opierać

wymowa:

IPA: [ɔˈpʲjɛrat͡ɕ], AS: [opʹi ̯erać], zjawiska fonetyczne: zmięk.• i → j  ​^?/i

znaczenia:

czasownik przechodni niedokonany (dk. oprać)

(1.1) prać komuś ubrania, bieliznę

(1.2) przystawiać coś do czegoś, przysuwać tak, aby dotykało czegoś, np. aby się nie przewróciło, podtrzymywać, wspierać

(1.3) przen. brać coś za podstawę, uzasadniać coś czymś

czasownik zwrotny niedokonany opierać się (dk. oprzeć się)

(2.1) spocząć całym ciężarem na jakiejś podporze lub oparciu

(2.2) przen. mieć podstawę lub uzasadnienie w czymś

(2.3) przeciwstawiać się, stawiać opór

czasownik zwrotny niedokonany opierać się (dk. oprać się)

(3.1) prać sobie ubrania

odmiana:

(1.1-3) koniugacja I

 

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		opierać
czas teraźniejszy		opieram	opierasz	opiera	opieramy	opieracie	opierają
czas przeszły	m	opierałem	opierałeś	opierał	opieraliśmy	opieraliście	opierali
	ż	opierałam	opierałaś	opierała	opierałyśmy	opierałyście	opierały
	n	opierałom	opierałoś	opierało
tryb rozkazujący		niech opieram	opieraj	niech opiera	opierajmy	opierajcie	niech opierają
pozostałe formy czas przyszły m będę opierał, będę opierać będziesz opierał, będziesz opierać będzie opierał, będzie opierać będziemy opierali, będziemy opierać będziecie opierali, będziecie opierać będą opierali, będą opierać ż będę opierała, będę opierać będziesz opierała, będziesz opierać będzie opierała, będzie opierać będziemy opierały, będziemy opierać będziecie opierały, będziecie opierać będą opierały, będą opierać n będę opierało, będę opierać będziesz opierało, będziesz opierać będzie opierało, będzie opierać czas zaprzeszły m opierałem był opierałeś był opierał był opieraliśmy byli opieraliście byli opierali byli ż opierałam była opierałaś była opierała była opierałyśmy były opierałyście były opierały były n opierałom było opierałoś było opierało było forma bezosobowa czasu przeszłego opierano tryb przypuszczający m opierałbym, byłbym opierał opierałbyś, byłbyś opierał opierałby, byłby opierał opieralibyśmy, bylibyśmy opierali opieralibyście, bylibyście opierali opieraliby, byliby opierali ż opierałabym, byłabym opierała opierałabyś, byłabyś opierała opierałaby, byłaby opierała opierałybyśmy, byłybyśmy opierały opierałybyście, byłybyście opierały opierałyby, byłyby opierały n opierałobym, byłobym opierało opierałobyś, byłobyś opierało opierałoby, byłoby opierało imiesłów przymiotnikowy czynny m opierający, nieopierający ż opierająca, nieopierająca opierające, nieopierające n opierające, nieopierające imiesłów przymiotnikowy bierny m opierany, nieopierany opierani, nieopierani ż opierana, nieopierana opierane, nieopierane n opierane, nieopierane imiesłów przysłówkowy współczesny opierając, nie opierając rzeczownik odczasownikowy opieranie, nieopieranie

(2.1-2) (3.1) koniugacja I

 

