándolo en trés y llindar l'ataque de los zagueros. Tamién s'estableció que de tar el marcador en 14-14, teníen de llograse dos puntos consecutivos de ventaya pa la ganar el set.^[7] Tamién en 1922 la YMCA entamó lo que se considera'l primer campeonatu nacional d'Estaos Xuníos en Brooklyn, participando 27 equipos de 11 estaos.^[8]

Nos Xuegos Olímpicos de 1924 el voleibol foi presentáu como deporte de demostración.^[7]

Hasta 1930 el voleibol foi mayormente consideráu solo un xuegu d'entretenimientu, esistiendo pocos alcuentros internacionales. Sicasí en dellos países d'Europa algamó un altu nivel competitivu formándose dellos campeonatos nacionales (sobremanera n'Europa del Este). En 1933 entamóse'l primer campeonatu de la Xunión Soviética, onde los prauticantes algamaben yá les 400 000 persones.^[8]

En 1947, catorce Federaciones fundaron en París la Federación Internacional de Voleibol (FIVB) siendo'l so primer oxetivu desenvolver y ameyorar les normes del voleibol.^[8] Nel Campeonatu Mundial de Voleibol que bien pocu dempués realizóse per primer vegada, constituyeron pasos importantes pal so establecimientu como deporte. Munches téuniques y táctiques que caractericen el voleibol modernu fueron introducíes por equipos europeos. Exemplos d'esto son el bloquéu y el bagger, que Checoslovaquia introdució nel xuegu en 1938 y en 1958, respeutivamente^[7] según l'ataque dende la llinia de fondu, que Polonia amosó per primer vegada en 1974^[7] y el sistema de 5-1, col que xugaba la Xunión Soviética.

Nel segundu deceniu del sieglu xx introducir n'Estaos Xuníos la regla, güei vixente, de la cantidá de seis xugadores por equipu.^[6] Dende 1964, el voleibol foi deporte olímpico. La variante vóley sablera incorporar a la FIVB en 1986 y a los Xuegos Olímpicos de branu dende 1996.^[7]

Dende fines del sieglu xx y principalmente a empiezos del sieglu xxi introduciéronse cambeos sustanciales nel voleibol, buscando faer d'él un xuegu más vistosu. En 1998 introduzse la figura del xugador líbero.^[7] En 2000 amenorgar de forma importante la duración de los alcuentros al esaniciar la esixencia de tar en posesión del saque pa puntuar; puede ganase puntu y saque na mesma xugada ente qu'antes podía tase robando saques de forma alternativa ensin que'l marcador avanzara. Dexóse'l toque con cualesquier parte del cuerpu o se dexa que'l saque toque la rede siempres qu'acabe pasando a campu contrario.^[7] En 2006 plantégense dos posibles nuevos cambeos y pruébense en delles competiciones: dexar un segundu saque en casu de fallar el primeru (como asocede en tenis) y disponer nel banquín d'un segundu xugador líbero col que puede alternase a lo llargo del partíu. Finalmente solo acéptase, na revisión aprobada nel congresu de xunu de 2008 celebráu en Dubái, la incorporación d'un segundu líbero reserva y la posibilidá d'intercambiar los líberos una única vegada nel intre del partíu. En 2010 revísase^[9] la regla del toque de rede, y camúdase: solo va ser falta de toque de red si toca la cinta cimera de la rede, ya incide na xugada. Tamién se flexibiliza'l xuegu con dos líberos dexando socesivos cambeos del líbero actuante pol segundu líbero a lo llargo del partíu. En 2014 reviértense los cambeos sobre'l toque de rede.^[10]

Esisten diverses modalidaes d'esti deporte. Anque col nome de «voleibol» identifícase la modalidá que se xuega en pista d'interior, tamién ye bien popular (y con rangu de deporte olímpico) el vóley sablera que se xuega sobre arena. El voleibol sentáu, ye una variante con creciente popularidá ente los deportes pa discapacitaos y la práutica del cachibol ta estendida nes comunidaes de mayores. La comunidá ecuatoriana partida pel mundu practica la variante llocal, l'ecuavóley. Con calter más informal esisten otres variantes que son practicaes de forma popular pel branu, en sableres y zones turístiques, como'l futvóley, el water vóley o'l bossaball.

