Tirana

Tirana

Tiranë

Tirana
Herb Flaga
Państwo	Albania
Okręg	Tirana
Burmistrz	Erion Veliaj
Powierzchnia	41,8 km²
Wysokość	110 m n.p.m.
Populacja (2011) • liczba ludności	418 495[1]
Nr kierunkowy	+355(0)4
Kod pocztowy	1001–1028
Tablice rejestracyjne	TR
Położenie na mapie Albanii Tirana
Położenie na mapie Europy Tirana
41°19′N 19°49′E/41,316667 19,816667
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku
Informacje w Wikipodróżach
Strona internetowa

Tirana (alb. Tiranë lub Tirana) – stolica i największe miasto Albanii położone nad 3 rzekami: Lanë, Tiranë i Tërkuzë. Jest to największy ośrodek przemysłowy i centrum kulturalne kraju.

W mieście znajduje się 7 szkół wyższych, z których najważniejszą jest założony w 1957 Uniwersytet Tirański. Głównym zabytkiem miasta jest meczet Ethema Beja z XVIII wieku. Znajdują się tu także Teatr Narodowy oraz Teatr Opery i Baletu. 17 km na północny zachód położony jest port lotniczy Tirana im. Matki Teresy. W mieście znajduje się stacja kolejowa Tirana.

Za datę założenia Tirany uważa się rok 1614. Wtedy to Sulejman Bargjini postawił szereg budowli użyteczności publicznej. W XVII wieku miasto stało się ośrodkiem handlowym, ale tak naprawdę nigdy nie zyskało większego znaczenia gospodarczego.

Tirana stała się stolicą Albanii 8 lutego 1920 roku na mocy decyzji rządu tymczasowego, ustanowionego na kongresie w Lushnji. Miasto liczyło wtedy 17 tysięcy mieszkańców. Od tego momentu rozpoczął się jego rozwój. 8 kwietnia 1939 roku Tirana została, tak jak i reszta kraju, zajęta przez Włochy. Okupacja (od 1943 roku niemiecka) trwała do 17 listopada 1944, kiedy to po zaciekłej walce między wspieranymi przez komunistów mieszkańcami miasta a siłami nazistowskimi miasto zostało wyzwolone^[2]. Wkrótce potem w Tiranie powstał komunistyczny rząd, na którego czele stanął Enver Hoxha. Podczas jego rządów w mieście powstało wiele monumentalnych budowli. W 1957 roku w mieście założono pierwszy w Albanii uniwersytet.

Na przełomie lat 80. i 90. przez miasto przetoczyła się fala gwałtownych demonstracji, które ostatecznie doprowadziły do załamania się komunistycznego reżimu w 1991 roku.

 Osobny artykuł: Upadek komunizmu w Albanii.

• meczet Ethema Beja
• wieża zegarowa
• grobowiec Kaplana Paszy
• Wielki Meczet

• Towarzystwo Fryderyka Chopina w Tiranie
• Towarzystwo Przyjaźni Albańsko-Polskiej w Tiranie^[3].

Miejscowości partnerskie:

• 
  Pomnik Skanderbega w centrum Tirany
• 
  Pomnik Fryderyka Chopina
• 
  Dom Envera Hodży
• 
  Kolorowe domy w Tiranie
• 
  Rzeka Lana w centrum Tirany
• 
  Uniwersytet w Tiranie
• 
  Plac Skanderberga (wrzesień 2024)
• 
  Most Garbarzy (wrzesień 2024)

Plac Skanderbega

• Tirana w Internecie – oficjalna strona Tirany (alb. • ang.)