Koffie

Koffie is een wärme draank die onder aandere 't oppeppende middel cafeïne bevat. Koffie wördt emääkt van de emaolen, edreugde en ereusterde bonen van de koffieplaante. Bi'j 't reusteren (ok wel branen enuumd) ontstaon zo'n 700 verskillende stoffen. De bonen wörden emaolen of iel verkocht. Der bin ok iel vule verskillende koffiesmäken en -bonen.

De koffie die 't meest verkocht wördt is ofkomstig van de soorten Coffea arabica en Coffea robusta. Sommige Nederlaanse fabrikaanten mäken een onderverdieling in goldmärk, zilvermärk en roodmärk. Goldmärkkoffie bestäät miestal veur 100% uut Arabicabonen, zilvermärk bestäät uut 80% Arabicabonen en 20% Robustabonen en roodmärk uut 70% Arabicabonen en 30% Robustabonen. 't Verskil tussen disse twie soorten bonen zit mit name in de smääk en in 't cafeïnege-alte: Arabicabonen ebben een mildere smääk en ier zit ongeveer 70% minder cafeïne in as de Robustabonen, die veur een pittige smääk zurgen.

De miest bekende koffiesoorten bin: gewone koffie, cafeïnevri'je koffie, cappuccino, espresso, koffie verkeerd, Irish coffee (Ierse koffie) en koffie mit verskillende smäkies.

Naost de gewone benaming 'slappe koffie' bestaon der ok aandere benamingen:

Samenstellingen mit waoter kunnen ok uut-espreuken wörden as water, woater, wäter, waeter en gao zo mär deur.

• Drèents: koffie, kovvie
• Grunnegs: kofje, kovvie, kavvee -vv = klank tuzzen v en w
• Sallaans: koffie
• Stellingwarfs: koffie, slobber
• Tweants: koffie (mangs ook oet esprökn as kovvie)
• Urkers: koffie
• Veluws: koffie, kofjen, leut

• 
  Bloemen van de koffieplaante
• 
  Bezen van de koffieplaante
• 
  Koffiezetapperaat

Commons: Koffie - plaatjes, filmkes en/of gelüüdsbestanden.