[go: up one dir, main page]

Jump to content

Guernsey

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë

Page Stampa:Infobox political division/styles.css has no content.

Beiluiku i Guernsey
Bailliage de Guernesey (Frëngjisht)
Bailliage dé Guernési (Guernésiais)
Himni: Të ndryshme: God Save the King dhe "Sarnia Cherie"
Location of Beiluiku i Guernsey
Shteti sovran përgjegjës për Guernsey[1][2]Mbretëria e Bashkuar
Ndarja nga Dukati i Normandisë1204
Largest vendbanimi dhe qendra administrativeSt. Peter Port (St. Pierre Port)
Gjuhët zyrtareAnglisht
Recognised Gjuhët kombëtare
Feja
Kisha e Anglisë
Government
• Monarku
Charles III
Richard Cripwell
• Bailiff
Sir Richard McMahon
LegjislativiStates of Guernsey
Area
• Gjithsej
78 km2 (30 sq mi) (223rd)
• Uji (%)
0
Highest elevation
114 m (374 ft)
Population
• 2016 estimate
67,334[3] (206-të)
• Dendësia
844/km2 (2,185.9/sq mi) (14-të)
PBB (PPP)2003 estimate
• Gjithsej
$2.1 billion (176th)
• Per capita
£33,123 (10-të)
GDP (nominal)estimate
• Total
USD 4,513,630,000[4]
HDI (2008)0.975[5]
very high · 9-të
MonedhaPaund sterlina
Guernsey pound (£) (GBP)
Time zoneUTC+00:00 (GMT)
 • Summer (DST)
UTC+01:00 (BST)
Date formatdd/mm/yyyy
Mains electricity230 V–50 Hz
Ana e drejtimitleft
Kodi i thirrjes+44
ISO 3166 codeGG
Internet TLD.gg
JurisdiksionetAlderney
Guernsey
Sark
Little Chapel te Guernsey

Beiluiku i Guernsey (anglisht Bailiwick of Guernsey, frëngjisht: Bailliage de Guernesey) është një varësi e vetëqeverisëse e Kurorës Britanike në brigjet e Normandisë, Francë, që përfshin disa nga Ishujt e Kanalit. Ajo ka një sipërfaqe gjithsej prej 78 km2 dhe një popullsi të vlerësuar prej 67,334.

Ishujt e Kanalit ishin pjesë e Dukatit të Normandisë, dukët e së cilit u bënë mbretër të Anglisë në 1066. Në 1204, si pasojë e Traktatit të Le Goulet, vetëm Normandia ishullore mbeti besnike e kurorës angleze, duke çuar në një ndarje politike nga toka mëmë. Rreth 1290, Guvernatori i Ishujve të Kanalit, Otto de Grandson, e ndau arkipelagun në dy beiluike, duke grupuar tërë ishujt përveç Xhersit nën Beiluikun e Guernsejt.

Beiluiki është një monarki kushtetuese parlamentare, që përfshin tre juridiksione të veçanta: Alderney, Guernsey (duke përfshirë Herm), dhe Sark. Zëvendësguvernatori është përfaqësuesi i monarkut britanik, i cili mbetet kreu i shtetit. Shtetet e Guernsey janë parlamenti dhe qeveria e të gjithë Beiluikut, megjithëse disa çështje vendosen në nivel lokal nga Shtetet e Alderney dhe nga Sark's Chief Pleas. Bailiff of Guernsey është kreu civil i Beiluikut, dhe është gjithashtu president i Shteteve të Guernsey dhe kreu i gjyqësorit të Bailiwick.

Beiluiku është vetëqeverisës dhe nuk është pjesë e Mbretërisë së Bashkuar.[6][7] Mbrojtja dhe përfaqësimi ndërkombëtar- si dhe disa politika, si ligji i kombësisë- janë përgjegjësia e Qeverisë së Mbretërisë së Bashkuar. Megjithatë Guernsej ende ka një identitet kombëtar të ndryshëm nga ai britanik.[8]

  1. ^ Fact sheet on the UK's relationship with the Crown Dependencies (PDF) (në anglisht), UK Ministry of Justice, marrë më 2023-05-02, The Crown Dependencies are not recognised internationally as sovereign States in their own right but as "territories for which the United Kingdom is responsible".
  2. ^ Framework for developing the international identity of Guernsey (në anglisht), States of Guernsey, marrë më 2023-05-02, 2. Guernsey has an international identity which is different from that of the UK.
  3. ^ "Guernsey - The World Factbook". www.cia.gov (në anglisht). 14 nëntor 2022.
  4. ^ "About the Bailiwick of Guernsey". Channel Islands Brussels Office (CIBO) (në anglishte amerikane). 2019-09-15. Arkivuar nga origjinali më 2 mars 2023. Marrë më 2021-08-09.
  5. ^ Filling Gaps in the Human Development Index Arkivuar 2011-10-05 tek Wayback Machine, United Nations ESCAP, February 2009
  6. ^ Mut Bosque, Maria (maj 2020). "The sovereignty of the British Crown Dependencies and the British Overseas Territories in the Brexit era". Island Studies Journal (në anglisht). 15 (1): 151–168. doi:10.24043/isj.114.
  7. ^ Committee, European Union (23 mars 2017). Brexit: the British Crown Dependencies (PDF) (Reportazh) (në anglisht). House of Lords. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 27 prill 2021. Marrë më 6 maj 2021. (Summary, first sentence; Paragraph 4)
  8. ^ Torrance, David (20 qershor 2022). The Crown Dependencies (PDF) (Reportazh) (në anglisht). House of Commons Research Library. Marrë më 16 nëntor 2022.