El campu onde se xuega al voleibol ye un rectángulu de 18 m de llongura por 9 m d'anchu, estremáu na so llinia central por una rede que dixebra a los dos equipos. En realidá'l xuegu desenvuélvese tamién nel esterior, na zona llibre, a condición de que'l balón non toque suelo nin nengún otru elementu. La zona llibre tien de tener a lo menos 3 metros, midíes que pa les Competencies Mundiales y oficiales de la FIVB aumenta a 5 m sobre les llinies llaterales y a 6,5 m pa les llinies de fondu. El espaciu llibre sobre la pista tien de tener un altor mínimu de 7 m qu'en competiciones internacionales xube a 12,5 m.^[11]

El contautu de los xugadores col suelu ye continuu, utilizando davezu proteiciones nes articulaciones. La superficie nun puede ser rugosa nin esnidiosa.^[11]

La llinia central trescurre direutamente debaxo de la rede y estrema la pista de xuegu en dos zones iguales de 9x9m, una pa cada equipu. A 3 m de la rede una llinia delimita en cada campu la zona d'ataque, zona onde s'atopen acutaes les aiciones de los xugadores que s'atopen nesi momentu en llabores defensivos (zagueros y líbero). Estes llinies, estender al esterior del campu con trazos discontinuos, y la llimitación que representen proyéctase igualmente en tola llinia, inclusive más allá de los trazos dibuxaos. Toles llinies tienen 5 cm d'anchu.^[11]

El campu de xuegu ta arrodiáu d'una zona llibre de siquier tres metros d'anchu na que tamién ta dexáu xugar el balón. Pa xuegos nun ximnasiu o pabellón deportivu encamiéntase un altor de siete metros llibres sobre la superficie de xuegu,^[11] onde nun tendríen d'esistir oxetos cafiantes o torgues como canastes de baloncestu o argolles.

La pista de voleibol

		Zona llibre # Llinia central Llinia de fondo # Linia llateral Llinia d'ataque # Zona de saque # Zona defensiva # Zona d'ataque Primer árbitru # Segundu árbitru # Anotador Banquín

Na exa central del campu, esautamente na llinia central qu'estrema'l campu, asítiase una rede que s'afita talmente que l'altor dende'l pisu en cantu cimeru sía, nes categoríes adultes, de 2,43 m pa homes, 2,24 m pa muyeres^[11] y p'equipos mestos 2,55 m. Nes categoríes xuveniles rixen otros altores. La rede puramente tal mide 1 m d'anchu y ente 9,5 a 10 m de llargu de cuenta que cada llau sobresal unos 25 a 50 cm de les llinies llaterales escontra fuera de les llinies llaterales.^[12]

Tien dos bandes nos cantos cimeru ya inferior. Pa una meyor demarcación de les llendes llaterales, xustamente sobre les llinies llaterales hai una banda llateral afitada a la rede perpendicularmente. Enriba sobresal a cada llau una baniella de 80 cm, conocida como «antena».^[13] Les antenes nun tienen de ser tocaes mientres el xuegu, nin pola pelota, nin polos xugadores y sirven como delimitación del sector dientro del cual tien de xugase'l balón por sobre la rede. Les antenes enllargar mentalmente ensin llendes escontra riba.

La rede tien d'enterriase al instalala yá que el fechu de que'l balón toque la rede nun constitúi una falta y al rebotar de vuelta, puede xugase de nuevu si ye que al equipu inda-y queda siquier una de les oportunidaes de toque. Los cuadros de la malla que conforma la rede tienen una dimensión de 10 cm per llau. D'antiguo iguábense con un material de filos de llinu de color marrón escuru o negru, entrín y non se fabriquen con fibres sintétiques.

Los postes pa la fixación de la rede tán allugaos fuera del campu de xuegu, polo xeneral a una distancia ente 0,5 y 1 m de la so demarcación y, nel casu de campeonatos internacionales, esautamente a un metro.^[13]

Hasta 1998, el balón yera d'un únicu color claru. A partir d'esi añu, tamién se dexa que presenten una combinación de colores. Tien De ser esféricu. La so superficie esterior ta fecha de cueru o material sintético, llixeramente acolcháu y ensin cordures. Nel so interior contién una cámara de goma o similar rellena d'aire. Ye notablemente más pequeñu y llixeru que los balones de baloncestu o fútbol: 65-67 cm de circunferencia, 260-280 g de pesu. La presión interior tien d'asitiase ente 0,300 y 0,325 kg/cm² (4,26 a 4,61 psi; 294,3 a 318,82 milibares o hPa).^[14]

La marca de los balones aprobar poles asociaciones de voleibol nacionales pa la so propia xurisdicción. Nel área internacional esisten dellos balones de xuegu aprobaos que s'estremen en pequeños detalles tocantes a color o material de confección. Los principios xenerales referentes a les midíes y pesu son iguales pa toos estos balones.

