e
Apparence
Scrijha latén
a | b | c | d | e | f | g | h | i | j | k | l | m | n | o | p | q | r | s | t | u | v | w | x | y | z |
A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z |
Ôtès letes
Ɑɑ Ꞛꞛ Ꞵꞵ Ꝯꝯ Ðð Ɖɖ Ꝺꝺ ẟ Əə Ɛɛ Ꝫꝫ ꭡ Ⅎⅎ Ꝼꝼ ɸ ⱷ Ɣɣ Ᵹᵹ Ƣƣ Ꜧꜧ Ƕƕ Ⱶⱶ Ɩɩ Kʼĸ ƛ Ŋŋ ᴖ ᴗ Ɔɔ Ꞷꞷ ꭥ Ꞝꞝ Ȣȣ Ꝛꝛ Ʀʀ Ꞃꞃ Ꝝꝝ ꭅ Ꞅꞅ Ʃʃ Ꝭꝭ ẞß Ꞇꞇ Þþ ꭐ Ʊʊ Ꞟꞟ ꝸ Ʋʋ Ỽỽ Ꝩꝩ Ƿƿ Ꭓꭓ Ȝȝ Ꝣꝣ Ʒʒ Ꜫꜫ Ꜭꜭ Ꜯꜯ Ƨƨ Ƽƽ Ɂɂ ǀ ǁ ǂ ǃ ʘ Ꜣꜣ Ꜥꜥ
Pitites grandès letes
Lete
pitite lete | grande lete |
---|---|
e U+0065 |
E U+0045 |
e
- cénkinme pitite lete et deujhinme voyale di l’ alfabet latén.
- chife catoize e sistinme egzadecimå.
- Li grijhe coleur avou l’ côde rodje-vert-bleu (RVB) 238, 238, 238 pout si scrire « #eeeeee » u co « #eee » dins ene foye di stîle (CSS), avou des grandès u ptitès letes.
Note
Cisse lete cial ni doet nén esse maxheye avou l’ lete foirt ershonnante di l’ alfabet cirilike : е.
Waitîz eto
Lijhoz l’ årtike Lete E so Wikipedia
Etimolodjeye
Tayon-bodje latén "in illo" (minme sinse)
Prononçaedje
- AFE :
- diferins prononçaedjes :
- (divant on sustantif) /ɛ/ /o/ /u/ /a/ /ɛ̃/ /ã/ ; miersipepieuzmint e l’ notule ALW 2.5 .
- (divant on pårticipe prezintrece) /ɛ/ /a/ /ɛ̃/ /ã/; miersipepieuzmint e l’ notule ALW 2.86 .
- prononçaedje zero-cnoxheu : /ɛ/
- diferins prononçaedjes :
Divancete
e | e-n |
singulî | pluriyal | |
---|---|---|
omrin | e / e l' (divant voyale) | ezès |
femrin | el / e l' (divant voyale) | ezès |
e (nén candjåve)
- divant on sustantif omrin defini li cmince pa ene cossoune (vout dire: dins li).
- Dji m' pormoenne e bwès.
- Elle esteut-st e corti.
- divant on sustantif omrin defini ki cmince pa ene voyale (pout esse replaecî pa dins, avou l' årtike l' ki dmeure).
- Metoz çoula e l' årmå.
- (pus stroetmint) dins (divant sacwants sustantifs u nos prôpes femrins, avou rsaetchaedje di l' årtike).
- Ça s' a passé e France.
- I s' a tapé e Mouze.
- Gn aveut des soris e scole.
- dins (divant des prezintoes, omrins u femrins)
- E ç' payis ci, vos seroz cwite des hapeus d' boûsse.
- End a e sacwants plaeces.
- Dj' a ene pire e m' solé.
- Esmayel si feme, ele serè reclôse e leu måjhone — Lucyin Mahin, Vera.
- (pus stroetmint) dins (on metou lingaedje).
- Rimetoz mu ci tecse la e walon.
- Li djudje breya on cmandmint e l' almand — Joseph Minet (fråze rifondowe).
- (toponimeye) divant sacwants nos d' plaece.
- I dmeure e-n Ôvîfa.
- C' est ene pormoennåde e Djambe avou les scrijheus did la.
- divant on pårticipe prezintrece, marcant ene accion ki s' fwait e minme tins.
- Rotans e tchantant.
Ratourneures
- walon e scole: cours di walon tins des scoles ordinaires.
- F. "wallon à l'école".
- mete ene sacwè e plaece : el bén rindjî.
- F. "ranger".
- e trexhe (Loukîz a : trexhe)
- va s’ tchire e Mouze, on voerè t’ cou (Loukîz a : Mouze)
Parintaedje
(minme sourdant etimolodjike)
- e- (betchete)
Mots d’ aplacaedje
- el#Etimolodjeye 2 («e li» divant sustantif femrin)
- ezès (e les)
- eto
- ewoeye
- erote
- tenoncô
- tenawete
- eneviè
- mousse-e-stron, mousse-e-brén, mousse-e-flate
- Enzivå
- avou l' disfondowe « in »
Sinonimeye
Notule d’ uzaedje
Gn a des cas la ki l' francès « en » n’ est nén ratourné pa « e » :
- côper a bokets ; moussî a-n Almand, pårti a deus (gn a nole idêye di « dins li »)
- F. "passer de main en main" = passer d’ ene mwin a l’ ôte
- F. " de mal en pis" = todi pus pire ; i va todi pus må.
Omofoneye possibe
Rilomêye do mot
Li mot dins on tite di live, di gazete, di soce, di marke
- E payis des shabotîs: roman da Joseph Calozet, mins la ki l' « e » est dizo l' disfondowe « o ».
- E Djambe avou les scrijheus: antolodjeye des scrijheus d' Djambe
Ortografeyes
e (dins), el (dins li)
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
e (dins on lingaedje, ou dvant on pårticipe prezintrece)
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Ôtès ortografeyes (avou des sourdants nén rkinoxhous) :
- e, en : (rifondaedje ricandjî enawaire)
Ratournaedjes
sinse d' ecloymint (e corti, e Mouze, e scole) Loukîz a : dins
divant on pårticipe prezintrece
Waitîz eto
Lijhoz l’ årtike Divancetes_el_toponimeye#Divancete_e so Wikipedia