Słownik historii Szwajcarii

Słownik historii Szwajcarii

Historisches Lexikon der Schweiz
Dictionnaire Historique de la Suisse
Dizionario Storico della Svizzera

Pierwsze trzy tomy Słownika historii Szwajcarii w trzech językach urzędowych: niemieckim, francuskim i włoskim
Autor	zespół autorów pod red. Marco Jorio
Typ utworu	encyklopedia
Wydanie oryginalne
Miejsce wydania	Berno
Język	niemiecki francuski włoski
Data wydania	2002-2014 (wydanie drukowane) Od 1998 (wydanie online)
Wydawca	Historisches Lexikon der Schweiz
Multimedia w Wikimedia Commons

Słownik historii Szwajcarii (niem. Historisches Lexikon der Schweiz, fr. Dictionnaire Historique de la Suisse, wł. Dizionario Storico della Svizzera) – encyklopedia poświęcona historii Szwajcarii, której celem jest przedstawienie wyników współczesnych badań historycznych w sposób dostępny dla szerszej publiczności, wydawana równolegle w trzech językach. W wersji drukowanej wydawana jest od 2002 roku.

Encyklopedia jest publikowana przez fundację pod patronatem Szwajcarskiej Akademii Nauk Humanistycznych i Społecznych (Schweizerische Akademie der Geistes- und Sozialwissenschaften – SAGW) i Szwajcarskiego Towarzystwa Historycznego (Schweizerische Gesellschaft für Geschichte – SGG) i jest finansowana z krajowych grantów badawczych.

Słownik historii Szwajcarii to encyklopedia poświęcona historii Szwajcarii, opracowana zgodnie ze standardami historiografii naukowej. Zawiera naukowo zidentyfikowane informacje zarówno dla użytkowników specjalistycznych, jak i dla ogółu społeczeństwa, dzięki atrakcyjnej i przystępnej formie. Encyklopedia jest edytowana jednocześnie w trzech językach narodowych Szwajcarii: niemieckim (Historisches Lexikon der Schweiz, HLS, w kolorze czerwonym), francuskim (Dictionnaire Historique de la Suisse, DHS, w kolorze niebieskim) i włoskim (Dizionario Storico della Svizzera, DSS, w żółtym). Pierwszy z 13 tomów opublikowano w 2002 roku, ostatni tom w 2014 roku^[1][2]. Treści, prezentowane w trzech językach, odzwierciedlają różnorodność kulturową Szwajcarii i różne realia historyczne jej poszczególnych części i regionów kulturowych. Szczególną uwagę zwraca się na wielojęzyczną terminologię historyczną^[1].

Poprzednikiem Słownika historycznego Szwajcarii był Historyczno-biograficzny leksykon Szwajcarii (Historisch-Biographisches Lexikon der Schweiz – HBLS), który w latach 1921–1934 opublikowało wydawnictwo Victor Attinger. Po kilku nieudanych inicjatywach trzyosobowa grupa robocza SAGW w latach 1985–1987 opracowała koncepcję nowego słownika historycznego Szwajcarii^[3]. Liderem projektu był Marco Jorio. Od 1998 roku dostępna jest wersja internetowa w sieci World Wide Web. Wersja online, e-HLS / e-DHS / e-DSS, zawiera pełną listę słów kluczowych, a także artykuły zatwierdzone przez redaktorów, ale bez ilustracji. Od 2004 roku dostępny jest również e-LIR w języku retoromańskim^[3].

Ponad 36 000 artykułów pogrupowanych jest w cztery główne kategorie^[1]:

• biografie
• artykuły o rodzinach i genealogii
• artykuły o miejscach (gminy, kantony, inne państwa narodowe, twierdze, opactwa, stanowiska archeologiczne)
• artykuły tematyczne (wydarzenia historyczne i terminy, instytucje, wydarzenia).

Redaktorem słownika do 2016 roku była Fundacja Historycznego Słownika Szwajcarii (HLS), założona przez Szwajcarską Akademię Nauk Humanistycznych i Społecznych (SAGW) oraz Szwajcarskie Towarzystwo Historii w 1987 roku. Obecnie redakcją zajmuje się firma Unternehmen der SAGW. Finansowanie zapewnia Konfederacja Szwajcarska zgodnie z artykułem 11 ustęp 6 ustawy federalnej w sprawie wspierania badań i innowacji^[4][5].

Pierwszym redaktorem naczelnym od 1988 roku do końca 2014 był historyk Marco Jorio. Obecny redaktor naczelny Christian Sonderegger został wybrany w 2017 roku^[6]. Redakcja ma siedzibę w Bernie, z oddziałami w Bellinzonie i Chur^[7]. Oprócz 35-osobowego personelu w biurach centralnych, współpracownicy obejmują ok. 100 doradców naukowych, 75 tłumaczy i ok. 2500 autorów haseł. Komitet redakcyjny, który oprócz dyrektora i szefów redaktorów i działów językowych, obejmuje również szefów działu multimediów, publikacji i usług cyfrowych, działa jako organ koordynujący i strategiczny^[7].

