Soziologia

La soziologia é la sciënza sóziala che se dá jö cun le stüde di fenomens dla sozieté umana, cun sü efec y sües gaujes en raport cun la porsona y la sozieté. N’atra definiziun dla soziologia é le stüde scientifich dla sozieté.

Danter d’atres definiziuns él chëra de Auguste Comte, che vëiga la soziologia sciöche n stromënt de aziun soziala, chëra de Émile Durkheim, che vëiga la soziologia sciöche la sciënza di facy i di raporc soziai y chëra de Max Weber, che se dá jö cun la comprenjiun interpretativa dla aziun soziala.

La soziologia é na disciplina bindebó nöia respet a d’atres sciënzes soziales sciöche l’economia, la politica y la psicologia. Valgügn conscidrëia Ibn Khaldun (1332-1406) le fondadú dla soziologia, deache te süa opera Muqaddimah (traslatada sciöche Prolegomeni por latin), l’introduziun de set libri sura l’analisa dla storia universala él bonamënter sté le pröm a scrí pinsiers de filosofia soziala y de sciënzes soziales por formulé teories en cunt dla coejiun y dl conflit sozial. La parora soziologia é gnüda inventada da Auguste Comte, cun l’intenziun da mëte adöm i stüdi desvalis sura la porsona y da tó ite la storia, la psicologia y l’economia. Te vigni caje á la soziologia sües raisc tla filosofia politica y soziala de Platon y Aristotele cina a Hobbes, Machiavelli, Giambattista Vico, Rousseau, Hegel, Tocqueville y Emerson.

Gonot tol ca i soziologs la inrescida soziala por fá na descriziun dles relaziuns soziales tres modei y por svilupé schemesc de interpretaziun che pois daidé da odëi danfora i mudamënc soziai y sü efec. D’atri seturs dla soziologia arata che les metodes cualitatives, sciöche por ejëmpl intervistses tematiches, grups de discusciun y metodes etnografiches vais portes a na comprenjiun miú di prozesc soziai.