Los Competición (deporte)#Partíos a dos partíos de voleibol apostar al meyor de cinco tanda o bloques de puntos que reciben, igual qu'en tenis, la denominación anglosaxona de set. Nel momentu que unu de los dos equipos atropa trés sets ganaos, gana'l partíu y dase por concluyíu l'enfrentamientu. Un equipu gana un set cuando algama o supera los 25 punto con una ventaya de dos (esto ye, con 25-23 gánase, pero con 25-24 habría qu'esperar al 26-24 y asina socesivamente mientres nengunu de los dos equipos nun consiga los dos puntos de ventaya).

De ser necesariu'l quintu set, el de desempate, l'oxetivu ye consiguir 15 puntos y caltiénense los dos de ventaya. Esti set tien asina una duración más amenorgada. La duración de los alcuentros de voleibol ye bien variable, pudiendo precisar xugase de 3 a 5 sets (bien un resultáu de 3-0, 3-1 o 3-2), y tener una duración variable dende alredor d'una hora hasta inclusive más de dos hores y media.

Los campos sortéense antes del partíu, según el saque inicial. En cada set produzse un cambéu de campu y vase alternando'l primer saque. En casu de ser necesariu'l quintu set, set decisivu, dar# en un nuevu sortéu y amás realízase un cambéu de campu al algamar el puntu 8 pol primeru de los equipos.

Consíguese puntu cuando l'equipu contrariu comete dalguna de les siguientes faltes o infracciones:

• Si'l balón toca'l suelu dientro del propiu campu, tanto si l'últimu toque correspuende a un xugador propiu como a unu del equipu contrariu.
• Si'l balón acaba fora de la pista de xuegu, sía por un ataque desacertáu sobre'l campu contrario o por un error al tratar de defender. La falta correspuende al xugador y al equipu que tocó'l balón per última vegada, y anótase puntu'l contrariu. Considérase fora el contautu col techu, públicu o cualquier elementu del pabellón, o los mesmos colexaos. El contautu cola rede, postes o banielles pela parte esterior a les bandes llaterales ye tamién fora.
• Si supera'l númberu de trés toques dexaos ensin pasar el balón al campu contrario, o si un mesmu xugador toca dos veces siguíes el balón. Como esceición, en casu de toque del bloquéu, esi primer toque nun se contabiliza pa la falta de los cuatro toques d'equipu nin pal doble individual.
• Si nel momentu del saque los xugadores tán asitiaos de forma incorreuta, esto ye, que nun ta afecha a la rotación correspondiente.
• Si'l toque del balón ye incorreutu y hai retención o acompañamientu (dobles nesti casu).
• Si un xugador zagueru ataca más allá de la llinia d'ataque. El líbero nun puede participar de nenguna manera nel bloquéu y tien acutáu l'ataque, como yá se vio.
• Si un xugador enfusa'l campu contrario per debaxo de la rede interfiriendo col xuegu del contrariu, o si un pie trespasa dafechu la llinia central.
• Si produz contautu cola rede —ente les banielles— al xugar el balón, independientemente de qu'esto interfiera col xuegu. Ye tamién falta'l contautu cola parte de rede esterior a les banielles o cualesquier de los postes o elementos accesorios si esto interfier el xuegu.
• Si realiza una receición colos deos en falta (dobles nel contautu).

L'oxetivu del xuegu ye qu'un equipu pase'l balón percima de la rede y toque el suelu del campu contrario, y tamién evitar que l'equipu adversariu realice lo mesmo nel campu propio. Cada equipu tien trés toques pa pasar el balón al campu contrario (amás del contautu del bloquéu). El balón poner en xuegu con un saque que ye un cuto del sacador qu'intenta unvialo al campu adversario percima de la rede. El xuegu sigue hasta que'l balón toca'l pavimentu, sale fuera o un equipu nun puede devolvelo en condiciones. L'equipu que gana la xugada anota'l puntu. Cuando gana'l puntu l'equipu que nun sacaba, consigue tamién el saque pal próximu puntu y los sos xugadores deben rotar nel sentíu de les manes del reló.^[15]

Cada equipu xuega con seis xugadores que pueden ser sustituyíos con condiciones. Trés de los xugadores formen la llinia delantera, en xeres d'ataque y los otros trés asítiense detrás y actúen de defensores o zagueros.

L'equipu completu poder formar un máximu de 14 xugadores (12 más 2 líberos), un entrenador, un entrenador asistente, un masaxista y un médicu. Cada xugador identificar por un númberu distintu, del 1 al 20, númberu qu'apaez tantu na parte delantera como na trasera de la camiseta. Unu de los xugadores va ser el capitán del equipu ya identifícase per una banda visible debaxo del so númberu. Los líberos nun pueden ser capitán y son los únicos que pueden y tienen que vistir una indumentaria distinta, xeneralmente de distintos colores al restu del equipu.