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		opierać się
czas teraźniejszy		opieram się	opierasz się	opiera się	opieramy się	opieracie się	opierają się
czas przeszły	m	opierałem się	opierałeś się	opierał się	opieraliśmy się	opieraliście się	opierali się
	ż	opierałam się	opierałaś się	opierała się	opierałyśmy się	opierałyście się	opierały się
	n	opierałom się	opierałoś się	opierało się
tryb rozkazujący		niech się opieram	opieraj się	niech się opiera	opierajmy się	opierajcie się	niech się opierają
pozostałe formy czas przyszły m będę się opierał, będę się opierać będziesz się opierał, będziesz się opierać będzie się opierał, będzie się opierać będziemy się opierali, będziemy się opierać będziecie się opierali, będziecie się opierać będą się opierali, będą się opierać ż będę się opierała, będę się opierać będziesz się opierała, będziesz się opierać będzie się opierała, będzie się opierać będziemy się opierały, będziemy się opierać będziecie się opierały, będziecie się opierać będą się opierały, będą się opierać n będę się opierało, będę się opierać będziesz się opierało, będziesz się opierać będzie się opierało, będzie się opierać czas zaprzeszły m opierałem się był opierałeś się był opierał się był opieraliśmy się byli opieraliście się byli opierali się byli ż opierałam się była opierałaś się była opierała się była opierałyśmy się były opierałyście się były opierały się były n opierałom się było opierałoś się było opierało się było forma bezosobowa czasu przeszłego opierano się tryb przypuszczający m opierałbym się, byłbym się opierał opierałbyś się, byłbyś się opierał opierałby się, byłby się opierał opieralibyśmy się, bylibyśmy się opierali opieralibyście się, bylibyście się opierali opieraliby się, byliby się opierali ż opierałabym się, byłabym się opierała opierałabyś się, byłabyś się opierała opierałaby się, byłaby się opierała opierałybyśmy się, byłybyśmy się opierały opierałybyście się, byłybyście się opierały opierałyby się, byłyby się opierały n opierałobym się, byłobym się opierało opierałobyś się, byłobyś się opierało opierałoby się, byłoby się opierało imiesłów przymiotnikowy czynny m opierający się, nieopierający się ż opierająca się, nieopierająca się opierające się, nieopierające się n opierające się, nieopierające się imiesłów przymiotnikowy bierny m opierany, nieopierany opierani, nieopierani ż opierana, nieopierana opierane, nieopierane n opierane, nieopierane imiesłów przysłówkowy współczesny opierając się, nie opierając się rzeczownik odczasownikowy opieranie się, nieopieranie się

przykłady:

(2.1) Ta budowla opiera się na solidnych fundamentach.

(2.1) Opierał się o ścianę i patrzył w dół.

(2.2) Moja strategia życiowa opiera się na założeniach filozoficznych.

(2.3) Obrońcy ogromnej twierdzy znajdującej się na szczycie góry długo opierali się atakom wrogów.

składnia:

(1.2) (2.1) opierać (się) o + B.^[1]

(1.2) (2.2) opierać (się) na + Ms.^[1]

kolokacje:

(2.1) opierać się o mur • opierać się o barierkę

(2.3) opierać się komuś • opierać się czemuś • opierać się pokusie

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

(1.1) (3.1)

rzecz. pranie n, opierunek m, pracz m, praczka ż

czas. oprać, uprać, wyprać, doprać, dopierać, sprać, spierać

przym. pralniczy

(1.2-3) (2.1-2)

rzecz. opór m, oparcie

czas. oprzeć, przeć, podeprzeć, podpierać

przym. oporowy

związki frazeologiczne:

etymologia:

(1.1) pol. oprać < pol. o- + prać

(1.2-3) pol. oprzeć < pol. o- + przeć

uwagi:

tłumaczenia:

• angielski: (1.2) lean, rest; (1.3) base; (2.1) lean against sth, rest against sth; (2.2) rely on; (2.3) resist
• duński: (1.2) støtte; (1.3) støtte
• esperanto: (1.2) apogi
• francuski: (1.2) appuyer
• interlingua: (1.?) accular
• jidysz: (2.3) ווערן זיך (wern zich)
• niemiecki: (2.3) widerstehen
• polski język migowy:
  (w zapisie SignWriting)

  (2.3)
• rosyjski: (1.1) обсти́рывать; (1.2) опира́ть; (1.3) опира́ть, осно́вывать, обосно́вывать, бази́ровать; (2.1) опира́ться; (2.2) опира́ться; (2.3) сопротивля́ться, упира́ться, упо́рствовать; (3.1) обсти́рываться
• szwedzki: (1.2) stötta, stödja; (1.3) grunda, stödja, basera, bygga på; (2.1) stödja sig, luta sig, vila, ta spjärn; (2.2) grunda sig, stödja sig, luta sig, vila, basera sig, ta rygg på något; (2.3) motsätta sig, spjärna emot, streta emot

źródła: