[go: up one dir, main page]

Vejatz lo contengut

As You Like It

Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.
La primièra pagine de As You Like It del First Folio de las pèças de Shakespeare-, publicat en 1623

As You Like It (A vòstre gaug) es una comèdia pastorala de William Shakespeare que seriá estat escricha en 1599 e publicada pel primièr còp dins lo First Folio en 1623. La data de la primièra representacion publica es pas segura, foguèt suggerit que se debanèt a Wilton House en 1603.

As You Like It seguís l'eroïna Rosalind alara que fugís la persecucion de la cort de son oncle, acompanhada per sa cousina Celia per trobar la seguretat e, eventualament, l'amor, dins lo Bòsc d'Arden. Pel bòsc, encontran mantuns personatges memorables, coma lo vitjaire melancolic Jaques que declama fòrça nomològs dels discors mai celèbres de Shakespeare. Jaques dona un contraste important amb los autres personatges dins la pèça, sempre observant e discutant las espròvas de la vida pel camp.

Istoricament, lo ton de la critica a variat, de criticas tròban que la pèça es una òbra de grand meriti e d'autres penson que l'òbra es aquela de mendre qualitat de Shakespeare. La pèça demora un succès d'audiença e foguèt adaptada per la ràdio, cinèma, e comèdia musicala. Foguèt una pèça fovorita per d'actors celèbres coma Vanessa Redgrave, Juliet Stevenson, Rebecca Hall, Helen Mirren, e Patti LuPone dins lo ròtle de Rosalind e Alan Rickman, Stephen Spinella, Kevin Kline e Stephen Dillane dins lo ròtle de Jaques.

La Cort del Duc Frederick:

  • Lo duc Frederick, cabdet de Duke Senior e son usurpator, tanben paire de Celia
  • Rosalind, filha de Duke Senior
  • Celia, filha del Duc Frederick e cosina de Rosalind
  • Touchstone, un fòl de cort o bofon
  • Le Beau, un cortesan
  • Charles, un lutaire
  • Senhors e damas de la cort de Frederick

L'ostal del defunt Sir Rowland de Boys:

  • Oliver de Boys, lo filh ainat e eritièr
  • Jacques de Boys, lo segond filh
  • Orlando de Boys , to filh mai jove
  • Adam, un fidèl vièlh servicial que seguís Orlando en exili
  • Dennis, servicial d'Oliver que provoquèt Charles

La cort exiliada de Duke Senior dins lo bòsc d'Arden:

  • Duke Senior, (duc senior) fraire ainat de Frederick e paire de Rosalind
  • Jaques, un senhor malcontent e melancolic
  • Amiens, un senhor e assistent musician
  • Senhors de la cort de Duke Senior's pel bòsc

Pòble campanhòl dins la forèst d'Arden:

  • Phoebe, una pastura crane
  • Silvius, un pastor
  • Audrey, una campanhòla
  • Corin, un pastor d'edat
  • William, un campanhòl
  • Sir Oliver Martext, un vicari

D'autes personatge:

  • Hymen, òbra pendnet los maridatges a la fin; Dieu del maridatge, aparéis en masqueta
  • Pages e musicians
La scèna de la luta de As You Like It, Francis Hayman, c. 1750

La pèça se debana dins un ducat en França, mas la majoritat de l'accion es localizada endacòm nomenat Bòsc d'Arden. Benlèu son las Ardenas, una region forestièra cobrissent un airal situat al sud oèst de Belgica, oèst de Luxemborg and nòrd èst de França, o Arden, Warwickshire, près de la vila d'origina de Shakespeare, d'ont ven sa familha mairala—que mai se nomenava Arden.

Frederick a usurpat lo ducat e exilia son ainat, Duke Senior. La filha de Duke Senior, Rosalind, foguèt autorizada de demorar a la cort qu'es amiga pròcha e cosina de la filha unica de Frederick, Celia. Orlando, un jove gentilòme del reialme que al primièr agach s'enamorèt de Rosalind, es forçat de fugir l'ostal après que foguèt persecutat per son ainat, Oliver. Frederick s'encolèra e fòrabandís Rosalind de la cort. Celia e Rosalind decidisson de fugir emsems accompanhadas del fòl de cort, Touchstone, Rosalind travestida de jovent e Celia desguisada en dama paura.