En 1923 introduciéronse les rotaciones p'ameyorar el sistema de xuegu faciendo que tolos xugadores exercitar nos distintos puestos,^[8] lo que supón que tienen de conocer tolos aspeutos del xuegu. Les rotaciones introducen una gran variabilidá sobre l'allugamientu de los xugadores de dambos equipos na pista y complica el planteamientu d'estratexes de xuegu. Dau l'altu númberu de combinaciones que pueden dase a lo llargo d'un partíu pola rotación de los xugadores de los dos equipos, la estadística ye un elementu fundamental p'analizar los alcuentros apostaos.

Asina cuando un equipu anota un punto, va ser l'encargáu de poner en xuegu'l balón. Cuando s'arrampuña'l saque al contrariu, los seis xugadores tienen que rotar la so posición nel campu nel sentíu de les manes del reló. Esto fai que tolos xugadores (menos el líbero) vaigan alternándose nes posiciones de delanteros y zagueros.

Por que la disposición sía correuta, nun ye necesaria una determinada xeometría, sinón a cencielles que al empecipiar cada puntu, nel golpe de saque, cada delanteru tenga siquier un pie más adelantráu que'l zagueru correspondiente, y dientro de la mesma llinia los llaterales siquier un pie más esterior que'l xugador en posición central. A partir d'esi momentu cada xugador puede movese llibremente siguiendo'l xuegu. Con estes regles, les disposiciones iniciales pueden ser bien variopintas y les consiguientes estratexes abondo abiertes.

Antes d'empezar cada set l'entrenador apurre a los árbitros la llista de los xugadores que van xugar el set.

Por analoxía, los númberos del unu al seis emplegar pa designar les correspondientes zones del campu (i.e.: zona unu, zona dos, ...).

Nun partíu pueden alliniase hasta dos xugadores especiales denominaos líberos. Un líbero ye un xugador defensivu que puede entrar y salir de cutio del campu sustituyendo a cualesquier de los otros xugadores cuando por rotación atópase en posición defensiva. Namái puede xugar na cancha un llibero al empar. L'oxetivu de la introducción del líbero ye cubrir el puestu de los xugadores atacantes, xeneralmente bien altos, qu'ufierten por ello mal rendimientu en receición.

El cambéu de normativa que dexó incluyir un xugador especialista en defensa, el Llibero, supunxo una meyora aumentando la duración de les xugaes.^[16]

Los líberos son fácilmente reconocibles porque visten un uniforme de color distintu al restu del equipu.

El líbero:

• Nun puede ser capitán d'equipu nin capitán en xuegu.
• Nun puede sacar.
• Nun puede bloquiar, nin faer tentativa de bloquéu.
• Nun puede completar un golpe d'ataque cuando'l balón esta dafechu percima de la rede.
• Puede realizar un golpe francu, pero nun puede saltar pa llevalo a cabu.
• Puede realizar un pase de deos na zona de frente o zona de delanteros, siempres que l'atacante, cuta'l balón per debaxo del cantu cimeru de la rede.

Sobre esta postrera, nun ye falta si ye un pase d'antebrazos o si devuélvese'l balón al contrariu con un pase baxu.

Considérase que'l mesmu líbero realiza un ataque en falta cuando toca'l balón percima del cantu cimeru de la rede dende cualesquier parte del so campu y únvialo al campu contrariu.

El líbero en xuegu, en cada momentu, va ser el líbero actuante pero puede haber un segundu líbero reserva. L'entrenador puede camudar al líbero actuante pol segundu líbero tres cada xugada en cualquier momentu del partíu. El cambéu puede faese col líbero en pista, y nesi casu el xugador primeramente sustituyíu pol primeru d'ellos va volver a pista desfaciendo la sustitución col segundu, pero tendrán d'esperar al términu de la xugada o puntu.

Na lliga universitaria femenina NCAA d'Estaos Xuníos y n'otres categoríes inferiores la líbero sí puede realizar el saque anque solo nuna rotación, esto ye, nel llugar d'una sola de los xugadores poles que tea entrando.

Los xugadores de la formación inicial de cada set pueden ser sustituyíos una única vegada nel set y darréu reintegrarse desfaciendo'l cambéu pol xugador que lo sustituyó. Asina, el númberu máximu de sustituciones ye de seis, una por xugador. Nun se contabilicen equí les entraes y salíes de los líberos. De la mesma, el xugador sustitutu tampoco puede sustituyir más qu'a un únicu xugador por set.

Los cambeos realícense, a esceición del líbero, pela zona delimitada ente la llinia de tres metros y la rede.

Pa una sustitución individual el xugador sustitutu tien d'averase col uniforme de xuegu, tando'l xuegu paráu, a la parte de sustitución amosando una tablilla col númberu del xugador que vaya a sustituyir. El anotador va remanar el claxon o xiblatu p'autorizar la sustitución y anotar na acta del alcuentru.

Les sustituciones coleutives van realizar de la mesma manera que la individual, de pareya en pareya, dexando al anotador escribir les sustituciones na acta.

Los movimientos d'entrada y salida del campu polos líberos realizar col balón paráu pasando pela zona delimitada ente la llinia de tres metros y la llinia de fondu y nun precisen d'avisu nin autorización previa. Ente cada salida del líbero y una nueva entrada tien de mediar siquier una xugada.

Cada equipu puede solicitar hasta dos tiempos de descansu de 30 segundos en cada set. Los tiempos pa descansu solo puede pidir l'entrenador, y si nun tuviera, podríen ser solicitaos pol capitán del equipu. En campeonatos oficiales establécense amás, d'oficiu, dos tiempos téunicos de 60 segundos cuando s'algamar pol primeru de los equipos los puntos 8 y 16 respeutivamente de cada set, salvu nel quintu set definitivu.

Mientres los tiempos pa descansu, los xugadores en xuegu alleguen a la zona llibre próxima a los respeutivos banquinos, onde pueden recibir instrucciones del entrenador. El restu de xugadores pueden calecer ensin balones na zona llibre detrás de la llinia de saque.

L'equipu arbitral nun partíu de voleibol ta formáu por:

• Primer árbitru: árbitru principal, sentáu o de pies nuna plataforma xunto a unu de los postes, frente a los banquinos, con visión elevada sobre la rede (50 cm). Ye l'árbitru que dirixe'l partíu, yá que indica l'entamu de cada xugada, señala y decide qué equipu gana un puntu y qué falta se comete, si entra'l balón o va fora. Tamién ye l'únicu que tien la capacidá d'amosar tarxetes a xugadores o téunicos ya indica tamién el final de la xugada.
• Segundu árbitru: árbitru asistente, asitiáu de pies xunto al poste opuestu al del primer árbitru, ente los dos banquinos y delantre de la mesa de anotadores. Ta asitiáu a nivel del suelu. Controla les incidencies que se producen nes zones esteriores del campu (anotadores, banquinos, zones de castigu, zones de calentamientu), les interrupciones o tiempos de descansu y l'estáu del suelu y los balones. Mientres el xuegu comprueba la posición de los xugadores según les rotaciones, controla los cambeos de xugadores y señala los toques de rede, penetraciones per debaxo de la rede, bloqueos por líbero o zagueros, según les faltes de posición del equipu receptor y la faltes de rotación del equipu sacador.

• Anotador: na mesa, asitiáu al llau opuestu, enfrente del primer árbitru, detrás del segundu árbitru, metanes los dos banquinos y fora de la zona llibre. Ye l'árbitru encargáu d'anotar los puntos, les sustituciones y les rotaciones de los dos equipos, siendo l'encargáu d'indicar al segundu árbitru si un equipu comete un error nel orde de saque o de los cambeos o interrupciones improcedentes.
• Anotador asistente: na mesa, asitiáu al llau del anotador, frente al primera árbitru, detrás del segundu árbitru, metanes los dos banquinos y fora de la zona llibre. Ye l'árbitru encargáu d'anotar los cambeos de xugador llibero y anota electrónicamente l'acta en competición de la CEV (Confederación Europea de Voleibol).
• 2 o 4 xueces de llinia: nes esquines; si son solu dos en diagonal, a la derecha de cada árbitru. La so función ye indicar al árbitru principal si'l balón cai dientro o fora del campu, si'l balón que sale fuera ye tocáu por dalgún xugador, tamién controla que'l balón pase pol llugar correspondiente y asisti al primera árbitru nes fregadures de los xugadores col balón.

Anque cada árbitru realiza una función determinada, ye'l primer árbitru'l que tien tol poder de decisión sobre cualquier xugada.

Empléguense diverses téuniques pa impulsar la pelota en distintes situaciones del xuegu. En toes elles el balón tien de ser cutíu, non agarráu nin llanzáu. La retención, arrastre o acompañamientu del balón ye falta. El criteriu arbitral na aplicación d'esta norma ye fonte habitual de discutiniu por parte de los aficionaos qu'asisten a los partíos.

