[go: up one dir, main page]

Jump to content

Baden (Gjermani)

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë

Baden (dhe : Badeni) është një vend në pjesën e epërm të lumit Rain. Ky vend përfshinë hapësirën në të djathtë të pjesës së mesme dhe të epërme të lumit Rain, pjesën e mesme të liqenit Bodensee deri në jug të malit Oda, dhe fushën e poshtëme të Taubertalit.

Në shekullin e XI u ngrit një llojë lidhje e quajtur Marktshafti i Badenit (gjer.: Marktschaft Baden) e përbërë nga çifligjet e ish-principatës së Shvabëve (gjer.: Herzogtum Schwaben). Gjatë kohës napolitane, Karl Frideri (Karl Friedrich) zgjerojë këtë sundim mbi pjesën e djathtë të lumit Rain : në Kurfalc (Kurpflanz) dhe Brajsgau (Breisgau). Në vitin 1806, Frideri shpallet Hercog i Madh dhe hyri në fuqi një ligj liberal. Gjatë vieteve 1848/49 vije deri tek kryengritjet e republikanëve.

Më 1918 Badeni shpallet Shteti i Lirë, ndërsa më 1945 Badeni-Veriorë i bashkohet Vurt-Badenit, Badeni-Jugor mbetet i vetëm, dhe në këtë përbërje, këto i bashkagjiten Federates Gjermane. Më 1952 Badeni i mbetur i bashkangjite Baden-Vyrtenbergut si pjesë e Federatës së Gjermanisë.