Rosalind, ara travestida en Ganymede (Ganimedes es lo page persona de Jupitèr), e Celia, ara desguisada en Aliena (''estrangèr'' en Latin), arriban dins l'arcadian Bòsc d'Arden, ont lo Duc exiliat ara demora amb de partisans, que "Lo melancolic Jaques," un personatge malcontent, que nos es introduch plorant sus la tuariá d'un cèrvi. Ganymede e Aliena encontan pas sul pic lo Duc e sos companhs. Mas, tencontran Corin, un superficiari apaurit ofrant a la crompa l'ostalet simple de son mèstre.

Audrey per Philip Richard Morris

Orlando e son servicial Adam, mentretant, tròba lo Duc e son òme e vivon ensems e afichan de poèmas d'amor simplistes per Rosalind dins los arbres. (Lo ròtle d'Adam auriá estat per Shakespeare, quitament s'aquel dich seriá apocrif.)[1] Rosalind, tanben enamorada d'Orlando, l'encontrant coma Ganymede e pretend li conselhar de lo garir de l'amor. Ganymede dich que "el" prendrà la plaça Rosalind e que "el" e Orlando pòdon gausir de lor relacion.

La pastora, Phoebe, que n'es enamorat Silvius, s'enamora de Ganymede (Rosalind mascada), alara que "Ganymede" de contunh mòstra que "el" s'interesta pas a Phoebe. Touchstone, mentretant, s'enamorèt de la motuda pastora, Audrey, e ensag de la cotejar, mas que fin finala foguèt obligat de se maridar. William, un autre pastor, ensag tanben de se maridar amb Audrey, mas es arrestar per Touchstone, que lo menaça "cent e cinquanta còps."

Fin finala, Silvius, Phoebe, Ganymede, e Orlando se trapan ensems per saber qui entre eles obtendra qui. Ganymede dich que resolverà lo problèma, Orlando promés de se maridar amb Rosalind, e Phoebe promés de se maridar amb Silvius se pòt pas se maridar amb Ganymede.

Orlando vei Oliver pel bòsc e lo salva d'una liona, obligant Oliver a se repentir per aver maltractat Orlando. Oliver encontra Aliena (alias de Celia) es se'n amora, e s'acòrdan per se maridar. Orlando e Rosalind, Oliver e Celia, Silvius e Phoebe, e Touchstone e Audrey, totes se maridan dins la scèna finala, après aver discobèrt que Frederick tanben s'èra repentit de sas faltas, decident de restablir so fraire legitim al ducat e adoptèt una vida religiosa. Jaques, sempre melancolic, declina l'invitacion de tornar a la cort preferissent demorar al bòsc e adopta una vida religiosa tanben. Rosalind declama l'epilòg al public, lausant la pèça a totes lo òmes e femnas del public.

La font dirècta e immediatde As You Like It es lo Rosalynde de Thomas Lodge, Euphues Golden Legacie, escrich en 1586-7 e publicat en 1590.[2] L'istòria de Lodge es basat sus "The Tale of Gamelyn," falsament atribuit a Geoffrey Chaucer e a vegadas imprimat amb los Canterbury Tales. Pasmens se la primièra impression se fa en 1721, "Gamelyin" deuriá aver existit en manuscript a l'epòca de Shakespeare. Es plan possible que Shakespeare l'aurà pas legit, mas Lodge deu aver bastit sa romança pastorala sus la basa de "Gamelyin," li donant una basa pastorala e la vena sentimentala foçada mai al vam a l'epòca. Lo conte dona d'intrigas entrelaçadas, e prepausa totes los personatges levat Touchstone e Jaques.

Una aquarela: Orlando aficha de pèmas d'amor suls arbres del bòsc d'Arden.