Cada puntu empecipiar con un saque del balón dende detrás de la llinia de fondu. Llánzase'l balón al aire y cutir escontra'l campu contrario buscando los puntos débiles de la receición del adversariu. Puede faese de pies o en saltu. Ye importante la orientación del saque porque'l xugador contrariu, que se ve obligáu a recibir el tiru, queda llindáu pa participar nel subsiguiente ataque. Pa executar el xestu, el xugador zagueru derechu tien d'allugase nel área de saque y esperar el soníu del xiblatu del xuez. La pelota tien de dexase cayer o llanzase al aire.

Cuando'l balón ye cutíu pol sacador, cada equipu tien de tar dientro del so propiu campu, nel orde y forma cola rotación que correspuenda (salvo'l xugador que realiza'l saque). Los trés xugadores que tán frente a la rede son los delanteros y ocupen les posiciones de 4 (delanteru esquierdu), de 3 (delanteru centru) y de 2 (delanteru derechu). Los otros trés tán detrás y son los xugadores zagueros ocupando les posiciones de 5 (zagueru esquierdu), de 6 (zagueru centro) y de 1 (zagueru derechu). Cada xugador zagueru tien de tar más lloñe de la llinia central que'l so delanteru correspondiente.^[17]

Los cambeos na normativa del saque supunxeron que l'actu del saque pase de ser una simple forma de poner en xuegu'l balón a ser una arma ofensiva.^[16]

El saque en suspensión ye onde se consigue desenvolver la máxima potencia. Dende los 90 foi aumentando'l so usu hasta convertise na téunica dominante nos equipos masculinos. La distancia pal saque que precisa'l sacador depende del llargor del so reblagu y el númberu de pasos emplegaos, siendo habitual ente 3 y 5 m dende la llinia de fondu. Los xugadores qu'utilicen una carrera curtia (2 sofitos) suelen faer un llanzamientu previu al desplazamientu a una o dos manes. Ente que los qu'utilicen una carrera más llarga (3 sofitos o más) suelen llanzar el balón cola mano dominante, bien al entamu o bien cola carrera yá empecipiada. Esti llanzamientu rique más altor y fondura y ye malo de coordinar pero dexa un mayor impulsu nel saltu del sacador. L'aición de batida y cuto ye igual a la del remate ante la rede.^[18]

La receición ye interceptar y controlar el balón que vien del saque del equipu contrariu. La receición del saque ye una téunica crítica en voleibol, que tien d'entrenase enforma hasta ser bien apoderada. Amás de la dificultá téunica que supón compensar la fuercia que trai'l balón, el pase resultante d'esta receición tien de llevar el control y direición precisos escontra una zona específica de forma qu'asegure armar un bon ataque pa llograr el puntu. Por tanto esti golpe precisa la máxima precisión y el xestu habitual pa faelo ye'l pase d'antebrazos.^[19]

Ye'l primer cuto del equipu pa construyir el so ataque cuando nun ta en posesión del saque. La importancia de la receición del saque finca en que ye un primer pasu necesariu pa la construcción d'un ataque eficaz, pos si la receición ye defectuosa, el balón va llegar mal al colocador (o nun va llegar) y nun va dexar construyir un ataque eficaz. Por tanto los oxetivos de la receición son neutralizar el saque contrariu y facilitar al máximu la construcción del ataque propiu, asitiando'l balón nes meyores condiciones posibles.^[19]

El pase colos antebrazos, l'habitual na receición, faise estendiendo los coldos totalmente y realizando una rotación esterna de los antebrazos de forma que'l cuto facer cola cara interior de los mesmos. La zona de los brazos nel momentu del contautu col balón precisa que les manes tean xuníes colos pulgares xuntos, paralelos y simétricos.^[19]

De normal el segundu toque tien como fin apurrir un balón en condiciones óptimas por que con el tercer toque un rematador meter finalmente al campu contrario. L'allugamientu realízase alzando les manes con un pase de deos, el pase más precisu nel voleibol. El colocador tien na so mano la responsabilidá de dir distribuyendo los balones a lo llargo del xuegu, a los distintos rematadores y peles distintes zones.

L'allugamientu ye l'elementu principal na composición del equipu y nel xuegu. Pol númberu de contactos y posibilidá d'ataque'l colocador adquier una importancia máxima pos esta aición condiciona la efectividá del ataque y la distribución del xuegu. Tolos xugadores tienen d'apoderar esta aición. El colocador tien de tar xunto a la rede , un pocu separáu d'esta pa nun tocala al xirar y non a demasiada distancia como por que tenga que movese escontra ella pa interceptar el balón. La so postura va ser natural, relaxada y alerta, pa facilita-y un cambéu rápidu que dexe correxir una receición errónea o un desplazamientu a una zona imprevista.^[20]

El xugador, saltando, unvia finalmente'l balón con fuercia al campu contrario buscando llugares mal defendíos, o contra los mesmos xugadores contrarios en condiciones de velocidá o direición tales que nun lo puedan controlar y el balón vaya fuera.

