Karol III z Durazzo

Karol III z Durazzo

Król Węgier i Chorwacji
Okres	od 1385 do 1386
Koronacja	31 grudnia 1385
Poprzednik	Maria Andegaweńska
Następca	Maria Andegaweńska
Król Neapolu
Okres	od 1382 do 1386
Poprzednik	Joanna I
Następca	Władysław I
tytularny Król Sycylii
Okres	od 1382 do 1386
Poprzednik	Joanna I
Następca	Władysław I
Książę Achai
Okres	od 1383 do 1386
Poprzednik	Jakub de Baux
Następca	Piotr z St. Superan
Dane biograficzne
Dynastia	Andegawenowie
Data urodzenia	1345
Data i miejsce śmierci	24 lutego 1386 Wyszegrad
Ojciec	Ludwik z Durazzo
Matka	Małgorzata Sanseverino
Żona	Małgorzata z Durazzo
Dzieci	Władysław I Joanna II Maria
Multimedia w Wikimedia Commons

Karol III z Durazzo, zw. Małym (ur. w 1345, zm. 24 lutego 1386 w Wyszehradzie) – król Neapolu w latach 1382–1386, w latach 1383–1386 książę Achai, król Węgier (jako Karol II) w latach 1385–1386 z dynastii Andegawenów. Syn Ludwika z Durazzo, hrabiego Gravina, i Małgorzaty Sanseverino, córki hrabiego Corigliano Roberta Sanseverino. Po mieczu prawnuk króla Sycylii i Neapolu Karola II.

W dzieciństwie przebywał na dworze królowej Neapolu Joanny I. Po śmierci ojca (22 lipca 1362) zaopiekował się nim król Węgier Ludwik I Wielki (w Polsce bardziej znany jako Ludwik Węgierski). W 1374 wzrosło jego polityczne znaczenie, gdy obok Ludwika I Wielkiego pozostał jedynym żyjącym męskim przedstawicielem dynastii Andegawenów.

W lutym 1369 ożenił się ze swoją kuzynką, Małgorzatą (jego ojciec, Ludwik z Durazzo i jej ojciec, Karol, byli braćmi). Siostrą matki Małgorzaty, Marii, była królowa Neapolu Joanna I Andegaweńska, która ze względu na brak potomstwa w tym samym roku adoptowała go i uczyniła swoim następcą. Jednakże w 1380 wydziedziczyła Karola, a swoim sukcesorem ustanowiła – także adoptowanego – Ludwika z dynastii Walezjuszów, brata króla Francji Karola V Mądrego. Niezadowolony z tej decyzji Karol, którego poparł papież Urban VI, detronizując Joannę I, wszczął z nią wojnę. W 1381 pokonał ją i uwięził, a także zajął miasto Neapol. 12 maja 1382 oskarżona o spiskowanie na rzecz Walezjuszów Joanna I została uduszona w więzieniu na zamku San Fele. Wówczas Karol koronował się na króla Neapolu. W tym samym czasie pretensje do tronu wysunął uczyniony przez Joannę I następcą Ludwik, który na znak protestu począł tytułować się królem Neapolu. Aż do śmierci Walezjusza (20 września 1384) Karol III z Durazzo musiał odpierać ataki jego wojsk.

7 lipca 1383 zmarł książę Achai Jakub de Baux. Ponieważ Karol III z Durazzo był skoligacony ze zmarłym księciem, a samo księstwo było powiązane z Królestwem Neapolu, przejął w nim władzę.

Po śmierci Ludwika Wielkiego w 1382 r. rządy na Węgrzech objęła jego córka Maria. Wobec jej niepełnoletności regentką została wdowa po Ludwiku, Elżbieta Bośniaczka. Szybko jednak regentka utraciła poparcie w kraju. Karol uważał się za ostatniego męskiego potomka dynastii Andegawenów i postanowił zgarnąć tron Węgier i Chorwacji dla siebie. We wrześniu 1385 r. armia Karola wylądowała na chorwackim brzegu Adriatyku.^[1] Chorwacki sejm błyskawicznie ogłosił Karola królem.^[1] Zachęcony Karol ruszył na dwór królewski w Budzie. Elżbieta Bośniaczka przyjęła Karola tworząc pozory, że zgadza się na jego żądania.^[1]

Maria abdykowała a Karol pod koniec grudnia 1385 r. został koronowany w obecności obu byłych królowych.^[1] Najprawdopodobniej Karol dał się zwieść Elżbiecie Bośniaczce i poczuł na tyle bezpiecznie, że tuż po koronacji odesłał swój orszak do Neapolu.^[1] W rzeczywistości Elżbieta nie darowała Karolowi odebrania tronu jej ukochanej córce i zaplanowała zemstę.

W lutym 1386 r. przy pomocy swego faworyta Mikołaja z Gary Elżbieta zorganizowała morderstwo Karola, którego uważała za uzurpatora na tronie należnym jej córce. Karol umarł 24 lutego 1386 r. po kilkunastu dniach od zamachu na swe życie z powodu zakażenia krwi.^[1]

Elżbieta odmówiła Karolowi chrześcijańskiego pochówku a wszystkich biorących udział w zabójstwie Karola wynagrodziła.^[1]

Elżbietę zamordowano rok później a Marię uwięziono na okres kilku miesięcy.^[1]

1. syn Karola II Andegaweńskiego i Marii, córki Stefana V

Żoną Karola III z Durazzo była jego kuzynka, Małgorzata z Durazzo (ur. 28 lipca 1347, zm. 6 sierpnia 1412), którą poślubił w lutym 1369. Z tego małżeństwa urodziło się troje dzieci:

• Maria, zmarła w dzieciństwie (ur. 1369, zm. 1371),
• Władysław (ur. 14 lipca 1376/11 lutego 1377, zm. 6 sierpnia 1414) – król Neapolu,
• Joanna II (ur. 25 czerwca 1373, zm. 2 lutego 1435) – następczyni Władysława na tronie neapolitańskim, żona Wilhelma Habsburga, który przez kilka lat był narzeczonym Jadwigi, najmłodszej córki Elżbiety Bośniaczki

• władcy Neapolu i Sycylii

• Biogram Karola III z Durazzo., [w:] Słownik władców Europy średniowiecznej, JózefJ. Dobosz, MaciejM. Serwański, IlonaI. Czamańska, Wyd. 2, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2002, ISBN 83-7177-102-9, OCLC 316557182 . Brak numerów stron w książce