Dou Xian

Dou Xian
Nazwisko chińskie
Pismo uproszczone	窦宪
Pismo tradycyjne	窦宪
Hanyu pinyin	Dòu Xiàn
Wade-Giles	Tou Hsien

Dou Xian (zm. 92) – chiński dowódca wojskowy z czasów dynastii Han.

Życiorys

Był synem Dou Xuna i tym samym wnukiem Dou Ronga, jednego z najważniejszych stronników cesarza Guangwu^[1], oraz bratem cesarzowej Zhangde, żony cesarza Zhanga^[2]. Dzięki protekcji siostry zrobił karierę na dworze, zostając dowódcą gwardii pałacowej, doradcą cesarza i ostatecznie głównodowodzącym armii^[3]. Po śmierci cesarza w 88 roku objął regencję w imieniu małoletniego następcy tronu^[4].

W latach 88–89 przeprowadził skuteczną kampanię militarną przeciwko Xiongnu, docierając w okolice dzisiejszego Ułan Bator^[5]. W roku 91 wraz z Ban Chao zadał im kolejną klęskę^[6]. Na skutek tych wypraw Xiongnu przestali się liczyć w regionie jako siła militarna^[7] i niedługo potem zniknęli z areny dziejowej.

W roku 92 Dou został oskarżony przez nowego cesarza He o spisek celem przejęcia władzy i stracony^[8]. Był mecenasem historyka Ban Gu, którego również oskarżono o udział w spisku^[9].

Przypisy

↑ de Crespigny 2007 ↓, s. 170.
↑ B. J. Mansvelt-Beck: The treatises of later Han: their author, sources, contents, and place in Chinese historiography. Leiden: BRILL, 1990, s. 158. ISBN 978-90-04-08895-5.
↑ Barbara Bennett Peterson: Notable women of China: Shang dynasty to the early twentieth century. Armonk, New York: M.E. SHARPE, 2000, s. 105. ISBN 978-0-7656-0504-7.
↑ John Stewart Bowman: Columbia chronologies of Asian history and culture. New York: Columbia University Press, 2000, s. 14. ISBN 978-0-231-11004-4.
↑ Nicola Di Cosmo: Military culture in imperial China. Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press, 2009, s. 101. ISBN 978-0-674-03109-8.
↑ Yiping Zhang: Story of the Silk Road. Beijing: China Intercontinental Press, 2005, s. 26. ISBN 978-7-5085-0832-0.
↑ Tony Jaques: Dictionary of Battles and Sieges: F-O. Westport, Connecticut: Greenwood Publishing Group, 2007, s. 494. ISBN 978-0-313-33538-9.
↑ Kang-i Sun Chang, Stephen Owen: The Cambridge History of Chinese Literature. T. 1. New York: Cambridge University Press, 2008, s. 126. ISBN 978-0-521-85558-7.
↑ Anthony E. Clark: Ban Gu’s history of early China. Amherst, New York: Cambria Press, 2008, s. 130. ISBN 978-1-60497-561-1.

Bibliografia

Rafe de Crespigny: A Biographical Dictionary of Later Han to the Three Kingdoms (23–220 AD). Brill, 2007. ISBN 90-04-15605-4.

[CITEREFde_Crespigny2007170-1] Crespigny 2007 ↓, s. 170.

[2] B. J. Mansvelt-Beck: The treatises of later Han: their author, sources, contents, and place in Chinese historiography. Leiden: BRILL, 1990, s. 158. ISBN 978-90-04-08895-5.

[3] Barbara Bennett Peterson: Notable women of China: Shang dynasty to the early twentieth century. Armonk, New York: M.E. SHARPE, 2000, s. 105. ISBN 978-0-7656-0504-7.

[4] John Stewart Bowman: Columbia chronologies of Asian history and culture. New York: Columbia University Press, 2000, s. 14. ISBN 978-0-231-11004-4.

[5] Nicola Di Cosmo: Military culture in imperial China. Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press, 2009, s. 101. ISBN 978-0-674-03109-8.

[6] Yiping Zhang: Story of the Silk Road. Beijing: China Intercontinental Press, 2005, s. 26. ISBN 978-7-5085-0832-0.

[7] Tony Jaques: Dictionary of Battles and Sieges: F-O. Westport, Connecticut: Greenwood Publishing Group, 2007, s. 494. ISBN 978-0-313-33538-9.

[8] Kang-i Sun Chang, Stephen Owen: The Cambridge History of Chinese Literature. T. 1. New York: Cambridge University Press, 2008, s. 126. ISBN 978-0-521-85558-7.

[9] Anthony E. Clark: Ban Gu’s history of early China. Amherst, New York: Cambria Press, 2008, s. 130. ISBN 978-1-60497-561-1.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

Cesarze	Gaozu Hui Qianshao Houshao Wen Jing Wu Zhao Liu He Xuan Yuan Cheng Ai Ping Ruzi Ying Wang Mang (dynastia Xin) Gengshi Guangwu Ming Zhang He Shang An Liu Yi Shun Chong Zhi Huan Ling Liu Bian Xian
Cesarzowe wdowy - regentki	Lü Zhi Dou Shangguan Wang Zhengjun Zhang Deng Sui Yan Ji Liang Na Dou Miao He
Ważniejsze wydarzenia	Bitwa pod Gaixia Heqin Rebelia Siedmiu Królestw Wojny z Xiongnu Uzurpacja Wang Manga Powstanie Czerwonych Brwi Restauracja dynastii Han Rebelia sióstr Trưng Represje konfucjanistów Powstanie Żółtych Turbanów Powstanie Pięciu Miar Ryżu Upadek dynastii Han
Mężowie stanu	Xiao He Cao Shen Huo Guang Kuang Heng Dou Xian Liang Ji Chen Fan Dou Wu Cao Jie Zhang Rang He Jin Zhuge Liang
Generałowie	Han Xin Wei Qing Huo Qubing Zhang Qian Li Guang Li Guangli Wu Han Ma Yuan Ban Chao Zhang Huan Sun Jian Guan Yu
Buntownicy i uzurpatorzy	Ying Bu Liu Pi Liu Ju Fan Chong Liu Yan Gongsun Shu Zhang Jiao Zhang Lu
Konfucjaniści	Lu Jia Jia Yi Dong Zhongshu Kong Anguo Yang Xiong Liu Xin Huan Tan Wang Chong Wang Fu Ma Rong Zheng Xuan Xun Yue
Pisarze i historycy	Mei Sheng Sima Xiangru Sima Tan Sima Qian Liu Xiang Ban Biao Ban Gu Ban Zhao Cai Yong Wang Can Cao Zhi
Uczeni, lekarze, wynalazcy	Luoxia Hong Cai Lun Zhang Heng Hua Tuo Zhang Zhongjing
Watażkowie okresu upadku dynastii Han	Dong Zhuo Yuan Shu Yuan Shao Cao Cao Gongsun Du Gongsun Kang Liu Biao Liu Zhang Sun Ce Sun Quan Shi Xie Liu Bei
Religia	Teoria pięciu żywiołów Teksty apokryficzne Droga Niebiańskich Mistrzów Zhang Daoling An Shigao Lokakszema
Kultura i sztuka	Szkoła Huang-Lao Poezja fu Izba Muzyki Rytuały Zhou Erya Wewnętrzny kanon Żółtego Cesarza Huainanzi Zapiski historyka Księga Hanów Objaśnienie znaków prostych i złożonych Dziewięć rozdziałów o sztuce matematyki Księga Późniejszych Hanów Uniwersytet Cesarski Mawangdui Lecący koń z Gansu