[go: up one dir, main page]
Pergi ke kandungan

Spaniel

Daripada Wikipedia, ensiklopedia bebas.
Untuk kuda lumba belima, lihat Spaniel (kuda). Untuk kumpulan R&B doo-wop Amerika dari tahun 1950-an, lihat The Spaniels.
Kokerspaniel Inggeris ialah spaniel kecil
Seekor springerspaniel Wales di pantai

Spaniel[a] ialah sejenis gundog. Spaniel dibiakbakakan secara khusus untuk menggarah buruan dari belukar lebih tebal. Menjelang lewat abad ke-17, spaniel telah dikhususkan menjadi baka air dan baka darat. Spaniel air Inggeris yang pupus digunakan untuk mengutip unggas air yang ditembak jatuh dengan anak panah. Spaniel darat ialah setting spaniel—yang merangkak ke hadapan dan menuding buruannya, lalu membolehkan pemburu menjerat buruan dengan jaring, dan springing spaniel—yang memeranjatkan pheasant dan partridge untuk perburuan dengan falkon, arnab, dan mamalia lebih kecil seperti tikus dan mencit untuk perburuan dengan grehaun. Semasa abad ke-17, peranan spaniel berubah secara dramatik apabila orang Inggeris mula berburu dengan senapang batu untuk penembakan sayap. Charles Goodall dan Julia Gasow (1984)[1] menulis bahawa spaniel "diubah daripada pemukul liar tidak terlatih kepada gundog cemerlang."

Perkataan "spaniel" kelihatan diterbitkan daripada espaigneul bahasa Perancis zaman pertengahan ("Sepanyol") kepada espagnol bahasa Perancis moden.

Takrif dan perihal

[sunting | sunting sumber]
Lukisan tengkorak tipikal spaniel

Oxford English Dictionary mentakrifkan spaniel sebagai "baka anjing dengan lapis bulu sutera panjang dan telinga labuh".[2]

Tidak banyak yang telah berubah tentang spaniel pada umumnya selama bertahun-tahun, seperti yang dapat terlihat dalam entri tahun 1921 ini dalam Collier's New Encyclopedia:

Ciri-ciri pembezanya merupakan muncung agak lebar, telinga sangat panjang dan penuh, bulu yang banyak dan beralun-alun dengan indah, khususnya yang pada telinga, ekor, dan bahagian belakang paha dan tungkai. Warna lazim ialah hati dan putih, kadang-kadang merah dan putih atau hitam dan putih, dan kadang-kadang perang pekat, atau hitam pada muka dan dada, dengan tompok sawo matang di sebelah luar setiap mata. Spaniel Inggeris ialah baka unggul dan sangat tulen. King Charles [spaniel] ialah keragaman kecil bagi spaniel yang digunakan sebagai anjing riba. Spaniel air, besar dan kecil, berbeza daripada spaniel biasa hanya dari segi kekasaran lapis bulunya dan dalam menyatukan kecenderungan akuatik anjing Newfoundland dengan kualiti perburuan elok bagi baka sendiri. Spaniel mempunyai sebahagian besar kecerdasan, kasih sayang, dan kepatuhan, yang merupakan kualiti, yang sekali dengan banyak keindahan, menjadikannya sangat dihargai sebagai teman.

Sejarah

[sunting | sunting sumber]
King Charles spaniel, difotografkan pada 1915, salah satu baka lebih kecil, terutamanya merupakan anjing riba.

Asal usul perkataan spaniel diterangkan oleh Oxford English Dictionary berasal daripada perkataan bahasa Perancis Kuno espaigneul yang memaksudkan "[anjing] Sepanyol"; ini pula berasal daripada Hispaniolus bahasa Latin yang memaksudkan "Sepanyol" (kata sifat).[2]

Dalam The Master of Game karya Edward, Duke York ke-2, yang kebanyakannya merupakan terjemahan abad ke-15 bagi karya terdahulu oleh Gaston III dari Foix-Béarn yang berjudul Livre de chasse, spaniel diterangkan berasal dari Sepanyol sebagaimana semua grehaun berasal dari England atau Scotland.[3] Pakar perubatan Inggeris abad keenam belas John Caius menulis bahawa spaniel pada masa itu kebanyakannya berwarna putih, bertanda dengan tompok-tompok yang lazimnya berwarna merah. Beliau menerangkan keragaman baharu yang muncul dari Perancis, yang berbintik-bintik merata-mata dengan warna putih dan hitam, "yang warna-warna bercampurnya cenderung ke arah biru marmar".[4]

