[go: up one dir, main page]
Hopp til innhald

Linux-kjernen

Frå Wikipedia – det frie oppslagsverket
Linux
Arkitekturen til Linux-kjernen.

Linux-kjernen er ein fri Unix-liknande operativsystemkjerne, skriven av Linus Torvalds i 1991 og vidareutvikla av utviklarar rundt om i verda. Kjeldekoden er lisensiert under GNU GPL, og er dermed fri programvare. Han er tilgjengeleg frå [1].

Linux-kjernen var opphavleg utvikla for Intel 80386-prosessoren, men har seinare vorte tilpassa mange andre prosessorar. Han er skriven i programmeringsspråket C og nyttar GNU C-bibliteket[2]. Noko lågnivåkode er skrive i assemblerkode[2].

For å få eit komplett operativsystem vert Linux-kjernen kombinert med ein god del anna kode, det meste frå GNU-prosjektet, til det som vert kalla ein linuxdistribusjon. Ein linuxdistribusjon vert difor ofte omtala som eit GNU/Linux operativsystem.

Funksjon

[endre | endre wikiteksten]

Linus-kjernen har som oppgåve å styra maskinvare, som prosessor, dataminne og harddisker, og å fordele tilgang og resursar mellom system- og brukarprogramvare. Linux-kjernen er modulvis oppbygd og det er mogleg å konfigurera og kompilera han med ulik funksjonalitet. Nye drivarane kan lastast inn utan rekompilering[2][3].

Historie

[endre | endre wikiteksten]

Prosjektet starta i 1991 med at den då 21 år gamle finske studenten Linus Torvalds sende ein berømt post til Usenet-gruppa comp.os.minix:

I'm doing a (free) operating system (just a hobby, won't be big and professional like gnu) for 386(486) AT clones...[4]

På dette tidspunktet hadde GNU-prosjektet skapt mange av komponentane som var naudsynt i eit fritt operativsystem, men sjølve kjernen, GNU Hurd, var uferdig og ikkje tilgjengeleg. BSD-operativsystemet hadde framleis ikkje frigjort seg frå sine juridiske problemstillingar. Dette opna eit hol som Linux-kjernen kunne fylle. Til trass for den avgrensa funksjonaliteten i dei tidlege versjonane knytte linux-kjernen raskt til seg utviklarar som la til ny funksjonalitet og forbetringar.

Versjonshistorie

[endre | endre wikiteksten]

Vedlikehald

[endre | endre wikiteksten]

Linus Torvalds er ansvarleg for oppdateringar og frigjeving av nye versjonar, men han har delegert ansvaret for vedlikehald av eldre versjonar til andre programmerarar[5]. Vesjonar heilt tilbake til v. 2.0 vert vedlikehalden, sjølv om denne versjonen offisielt vart erklært utdatert i januar 1999.

Kjerne-serie Noverande versjon Vedlikehaldar Vedlikehaldsmodell
2.0 2.0.40[6] David Weinehall Offisielt utdatert ved innføringa av v. 2.2.0[7].
2.2 2.2.26[8] Marc-Christian Petersen (tidlegare vedlikehaldar Alan Cox) Uoffisielt utdatert ved innføringa av v. 2.2.27-rc2[9],[10]
2.4 2.4.37.11 Willy Tarreau (tidlegare vedlikehaldar Marcelo Tosatti) Vedlikehalden frå des. 2008 til des. 2011, siste stabile utgåve av 2.4-serien.
2.6.16 2.6.16.62 Adrian Bunk 1. stabile langtidsutgåve frå mars 2006 til juli 2009, erstatta av v. 2.6.27.xx).
2.6.27 2.6.27.62[11] Willy Tarreau (tidlegare vedlikehaldar Greg Kroah-Hartman) 2. stabile landtidsversjon frå okt. 2008 til 2012?[12]
2.6.32 2.6.32.59[13] Willy Tarreau (tidlegare vedlikehaldar Greg Kroah-Hartman) 3. stabile langtidsutgåve frå des. 2009 til mars 2012[14][15][16][17]
2.6.33 2.6.33.20[11] Greg Kroah-Hartman 4. stabile langtidsutgpve-term frå mars 2011 til nov. 2011, base for sanntidstre, erstatta av 3.0.xx) [18]
2.6.34 2.6.34.12[11] Paul Gortmaker 5. stabile langtidsutgåve frå jan. 2011 til 201?
2.6.35 2.6.35.14[19] Andi Kleen 6. stabile langtidsutgåve frå des. 2010 til 201?
2.6.39 2.6.39.4[11] Linus Torvalds Vedlikehalden frå mai 2011 til aug. 2011), siste stabile utgpve av 2.6-kerne-serien.
3.0 3.0.36[20] Greg Kroah-Hartman 7. stabile langtidsutgåve frå juli 2011 til 201?, base for sanntidstre[14]
3.2 3.2.21 Ben Hutchings 8. stabile langtidsutgåve frå mars 2012 til 201?, nytta i Ubuntu 12.04 LTS
3.3 3.3.8 Vedlikehalden til juni 2012)[1].
3.4 3.4.4 Siste stabile versjon[1].
linux-next next-20120622[1] Siste utviklingsversjon

Kjelder

[endre | endre wikiteksten]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 The Linux Kernel Archives, kernel.org.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 Bovet, D.P. og Cesati, M., Understanding the Linux kernel, O'Reilly, 2001.
  3. ↑ Rubini, A. og Corbet, J., Linux device drivers, 2. utg., O'Reilly, 2001.
  4. ↑ Torvalds , L., Hello everybody out there using minix, groups.google.com.
  5. ↑ Linux MAINTAINERS file[daud lenkje].
  6. ↑ arkivkopi, arkivert frå originalen 13. juli 2012, henta 2. juli 2012 
  7. ↑ Weinehall, D., [ANNOUNCE] Linux-kernel 2.0.40 aka ``The Moss-covered Tortoise'&#39, 8/2-2004
  8. ↑ LATEST-IS-2.2.26 Arkivert 2012-07-13 ved Wayback Machine., ftp.kernel.org.
  9. ↑ Petersen, M.-C., Linux 2.2.27-rc2, 13/1-2005
  10. ↑ Petersen, M.-C., Linux 2.2.26, 25/2-2004-02-25
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 11,3 «The Linux Kernel Archives». Kernel.org. Henta 30. oktober 2010. 
  12. ↑ «Linux 2 6 27 - Linux Kernel Newbies». Kernelnewbies.org. Henta 30. oktober 2010. 
  13. ↑ gitweb linux-stable.git summary[daud lenkje]
  14. ↑ 14,0 14,1 «Linux 3.0 promoted to long-term kernel, In brief - The H Open Source: News and Features». H-online.com. 14. januar 2012. Henta 27. mars 2012. 
  15. ↑ «Greg KH: Linux 2.6.32.58». LKML. 4. mars 2012. Henta 27. mars 2012. 
  16. ↑ «Stable kernel tree status, January 9, 2012». Greg Kroah-Hartman. 9. januar 2012. Henta 15. april 2012. 
  17. ↑ «Linux 2.6.32.58 - last kernel release». Greg Kroah-Hartman. 4. april 2012. Henta 15. april 2012. 
  18. ↑ «Linux 2.6.32.47». gmane.org. Henta 8. november 2010. 
  19. ↑ Annonsering av v. 2.6.35.14
  20. ↑ gitweb linux-stable.git summary[daud lenkje]


Henta frå «https://nn.wikipedia.org/w/index.php?title=Linux-kjernen&oldid=3541725»