Gejza

Gejza

Książę Węgier
Okres	od 970 do 997
Poprzednik	Taksony
Następca	Stefan I Święty
Dane biograficzne
Dynastia	Arpadowie
Data urodzenia	ok. 949
Data śmierci	1 lutego 997
Ojciec	Taksony
Żona	Sarolta
Dzieci	Stefan I Święty
Multimedia w Wikimedia Commons

Géza, pol. Gejza (ur. ok. 949, zm. 1 lutego 997) – książę węgierski z dynastii Arpadów, panował od ok. 970 roku. Był synem Taksonya, ojcem św. Stefana i bratem Michała. W 974 roku^[1] przyjął chrzest w obrządku łacińskim^[2] wraz z całą swoją rodziną.

Żoną Gejzy była Sarolta, córka księcia transylwańskiego, Gyuli.

W starszej historiografii utrzymywał się pogląd, że był żonaty z polską księżniczką Adelajdą Białą Kneginią; dziś ten pogląd został raczej definitywnie zarzucony przez naukę historyczną.

Z małżeństwa Sarolty i Gejzy pochodzili:

• Stefan I Święty, ur. ok. 975, zm. 1038 – książę Węgier od 997, król od 1001;
• nieznana z imienia córka, żona Gabriela Radomira, cara Bułgarii, oddalona przez męża około 1010 roku^[3],
• nieznana z imienia córka (w starszych opracowaniach pojawia się hipoteza, że mogła nosić imię Maria^[4]), od 1009 roku żona Ottona Orseolo, doży weneckiego,
• nieznana z imienia córka, według starszej literatury była żoną Samuela Aby, króla Węgier w latach 1041–1044^[4]; obecnie większą popularnością cieszy się pogląd, że była matką Samuela Aby^[5].

Za córkę Gejzy i Sarolty w starszej historiografii uchodziła nieznana z imienia Węgierka, druga żona Bolesława I Chrobrego^[6]; obecnie ten pogląd zdaje się być porzucony przez badaczy^[7]. Obecnie coraz częściej pojawia się wśród badaczy tematu przekonanie, że drugą żoną Bolesława Chrobrego mogła być siostrą Sarolty, czyli szwagierką Gejzy. Jej imię prawdopodobnie brzmiało Karolda^{[potrzebny przypis]}.

Istniała też hipoteza, że córką Gejzy była żona hrabiego Sizza z Turyngii i matka Guntera z Dobrowody^[8]. Obecnie przyjmuje się, że Gunter urodził się około 955 roku (a więc był mniej więcej rówieśnikiem Gejzy i Sarolty) i był krewnym bawarskiej księżniczki Gizeli, żony Stefana I^[9]. Podobnie też za córkę Gejzy uchodziła Scholastyka, pierwsza opatka św. Lamberta w Somlóvásárhely^[8]; obecnie przyjmuje się, że była jego daleką krewną^[10].