El xugador tamién puede optar pol engañu o finta dexando a la fin un balón nidiu que nun ye esperáu pela cueta. Anque se dispón de trés toques d'equipu, puede realizase un ataque (o finta) nos primeros toques p'atopar descolocáu o despreveníu al equipu contrariu.

Nómense distintos tipos ataques col númberu de la zona:

• Ataque zagueru: Ye'l que realicen los que s'atopen nes posiciones defensives ensin devasar o tocar la llinia de 3 metros.
• Ataque por 4: Ye l'ataque que realiza l'atacante que s'atopa en zona 4.
• Ataque por 2: Ye l'ataque que realiza l'atacante que s'atopa en zona 2.
• Ataque central: Ye l'ataque que realiza l'atacante de zona 3.

En 1938 los xugadores checos perfeccionaron el bloquéu que s'incluyó na reglamentación como una neutralización na rede por unu o dos xugadores allegantes.^[8]

Esta aición empuesta a interceptar cualquier ataque del equipu contrariu, saltando xunto a la rede colos brazos alzaos buscando devolver direutamente'l balón al campu del contrariu, o nel so defectu, estrecha-y el campu d'ataque pa inducilo a echar el balón fuera del terrén de xuegu. Nel bloquéu pueden participar hasta trés xugadores (los trés delanteros) p'aumentar les posibilidaes de intercepción. Tamién van ser importantes equí les ayudes de la segunda llinia pa recuperar el balón en casu d'un bloquéu fallíu. Una de les opciones que tien l'atacante en saltu ye precisamente nun evitalo, sinón llanzar el balón con fuercia direutamente contra'l bloquéu, forzando'l fallu y la correspondiente falta.

Ye l'aición que realicen los xugadores depués de que la pelota impacte o encruz la llinia del bloquéu, cubriendo les zones que queden llibres nel campu per fora de la solombra del bloquéu. Ye habitual ver al xugador llanzase en plancha sobre l'abdome espurriendo'l brazu por que'l balón rebote sobre la mano en cuenta de nel suelu y evitar asina'l puntu, utilizando téuniques alternatives con un brazu, con cayíes inclusive col pie pa recuperar pelotes que van a la zona llibre.

Tenemos De considerar qu'antes de cada set, l'entrenador decide la disposición de los sos xugadores y della deduzse l'orde de tolos saques de los xugadores del so equipu, pos al tar afitada la rotación, esti orde nun va poder ser modificáu mientres tol set. Tamién se deduz la posición que socesivamente va dir ocupando cada xugador de resultes de la rotación. Estes distintes disposiciones tienen de ser entrenaes.^[21]

La estructuración d'esti xuegu nun dexa estremar les fases inicial de defensa o receición del balón que nos unvia l'equipu contrariu y l'inmediata posterior d'ataque o unviada del balón al campu contrario. Esto llevó a munchos autores a considerar la unión de dambes fases. La defensa puede estremase en cuatro grupos: defensa del saque, defensa del remate, defensa d'un balón fácil y defensa del bloquéu rival, por tantu d'elles deriven 4 situaciones estratéxiques que se deben trabayar y entrenar independientemente (denominaes K-1, K-2, K-3 y K-4 respeutivamente). Una quinta situación estratéxica a entrenar sería'l saque (denomada K-0).^[21]

La primer situación estratéxica, denomada K-1, empecipiar cola defensa o receición del saque del equipu contrariu y acaba col ataque correspondiente. La importancia del K-1 ye porque dempués del saque ye la situación estratéxica más realizada. Amás les estadístiques señalen que sobre'l 70 % de los ataques del equipu en K-1 consíguese realizar con ésitu siendo fácil consiguir el puntu. La segunda situación estratéxica, denomada K-2, empecipiar cola defensa del remate y realizar en primer llugar l'equipu que realizó primeramente un saque cuando-y devuelve'l balón l'equipu contrariu. Dependiendo de les carauterístiques de cada equipu, dase más o menos importancia y entrénase más una o otra situación estratéxica, anque lo meyor seria caltener un equilibriu ente elles y apoderales toes.^[21]

Tener una mentalidá d'ataque en voleibol ye lo habitual porque l'ésitu consíguese atacando. L'ataque ye l'aspeutu más determinante del voleibol, anque s'intenta lluchar contra esti desequilibriu por aciu cambeos continuos de les regles.^[21]

Un equipu ta compuestu por xugadores que son:^[21]

• Colocador: xugador encargáu del segundu pase o pase de construcción d'ataque.
• Rematador: xugador encargáu del tercer contautu o remate.
• Universal: xugador que puede encargase de dambes funciones de colocador o de rematador.
• Líbero: xugador que xuega siempres nes zones zagueres, que nun puede rematar, nin sacar, nin asitiar na zona delantera.

