Wincenty Wacław Richling-Bartoszewski

Wincenty Wacław Richling-Bartoszewski
	; Wincenty Rychling (fot. Juliusz Mien, ok. 1890)
Imię i nazwisko	Václav Richling
Data i miejsce urodzenia	9 stycznia 1841 ; Bartoszewice
Pochodzenie	czeskie
Data i miejsce śmierci	11 stycznia 1896 ; Kraków
Instrumenty	organy, fortepian
Gatunki	muzyka poważna, muzyka romantyczna
Zawód	organista, kompozytor, pedagog
	Multimedia w Wikimedia Commons

Wincenty Wacław Richling-Bartoszewski, też Rychling-Bartoszewski (cz. Václav Richling, ur. 9 stycznia 1841 w Bartoszewicach w Górach Orlickich, zm. 11 stycznia^[a] 1896 w Krakowie)^[1]^[2] – organista, kompozytor i pedagog pochodzenia czeskiego działający w Krakowie.

Życiorys

Studiował w szkole organistów w Pradze prawdopodobnie w latach 1854–1856 pod kierunkiem Karla Franza Pitscha(inne języki)^[b]^[1]. Wiadomo, że w 1863 był w Krakowie i uczestniczył w powstaniu styczniowym, prawdopodobnie brał udział w bitwie pod Miechowem. Możliwe, że wtedy dodał do swojego nazwiska przydomek Bartoszewski^[1]^[2].

Od 1869 do śmierci był organistą katedry wawelskiej^[1]^[2].

W 1873 rozpoczął działalność pedagogiczną w Konserwatorium Towarzystwa Muzycznego w Krakowie. Początkowo uczył harmonii w szkole Towarzystwa Muzycznego „Muza” w Krakowie. W 1877 został profesorem klasy organów i fortepianu, a także wykładowcą kontrapunktu i fugi w szkole muzycznej nowo powstałego krakowskiego Towarzystwa Muzycznego, przekształconego w 1888 w konserwatorium^[1]^[2]. Uczył też śpiewu w krakowskich seminariach duchownych. Jego uczniem był m.in. Walenty Dec, następca Rychlinga na stanowiskach w katedrze i konserwatorium^[1]. Został pochowany na cmentarzu Rakowickim w Krakowie (kwatera P)^[3]^[4].

Twórczość

Komponował głównie utwory chóralne i organowe, w tym msze na chór a cappella oraz na chór organy i orkiestrę, a także liczne pieśni religijne na głosy solo i organy oraz preludia na organy^[1]^[2]^[5]. Zasłynął jako improwizator w technice fugowanej i mistrz kontrapunktu^[1]^[6]. Jego utwory organowe, zebrane pod wspólnym tytułem Pastorałki, należą do najlepszych przykładów polskiej użytkowej muzyki organowej drugiej połowy XIX wieku^[1].

Nagrania wszystkich utworów organowych Wincentego Richlinga (podwójny album CD) dokonał w 2015 Rościsław Wygranienko, wykorzystując w tym celu 14 organów Szczecina i Polic^[7].

Wybrane kompozycje

Na podstawie materiałów źródłowych:^[1]^[2]

ok. 100 utworów na organy pastorałek, preludiów, fughett i fug (wyd. jako Pastorałki, Kraków, ok. 1906)
Fuga podwójna na kwartet smyczkowy (wyk. Kraków, 1879)
4-głosowe msze na chór a cappella (jedna z nich wyk. Kraków, 1881)
msza na chór, organy i orkiestrę
Kantata ku czci X.F. Gołaszewskiego na chór, organy i orkiestrę (1882)
Zbiór pieśni ruskich, ukraińskich i kołomyjek ułożonych na fortepian (wyd. Kraków, 1883)
Zbiór najużywańszych kolęd tudzież̇ pieśni adwentowych, postnych i wielkanocnych z towarzyszeniem fortepianu lub organów
Toccata na fortepian
Zbiór krakowiaków ułożonych na fortepian
polonezy na fortepian