D'autres an suggerits dos autres manlèus minors. lo primièr es del Poly-Olbion de Michael Drayton una descripcion poètica d'Anglatèrra, mas i a pas de pròva que lo pèma aviá estat escrich abansAs You Like It. La segonda font seriá The Historie of Orlando Furioso de Robert Greene, jogada a partir de 1592. Es suggerit que Shakespeare pren l'idèa d'Orlando oscant lo nom de sa dama dins la rusca dels arbres d'aquesta pèça, mas un amorós oscant de poèmas d'amor dins las ruscas es tanben dins lo poèma de Lodge.

Data e tèxte

[modificar | Modificar lo còdi]
La primièra pagina de As You Like It, imprimada dins lo Second Folio de 1632

As You Like It foguèt imprimit pel primièr còp dins la collecion de las pèças de Shakespeare, conegut coma First Folio, en 1623. I a pas de copiá dins in Quarto, qu'aquela pèça es mencionat pels estampaires del First Folio d'entre aquestes que "èra pas de per abans dintrat per d'autres òmes." Amb de mejans de pròva, extèrnes e intèrnes, la data de composicion de la pèça foguèt aproximativament fixada a un periòde entre la fin de1598 e la mita de 1599.

Pròvas extèrnas

[modificar | Modificar lo còdi]

As You Like It dintrèt dins lo registre de la Stationers' Company lo 4 d'agost de 1600 coma una pèça "to be stayed" (en suspens), es a dire, not publicada fins a que la Stationers' Company siá convencuda que l'editor al nom de que la pèça dintrèt serà pas mai disputat pel proprietari del copyright. Thomas Morley's First Book of Ayres, publicat a Londres en 1600 conten un aranjament musical per la cançon "It was a Lover and his Lass" (Èra un amorós e sa gojata) de As You Like It. Aquesta pròva implica que la pèça ja existissiá d'un biais o d'un autre abans 1600.

Tanben sembla qu'aquesta èra escricha après 1598, que Francis Meres ne menciona pas dins son Palladis Tamia. Pasmens se dotze pèças son listadas dins Palladis Tamia, èra un inventari incomplèt de las pèças de Shakespeare a aquela data (1598). Lo novèl Globe Theatre dubriguèt uns còps a l'estiu de 1599, e la tradicion dich que la devisa del teatre nòu èra Totus mundus agit histrionem—traduch en "all the Globe's a stage" (lo mond entièr (glob) es teatre) —reson de la celèbra frasa de Jaques "All the world's a stage" (II.7).[3] Aquesta pròva pausa Setembre de 1598 e Setembre de 1599 coma l'encastre temporal en que la pèça seriá estat escricha.

Pròva intèrna

[modificar | Modificar lo còdi]

Dins l'Act III, v, Phoebe fa referéncia a "Whoever loved that loved not at first sight" (Qui amava qu'amava pas al primièr agach) venent de Marlowe, "Hero and Leander," que foguèt publicat en 1598. aquesta frasa, pasmens, data de 1593 alara que Marlowe èra assassinat, e lo poèma benlèu circulèt dins una forma inacabada abans que lo completèt George Chapman. Es çò que suggerís Michael Wood (In Search of Shakespeare) que los mots de Touchstone, "When a man's verses cannot be understood, nor a man's good wit seconded with the forward child understanding, it strikes a man more dead than a great reckoning in a little room," (Quand los verses d'un òme pòdon pas èsser compreses, quitament amb lo bon esperit d'un òme sostengut amb lo biais de comprene de l'enfant qu'èra, tusta un òme mai mòrt qu'un grand compte rendut dins una pichona pèça) fa allusion a Marlowe. Segon l'enquèsta sus sa mòrt, Marlowe foguèt tuat dins una bagarra seguent un embolh al subjècte del pagament d'un deute dins una pèça d'un ostal a Deptford, tengut per la veusa Eleanor Bull en 1593. La publicacion de postum en 1598 de Hero and Leander reviscolèt l'interèst per son òbra e la circumsténcias de sa mòrt. Los mots de Act IV, i, dins lo dicors de Rosalind, "I will weep for nothing, like Diana in the fountain," (Plorarai per de res, coma Diana dins la font) pòt far referénia a una representacion en alabastre de Diana installada a Cheapside en 1598. Tanben, se pòt remembre que Diana es mencionanda per Shakespeare al mens dins detz autras pèças, es soven representat dins los mites e las arts dins son banh. Diana èra un epitèt per la Reina Elisabèt I pendent son regne, tot coma Cynthia, Phoebe, Astraea, e Verge Mariz. Tanben i a d'anacronismes, coma lo personatge segondari Sir Oliver Mar-la referéncia possibla del tèxte a la controvèrsia de Marprelate que se debanèt entre 1588 e 1589. Se basant sus d'aquesta referéncia, sembla As You Like It seriá estat compausat en 1599-1600, mas demora impossible de lo dire amb certitud.

