Goatemala

República de Guatemala ((es))
((es))
Repoblikan'i Goatemala ((mg))
(Antsipirihany) (Antsipirihany)
Teny filamatra : Libertad
Teny ofisialy	Espaniola
Renivohitra	Guatemala 14°37′N 90°31′W / 14.617°N 90.517°W / 14.617; -90.517Coordinates: 14°37′N 90°31′W / 14.617°N 90.517°W / 14.617; -90.517
Tanàna lehibe indrindra	Guatemala
Fitondrana sy governemanta  - Filoha  - Filoha faharoa	Repoblika Alejandro Giammattei Guillermo Castillo
Velarantany  - Tontaliny  - Rano (%)	faha 104 108 890 km² 0,4 %
Isam-ponina  - Tontaliny (2008)  - hakitroka	faha 68 13 824 463[1] mpo. 125,6 mpo./km² {{{1}}}
Anaran'ny mponina	Goatemaliteka,
IDH (2004)	0,673 (moyen) faha 117
Sandam-bola	Quetzal goatemaliteka, Dollar amerikana (GTQ)
Faritr'ora	UTC -6
Hiram-pirenena	Guatemala Feliz
Valan-tsehatra internet
Antso an-tariby	+502

I Goatemala dia firenena ao Amerika Latina izay manana morontsiraka ao amin' ny Ranomasimbe Atlantika sy ny ao amin' ny Ranomasimbe Pasifika. Ny renivohiny dia i Guatemala. Manana velaran-tany mirefy 108 890 km² izy ary misy mponina miisa 17 153 288 tamin' ny taona 2020. Atao hoe Goatemalteka ny mponina ao.

Mamakivaky ny tanim-pirenen' i Goatemala avy any atsinanana ka hatrany andrefana i Sierra Madre, izay tandavan-tendrombohitra ipoiram-bolkano (ny tendrony avo indrindra amin' izany dia ny afotroa Tajumulco izay manana haavo 4 220 m). Vokatr' izany dia manana vohon-tany ahitana endrika mifanohitra io firenena io: mifanohitra amin' ny lemaka amoron-tsirak' i Pasifika sy amin' ny tany mafana ao Petén (izay lembalemba midadasika any avaratry ny firenena ary rakotra ala mikitroka) ny tany avo ao afovoany. Ny ankamaroan' ny afotroa any Goatemala dia maty, nefa miseho matetika ny horohoron-tany.

Mizara roa ny fiaraha-monina goatemalteka, izay katôlika ny ankamaroany: ao ny Indiana avy amin' ny Maia (65 %-n' ny mponina) izay mahantra, monina indrindra any amin' ny faritra avo tsy mahavokatra; ary ao ny Ladinô (safiotra sy taranaky espaniôla) izay mipetraka any an-tanàn-dehibe; lehibe ny tsy fitoviana eo amin' ny vondrona roa tonta. I i Goatemala no firenena be mponina indrindra any Amerika Afovoany. Manodidina ny 60 %-n’ ny mponina no mipetraka any ambanivohitra.

Ny kafe no volena indrindra ao amin' ilay firenena, mitentina efa ho ny antsasaky ny vola azo amin' ny fanondranana ny vola azo avy amin' ity fambolena ity. Ny fanodinana sakafo sy ny fanamboarana lamba no asa indostrialy ao. Nanomboka tamin' ny Ady Lehibe Faharoa dia namporisika ny fampiroboroboana ny indostria ny fitondram-panjakana ao Goatemala mba hahatonga ny toekarena tsy hiankin-doha loatra amin' ny famokarana kafe sy akondro.

• Firenena ao Amerika: Antigoa-sy-Barboda - Arjentina - Bahamasy - Barbady - Belizy - Bôlivia - Brezila - Dôminika - Ekoadôra - Etazonia - Goatemala - Goiana - Grenady - Haity -Hôndorasy - Jamaîka - Kanada - Kioba - Kôlômbia - Kôsta Rika - Meksika - Nikaragoa - Orogoay - Panama - Paragoay - Però - Pôrtô Rikô - Repoblika Dôminikana - Salvadôro - Santa Losia - Santa-Kity-sy-Nevisy - Santa-Vinsanta-sy-Grenadina - Silia - Sorinama - Trinite-sy-Tôbagô -Venezoela

• Kôntinenta eto an-tany: Afrika - Amerika (Amerika Avaratra - Amerika Atsimo) - Azia - Eorôpa - Ôseania - Antarktika