අම්ල වැස්ස

මෙම ලිපිය
පරිසර දූෂණය
පිළිබඳ ලිපි මාලාවේ කොටසකි
වායු දූෂණය Acid rain Air quality index Atmospheric dispersion modeling Chlorofluorocarbon Exhaust gas Haze Indoor air Internal combustion engine Global dimming Global distillation Ozone depletion Particulates Persistent organic pollutant Smog Aerosol Soot Volatile organic compound
Biological pollution Biological hazard Genetic pollution Introduced species (Invasive species)
Electromagnetic pollution Light Ecological light pollution Overillumination Radio spectrum pollution
Natural pollution Ozone Radium and radon in the environment Volcanic ash Wildfire
ශබ්ද දූෂණය Transportation Land Water Air Rail Sustainable transport Urban Sonar Marine mammals and sonar Industrial Military Abstract Noise control
Radiation pollution Actinides Bioremediation Depleted uranium Fission product Nuclear fallout Plutonium Poisoning Radioactivity Uranium Electromagnetic radiation and health Radioactive waste
Soil pollution Agricultural pollution Herbicides Manure waste Pesticides Land degradation Bioremediation Defecation Electrical resistance heating Guideline values Phytoremediation
Solid waste pollution Biodegradable waste Brown waste Electronic waste Battery recycling Food waste Green waste Hazardous waste Biomedical waste Chemical waste Construction waste Lead poisoning Mercury poisoning Toxic waste Industrial waste Lead smelting Litter Mining Coal mining Gold mining Surface mining Deep sea mining Mining waste Uranium mining Municipal solid waste Garbage Nanomaterials Plastic pollution Microplastics Packaging waste Post-consumer waste Waste management Landfill Thermal treatment
Space pollution Satellite
Thermal pollution Urban heat island
Visual pollution Air travel Clutter (advertising) Traffic signs Overhead power lines Vandalism
War pollution Chemical warfare Herbicidal warfare (Agent Orange) Nuclear holocaust (Nuclear fallout - nuclear famine - nuclear winter) Scorched earth Unexploded ordnance War and environmental law
ජල දූෂණය Agricultural wastewater Diseases Eutrophication Firewater Freshwater Groundwater Hypoxia Industrial wastewater Marine debris Monitoring Nonpoint source pollution Nutrient pollution Ocean acidification Oil spill Pharmaceuticals Freshwater salinization Septic tanks Sewage Septic tanks Pit latrine Shipping Stagnation Sulfur water Surface runoff Turbidity Urban runoff Water quality
විවිධ ලැයිස්තු Diseases Law by country Most polluted cities Treaties ප්‍රවර්ග රට අනුව
පරිසරය ද්වාරය පරිසරවේදය ද්වාරය
v t e

බාහිර ශ්‍රව්‍ය

"Whatever Happened to Acid Rain?", Science History Institute

අසාමාන්‍ය ලෙසින් ආම්ලික, එනම් ඉහළ නැංවුනු හයිඩ්‍රජන් අයන මට්ටමක් (අඩු pH අගයක්) සහිත, ඕනෑම ආකාරයක වැස්සක් හෝ වර්ෂණයක් අම්ල වැස්සක් වෙයි. සල්ෆර් ඩයොක්සයිඩ් (SO₂) හා සල්ෆර් ට්‍රයොක්සයිඩ් (SO₃) ආම්‍ලික ඔක්සයිඩයන්ය. ඒවා ජලය සමඟ ප්‍රතික්‍රියා කර සල්ෆියුරස් අම්‍ලය හා සල්ෆියුරික් අම්‍ලය සාදයි. වායුගෝලයේ SO₂ හා SO₃ අණු වල සාන්‍ද්‍රනය වැඩි වීම හේතුවෙන් අම්‍ල වැසි නම්‍ අහිතකර වැසි ඇතිවේ.

වායුගෝලයට SO₂ එකතු කරන ප්‍රභවයන් කීපයක් වේ. ගිනිකඳු පිපිරීම එවැනි ස්වාභාවික ප්‍රභවයකි. එසේම බොහෝ ලෝහ ස්‍වාභාවිකව පවතින්‍නේ සල්‍ෆර් සමඟ මිශ්‍ර වීය. මේවා පිරිපහදුවේදී උණු කිරීමට හෝ අධික ලෙස රත් කිරීමට ලක් කරන අතර; එවිට මෙම සල්‍ෆර්, ඔක්සිජන් සමඟ ප්‍රතික්‍රියා කර SO₂ සාදයි. බොහෝ විට මෙසේ නිකුත් වන SO₂ ; වාතයේ ඇති O₂ සමඟ එකතු වී SO₃ සාදයි.

මෙම අම්‍ල වැසි; පාෂාණ ප්‍රතිමා, ගොඩනැගිලි, වනාන්තර හා ජලජ ජීවීන්ට ඉතා අහිතකර වේ.

"අම්ල වැස්ස" යනු ෙතත්(සි, හිම, sleet, මීදුම, cloudwater, and dew) හා වියළි(acidifying particles සහ වායු) අාම්ලික සංරචක තැන්පත් වීම සදහා භාවිතා කරන යෙදුමකි.

• Alkaline precipitation
• Citizen science – one of two 'first uses' of the term was in an acid rain campaign in 1989.
• Gene Likens
• List of environmental issues
• Lists of environmental topics
• Ocean acidification
• Rain dust (an alkaline rain)
• Soil retrogression and degradation

අම්ල වැස්ස හා සබැඳි මාධ්‍ය විකිමාධ්‍ය කොමන්ස් හි ඇත.

• National Acid Precipitation Assessment Program Report – a 98-page report to Congress (2005)
• Acid rain for schools
• Acid rain for schools – Hubbard Brook
• United States Environmental Protection Agency – New England Acid Rain Program (superficial)
• Acid Rain (more depth than ref. above)
• U.S. Geological Survey – What is acid rain?
• Acid Rain: A Continuing National Tragedy – a report from The Adirondack Council on acid rain in the Adirondack region (1998)
• What Happens to Acid Rain? සංරක්ෂණය කළ පිටපත 2011-07-25 at the Wayback Machine
• Acid Rain and how it affects fish and other aquatic organisms
• Fourth Report for Policy Makers (RPM4): Towards Clean Air for Sustainable Future in East Asia through Collaborative Activities- a report for policy-makers, Acid Deposition Monitoring Network in East Asia, EANET, (2019).