Analisi e critica

[modificar | Modificar lo còdi]
Rosalind per Robert Walker Macbeth

Los cercaires demorèron lontemps en desacòrdi suls merites de la pèça. George Bernard Shaw se planh que As You Like It manca del grand sens artistic que Shakespeare èra capable. Shaw amava pensar que Shakespeare escriguèt la pèça coma simpla dicertiment popular. Tolstoy s'opausèt a l'immoralitat dels personatges e las pitrariás de contunh de Touchstone. D'autres criticas trobèron una granda valor literària de l'òbra. Harold Bloom èscriguèt que Rosalind es un dels personatges femenin mai grand e capitat de Shakespeare. Malgrat las discucions critica, la pèça demora una de la comèdias de Shakespeare mai sovent jogadas.

Los reviraments de genre rafinat dins l'istòria prenguèt un interés particular pels criticas modèrnes dels estudis de genre. Dins quatres actes de la pèça Rosalind, que al temps de Shakespeare lo ròtle deviá èsser jogat per un gojat, tròba necessari de se travestir, sus que la campanhòla Phoebe, tanben jogada per un gojat, ven encantada d'aqueste "Ganymede," un nom am reson omoerotic. En fach, l'epilòg, declamat per Rosalind al public, expausa de biais plan expicit que, ela, (o al mens l'actor jogat lo ròtle) es pas una femna. Dins mantunas scènas, "Ganymede" se fa passar per Rosalind qu'es un actor que jòga una filha travestida en garçon que se fa passar per una filha.

Una gravadura de 1889 del Bòsc d'Arden, creatat per John Macpherson d'una seriá de Frederick Gard Fleay

Arden es benlèu lo toponim d'un bòsc près de la vila de l'ostal de Shakespeare, Stratford-upon-Avon, pasmens se la pèça se debana ostensiblament en França. L'edicion Oxford Shakespeare explica aqueste conflicte geografic avançant que "Arden" es una anglicizacion de la region forestièra de las Ardenas, (ont Lodge situa son conte)[4] e las modificacions ortograficas rebaton aquò. D'autras edicions gardan l'ortografa "Arden" de Shakespeare's, que se pòt arguïr que lo mòde pastoral descriu un mond fantastic ont los detalhs geografics son pas gaire pertinents. L'edicion Arden de Shakespeare suggerís que lo non "Arden" ven de la combinason de la region antica Arcadia e de jardin d'Edèn biblic qu'existís una fòrta interaccion dels sistèmas de cresença e filosofia classics e Crestians dins la pèça.[5] Arden èra tanben lo nom mairal Shakespeare e l'ostal se situa près del Bòst d'Arden.

L'amor es lo tèma central de As You Like It, coma de las autras comèdias romanticas de Shakespeare. E dins la tradicion de la comèdia romantica, As You Like It es un conte ont l'amor se manifesta mantuns biais. Dins fòrça istòria d'amor, l'amor ven al primièr agach. Aqueste principe de l' "amor al primièr agach" es present dins la istòrias d'amor entre Rosalind e Orlando, Celia e Oliver, e tanben per Phoebe e Ganymede. L'istòria d'amor entre Audrey e Touchstone es una parodia de l'amor romantic. Una autra forma d'amor existís entre femnas, coma dins los ligams prigonds entre Rosalind e Celia.[6]

Usurpacion e Injustícia

[modificar | Modificar lo còdi]

Es un tèma important de la pèça. Lo Duc novèl Frederick usurpa son ainat Duke Senior, alara qu'Oliver a un comportament parallèl tractant son cabdet Orlando amb tan pauc de generositat que l'obliga a cercar fortuna endacòm mai. Los dos Duke Senior e Orlando se refugisson dins lo bòsc, ont la justícia es restaurada "per natura."[7]

Aquesta pèça enlusís lo tèma de l'usurpacion e de l'injustícia sus la proprietat d'altrú. Pasmens, s'acaba urosament amb reconciliacion e pardon. Frederick ven ermita e restablís lo ducat a Duke Senior que, a son torn, restablís lo bosc al sèrv. Oliver tanben far un cambiament de còr e apren a amar Orlando. Alara, la pèça s'acaba sus una nòta festiva e de regaudiment.

Vida de cort e vida de camp

[modificar | Modificar lo còdi]
Estampa de 1870 de l'Act II, iv: Rosalind e Celia pel bòsc amb Touchstone.

La pèça es mai sovent un celebrecion de la vida al camp. Los abitants de la cort de Duc Frederick patisson dels perilhs de l'arbitrària injustícia, e tanben de la paur de la mòrt; los cortesans que seguisson lo Duc vièlh foçats a l'exili dins lo "desèrt de ciutat" de la forèst fan, per contraste, l'experiéncia de la libertat mas los còsta lo desconfòrt del plen aire. (Act II, i). Un passatge entre Touchstone, lo bofon de la cort, e lo pastor Corin realizan lo contentament de se trapar dins la vida al camp, al comparar la vida perfumada e faiçonièr de la cort. (Act III, I). A la fin de la pèça lo duc usurpator e lo cortisan exiliat Jaques ambedos causisson de demorar pel bòsc.[8]

Allegoria religiosa

[modificar | Modificar lo còdi]
Illustracion per As You Like It de Shakespeare d'Émile Bayard (1837–1891). "Rosalind dona a Orlando una cadena."

Lo professor Richard Knowles de l'Universitat de Wisconsin, l'editor en 1977 de New Variorum edition sus aquesta pèça, dins l'article "Myth and Type in As You Like It,"[9] mòstra que la pèça conten de referéncia mitologicas subretot l'Edèn e Ercules.

Cansons e musica

[modificar | Modificar lo còdi]

As You Like It is known es una comèdia musicala que la pèça conten fòrça cançons. De fach, i a mai de cançons dins aquesta que dins quina autra pèça Shakespeare. Aquestes cançons e musica son incorporats dins l'accion que se debana pel bòsc d'Arden:

  • Under the Greenwood Tree: Resuma los punts de vista de Duke Senior suls avantatges de la vida del camp sus las commodidats court. Es Amiens que canta.
  • Blow, Blow, Thou Winter Wind: la cançon es cantada per Amiens. Afirma que la sofrença fisica causat pels vents e geladas de l'invèrn es preferable al patiment mental causat per l'ingratitud de l'òme.
  • What Shall He Have That Killed the Deer: Es una autra cançon qu'apond un espectacle animat e de coloracion  boscassièra per contrastar amb lo discors d'amor de las scènas adjuntas. Elusís l'atmosfèra pastorala.
  • It Was a Lover and his Lass: Es un preludi a la nòça. Lausa la prima e prevei l'anóncia del reviscol de la natura e del tèma de la regeneracion morala de la vida de l'òme.

Utilizacion de la pròsa

[modificar | Modificar lo còdi]

Shakespeare utiliza la pròsa d'uns 55% del tèxte, amb lo rèste en vers. Shaw explica que, atal utilizada, la pròsa, "brèva e segura," mena lo sens e fa partit de l'atrach de la pèça, alara qu'uns de sos verses los considèra pas coma ornament.[10] La convencion dramatica de l'epòca establís que los personatges de cort utlizan los verses e, los personatges del camp la pròsa, mas dins As You Like It la convencion es volontàriament capvirada.[11] Per example, Rosalind, qu'es la filha del Duc amb sas pensadas e comportaments de naut estil poetic, pasmens parla en pròsa qu'es lo biais "natural e apropriat" per exprimir l'autenticitat del personatge, e las scèmas d'amor entre Rosalind e Orlando son en pròsa (III, ii, 277).[12] Dins un contraste pensat, Silvius descriu son amor per Phoebe en verses (II, iv, 20). Segon l'umor lo personatge cambia, e o ela cambia d'una expression a l'autra en plena scèna. De fach, dins una tòca metaficcionala, Jaques arrèsta la pròsa dins lo dialòg amb Rosalind al dintrar Orlando, utilizant lo vers: "Nay then, God be with you, an you talk in blank verse" (IV, i, 29).[13] La trencadura de las convencion contunha dins l'epilòg qu'es donat en pròsa.