Según los tipos de xugadores enantes descritos esisten dellos sistemes d'ataque básicos. Los más conocíos son:^[21]

El sistema d'ataque 5-1 El sistema 5-1 ye anguaño'l más espublizáu y xugar la mayoría de los equipos qu'algamaron una cierta téunica. Consta de 5 posibles rematadores y 1 colocador. Esti sistema supón un importante desequilibriu ente los seis rotaciones, pos en trés d'elles va haber trés atacantes delanteros, ente que nes otres 3 va haber namái 2 atacantes delanteros. La razón fundamental pa emplegar esti sistema nos equipos ye que precisa menos tiempu d'entrenamientu. Nel casu del 6-2 habría que doblar el trabayu d'entrenamientu colos colocadores y el de coordinación de cada colocador colos rematadores. El tiempu d'entrenamientu ye un factor importante nel desenvolvimientu tácticu de cualquier equipu.^[21]

El sistema d'ataque 4-2 El sistema d'ataque 4-2 consta de 4 rematadores y 2 colocadores. Los dos colocadores asitiar n'oposición, esto ye, cuando unu d'ellos dexa la zona delantera y pasa a ser zagueru, el so opuestu entra de delanteru, polo que siempres va tar unu de los dos pa realizar la función de colocador. De primeres, el colocador va allugar en zona 3 pa depués pasar a zona 2, dexando que los xugadores altos que son los que rematen ocupen el centru de la rede. Este ye'l sistema más senciellu y l'encamentáu en cualesquier iniciación.^[21]

Les formaciones pa la receición del saque camudaron nos últimos años. Nel voleibol masculín tolos equipos reciben por aciu un sistema asemeyáu, la formación básica utilizada son con dos únicos receptores si nun hai saltu nel saque (unu'l llibero) y de trés (unu'l llibero) cuando'l saque executar en saltu. Sicasí nel femenín hai una mayor variación, con formaciones de receición de 5, 4, 3 y 2 xugadores.^[21]

De normal empléguense nel K-2 como respuesta a un remate que remata'l K-1. L'atacante del K-1 tien fácil ganar. Los defensores de la primera y segunda llinia tienen que ser bien agresivos, yá que ye bien difícil cubrir bien los 91 metros cuadraos del campu. La defensa tien d'empezar na rede, na primer llinia. Disponer de trés bloquiadores, ente que l'oponente puede atacar con un númberu mayor. Tien d'interponese un bloquéu agresivu y intimidador de forma que pueda unviase'l balón al suelu del contrariu o dexar amortiguar el balón nel bloquéu xenerando un contraataque. Tien d'adoptase una posición alta ufiertando la zona de contautu nel bloquéu lo antes posible.^[21]

• Xuegos Olímpicos
• Xuegos Panamericanos
• Campeonatu Mundial de Voleibol
• Lliga Mundial de Voleibol
• Grand Prix de Voleibol
• Copa Mundial de Voleibol
• Campeonatu Européu de Voleibol
• Campeonatu Suramericanu Masculín de Voleibol
• Campeonatu Suramericanu Femenín de Voleibol
• Copa América de Voleibol Masculín
• Copa Panamericana de Voleibol Femenín
• Copa Final Four de Voleibol Femenín

• Téunica del voleibol
• Voleibol de sablera
• Voleibol sentáu
• Bossaball

• Federación Internacional de Voleibol, FIVB (2012). Regles Oficiales del Voleibol 2015 - 2016. http://www.fivb.org/EN/Refereeing-Rules/documents/Regles%20de%20Xuegu%202015-1016%20-%20Espa%C3%B1ol%20FINAL.pdf. 
• Federación Internacional de Voleibol, FIVB (2016). Regles Oficiales del Voleibol 2017 - 2020. http://www.fivb.org/EN/Refereeing-Rules/documents/FIVB-Volleyball_Rules_2017-2020-SP-v01.pdf. 

• Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Voleibol.
• Manual pal Entrenador de Voleibol Nivel 2 - Parte Práutica (Cap. 1) Archiváu 2012-04-17 en Wayback Machine (documentu PDF)
• Lliga Vallecaucana de Voleibol: Hestoria del voleibol y Fundamentos tácticos
• Diccionariu voleibolero
• Volleyball World Wide (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión). (n'inglés)