Uwagi

↑ Podawana jest też alternatywna dzienna data śmierci: 12 stycznia^[1]^[2].
↑ Niektóre źródła podają, że studiował od 1858 u Josefa Krejčiego^[1].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l Negrey 2004 ↓, s. 562.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Chodkowski 1995 ↓, s. 779.
↑ Lista osób zasłużonych pochowanych na Cmentarzu Rakowickim (1803–1939). W: Karolina Grodziska–Ożóg: Cmentarz Rakowicki w Krakowie. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1987, s. 135. ISBN 83-08-01428-3.
↑ Zarząd Cmentarzy Komunalnych w Krakowie. Internetowy lokalizator grobów.. rakowice.eu. [dostęp 2018-09-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-01-27)].
↑ Uroczystość konsekracji Najprzewielebniejszego ks. Biskupa Dunajewskiego. „Przegląd Lwowski: pismo dwutygodniowe literacko-polityczne”. R. 9, t. 17, z. 12., s. 671, 1879. Wyd. i odpow. red. ks. Edward Podolski. (pol.).
↑ Reiss 1984 ↓, s. 181.
↑ Rostislaw Wygranienko: Wincenty Wacław Richling-Bartoszewski (1841–1896). [w:] Ars Polonica [on-line]. [dostęp 2018-08-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-08-26)]. (pol.).

Bibliografia

Maciej Negrey: Rychling Wincenty Wacław. W: Encyklopedia muzyczna PWM. Elżbieta Dziębowska (red.). Wyd. I. T. 8: Pe–R część biograficzna. Kraków: PWM, 2004. ISBN 83-224-0837-4. (pol.).
Encyklopedia muzyki. Andrzej Chodkowski (red.). Warszawa: PWN, 1995. ISBN 83-01-11390-1. (pol.).
Józef Władysław Reiss: Najpiękniejsza ze wszystkich jest muzyka polska: Szkic historycznego rozwoju na tle przeobrażeń społecznych. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1984, s. 181. ISBN 978-83-224-0243-6.
Tadeusz Przybylski: Wincenty Wacław Richling (1841—1896) i jego twórczość. W: Organy i muzyka organowa II: Międzynarodowa Sesja Naukowa pt. „Muzyka Organowa”, Koszalin, 30-31 sierpnia, 1-2 września 1978. Janusz Krassowski, Paweł Podejko (red.). Gdańsk: Państwowa Wyższa Szkoła Muzyczna w Gdańsku, 1978, seria: Prace specjalne, 16.

Linki zewnętrzne

Wincenty Wacław Richling-Bartoszewski – twórczość tego autora dostępna w bibliotece cyfrowej International Music Score Library Project
Twórczość Wacława Rychlinga w serwisie Polona.pl

[u1-1] Podawana jest też alternatywna dzienna data śmierci: 12 stycznia^[1]^[2].

[u2-4] Niektóre źródła podają, że studiował od 1858 u Josefa Krejčiego^[1].

[CITEREFNegrey2004562-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l Negrey 2004 ↓, s. 562.

[CITEREFChodkowski1995779-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Chodkowski 1995 ↓, s. 779.

[5] Lista osób zasłużonych pochowanych na Cmentarzu Rakowickim (1803–1939). W: Karolina Grodziska–Ożóg: Cmentarz Rakowicki w Krakowie. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1987, s. 135. ISBN 83-08-01428-3.

[6] Zarząd Cmentarzy Komunalnych w Krakowie. Internetowy lokalizator grobów.. rakowice.eu. [dostęp 2018-09-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-01-27)].

[Przegląd_Lwowski-7] Uroczystość konsekracji Najprzewielebniejszego ks. Biskupa Dunajewskiego. „Przegląd Lwowski: pismo dwutygodniowe literacko-polityczne”. R. 9, t. 17, z. 12., s. 671, 1879. Wyd. i odpow. red. ks. Edward Podolski. (pol.).

[CITEREFReiss1984181-8] Reiss 1984 ↓, s. 181.

[Ars_Polonica-9] Rostislaw Wygranienko: Wincenty Wacław Richling-Bartoszewski (1841–1896). [w:] Ars Polonica [on-line]. [dostęp 2018-08-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-08-26)]. (pol.).

[a]

[1]

[2]

[b]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]