Tuapse

Tuapse; Туапсе
	Horisonten til Tuapse
Flagget til Tuapse	Byvåpenet til Tuapse
Plassering
Styresmakter
Land	Russland
Føderasjonssubjekt	Krasnodar kraj
Grunnlagd; Bystatus	1838; 1916
Borgarmeister	Viktor Sverev
Geografi
Flatevidd; - By	; 33 km²
Innbyggjarar ; - Totalt (2008); - folketettleik	; 62 000 ; 1 878,8 /km²
Koordinatar	44°06′00″N 39°05′00″E / 44.10000°N 39.08333°E
Høgd over havet	20 moh.
Tidssone; - Ved sommartid	MSK (UTC+3); MSD (UTC+4)
Diverse annan informasjon
Postnummer	35280x
Retningsnummer (tlf)	(+7)86167
	Nettstad: www.tuapse.ru

Tuapse (russisk Туапсе́, adygisk ТIуапсэ) er ein by i Krasnodar kraj i Russland med om lag 60 000 innbyggjarar. Han ligg ved nordaustkysten av Svartehavet, rundt 100 km sør for Krasnodar.

Byen er eit stort senter for folkeslaget sjapsugar, der rundt 10 000 bur i Tuapse. Sjølv bynamnet Tuapse skal visstnok vere adygisk (tʷʼa.psə, som tyder «to vatn»), men namnet er òg omtalt i tidlege greske kjelder som Topsida.

Den noverande busetnaden vart grunnlagt i 1838 som det russiske fortet Veljaminovskoje (russisk: Вельяминовское). Eitt år seinare vart han okkupert og jamna med jorda av sjapsugane, men han vart straks bygd opp att. Under krimkrigen tok tyrkarane fortet og heldt det i to år (1857-59). Mellom 1875 og 1897 heitte landsbyen Veljaminovskij Posad (russisk Вельяминовский посад). Han fekk bystatus i 1916.

Under sovjettida vart byen utvikla til ei viktig utskipingshamn for olje og endepunktet for ei oljerøyrleidning frå Groznyj og Majkop som vart ferdigstilt i 1928. Av dei viktigaste industriane i byen er oljeraffineri og eit skipsverft. Byen er òg ein viktig turiststad og er det nordlege senteret for eit turistområde som strekkjer seg sørover til Sotsji.

Plasseringa ved dei vestlegaste Kaukasusfjella gjev byen eit særs mildt klima.

Innan byområdet ligg òg dei to større stadene Novomikhailovskij (10 335 innbyggjarar) og Dsjubga (5 194 innbyggjarar).

Geografi

Klima

Vêrdata for Tuapse
	Jan	Feb	Mar	Apr	Mai	Jun	Jul	Aug	Sep	Okt	Nov	Des	År
Gjennomsnittleg maks °C	8,4	8,9	11,8	16,6	21,3	25,3	28,7	29,3	25,3	20,2	14,4	10,3	18,4
Døgnmiddeltemperatur °C	5,5	5,6	8,3	12,8	17,1	21,2	24,3	24,7	20,7	15,9	10,8	7,3	14,5
Gjennomsnittleg min °C	2,7	2,4	4,8	8,9	12,9	17	20	20	16	11,5	7,2	4,2	10,6
Gjennomsnittleg nedbør mm	161,1	120,6	107,8	92,6	93,4	88,3	90	95,6	121,6	123,8	158,6	174,7	1 428,1
Kjelde: Погода и климат Туапсе

Kjente personar frå Tuapse

Vladimir Kramnik – sjakkspelar, verdsmeister i 2000
Natalie Glebova – Miss Universe-vinnar i 2005

Kjelder

Denne artikkelen bygger på «Tuapse» frå Wikipedia på bokmål, den 17. januar 2009.

Bakgrunnsstoff

Offisiell nettstad for Tuapse Arkivert 2006-01-17 ved Wayback Machine.