[go: up one dir, main page]
İçeriğe atla

Divjaka-Karavasta Millî Parkı

Koordinatlar: 40°55′26″N 19°29′40″E / 40.923913°K 19.494403°D / 40.923913; 19.494403
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Divjaka-Karavasta Millî Parkı
Arnavutça: Parku Kombëtar Divjakë-Karavasta
IUCN kategori II (millî park)
Arka planda dalmaçya pelikanı ve fıstık çamı bulunan resmi logo.
Devlet  Arnavutluk
İl Fier
İlçe Divjaka, Loşna
Koordinatları 40°55′26″N 19°29′40″E / 40.923913°K 19.494403°D / 40.923913; 19.494403
Kapladığı alan 22,230 hektar (0,22230 km2)
Kuruluş tarihi 19 Ekim 2007
Kontrol kuruluşu Ulusal Korunan Alanlar Dairesi

Divjaka-Karavasta Millî Parkı (Arnavutça: Parku Kombëtar Divjakë-Karavasta), Batı Arnavutluk'ta, Adriyatik Denizi'ne yakın bir konumdaki Myzeqe Ovası boyunca uzanan bir milli parktır. Park, 222,3 kilometrekare (22.230 ha) alan kaplamaktadır ve sulak alanlar, tuz bataklıkları, kıyı çayırları, taşkın yatakları, ağaçlık alanlar, sazlıklar, ormanlar ve haliçler gibi dikkat çekici özelliklere ev sahipliği yapmaktadır.[1][2][3] Parkın önemi ve çeşitli kuş ve bitki türlerine ev sahipliği yapması nedeniyle, uluslararası öneme sahip önemli bir Kuş ve Bitki Alanı olarak tanımlanmıştır.[4][5]

Akdeniz'in en büyük lagünleri arasında yer alan Karavasta lagünü, Ramsar Sözleşmesi kapsamında uluslararası öneme sahip bir sulak alan olarak kabul edilmiştir.[6][7] Adriyatik Denizi'nden geniş bir kum şeridi ile ayrılır ve İşkomi ve Seman tarafından boşaltılan tortullardan oluşur.[8][9] Denize yakın bir konumda bulunan park, Şubat ayında 12 °C (54 °F) ile Ağustos ayında 24 °C (75 °F) ortalama sıcaklık değerlerine ulaşır ve bölgede akdeniz iklimi görülür.[8]

Bölgenin kendine has iklimi, benzersiz seviyede çeşitli flora ve fauna türlerinin gelişimini destekledi. Biyocoğrafya açısından, Palearktik Akdeniz ormanları, ormanlık alanlar ve çalılıklar biyomunun İlirya yaprak döken ormanlar karasalekolojik bölgesi içine girer.[10] Faunanın zenginliği, 228 kuş türü, 25 memeli türü, 29 sürüngen türü ve 29 amfibi türü ile bugüne kadar kaydedilen birçok tür ve alt tür listesinde yansıtılmaktadır.[11]

Sulak alanlar ve bataklıklarda algler ve yoğun fanerogam otları yoğun olarak görülür. Ormanlar ve ormanlık alanlar, alçak nehir vadileri ve denize kıyısı nedeniyle çeşitli yaprak döken, iğne yapraklı ve karma ağaç türlerinin bir karışımı ile karakterizedir.[12][13] Ormanlar, kızıl tilki, altın çakal ve karaca dahil çok sayıda hayvana barınak sağladıkları için önemlidir.

Park, ekonomik açıdan değerli balık türlerinin yumurtlama ve üremesi için kurulmuş bir yerel balıkçılık kooperatifine de ev sahipliği yapmaktadır. Ayrıca doğal manzarasının güzelliği, yerel ekonomideki rolü ve turistik cazibe merkezi olması açısından da önemlidir. Park, ziyaretçilerine vahşi yaşamı izleme açısından çeşitlilik sunmaktadır.

Kosova Arnavutu iş insanı Behçet Pacolli'nin sahibi olduğu inşaat devi Mabetex tarafından parkın içinde yeni bir tatil kompleksi projesi önerildi, ancak çevreciler ve yerel yetkililer bu projeye şiddetle karşı çıktı.

Coğrafya

[değiştir | kaynağı değiştir]
Parkın içinde bulunan tipik bir yaşam alanı.

Divjaka-Karavasta Milli Parkı, Adriyatik Denizi'nin güneydoğu kıyısında stratejik bir konuma sahiptir. Park çoğunlukla 40° ve 55° Kuzey enlemleri ile 19° ve 29° Doğu boylamları arasında yer alır. Arnavutluk'un Adriyatik Denizi Kıyısının önemli bir bölümünü oluşturan Arnavutluk'un güneybatısındaki Fier ilinde yer alır ve 222,30 kilometrekare (85,83 sq mi) alan kaplar.[14] Parka en yakın yerleşim birim, parkın girişinin doğu kesiminde bulunan Divjaka'dır. Yaklaşık 35 kilometre uzunluğundaki sahil şeridi, İşkomi'nin ağzından Seman'ın ağzına kadar uzanır ve nispeten düzdür.

