Heinrich Brüning

Heinrich Brüning
Data i miejsce urodzenia	26 listopada 1885 ; Münster
Data i miejsce śmierci	30 marca 1970 ; Norwich, Vermont
	Kanclerz Rzeszy
Okres	od 30 marca 1930; do 7 października 1931
Przynależność polityczna	Zentrum
Poprzednik	Hermann Müller
Następca	Heinrich Brüning
	Kanclerz Rzeszy
Okres	od 10 października 1931; do 30 maja 1932
Przynależność polityczna	Zentrum
Poprzednik	Heinrich Brüning
Następca	Franz von Papen
	Multimedia w Wikimedia Commons

^ⓘHeinrich Brüning (ur. 26 listopada 1885 w Münsterze, zm. 30 marca 1970 w Norwich) – niemiecki prawnik, ekonomista, historyk, filolog i polityk, minister spraw zagranicznych i kanclerz Rzeszy w latach 1930–1932 w okresie Republiki Weimarskiej.

Życiorys

Był synem handlarza win^[1]. Przed wojną studiował na kilku wydziałach, a w 1915 wstąpił do niemieckiej piechoty^[1]. W latach 1915–1918 oficer Armii Cesarstwa Niemieckiego, odznaczony Żelaznym Krzyżem II i I klasy. Awansował do stopnia kapitana^[1]. W latach 1920–1930 działał we władzach chrześcijańskich związków zawodowych. W 1923 protestował przeciwko okupacji Zagłębia Ruhry. Działacz Partii Centrum. W latach 1924–1933 zasiadał w Reichstagu jako poseł^[1] z Breslau (Wrocław). W latach 1929–1930 przewodził frakcji parlamentarnej partii Centrum^[1]. Po objęciu władzy przez NSDAP wyemigrował w 1934 roku do Stanów Zjednoczonych^[2], gdzie był wykładowcą na Uniwersytecie Harvarda^[1]. W 1954 roku powrócił na krótko do Niemiec, ale potem wrócił do Ameryki, gdzie zmarł^[1]. Konsekwentnie, również po II wojnie światowej, głosił tezę, że w okresie międzywojennym Polska nieprzerwanie planowała napaść na Niemcy^[3].

Pierwszy gabinet Brüninga (marzec 1930 – październik 1931)

Główny artykuł: Pierwszy rząd Heinricha Brüninga.

Heinrich Brüning (Centrum) – kanclerz Rzeszy
Hermann Dietrich (DDP) – wicekanclerz i minister gospodarki Rzeszy
Julius Curtius (DVP) – minister spraw zagranicznych
Joseph Wirth (Centrum) – minister spraw wewnętrznych Rzeszy
Paul Moldenhauer (DVP) – minister finansów Rzeszy
Adam Stegerwald (Centrum) – minister pracy Rzeszy
Johann Viktor Bredt – minister sprawiedliwości Rzeszy
Wilhelm Groener – minister obrony (Reichsheer)
Georg Schätzel (BVP) – minister poczty Rzeszy
Theodor von Guérard (Centrum) – minister transportu Rzeszy
Martin Schiele (DNVP) – minister wyżywienia i rolnictwa Rzeszy
Gottfried Treviranus (KVP) – minister Rzeszy ds. terenów okupowanych

Zmiany w gabinecie

3 maja 1930 – Bredt rezygnuje ze stanowiska ministra sprawiedliwości. Zastępuje go Curt Joël jako kierownik ministerstwa.
26 czerwca 1930 – Dietrich zastępuje Moldenhauera jako minister finansów. Kierownikiem ministerstwa gospodarki zostaje Ernst Trendelenburg.
1 października 1930 – wobec wycofania alianckich wojsk okupacyjnych z Nadrenii, Treviranus zostaje ministrem bez teki.

Drugi gabinet Brüninga (październik 1931 – maj 1932)

Główny artykuł: Drugi rząd Heinricha Brüninga.

Heinrich Brüning (Centrum) – kanclerz Rzeszy i minister spraw zagranicznych
Hermann Dietrich (Niemiecka Partia Państwowa (DSP))^[4] – wicekanclerz i minister finansów Rzeszy
Wilhelm Groener – minister spraw wewnętrznych Rzeszy i minister obrony
Hermann Warmbold – minister gospodarki Rzeszy
Adam Stegerwald (Centrum) – minister pracy Rzeszy
Curt Joël – minister sprawiedliwości Rzeszy
George Schätzel (BVP) – minister poczty Rzeszy
Gottfried Treviranus (KVP) – minister transportu Rzeszy
Martin Schiele (CNBL) – minister rolnictwa i wyżywienia Rzeszy

Zmiany w gabinecie

6 maja 1932 – Warmbold podaje się do dymisji jako minister gospodarki. Zastępuje go Ernst Trendelenburg jako kierownik ministerstwa.

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Richard Overy: Trzecia Rzesza Historia Imperium. s. 33.
↑ Oxford. Ilustrowana encyklopedia uniwersalna. Historia świata od 1800 roku do współczesności, red. H. Judge, Warszawa 1998, s. 53.
↑ Andrzej J. Kamiński, Natarcie starej gwardii, w: Tygodnik Powszechny, nr 35(180)/1948, s. 4
↑ Powstała z połączenia DDP z mniejszymi ugrupowaniami.

