Abakan
Wygląd
Abakan (język polski)
[edytuj]- wymowa:
- IPA: [aˈbakãn], AS: [abakãn], zjawiska fonetyczne: nazal.,
- podział przy przenoszeniu wyrazu: A•ba•kan[1]
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
- (1.1) geogr. miasto w azjatyckiej części Rosji położone nad rzeką Abakan (1.2), stolica Chakasji[2]; zob. też Abakan w Wikipedii
- (1.2) geogr. rzeka w Rosji, lewy dopływ Jeniseju[3]; zob. też Abakan w Wikipedii
- odmiana:
- (1.1-2) blm,
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik Abakan Abakany dopełniacz Abakanu[4] Abakanów celownik Abakanowi Abakanom biernik Abakan Abakany narzędnik Abakanem Abakanami miejscownik Abakanie Abakanach wołacz Abakanie Abakany
- przykłady:
- (1.1) Obecnie Abakan jest ośrodkiem eksploatacji węgla kamiennego i rud żelaza[5].
- (1.2) Abakan zamarza na około pięć miesięcy.
- składnia:
- kolokacje:
- (1.1) być / bywać / zamieszkać / mieszkać / pomieszkiwać / żyć / pracować / urodzić się / umrzeć / osiedlać się / osiedlić się w Abakanie • wyjeżdżać / wyjechać / jechać / dojechać / udać się / wprowadzać się / wprowadzić się do Abakanu • przyjeżdżać / przyjechać / jechać / wyprowadzać się / wyprowadzić się z Abakanu • być / stać się mieszkańcem / mieszkanką Abakanu • mieszkaniec / mieszkanka Abakanu • droga / ulica / plac / dom / budynek / mieszkanie / siedziba w Abakanie • pochodzić z Abakanu • przeprowadzać się / przeprowadzić się do Abakanu
- (1.2) leżeć nad Abakanem • u ujścia Abakanu • źródło / bieg / koryto / (prawy / lewy) dopływ / ramię / dorzecze / dolina / wody / nurt / płycizna / zakręt / zakole / brzeg / dno / odnoga / ujście / głębokość / szerokość Abakanu • nad Abakanem • Abakan wypływa / płynie / wije się / meandruje / kieruje się / niesie wody / przybiera / wylewa / zatapia / opada / nawadnia / odwadnia / wysycha / przepływa / opływa / dopływa / wpływa • na prawym / na lewym brzegu / u źródeł / u ujścia Abakanu • pływać / płynąć Abakanem
- synonimy:
- antonimy:
- hiperonimy:
- (1.1) miasto
- (1.2) ciek wodny, rzeka
- hiponimy:
- holonimy:
- (1.1) Chakasja, Federacja Rosyjska, Rosja
- meronimy:
- (1.2) woda
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- (1.1) od (1.2)
- Pierwsze zabudowania na miejscu obecnego miasta powstały w 1675 roku. Pierwotnie nosiły nazwę „Abakański ostrog”[6] (ros. Абаканский острог Abakanskij ostrog) lub „Abakańsk”[6] (ros. Абаканск Abakansk), w późniejszym czasie Ust'-Abakan(skoje) (ros. Усть-Абакан(ское)[7], dosł. ujście Abakanu). W 1925 powstało osiedle Chakassk (ros. Хакасск), a w 1931 roku nadano mu status miasta i obecną nazwę Abakan.
- (1.2) Miejscowe podania opisują walkę, jaką stoczył bohater przeciwko wielkiemu niedźwiedziowi, który od lat stanowił postrach okolicy. Śmiertelnie ranne zwierzę uciekło, a w miejscu, gdzie padło, powstała wielka góra, z której trysnęły źródła Abakanu (czyli rzekomo po chakasku „krwi niedźwiedzia”, aba „niedźwiedź”, kan „krew”)[8][9][10]. Przypuszczalnie jednak nazwa ma powiązania z irańskim āp- „woda” albo turkijskim aba „ojciec”, „niedźwiedź”[7]. Inna hipoteza odwołuje się do dawnego ludu o nazwie Aba, mówiącego lub mającego kontakty z językiem z rodziny jenisejskiej, a Aba-kan znaczyłoby droga (należąca do) Aba[8].
- uwagi:
- tłumaczenia:
- angielski: (1.1) Abakan
- baskijski: (1.1) Abakan
- białoruski: (1.1) Абакан
- chakaski: (1.1) Ағбан
- hiszpański: (1.1) Abakán
- rosyjski: (1.1) Абакан m
- węgierski: (1.1) Abakan; (1.2) Abakan
- źródła:
- ↑ Hasło „Abakan” w: Wielki słownik ortograficzno-fleksyjny, red. Jerzy Podracki, Horyzont, Warszawa 2001, ISBN 83-7311-161-1, s. 1.
- ↑ Urzędowy wykaz polskich nazw geograficznych świata, oprac. Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej przy Głównym Geodecie Kraju, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, Warszawa 2013, ISBN 978-83-254-1988-2, s. 220.
- ↑ Lech Ratajski, Janina Szewczyk, Przemysław Zwoliński, Polskie nazewnictwo geograficzne świata, PWN, Warszawa 1959, s. 190.
- ↑ Lech Ratajski, Janina Szewczyk, Przemysław Zwoliński, Polskie nazewnictwo geograficzne świata, PWN, Warszawa 1959, s. 183.
- ↑ Artykuł Abakan (miasto) w polskojęzycznej Wikipedii, pl.wikipedia.org
- ↑ 6,0 6,1 Wielka encyklopedia powszechna ilustrowana, t.1, s. 15, Warszawa 1890.
- ↑ 7,0 7,1 Aleksandr Anikin, Русский этимологический словарь [Rosyjski słownik etymologiczny], t.1, s. 65, 2017.
- ↑ 8,0 8,1 Władisław Michajłowicz Torosow, Абакан [Abakan], 1994.
- ↑ Hasło Abakan w: OnlineSlovari
- ↑ Jan Grzenia, Słownik nazw geograficznych z odmianą i wyrazami pochodnymi, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008, ISBN 978-83-01-15609-1.
Abakan (język węgierski)
[edytuj]- wymowa:
- znaczenia:
rzeczownik, nazwa własna
- przykłady:
- składnia:
- synonimy:
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- uwagi:
- źródła: