Catasetum
| Catasetum | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||
| Catasetum saccatum | |||||||||||||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
| Geslacht | |||||||||||||||||||||
| Catasetum Rich. ex Kunth (1822) | |||||||||||||||||||||
Afbeeldingen op  Wikimedia Commons
| |||||||||||||||||||||
Catasetum op  Wikispecies
| |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
Catasetum is een geslacht uit de orchideeënfamilie dat bestaat uit circa 150 soorten en natuurlijke hybriden.
Naamgeving
[bewerken | brontekst bewerken]De naam is een combinatie van Oudgrieks en Latijn. Het eerste deel komt van het Oudgriekse voorzetsel 'kata', dat 'naar beneden gericht' betekent. 'Seta' komt uit het Latijn en betekent 'stugge borstelhaar'. Samengevoegd duidt dit de twee naar beneden gerichte borstelharige antennae aan van de mannelijke bloeiwijze.
Voorkomen
[bewerken | brontekst bewerken]De soorten komen voor van Mexico tot in de tropische gebieden van Zuid-Amerika. De meeste soorten worden gevonden in Brazilië. Er zijn zo'n 150 soorten met een aantal ondersoorten en variaties alsmede een aantal natuurlijke hybrides. In de plantenteelt zijn ook doelbewuste kruisingen gemaakt tussen Catasetum-soorten en aanverwante geslachten als Clowesia en Dressleria en zijn er een aantal cultivars ontwikkeld.
Beschrijving
[bewerken | brontekst bewerken]De planten bezitten dikke sigaarvormige pseudobulben die in groepjes bijeen staan. De bladeren zijn samengevouwen aan de bovenkant en de soort is bladverliezend. Als de bladeren afgevallen zijn, worden de bollen stekelachtig van vorm.
Bloem
[bewerken | brontekst bewerken]De eenhuizige bloeiwijze ontstaat vanuit de basis van de plant. Hij bestaat uit zeer markante vaak vleesachtige vreemd gevormde bloemen die ofwel vrouwelijk of mannelijk zijn. Deze eigenschap komt zelden voor bij orchideeën. De mannelijke bloemen zijn kleurrijk en de vrouwelijke zijn geelgroen. Een individuele plant brengt slechts bloemen van één geslacht voort. Welk type bloem een plant produceert hangt af van de groeiomstandigheden. In zeldzame gevallen is waargenomen dat in wisselende omstandigheden één plant zowel vrouwelijke als mannelijke bloemen voortbrengt. Omdat de bloemen per sekse zo verschillen van uiterlijk, is er vroeger gedacht door taxonomen dat het om verschillende soorten zou gaan. De mannelijke bloemen hebben een ejaculatiemechanisme om het stuifmeel uit de bloem te sproeien. Via een antenna die als lanceerknop fungeert wordt het stuifmeel (het pollen) weggeschoten. Wanneer de antenna door een insect wordt aangeraakt wordt het pollen op het insect geslingerd en blijven er aan kleven. Bij de volgende bezochte bloem kan dat, indien deze vrouwelijk is, weer worden afgestaan en kan bevruchting plaatsvinden.
Soortenlijst
[bewerken | brontekst bewerken]
|
|
-
Catasetum cernuum
-
Catasetum expansum
-
Catasetum expansum
-
Catasetum fimbriatum
-
Catasetum fimbriatum
-
Catasetum maculatum
-
Catasetum pileatum
-
Catasetum saccatum
-
- Robert L. Dressler (1993) - Field Guide to the Orchids of Costa Rica and Panama, uitgever: Cornell University Press
- Aalbersorchids; The Catasetum, Mormodes and Coryanthes Site, OTRS: 2007060110013451
· 
· 
