ਮਰਵ
| ਮਰਵ | |
|---|---|
| Merw (ਤੁਰਕਮੇਨ) | |
 ਮਰਵ ਦਾ ਆਕਾਸ਼ ਤੋਂ ਦ੍ਰਿਸ਼ | |
| ਹੋਰ ਨਾਂ | ਅਲੈਗਜ਼ੈਂਡਰੀਆ Antiochia in Margiana |
| ਟਿਕਾਣਾ | ਮੈਰੀ, ਤੁਰਕਮੇਨਿਸਤਾਨ ਨੇੜੇ |
| ਇਲਾਕਾ | ਮੱਧ ਏਸ਼ੀਆ |
| ਗੁਣਕ | 37°39′46″N 62°11′33″E / 37.66278°N 62.19250°E |
| ਕਿਸਮ | ਬਸਤੀ |
| ਅਤੀਤ | |
| ਸੱਭਿਆਚਾਰ | Persian, ਬੋਧੀ, ਅਰਬ, ਸੇਲਜੁਕ, ਮੰਗੋਲ, ਤੁਰਕਮੇਨ |
| ਜਗ੍ਹਾ ਬਾਰੇ | |
| ਹਾਲਤ | ਖੰਡਰ |
| ਦਫ਼ਤਰੀ ਨਾਂ: ਸਟੇਟ ਇਤਿਹਾਸਕ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਪਾਰਕ "ਪਰਾਚੀਨ ਮਰਵ" | |
| ਕਿਸਮ | ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ |
| ਮਾਪਦੰਡ | ii, iii |
| ਅਹੁਦਾ-ਨਿਵਾਜੀ | 1999 (23ਵਾਂ ਸ਼ੈਸ਼ਨ) |
| ਹਵਾਲਾ ਨੰਬਰ | 886 |
| ਰਿਆਸਤੀ ਪਾਰਟੀ | ਤੁਰਕਮੇਨਿਸਤਾਨ |
| ਖੇਤਰ | ਏਸ਼ੀਆ-ਪੈਸੀਫਿਕ |
ਮਰਵ (ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ: Merv, ਫ਼ਾਰਸੀ: ur, ਰੂਸੀ: Мерв) ਮੱਧ ਏਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਇਤਿਹਾਸਕ ਰੇਸ਼ਮ ਰਸਤਾ ਉੱਤੇ ਸਥਿਤ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਨਖ਼ਲਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਸ਼ਹਿਰ ਸੀ। ਇਹ ਤੁਰਕਮੇਨਿਸਤਾਨ ਦੇ ਆਧੁਨਿਕ ਮਰੀ ਨਗਰ ਦੇ ਕੋਲ ਸੀ। ਭੂਗੋਲਿਕ ਨਜ਼ਰੀਏ ਤੋਂ ਇਹ ਕਾਰਾਕੁਮ ਰੇਗਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਮੁਰਗਾਬ ਨਦੀ ਦੇ ਕੰਢੇ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਕੁੱਝ ਸਰੋਤਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ 12ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਥੋੜ੍ਹੇ-ਜਿਹੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਮਰਵ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸ਼ਹਿਰ ਸੀ। ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਮਰਵ ਦੇ ਥਾਂ ਨੂੰ ਯੂਨੈਸਕੋ ਨੇ ਇੱਕ ਸੰਸਾਰ ਅਮਾਨਤ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।
ਇਤਿਹਾਸ
[ਸੋਧੋ]ਮਰਵ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਮੁਢਲੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਲੋਕ ਬਸੇ ਹੋਏ ਹਨ ਅਤੇ ਇੱਥੇ 2000-3000 ਈਸਾਪੂਰਵ ਕਾਲ ਦੇ ਪੇਂਡੂ ਜੀਵਨ ਦੇ ਨਿਸ਼ਾਨ ਮਿਲਦੇ ਹਨ। ਪਾਰਸੀ ਧਰਮ-ਗਰੰਥ ਜੰਦ ਅਵੇਸਤਾ ਵਿੱਚ ਇਸ ਖੇਤਰ ਦਾ ਜਿਕਰ ਬਖਦੀ (ਬਲਖ) ਦੇ ਨਾਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਕੁੱਝ 19ਵੀਂ ਅਤੇ 20ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰਾਂ ਦੇ ਨਜ਼ਰੀਏ ਵਿੱਚ ਮਰਵ ਉਹੀ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਸਥਾਨ ਹੈ ਜੋ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਅਤੇ ਹਿੰਦੂ ਪਰੰਪਰਾ ਵਿੱਚ ਮੇਰ ਜਾਂ ਮੇਰੁ ਪਹਾੜ ਦੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਜਾਣਾ ਗਿਆ। ਬ੍ਰਿਟੈਨਿਕਾ ਵਿਸ਼ਵਕੋਸ਼ ਦੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੇ ਅੰਕਾਂ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਕਿ ਹਿੰਦੂ (ਪੁਰਾਣ), ਪਾਰਸੀ ਅਤੇ ਅਰਬ ਪਰੰਪਰਾ ਵਿੱਚ ਮਰਵ ਇੱਕ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਸਵਰਗ ਹੈ, ਜੋ ਆਰੀਆ ਜਾਤੀਆਂ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖਾਂ ਦਾ ਜਨਮਸਥਲ ਹੈ।[1]
ਹਖਾਮਨੀ ਅਤੇ ਯਵਨ ਕਾਲ
[ਸੋਧੋ]ਈਰਾਨ ਦੇ ਹਖਾਮਨੀ ਸਾਮਰਾਜ ਕਾਲ ਵਿੱਚ ਲੱਗਪੱਗ 515 ਈਪੂ ਵਿੱਚ ਤਰਾਸ਼ੇ ਗਏ ਬੀਸਤੂਨ ਸ਼ਿਲਾਲੇਖਾਂ ਵਿੱਚ ਮਰਵ ਦਾ ਨਾਮ ਮਰਗੂਸ਼ (ur) ਨਾਮਕ ਇੱਕ ਸਾਤਰਾਪੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਅੰਕਿਤ ਹੈ। ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਕਾਲ ਵਿੱਚ ਇਸਦੇ ਲਈ ਮਰਗੂ ਅਤੇ ਮਾਰਗਿਆਨਾ ਨਾਮ ਵੀ ਪ੍ਰਚੱਲਤ ਸਨ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਸਿਕੰਦਰ ਮਹਾਨ ਮਰਵ ਵਲੋਂ ਗੁਜਰਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸ ਨਗਰ ਦਾ ਨਾਮ ਬਦਲਕੇ ਕੁੱਝ ਅਰਸੇ ਲਈ ਅਲੈਗਜ਼ੈਂਡਰੀਆ (Αλεξάνδρεια, Alexandria) ਹੋ ਗਿਆ। ਸਿਕੰਦਰ ਦੇ ਬਾਅਦ ਉਸ ਦੇ ਦੁਆਰਾ ਜਿੱਤੇ ਗਏ ਮੱਧ ਏਸ਼ੀਆ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਉਪਮਹਾਦੀਪ ਦੇ ਭਾਗਾਂ ਵਿੱਚ ਸੇਲਿਊਕਿਆਈ ਰਾਜਵੰਸ਼ਾਂ ਦਾ ਰਾਜ ਰਿਹਾ ਅਤੇ ਆਂਤੀਓਕੋਸ ਪਹਿਲੇ ਨੇ ਨਗਰ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਇਸਦਾ ਨਾਮ ਬਦਲਕੇ ਆਂਤੀਓਕਿਆ ਮਾਰਗਿਆਨਾ (Antiochia Margiana) ਹੋ ਗਿਆ। ਇਸਦੇ ਬਾਅਦ ਇੱਥੇ ਇੱਕ ਦੇ ਬਾਅਦ ਇੱਕ ਬੈਕਟਰਿਆ, ਪਾਰਥੀਆ ਅਤੇ ਕੁਸ਼ਾਣਾਂ ਦਾ ਕਬਜ਼ਾ ਰਿਹਾ।[2]
Gallery
[ਸੋਧੋ]-
ਵੱਡਾ ਕਿਜ਼ ਕ਼ਿਲਾ
-
ਛੋਟਾ ਕਿਜ਼ ਕ਼ਿਲਾ
-
ਕਿਜ਼ ਕ਼ਿਲਾ ਦਾ ਹਿੱਸਾ
-
ਸੁਲਤਾਨ ਸੰਜਰ ਦਾ ਮਕਬਰਾ
-
ਮਰਵ ਸਿੱਕਾ
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ Triad Societies: Western Accounts of the History, Sociology and Linguistics of Chinese Secret Societies, Kingsley Bolton, Christopher Hutton, pp. 27, Taylor & Francis, 2000, ISBN 978-0-415-24397-1, ... In the Hindu (the Puranas), Parsi, Arab tradition, Merv is looked upon as the ancient Paradise, the cradle of the Aryan families of mankind, and so of the human race ...
- ↑ Encyclopedia of Ancient Asian Civilizations, Charles Higham, pp. 222, Infobase Publishing, 2009, ISBN 978-1-4381-0996-1, ... Merv (now called Mary), once known as Antiochia Margiana, an oasis in southern Turkmenistan that attracted settlement from the Bronze Age to the Middle Ages, was the seat of several ancient kingdoms and the legendary home of the Aryans ...