Golf del Sant Laurenç
Lo golf del Sant Laurenç (en anglés Gulf of Saint Lawrence, en francés Golfe du Saint-Laurent) es un vast golf de l'èst de Canadà comunicant amb l'ocean Atlantic. Es la boca d'un larg baçin dels Grands Lacs nordamericans. Lo flume Sant Laurenç s'i escampa, dins lo mai grand estuari del mond.
Idrografia
[modificar | Modificar lo còdi]Lo golf del Sant Laurenç es limitat al nòrd per la peninsula del Labrador comprenent la còsta Nòrd del Quebèc, a l'èst per Tèrra Nòva, al sud per la Nòva Escòcia (subretot l'illa del Cap Breton), e a l'oèst par la Gaspesia e lo Nòu Brunswick.
S'escampa dins l'Atlantic per doas passas: l'estrech de Belle Isle entre Tèrranòva e Labrador e l'estrech de Cabot entre Tèrra Nòva e l'illa del Cap Breton. Una tresena boca, l'estrech de Canso entre l'illa del Cap Breton e la Nòva Escòcia continentala, foguèt tancada per la construccion de la levada de Canso en 1955.
Lo golf possedís un braç que fan partit la baia de las Calors, l'estuari de la riu Miramichi, la baia St. George's, e l'estrech de Northumberland.
Tributaris
[modificar | Modificar lo còdi]L'estuari del Sant Laurenç rejonh lo golf per dos estreches de cada costat de l'illa d'Anticosti: l'estrech de Jacques-Cartier al nòrd, entre l'illa e la Còsta Nòrd, e l'estrech d'Honguedo al sud, entre l'illa e Gaspesia.
En mai del Sant Laurenç, lo golf a per tributaris lo riu Miramichi, lo riu Natashquan, lo riu Ristigouche, lo riu Margaree, e lo rui Humber.
Illas
[modificar | Modificar lo còdi]Lo golf comprend qualques grandas illas, que l'illa d'Anticosti, l'illa del Prince Edoard e las illas de la Magdalena.
L'illa de Sant Pau, al larg de l'illa del Cap Breton, escaissada lo cementèri del golf, remembrant los nombroses [[naufragi]s] que s'i produguèron.
L'illa Bonaventure prèp de la Gaspesia e l'illa Brion e los « ròcs dels aucèls » al nòrd-èst de las illas de la Magdalena son d'importants refugis d'aucèls migrators servat pel Servici canadian de la fauna.
Estuari del Sant Laurenç
[modificar | Modificar lo còdi]L'aiga salgada del golf, venent de l'ocean Atlantic, remonta dins lo riu Sant Laurenç fins a l'Illa d'Orleans, prèp de la vila de Quebèc.
Istòria
[modificar | Modificar lo còdi]Lo primièr escambi plan documentat entre Europèus e Amerindians dins la region del golf se faguèt al Nòu Brunswick lo 7 de julhet de 1534, menat per Jacques Cartier, l'enviat oficial del rei de França. Mas de pescaires europèus (Bascs, Bretons, Normands…) avián davançat aquel darrièr, car frecantavan las còstas del golf (e lors ocupants) cada estiu. Cela, pas sonque suls tèus de Tèrra Nòva mas subretot ont abondava subretot merluça.
Perque fasián longtemps secar lors presas al solelh e al vent sus la plaja, los pescaires mancavan pas de veire d'autoctòn amb que cambiava de produches metallics europèus (cotèls, inquets, pairòls…) o de merluças… contra de produches locals (milh, carns de salvatginas, salmons, pichons fruches, pèls…).
Lo Sant Laurenç que dona lo nom al Golf es Laurenç de Roma, diague martirizat dins los primièrs sègles de la crestiantat.
Geografia
[modificar | Modificar lo còdi]D'observacions topometricas sosmarinas del Golf de Sant Laurenç indican la preséncia d'una formacion circulara de prèp de 290 km de diamètre que lo centre es situat entre las Illas de la Magdalena e l'Illa del Prince Edoard[1]. Aquela estructura es benlèu un Cratèr d'impacte[2].
Nòtas e referéncias
[modificar | Modificar lo còdi]- ↑ 47° 06′ N, 63° 03′ O.
- ↑ Jehan Rondot (1995). Les impacts météoritiques à l'exemple de ceux du Québec. Éditions MNH inc. p. 43.