Teori asal usul Celt

[sunting | sunting sumber]

Dalam lampiran yang ditambahkan kepada cetakan semula tahun 1909 bagi karya Caius, para penyunting mencadangkan bahawa jenis anjing itu mungkin telah dibawa masuk ke Kepulauan British seawal tahun 900 SM oleh cabang orang Celt yang berpindah dari Sepanyol ke Cornwall dan selanjutnya ke Wales, ke England, dan ke Ireland.[3] Teori tentang asal usul springerspaniel Wales menyokong teori ini, kerana baka itu khususnya dipercayai sebagai keturunan langsung kepada "anjing pemburu Agassian" yang diterangkan dalam puisi perburuan Cynegetica yang diatributkan kepada Oppianos dari Apamea, yang dimiliki oleh suku Celt dari Britain Rom:[5]

Terdapat baka anjing pemburu kuat, bersaiz kecil tetapi tidak kurang layak mendapat pujian hebat. Ini ialah puak liar Briton dengan belakang bertatu mereka dan dipanggil dengan nama Agassian. Saiz mereka seperti saiz anjing meja domestik yang tidak bernilai dan tamak; mencangkung, kurus kering, berjumbai, mata kusam, tetapi dikurniai kaki yang bersenjatakan cakar kuat dan mulut tajam dengan gigi pencabik rapat berbisa. Walau bagaimanapun, berdasarkan hidungnya, orang Agassian ialah yang paling dimuliakan, dan untuk penjejakan ia merupakan yang terbaik yang ada; kerana ia sangat mahir menemukan jejak benda-benda yang berjalan di atas tanah, dan juga mahir menandakan bau bawaan udara.[6]

Teori asal usul Rom

[sunting | sunting sumber]

Satu lagi teori asal usul spaniel ialah bahawa orang Rom kuno mengimport spaniel ke Britannia melalui laluan perdagangan ke Timur Jauh. Kolonel David Hancock[7][halaman diperlukan] menambahkan kepercayaan bahawa jenis spaniel sukan berasal dari China daripada leluhur anjing bermuka pendek seperti anjing Peking, pug, dan shih tzu. Teorinya berbunyi bahawa leluhur ini diperkenalkan ke Eropah Selatan dan ber-evolusi menjadi spaniel sukan kecil bagi zaman sekitar tahun 1300–1600 M. Isu tentang cara perubahan anjing bermulut pendek menjadi anjing bermulut lebih panjang ditangani dengan peralihan tumpuan kepada evolusi King Charles spaniel menjadi cavalier King Charles spaniel dalam masa kurang daripada satu abad.[8][sumber terbitan sendiri?]

Perburuan

[sunting | sunting sumber]
Lukisan abad ke-16 tentang pasukan perburuan berhelang dengan spaniel

Dalam membantu pemburu, sebaik-baiknya spaniel bekerja dalam jarak senapang, mantap terhadap tembakan, dan dapat menandakan kejatuhan dan mengutip buruan yang ditembak kepada tangan dengan mulut lembut. Hidung bagus sangat dihargai, seperti untuk kebanyakan baka gundog. Ia merupakan pemburu serba guna yang digunakan secara tradisional untuk burung buruan tanah tinggi, tetapi sama mahir dalam pemburuan arnab, unggas air, tikus, dan mencit. Sama ada memburu di padang terbuka, di hutan kayu, di tanah ladang—di dalam semak berduri, di sepanjang padang pagar, atau di tanah rawa, spaniel mampu menyelesaikan tugas itu.[9]

Berdasarkan fungsi dan gaya perburuan, Persekutuan Kinologi Antarabangsa (FCI) membezakan antara spaniel benua dengan spaniel Inggeris-Amerika. FCI menempatkan anjing benua daripada jenis spaniel dalam kumpulan penuding (Kumpulan 7, seksyen 1.2) kerana berfungsi lebih seperti seter yang "membeku" dan menuding ke arah buruan. Baka dalam kumpulan ini termasuk spaniel biru Picardie, spaniel Perancis, spaniel Bretagne, spaniel Pont-Audemer, dan anjing penuding kecil Münster.[10] FCI mengelaskan kebanyakan anjing lain daripada jenis spaniel sebagai anjing penggarah atau anjing air (Kumpulan 8, seskyen 2 dan 3).[11]

Baka

[sunting | sunting sumber]

Semasa

[sunting | sunting sumber]
Jenis spaniel Nama alternatif Asal Tinggi minimum Tinggi maksimum Berat minimum Berat maksimum Imej
Cavalier King Charles spaniel Cavalier spaniel United Kingdom 12 in (30 cm) 13 in (33 cm) 13 lb (5.9 kg) 18 lb (8.2 kg)[12]
Drentsche patrijshond Belanda 21.5 in (55 cm) 25.5 in (65 cm) 55 lb (25 kg) 77 lb (35 kg)[13]
King Charles spaniel Spaniel mainan Inggeris
(di Amerika Syarikat) 		England 9 in (23 cm) 10 in (25 cm) 6 lb (2.7 kg) 12 lb (5.4 kg)[14]
Kokerspaniel Amerika Kokerspaniel
(di Amerika Syarikat) 		Amerika Syarikat 13 in (33 cm) 15 in (38 cm) 24 lb (11 kg) 29 lb (13 kg)[15]
Kokerspaniel Inggeris Kokerspaniel
(di United Kingdom) 		England 15 in (38 cm) 17 in (43 cm) 26 lb (12 kg) 34 lb (15 kg)[16]
Kooikerhondje Belanda Kooikerhondje, spaniel Belanda Belanda 14 in (36 cm) 16 in (41 cm) 20 lb (9.1 kg) 24 lb (11 kg)[17]
Markiesje Anjing tulip Belanda Belanda 12.5 in (32 cm) 15.5 in (39 cm) 13 lb (5.9 kg) 18 lb (8.2 kg)
Papillon Spaniel kerdil benua
Spaniel mainan benua 		Perancis 8 in (20 cm) 11 in (28 cm)[18] 5 lb (2.3 kg) 10 lb (4.5 kg)[19]
Phalène Spaniel kerdil benua
Spaniel mainan benua 		Belgium 8 in (20 cm) 11 in (28 cm) 5 lb (2.3 kg) 10 lb (4.5 kg)[20]
Anjing penuding Friesland Stabyhoun Belanda 19.6 in (50 cm) 21 in (53 cm) 30 lb (14 kg) 50 lb (23 kg)[21]
Anjing puyuh Jerman Spaniel Jerman Jerman 16 in (41 cm) 20 in (51 cm) 44 lb (20 kg) 66 lb (30 kg)[22]
Spaniel air Amerika Amerika Syarikat 15 in (38 cm) 18 in (46 cm) 25 lb (11 kg) 45 lb (20 kg)[23]
Spaniel air Ireland Whiptail, spaniel Shannon, spaniel ekor tikus, dan bog dog Ireland 21 in (53 cm) 24 in (61 cm) 45 lb (20 kg) 65 lb (29 kg)[24]
Spaniel biru Picardie Perancis 22 in (56 cm) 24 in (61 cm)[25] 43 lb (20 kg) 45 lb (20 kg)[26]
Spaniel Boykin Amerika Syarikat 15 in (38 cm) 18 in (46 cm) 25 lb (11 kg) 45 lb (20 kg)[27]
Spaniel Clumber England 17 in (43 cm) 20 in (51 cm) 55 lb (25 kg) 85 lb (39 kg)[28]
Spaniel padang England 17 in (43 cm) 18 in (46 cm) 35 lb (16 kg) 50 lb (23 kg)[29]
Spaniel pemburu Rusia Spaniel Rusia Rusia 15 in (38 cm) 17 in (43 cm) 28 lb (13 kg) 40 lb (18 kg)[30]
Spaniel Perancis Perancis 21 in (53 cm) 25 in (64 cm) 45 lb (20 kg) 60 lb (27 kg)
Spaniel Picardie Perancis 22 in (56 cm) 23.5 in (60 cm) 44 lb (20 kg) 55 lb (25 kg)[31]
Spaniel Pont-Audemer Perancis 20 in (51 cm) 23 in (58 cm)[32] 40 lb (18 kg) 53 lb (24 kg)[33]
Spaniel Sussex England 13 in (33 cm) 15 in (38 cm) 35 lb (16 kg) 44 lb (20 kg)[34]
Springerspaniel Inggeris England 19 in (48 cm) 20 in (51 cm) 40 lb (18 kg) 50 lb (23 kg)[35]
Springerspaniel Wales Wales 17 in (43 cm) 19 in (48 cm) 35 lb (16 kg) 55 lb (25 kg)[36]

Pupus

[sunting | sunting sumber]
Jenis spaniel Asal Tempoh kepupusan Imej
Spaniel air Inggeris England 1930-an
Spaniel air Tweed England abad ke-19
Spaniel Alp Switzerland 1830-an
Spaniel Manila[37] Filipina Awal abad ke-20
Spaniel Norfolk England 1902
Spaniel pemukat mainan United Kingdom 1920-an

Nama tidak padan

[sunting | sunting sumber]

Baka-baka berikut bukanlah spaniel sebenar, tetapi dinamai sedemikian kerana keserupaan dengan spaniel.[perlu rujukan]

Jenis spaniel Nama alternatif Asal Tinggi minimum Tinggi maksimum Berat minimum Berat maksimum Imej
Chin Jepun Spaniel Jepun Jepun 9 in (23 cm) 10 in (25 cm) 4 lb (1.8 kg) 11 lb (5.0 kg)[38]
Anjing Peking Spaniel China[39] China 8 in (20 cm) 9 in (23 cm) 8 lb (3.6 kg) 14 lb (6.4 kg)[40]
Spaniel Bretagne Anjing Bretagne Bretagne, Perancis 17 in (43 cm) 20.5 in (52 cm) 30 lb (14 kg) 45 lb (20 kg)
Spaniel Tibet Tibet[41] 9 in (23 cm) 11 in (28 cm) 9 lb (4.1 kg) 15 lb (6.8 kg)[42]

Lihat juga

[sunting | sunting sumber]

Catatan

[sunting | sunting sumber]
  1. ^ Jawi: ‏سڤانيئل‎‎‎‎

Kutipan

[sunting | sunting sumber]
  1. ^ Goodall, Charles S.; Gasow, Julia (1984). The New Complete English Springer Spaniel [Springerspaniel Inggeris Lengkap Baharu] (dalam bahasa Inggeris) (ed. ke-3). New York, New York, Amerika Syarikat: Howell Book House. ISBN 9780876051184. OCLC 10754195.
  2. ^ a b "spaniel". Compact Oxford English Dictionary (dalam bahasa Inggeris). Diarkibkan daripada yang asal pada 25 September 2016. Dicapai pada 8 Jun 2024.
  3. ^ a b dari Norwich, Edward (1909). Baillie Grohamn, William Adolph; Baillie Grohman, Florence Nickalls (penyunting). The Master of Game: By Edward, Second Duke of York: The Oldest English Book on Hunting [Tuan Buruan: Oleh Edward, Duke York Ke-2: Buku Inggeris Tertua tentang Perburuan] (dalam bahasa Inggeris). London, United Kingdom: Chatto & Windus. m/s. 195. OCLC 34235465.
  4. ^ Caius, John; Fleming, Abraham (1880). Of Englishe dogges, the diversities, the names, the natures and the properties. A short treatise written in Latine and newly drawne into Englishe [Tentang anjing Inggeris, kepelbagaian, nama, sikap, dan sifat] (dalam bahasa Inggeris). Bradley. m/s. 15. Diarkibkan daripada yang asal pada 10 Disember 2016. Dicapai pada 8 Jun 2024.
  5. ^ "Welsh Springer Spaniel Did You Know?" [Springerspaniel Wales Tahukah Anda?] (dalam bahasa Inggeris). American Kennel Club. Diarkibkan daripada yang asal pada 4 Ogos 2010. Dicapai pada 8 Jun 2024.
  6. ^ Ireland, Stanley (1 Disember 2008). "Chapter 15: Government, Commerce and Society" [Bab 15: Pemerintah, Perdagangan, dan Masyarakat]. Roman Britain: A Sourcebook [Britain Rom: Buku Sumber] (dalam bahasa Inggeris) (ed. ke-3). London, United Kingdom: Routledge. m/s. 216, §507. ISBN 9780415471770. OCLC 223811588.
  7. ^ Hancock, David (1990). The Heritage of the Dog [Warisan Anjing] (dalam bahasa Inggeris). Alton, United Kingdom: Nimrod Press. ISBN 9781852592288. OCLC 1114873692.
  8. ^ Judah, Joyce C. (5 Mac 2007). An Ancient History of Dogs: Spaniels Through the Ages [Sejarah Purba Anjing: Spaniel Sepanjang Berzaman-zaman] (dalam bahasa Inggeris) (ed. ke-2). Supply, Carolina Utara, Amerika Syarikat: Lulu Enterprises Incorporated. m/s. 42. ISBN 9781430318613. OCLC 1120376635.[sumber terbitan sendiri?]
  9. ^ "Spaniel Journal". spanieljournal.com (dalam bahasa Inggeris). Diarkibkan daripada yang asal pada 2 Januari 2014. Dicapai pada 8 Jun 2024.
  10. ^ "FCI breeds nomenclature: Group 7 : Pointing Dogs" [Tatanama baka FCI: Kumpulan 7: Anjing Penuding] (dalam bahasa Inggeris). Thuin, Belgium: Persekutuan Kinologi Antarabangsa. Dicapai pada 11 September 2024.
  11. ^ "FCI breeds nomenclature: Group 8 : Retrievers - Flushing Dogs - Water Dogs" [Tatanama baka FCI: Kumpulan 8: Anjing Pengutip - Anjing Penggarah - Anjing Air] (dalam bahasa Inggeris). Thuin, Belgium: Persekutuan Kinologi Antarabangsa. Dicapai pada 11 September 2024.
  12. ^ Coile, D. Caroline (2008). Cavalier King Charles Spaniels [Cavalier King Charles Spaniel] (dalam bahasa Inggeris) (ed. ke-2). Hauppauge, New York, Amerika Syarikat: B.E.S. Publishing. m/s. 11. ISBN 9780764137716. OCLC 243821693.
  13. ^ Cunliffe, Juliette (2002). The Encyclopedia of Dog Breeds [Ensiklopedia Baka Anjing] (dalam bahasa Inggeris). Bath, United Kingdom: Parragon. m/s. 323. ISBN 9780752580180. OCLC 59182873.
  14. ^ Palika 2007, halaman 232
  15. ^ Fogle 2006, halaman 152
  16. ^ Lambert, Cathy (2008). Getting to Know English Cockers: A Guide to Choosing and Owning an English Cocker Spaniel [Mengenali Cocker Inggeris: Panduan untuk Memilih dan Memiliki Kokerspaniel Inggeris] (dalam bahasa Inggeris). Kalamunda, Australia Barat, Australia: Animalinfo Publications. m/s. 20. ISBN 9781921537158.
  17. ^ Larkin, Peter A.; Stockman, Mike J. R. (2003). The Essential Dog Book [Buku Anjing Penting] (dalam bahasa Inggeris). London, United Kingdom: Hermes House. m/s. 135. ISBN 9780681864856. OCLC 52447075.