Historisches Lexikon der Schweiz (HLS) – wersja w języku niemieckim

• Aa – Basel (Fürstbistum), Bd. 1, Schwabe, Basel 2002, ISBN 978-3-7965-1901-7.
• Basel (Kanton) – Bümpliz, Bd. 2, Schwabe, Basel 2003, ISBN 978-3-7965-1902-4.
• Bund – Ducros, Bd. 3, Schwabe, Basel 2004, ISBN 978-3-7965-1903-1.
• Dudan – Frowin, Bd. 4, Schwabe, Basel 2005, ISBN 978-3-7965-1904-8.
• Fruchtbarkeit – Gyssling, Bd. 5, Schwabe, Basel 2006, ISBN 978-3-7965-1905-5.
• Haab – Juon, Bd. 6, Schwabe, Basel 2007, ISBN 978-3-7965-1906-2.
• Jura – Lobsigen, Bd. 7, Schwabe, Basel 2008, ISBN 978-3-7965-1907-9.
• Locarnini – Muoth, Bd. 8, Schwabe, Basel 2009, ISBN 978-3-7965-1908-6.
• Mur – Privilegien, Bd. 9, Schwabe, Basel 2010, ISBN 978-3-7965-1909-3.
• Pro – Schafroth, Bd. 10, Schwabe, Basel 2011, ISBN 978-3-7965-1910-9.
• Schaichet – StGB, Bd. 11, Schwabe, Basel 2012, ISBN 978-3-7965-1911-6.
• Stich – Vinzenz Ferrer, Bd. 12, Schwabe, Basel 2013, ISBN 978-3-7965-1912-3.
• Viol – Zyro, Bd. 13, Schwabe, Basel 2014, ISBN 978-3-7965-1913-0.

Dictionnaire historique de la Suisse (DHS) – wersja w języku francuskim

• Aa – Ban de l’Empire, vol. 1, Éditions Gilles Attinger, Hauterive 2002, ISBN 2-88256-134-2.
• Bandelier – Camuzzi, vol. 2, Éditions Gilles Attinger, Hauterive 2003, ISBN 2-88256-143-1.
• Canada – Derville-Maléchard, vol. 3, Éditions Gilles Attinger, Hauterive 2004, ISBN 2-88256-153-9.
• Desaix – Fintan, vol. 4, Éditions Gilles Attinger, Hauterive 2005, ISBN 2-88256-157-1.
• Firl – Frize, vol. 5, Éditions Gilles Attinger, Hauterive 2006, ISBN 2-88256-167-9.
• Grob – Istighofen, vol.6, Éditions Gilles Attinger, Hauterive 2007, ISBN 2-88256-180-6.
• Italianité – Lozza, vol. 7, Éditions Gilles Attinger, Hauterive 2008, ISBN 978-2-88256-197-8.
• Lü – Muoth, vol. 8, Éditions Gilles Attinger, Hauterive 2009, ISBN 978-2-940418-06-0.
• Mur – Polytechnicum, vol. 9, Éditions Gilles Attinger, Hauterive 2010, ISBN 978-2-940418-18-3.
• Poma – Saitzew, vol. 10, Éditions Gilles Attinger, Hauterive 2011, ISBN 978-2-940418-31-2.
• Sal – Stadtmann, vol. 11, Éditions Gilles Attinger, Hauterive 2012, ISBN 978-2-940418-38-1.
• Staechelin – Valier, vol. 12, Éditions Gilles Attinger, Hauterive 2013, ISBN 978-2-940418-39-8.
• Valkenier – Zyro, vol. 13, Éditions Gilles Attinger, Hauterive 2014, ISBN 978-2-940418-40-4.

Dizionario storico della Svizzera (DSS) – wersja w języku włoskim

• Aa – Basilea, Fadrique de, vol. 1, Armando Dadò, Locarno 2002, ISBN 88-8281-099-2.
• Basilea (cantone) – Calvino, vol. 2, Armando Dadò, Locarno 2003, ISBN 88-8281-125-5.
• Cama – Delz, vol. 3, Armando Dadò, Locarno 2004, ISBN 88-8281-150-6.
• De Man – Flury, vol. 4, Armando Dadò, Locarno 2005, ISBN 88-8281-168-9.
• Fodiga – Greyerz, vol. 5, Armando Dadò, Locarno 2006, ISBN 88-8281-200-6.
• Gribbio – Istruzione pubblica, vol. 6, Armando Dadò, Locarno 2007, ISBN 978-88-8281-206-5.
• Italia – Lugrin, vol. 7, Armando Dadò, Locarno 2008, ISBN 978-88-8281-230-0.
• Luigi – Napoli, vol. 8, Armando Dadò, Locarno 2009, ISBN 978-88-8281-259-1.
• Narbel – Pottu, vol. 9, Armando Dadò, Locarno 2010, ISBN 978-88-8281-277-5.
• Poulet – Sapün, vol. 10, Armando Dadò, Locarno 2011, ISBN 978-88-8281-302-4.
• Saraceni – Starrkirch-Wil, vol. 11, Armando Dadò, Locarno 2012, ISBN 978-88-8281-336-9.
• Statalismo – Valeyres-sous-Ursins, vol. 12, Armando Dadò, Locarno 2013, ISBN 978-88-8281-357-4.
• Valichi – Zyro, vol. 13, Armando Dadò, Locarno 2014, ISBN 978-88-8281-383-3.

• Słownik historii Szwajcarii – wersja online (jęz. niemiecki, francuski i włoski)
• Słownik historii Szwajcarii – wersja online (jęz. retoromański)