Parkın kuruluş amacı, Godulla ve Karavasta lagününü ve kuzeyde İşkomi ve güneyde Seman'ın haliçlerini korumaktır.[15] Parkın içindeki su kütleleri, esas olarak, kum, silt ve deniz kabuklarını getiren ve çok sayıda küçük ada ve dar diller oluşturan nehirlerin akışından etkilenir. Bu birikintiler nedeniyle, lagün tabanı, lagünlerin rengini önemli ölçüde etkileyen düşük tuzluluk ve yüksek biyokütle ile nispeten pürüzsüz ve düzdür.

İşkomi nehri, Görice ilindeki Valamara dağlarının doğu kesimlerinden doğar. Gryka e Shkumbinit'te, o noktaya kadar dar bir vadi içinde ilerleyen nehir, İskender Bey Dağları'nı yarar ve Adriyatik Denizi'ne doğru ilerler ve parkın kuzey kısmına ulaşana kadar kıyı bölgesine takip eder. Seman nehri, Görice ilinde, Osum Nehri ile Devoll Nehri'nin birleştiği yerde başlar. Parkın güney kesiminde yer alan haliç, yoğun bataklıklar ve su havzaları ve göletlerle kaplıdır.[16]

Karavasta Lagünü'nün panoramik bir görüntüsü.

Biyoçeşitlilik

[değiştir | kaynağı değiştir]

Flora

[değiştir | kaynağı değiştir]
Parkın ormanlarında yer alan bir fıstık çamı.

Fitocoğrafya açısından, Divjaka-Karavasta Milli Parkı, Kuzey Krallığı içindeki Çevresel Bölge'nin İlirya iline aittir. Palearktik Akdeniz ormanlarının, ormanlık alanlarının ve çalılık biyomunun İlirya yaprak döken ormanlarının karasal ekolojik bölgesinin içine düşer. Parkın topraklarındaki çeşitli jeoloji, hidroloji ve özel iklim koşullarının birleşimi, çoğu ulusal koruma açısından önemli olan türlerin ve habitatların önemli çeşitliliğine yol açmıştır.

Kıyısal ve kumul tepeler, ağırlıklı olarak denizin kıyı şeridinde, haliçler ve lagünlerde bulunur. Bu bölgeler eşsiz bir bitki yaşamına ve sağlıklı bir küçük hayvan ve böcek popülasyona ev sahipliği yaparlar. Bu ekosistem, tuza dayanıklı çim türleriyle seyrek bir örtüye ev sahipliği yapar. Kum tepeleri daha kararlı hale geldikçe çimenlerin yoğunluğu artar.

Parkın ormanları, kozalaklı ağaçlardan yaprak döken ağaçlara ve ağaçlık alanlara kadar çeşitlilik sergilemektedir.[3] Ormanlık alanların büyük bir kısmı öncelikle Karavasta'nın kuzey köşesinde, kumlu plajlar ile İşkomi'nin halici arasında yer almaktadır. Halep çamı ve fıstık çamı gibi türlerin bulunduğu çam ağaçlıkları parkın daha baskın ağaçları arasında yer almaktadır.[17][18][19] Parkta ayrıca ardıç, söğüt, meşe, kızılağaç, karaağaç ve dişbudak gibi farklı ağaç türleri de görülmektedir.[17]

Fauna

[değiştir | kaynağı değiştir]
Nesli tükenmekte olan dalmaçya pelikanı, parkta bulunan birçok kuş türünden biridir.

Özel konumu ve çeşitli habitat türlerinin mozaik dağılımına bağlı olarak, arazinin konumundan etkilenen suyun varlığından dolayı zengin bir fauna ortaya çıkmıştır. Fauna zenginliği 228 kuş türü, 25 memeli türü, 29 sürüngen türü ve 29 amfibi türü ile temsil edilmektedir.[11]

Park, yaklaşık 15'i küresel olarak tehlike altında olan 228'den fazla yerleşik ve göçmen kuş türünü ağırlamaktadır ve ülkenin önde gelen kuş gözlem noktalarından biridir.[3][20] Sulak alanlar, muhtemelen parkın en önemli ekolojik değerini temsil etmektedir. Sulak alanların korunaklı açık suları ve dış kıyıları, Adriyatik geçiş yolundan Avrupa ve Afrika arasında yol alan göçmen kuşlar için dinlenme alanları sağlar.[21][22]

Park, nesli tükenmekte olan ve son derece nadir bulunan dalmaçya pelikanlarının dünya nüfusunun %5'ine ev sahipliği yapmaktadır. Dalmaçya pelikanı Adriyatik ve İyon Denizi boyunca bu türün tek kıyı üreme alanı olan Karavasta lagününe endemiktir.[23][24]

Ekosistemlerin büyük çeşitliliği göz önüne alındığında, sıkormanlarda ve çalılık alanlarda 25 memeli türü gözlenir. Bu türler, insan gözleminden kaçındığı için gözlenmesi zor canlılardır. Çayır ve orman arasındaki alanlar, yiyecek aramak için açık alanları kullanan birçok hayvan türü tarafından da tercih edilmektedir. Ormanlar, dünyadaki en yaygın ve yaygın tilki türü olan kızıl tilkiye ve küresel olarak tehlike altında kabul edilen ve nadir görülen altın çakala barınak sağlar.[11] Bataklıklar ve ormanlık alanlar, nesli tükenmek üzere olan karaca ve su samuru gibi bir dizi nesli tükenmekte olan türe ev sahipliği yapmaktadır.