  18. ^ Hungerland, Jacklyn E. (1 Oktober 2003). Papillions: A Complete Pet Owner's Manual [Papillon: Panduan Lengkap Pemilik Haiwan Peliharaan] (dalam bahasa Inggeris). Hauppauge, New York, Amerika Syarikat: B.E.S. Publishing. m/s. 11. ISBN 9780764124198. OCLC 51817340.
  19. ^ Palika 2007, halaman 311
  20. ^ "Breed Information: Phalene" [Maklumat Baka: Phalène]. Purina Care: Pet Health Library (dalam bahasa Inggeris). Diarkibkan daripada yang asal pada 22 Jun 2011. Dicapai pada 8 Jun 2024.
  21. ^ "Ameri-Can Stabyhoun Association". stabyhouns.org (dalam bahasa Inggeris). Diarkibkan daripada yang asal pada 19 April 2013. Dicapai pada 8 Jun 2024.
  22. ^ Fogle 2006, halaman 344
  23. ^ Palika 2007, halaman 131
  24. ^ Palika 2007, halaman 269
  25. ^ "Blue Picardy Spaniel - Breed Description and Information" [Spaniel Biru Picardie - Perihal dan Maklumat Baka]. Canada's Guide to Dogs (dalam bahasa Inggeris). Diarkibkan daripada yang asal pada 3 Januari 2010. Dicapai pada 8 Jun 2024.
  26. ^ Fogle 2006, halaman 230
  27. ^ Palika 2007, halaman 172
  28. ^ Smith 2002, halaman 128
  29. ^ Palika 2007, halaman 237
  30. ^ Cunliffe, Juliette (2002). The Encyclopedia of Dog Breeds [Ensiklopedia Baka Anjing] (dalam bahasa Inggeris). Bath, United Kingdom: Parragon. m/s. 347. ISBN 9780752580180. OCLC 59182873.
  31. ^ "Picardy Spaniel Information" [Maklumat Spaniel Picardie]. Sarah's Dogs (dalam bahasa Inggeris). Diarkibkan daripada yang asal pada 21 Oktober 2018. Dicapai pada 8 Jun 2024.
  32. ^ Coile, D. Caroline (1 April 2005). Encyclopedia of Dog Breeds [Ensiklopedia Baka Anjing] (dalam bahasa Inggeris) (ed. ke-2). Hauppauge, New York, Amerika Syarikat: B.E.S. Publishing. m/s. 310. ISBN 9780764157004. OCLC 55886423.
  33. ^ Wilcox, Bonnie; Walkowicz, Chris (1995). The Atlas of Dog Breeds of the World [Atlas Baka Anjing di Dunia] (dalam bahasa Inggeris) (ed. ke-5). Neptune City, New Jersey, Amerika Syarikat: TFH Publications. m/s. 383. ISBN 9780793812844. OCLC 32596861.
  34. ^ Spiotta-DiMare, Loren (1 Oktober 1999). The Sporting Spaniel Handbook [Buku Panduan Spaniel Sukan] (dalam bahasa Inggeris). Hauppauge, New York, Amerika Syarikat: B.E.S. Publishing. m/s. 122. ISBN 9780764108846. OCLC 41528346.
  35. ^ Smith 2002, halaman 134
  36. ^ Smith 2002, halaman 122
  37. ^ "What Ever Happened to the Manilla Spaniel". Esquire (dalam bahasa Inggeris).
  38. ^ Fogle 2006, halaman 67
  39. ^ Drury, William D. (1903). "Chapter LVIII. Chinese Spaniels, Chinese Pugs or Pekinese Spaniels, Pekinese Pugs" [Bab LVIII. Spaniel China, Pug China atau Spaniel Pekin, Pug Pekin]. British Dogs: Their Points, Selection, and Show Preparation [Anjing British: Kelebihan, Pemilihan, dan Penyiapan Pertunjukannya] (dalam bahasa Inggeris) (ed. ke-3). London, United Kingdom: L. Upcott Gill. OCLC 16734268.
  40. ^ Palika 2007, halaman 315
  41. ^ "FCI-Standard N° 231 TIBETAN SPANIEL" [Piawaian FCI No. 231 Spaniel Tibet] (pdf) (dalam bahasa Inggeris). Thuin, Belgium: Persekutuan Kinologi Antarabangsa. 24 Jun 2015. Dicapai pada 8 Jun 2024.
  42. ^ Palika 2007, halaman 375

Rujukan umum dan kutipan

[sunting | sunting sumber]
  • Fogle, Bruce (2006). Dogs [Anjing] (dalam bahasa Inggeris). New York, New York, Amerika Syarikat: Dorling Kindersley Publishing. ISBN 9780756616922. OCLC 173847604.
  • Palika, Liz (27 Ogos 2007). The Howell Book of Dogs: The Definitive Reference to 300 Breeds and Varieties [Buku Howell tentang Anjing: Rujukan Muktamad kepada 300 Baka dan Keragaman] (dalam bahasa Inggeris). Hoboken, New Jersey, Amerika Syarikat: Wiley. ISBN 9780470009215. OCLC 85485148.
  • Smith, Steve, penyunting (2002). The Encyclopedia of North American Sporting Dogs: Written by Sportsmen for Sportsmen [Ensiklopedia Anjing Sukan Amerika Utara: Dikarang oleh Ahli Sukan untuk Ahli Sukan] (dalam bahasa Inggeris) (ed. ke-1). Minocqua, Wisconsin, Amerika Syarikat: Willow Creek Press. ISBN 9781572235014. OCLC 49277228.

Pautan luar

[sunting | sunting sumber]
Diambil daripada "https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Spaniel&oldid=6345279"