Tot lo mond en scèna

[modificar | Modificar lo còdi]

Acte II, Scèna VII, presenta un dels monològs mai celèbre de Shakespeare, declamat per Jaques, que comença:

"All the world's a stage

And all the men and women merely players; They have their exits and their entrances,

And one man in his time plays many parts ..."

Los arrèsts d'imatge e allegorias del monològ desvelopan la metafòra centrala: la durada de vida d'una persona es aquela d'una pèça en set actes.

Mòde pastoral

[modificar | Modificar lo còdi]
Walter Deverell, The Mock Marriage of Orlando and Rosalind, 1853

Lo tèma màger de la comèdia pastorala es l'amor dins totas sas formas dins un encastre campèstre, l'amor autentic de Rosalind contrasta amb las afectacions sentimentalistas d'Orlando, e los eveniments improbables se debanant entre de cortesans vagant en exili, cercant solaç e libertat dins un encastre boscassièr son pas pus realistas que la cadena d'escasenças encontradas pel bòsc que provòca de trufariá e que necessita pas de subtilitat d'intrica e de personatges trabalhats. L'accion màger de l'acte primièr sembla a una partida luta, e l'accion es sovent interrompuda per una cançon. Fin finala, lo quita Hymen ne'n ven a benesir la nòça.

La pèça de William ShakespeareAs You Like It cai clarament dins lo genre de la Romança Pastorala; mas Shakespeare fa mai qu'utilizar lo genre, lo desvolopa. Shakespeare tanben utliza lo genre Pastoral dins As You Like It per ‘portar un agach critica sus las practicas socialas que produch injustícia e misèria, e per se trufar del comportament antisocial, estupid e autodestructor’, es mai evident pel tèma de l'amor, culminant dins lo rejet de las amors Petrarcanas.[14]

Los personatges ordinaris dins de situacions conventionalas èra una material familhar per Shakespeare e son public; es la replica leugièra e e l'espessor dels subjèctes que procura las escasenças d'astúcia que marca de frescor los debats. Al centre l'optimisme de Rosalind contrasta amb la misoginia melancolica de Jaques. Shakespeare tornarà mai tard a de tèmas mai serioses: lo duc usurpator e lo duc en exili procura de tèmas per Measure for Measure e The Tempest.

La pèça, organisant d'encontras fortuitas pel bòsc e mantunas amors entralaçadas dins un encastre pastoral seren, se tròba èsser, per fòrça realizators, de realizacion plan eficaç a l'exterior dins un pargue o de luòcs atal.

  1. Dolan, Frances E. "Introduction" in Shakespeare, As You Like It. New York: Penguin Books, 2000.
  2. The Oxford Companion to English Literature, edited by Dinah Birch, OUP Oxford, 2009
  3. King Henry V, New Cambridge Shakespeare, Cambridge University Press, page 4, 2005
  4.  {{{títol}}}. ISBN 978-0-670-91482-1. 
  5.  {{{títol}}}. ISBN 978-1-904271-21-5. 
  6.  {{{títol}}}. ISBN 978-0-7546-5830-6. 
  7.  {{{títol}}}. Habicht, Werner. ISBN 0-87413-329-7. 
  8.  {{{títol}}}. ISBN 978-0-7910-9591-1. 
  9. ELH, volume 33, March (1966) pp 1–22
  10.  {{{títol}}}. 
  11.  {{{títol}}}. 
  12.  {{{títol}}}. 
  13.  {{{títol}}}. 
  14. .

Ligams extèrnes

[modificar | Modificar lo còdi]