Uru runa
| Uru runakuna | |
|---|---|
| |
| Uru wat'akuna, Punu suyu, Piruw | |
| Mama llaqta |  Qullasuyu  Piruw
|
| Riqyun | Antikuna |
| Runakuna | 2.383 (Buliwyapi) |
| Rimaykunap ayllun | Uru simi Ñawpa simi: Uruquilla, chhiw lüsñchi chhun icha uchun maa taqu |
| Iñiy | |
Uru runa nisqakunaqa huk runa llaqtam, Buliwya mama llaqtapiwan Piruw mama llaqtapiwan tiyaq: Huchusuma mayu patapi, Buliwyapi, Uru wat'akunapipas, Titiqaqa quchapi, Piruwpi.
* }} Uru-chipaya
* }} Uru-muratu
* }} Uru-iruhitu
* }} Uru-chulluni
* }} Migrantes recientes
Uru runakunaqa kunan pacha aymara simitam riman, ichataq ñawpa pacha kikinpa simitas, Uru simitas rimaq karqan (Uru-Chipaya rimaykunaman kapuq, Chipaya simi hinas).
Kimsantinmi Uru runallaqta kan: Uru Chipayakuna, Uru Iruhitukuna, Uru Muratukuna.
Uru runakunaqa tuturamantam wamp'uq wat'akunatam, Uru wat'akuna nisqa, ruranku, wasinkunatapas, tutura wamp'ukunatapas.
Tiyay
llamk'apuy- 1. Uru Chipayakuna
- K'itikuna: Santa Ana de Chipaya; Ayparavi kantun (Atawallpa pruwinsya, Uru-Uru suyu); Chinchay Puwpu qucha; Quwiphasa kachi qucha (Uru-Uru), Buliwya
- 2. Uru Iruitukuna
- K'itikuna: Jesús de Machaca (Inkawi pruwinsya, Chuqiyapu suyu, Buliwya); Uru wat'akunapi (Titiqaqa quchapi, Piruw)
- 3. Uru Muratukuna
- K'iti: Anti Puwpu qucha (Uru-Uru suyu, Buliwya)
-
-
Wawa, Uru wat'akuna, Piruw
-
Chipaya qhari
-
Chipaya wasikuna
Buliwyapi Uru runakuna
llamk'apuyBuliwya suyupiqa 2.383 Uru runakunam kawsanku [1].
| Suyu | Puwinsya | Munisipyu | Ayllu llaqta |
|---|---|---|---|
| Chuqiyapu suyu, Uru-Uru suyu | Inkawi pruwinsya, Atawallpa pruwinsya, Tarija pruwinsya, Puwpu pruwinsya, Eduardo Avaroa pruwinsya, Sebastián Pagador pruwinsya, Ladislao Cabrera pruwinsya, Uralan Qaranqa pruwinsya, Sawkari pruwinsya | Chipaya munisipyu, Churu munisipyu, Puwpu munisipyu, Pazña munisipyu, Challapata munisipyu, Santuario de Quillacas munisipyu, Santiago de Huari munisipyu, Pampa Aullagas munisipyu, Antamarka munisipyu, Toledo munisipyu | Llapallani, Vila Ñeque, Puñaka Tinta María |
Musiku
llamk'apuyKaypipas qhaway
llamk'apuyLiwru
llamk'apuy- Rodolfo Cerrón-Palomino, El chipaya o la lengua de los hombres del agua, Fondo Editorial de la Pontificia Universidad Católica del Perú 2006, ISBN 9972-42-77l-4, 309 p.
Pukyukuna
llamk'apuy- ↑ Pueblos Indígenas de Bolivia, Uru runakuna (kastilla simipi)
Hawa t'inkikuna
llamk'apuyCommons nisqaqa multimidya kapuyninkunayuqmi kay hawa: Uru runakuna.
- Grupo étnico Urus - Datos generales (kastilla simipi)
- Oruro - Primeros Pobladores (kastilla simipi)
- Los Urus reviven de la mano de sus niños (kastilla simipi)
- Liwrumanta: Rodolfo Cerrón-Palomino, El chipaya o la lengua de los hombres del agua (kastilla simipi)
| Buliwya suyupi runa llaqtakuna | ||
|---|---|---|
| Antikuna, Qullaw: Aymara runa · Chipaya runa · Qhichwa runa · Uru runa | ||
| Amarumayu sach'a-sach'a suyu: Aphru-buliwiyanu · Araona · Ayoreo · Baure · Kanichana · Kawiña · Kayuwawa · Chaqubu · Chiman · Chikitus · Ese'eqha · Warasuqwe · Warayu · Itonama · Huwakinyanu · Leqos · Machineri · Maropa · Moré · Moseten · Mowima · Musu · Yura (Nawa) · Pakawara · Siryono · Takana · Toromona · Yaminawa · Yuki · Yurakari | ||
| Hatun Chaku: Tapiete runa · Waraniyi runa (Chiriwanu, Simba) · Weenhayek runa | ||
| Hukkuna indihina runa llaqtakuna: Qumlik | ||
| Mawk'a runa llaqtakuna: Inka | ||
| Suyukuna (Piruw) | ||
|---|---|---|
| Amarumayu · Anqash · Apurimaq · Ariqipa · Ayakuchu · Ika · Kashamarka · Lampalliqi · Lima · Luritu · Mayutata · Muqiwa · Pasqu · Piwra · Punu · Qispi Kay · Qusqu · San Martín · Sunin · Taqna · Tumpis · Ukayali · Wankawillka · Wanuku |