Bibliografia

Richard Overy: Trzecia Rzesza Historia Imperium. Warszawa: Buchmann Sp. z o.o., 2012. ISBN 978-83-7670-290-2.

[rzesza-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Richard Overy: Trzecia Rzesza Historia Imperium. s. 33.

[2] Oxford. Ilustrowana encyklopedia uniwersalna. Historia świata od 1800 roku do współczesności, red. H. Judge, Warszawa 1998, s. 53.

[typo-3] Andrzej J. Kamiński, Natarcie starej gwardii, w: Tygodnik Powszechny, nr 35(180)/1948, s. 4

[4] Powstała z połączenia DDP z mniejszymi ugrupowaniami.

[bezpartyjny-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ bezpartyjny

[Zentrum-6] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Zentrum

[SPD-7] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ SPD

[DVP-8] DVP

[NSDAP-9] NSDAP

[CDU-10] CDU

[1]

[2]

[3]

[4]

[A]

[B]

[C]

[D]

[E]

[F]

Związek Północnoniemiecki (1866–1871) Bundeskanzler	Otto von Bismarck^[A] (1867–1871)
Cesarstwo Niemieckie (1871–1918) Reichskanzler	Otto von Bismarck^[A] (1871–1890) Leo von Caprivi^[A] (1890–1894) Chlodwig zu Hohenlohe-Schillingsfürst^[A] (1894–1900) Bernhard von Bülow^[A] (1900–1909) Theobald von Bethmann Hollweg^[A] (1909–1917) Georg Michaelis^[A] (1917) Georg von Hertling^[B] (1917–1918) Max von Baden^[A] (1918)
Rzesza Niemiecka (Republika Weimarska) (1918–1933) Reichskanzler	Friedrich Ebert^[C] (1918–1919) Philipp Scheidemann^[C] (1919) Gustav Bauer^[C] (1919–1920) Hermann Müller^[C] (1920) Konstantin Fehrenbach^[B] (1920–1921) Joseph Wirth^[B] (1921–1922) Wilhelm Cuno^[A] (1922–1923) Gustav Stresemann^[D] (1923) Wilhelm Marx^[B] (1923–1925) Hans Luther^[D] (1925–1926) Wilhelm Marx^[B] (1926–1928) Hermann Müller^[C] (1928–1930) Heinrich Brüning^[B] (1930–1932) Franz von Papen^[B] (1932) Kurt von Schleicher (1932–1933) Adolf Hitler^[E] (1933)
III Rzesza (1933–1945) Reichskanzler	Adolf Hitler^[E] (1933–1945) Joseph Goebbels^[E] (1945) Johann Ludwig Graf Schwerin von Krosigk^[E] (1945)
Republika Federalna Niemiec (1949–1990) i zjednoczone Niemcy (Republika Federalna Niemiec) (od 1990) Bundeskanzler	Konrad Adenauer^[F] (1949–1963) Ludwig Erhard^[F] (1963–1966) Kurt Georg Kiesinger^[F] (1966–1969) Willy Brandt^[C] (1969–1974) Helmut Schmidt^[C] (1974–1982) Helmut Kohl^[F] (1982–1998) Gerhard Schröder^[C] (1998–2005) Angela Merkel^[F] (2005–2021) Olaf Scholz^[C] (od 2021)

Sekretarze stanu do spraw zagranicznych w Cesarstwie Niemieckim (1873-1918)	Bernhard von Bülow Paul von Hatzfeld Herbert von Bismarck Adolf von Bieberstein Bernhard von Bülow Oswald von Richthofen Heinrich von Tschirschky Wilhelm von Schoen Alfred von Kiderlen-Wächter Gottlieb von Jagow Arthur Zimmermann Richard von Kühlmann Paul von Hintze Wilhelm Solf
Ministrowie spraw zagranicznych Republiki Weimarskiej (1918–1933)	Wilhelm Solf Ulrich von Brockdorff-Rantzau Hermann Müller (SPD) Adolf Köster (SPD) Walter Simons Friedrich Rosen Joseph Wirth (Z) Walther Rathenau (DDP) Joseph Wirth (Z) Friedrich Hans von Rosenberg Gustav Stresemann (DVP) Julius Curtius (DVP) Heinrich Brüning (Z)
Ministrowie spraw zagranicznych III Rzeszy (1933–1945)	Konstantin von Neurath Joachim von Ribbentrop (NSDAP) Arthur Seyss-Inquart (NSDAP) Lutz Schwerin von Krosigk
Ministrowie spraw zagranicznych Republiki Federalnej Niemiec (od 1949)	Konrad Adenauer (CDU) Heinrich von Brentano (CDU) Gerhard Schröder (CDU) Willy Brandt (SPD) Walter Scheel (FDP) Hans-Dietrich Genscher (FDP) Helmut Schmidt (SPD) Hans-Dietrich Genscher (FDP) Klaus Kinkel (FDP) Joschka Fischer (Zieloni) Frank-Walter Steinmeier (SPD) Guido Westerwelle (FDP) Frank-Walter Steinmeier (SPD) Sigmar Gabriel (SPD) Heiko Maas (SPD) Annalena Baerbock (Zieloni)