Galeri

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Balıkçı evi
    Balıkçı evi
  • Karavasta Lagünü
    Karavasta Lagünü
  • Doğal yaşam alanı
    Doğal yaşam alanı
  • Turist ve bilgi servisi
    Turist ve bilgi servisi
  • Gözlem kulesi
    Gözlem kulesi
  • Kumullar
    Kumullar

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Divjaka-Karavasta Millî Parkı ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Zonat e mbrojtura detare e bregdetare në Shqipëri" (PDF). al.undp.org (Arnavutça). s. 17. 15 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 21 Mart 2022. 
  2. ^ "Vlerësimi Strategjik Mjedisor për Planin e Integruar Ndersektorial te Bregdetit" (PDF). planifikimi.gov.al (Arnavutça). s. 44. 28 Ekim 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2017. 
  3. ^ a b c "The Karavasta-Divjaka complex" (PDF). 37.139.119.36:81 (İngilizce). s. 1. 31 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 21 Mart 2022.  Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "dknp" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme)
  4. ^ "Karavasta Lagoon". datazone.birdlife.org (İngilizce). 13 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2022. 
  5. ^ "Important Plant Areas of the south and east Mediterranean region" (PDF). portals.iucn.org (İngilizce). s. 75. 6 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 21 Mart 2022. 
  6. ^ "THE PRINCIPAL ASPECTS OF THE LIMNIOLOGICAL REGIME OF KARAVASTA LAGOON SYSTEM" (PDF). itc.upt.al (İngilizce). 27 Haziran 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2018. 
  7. ^ "Raport Paraprakë Vleresim Ndikimi Në Mjedis" (PDF). akm.gov.al (Arnavutça). s. 12. 24 Ekim 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  8. ^ a b "KARAVASTA LAGOON MANAGEMENT PLAN". archive.ramsar.org (İngilizce). 22 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2017. 
  9. ^ "The ecological status of Karavasta Lagoon (Albania): closing the stable door before the horse has bolted?" (PDF). hal.archives-ouvertes.fr (İngilizce). s. 4. 18 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2022. 
  10. ^ "The landscape of Divjakë-Karavasta National Park in information among youth". researchgate.net (İngilizce). s. 5. 12 Nisan 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  11. ^ a b c "The Karavasta-Divjaka complex" (PDF). 37.139.119.36:81 (İngilizce). s. 35. 24 Ekim 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  12. ^ "Zonat e mbrojtura detare e bregdetare në Shqipëri" (PDF). al.undp.org (Arnavutça). s. 18. 15 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 21 Mart 2022. 
  13. ^ "The landscape of Divjakë-Karavasta National Park in information among youth" (PDF). researchgate.net (İngilizce). s. 6. 5 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2022. 
  14. ^ "Rrjeti i zonave të mbrojtura në Shqipëri" (PDF) (Arnavutça). Ministria e Turizmit dhe Mjedisit. s. 1. 18 Eylül 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2020. 
  15. ^ "Karavasta Lagoon Management Plan" (PDF). Ramsar Convention. ss. 19-23. 18 Eylül 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2020. 
  16. ^ "Osumi Panoramas". s. 5. 18 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2020. 
  17. ^ a b "The landscape of Divjakë-Karavasta National Park in information among youth". s. 6. 
  18. ^ "Karavasta Lagoon Management Plan" (PDF). Ramsar Convention. s. 24. 18 Eylül 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2020. 
  19. ^ "Protected area gap assessment, marine biodiversity and legislation on marine protected areas" (PDF). Tiran: United Nations Development Programme Albania (UNDP). March 2010. s. 32. 15 Eylül 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2020. 
  20. ^ "Karavasta Lagoon". BirdLife International. 24 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2020. 
  21. ^ "Adriatic Flyway". Euronatur. 18 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2020. 
  22. ^ "Adriatic Flyway–Bird Conservation on the Balkans" (PDF). Euronatur. 16 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2020. 
  23. ^ "Karavasta Lagoon Management Plan" (PDF). Ramsar Convention. s. 39. 18 Eylül 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2020. 
  24. ^ "The ecological status of Karavasta Lagoon (Albania): closing the stable door before the horse has bolted?". 18 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2020. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Divjaka-Karavasta_Millî_Parkı&oldid=32761423" sayfasından alınmıştır