Jaiajaad

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Kirchröadsj. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

D'r Jaiajaad (Hollesj GaiaZOO, ieëmoals GaiaPark) is 'ne zoo i Kirchroa deë op 23 april 2005 ópjejange is. D'r Jaiajaad is ing dochter van d'r Apenheul oes Apeldoorn.

D'r naam sjtamt van de Jaiatheorie oes de modern biolojie, die de janse Eëd as ing orjanisme zuut dat ummer nui tsoate prodoetsiert. Biotope sjpille in dit weltbild ing jrosse rol; doavuur is d'r jaad i-jedeeld i zes 'biotope': Limburg, Europa, d'r toendra, de Amazone, d'r Kongo en Namibië. Doaneve jift 't drei paleontolojiesje aafdelinge: d'r Iestsied, 't Kriet en 't Karboeën, wo me ee paar bieëster hat noajemaad. Dis biotope zint natoerlieg klinger van umvank. D'r opzats is jeräumieg en modern: ze hant vul wille doeë aan 't hail van de bieëster. D'r Jaiajaad is doadurch inne riechtieje park jewoeëde, oane sjpoere van inne aodmoeëdiesje jaad-ópsats en bauw oane kauwe.

In d'r Jaiajaad leëve de nieëkste bieëster (mit de biotope tösje höaksjere):

• Vösje: Sjteur (Toendra)
• Vujjel
  • Honder: Blauwkeelgoean (Amazone), Chaco Chachalaca (Amazone), Jeerparelhon (Kongo), Korhon (Europa), Mechelse Koekoek (Limburg)
  • Endaartieje: Lankjoas (Limburg), Roeëdnakjoas (Toendra), Roeëdsjouwertaling (Amazone)
  • Sjtorchaartieje: Kouwreijer (Amazone), Roaze Löffeler (Amazone), Roeëje ibis (Amazone)
  • Kroeënekraanaartieje: Europese Kroeënekraan (Europa), Jriesvlujjeltrompötvoeëjel (Amazone), Sjtroefseriema (Amazone), Zonneral (Amazone)
  • Valkaartieje: Palmjier (Kongo)
  • Doefaartieje: Europese velddoef (Europa), Aod-Hollesje mieëw (Limburg)
  • Ülaartieje: Oehoe (Limburg), Sjneiül (Iestsied)
  • Zankvujjel: Jrunne oropendola (Amazone), Sjtroeforopendola (Amazone), Roaf (Limburg)
• Zoogdiere
  • Aafaartieje: Doeëdskopaaf (Amazone), Joode lieëwaaf (Amazone), Jeelbróskaputsijnaaf (Amazone), Sjtroefmangabei (Kongo), Westlieje lieëglankjorilla (Kongo), Roeëdboechtamarin (Amazone), Wiesjeziechsaki (Amazone), Wiessjouwerkaputsijnaaf (Amazone), Wolaaf (Amazone)
  • Knaagdiere: Bever (Iestied), Beverrat (Amazone), Capibara (Amazone), Europese nerts (Europa), Jelle mangoest (Kongo), Korewoof (Limburg), Roeëd eechheursje (Limburg), Sjteksjtertsje (Namibië)
  • Knienaartieje: Vlamsje reus (Limburg)
  • Insekte-aetesj: West-Europese ieëjel (Limburg)
  • Karnivoeëre: Afrikaansje wilde hónk (Namibië), Jaaëdliepeëd (Namibië), Lóks (Europa), Vulvraas (Toendra), Vösjotter (Europa), Woof (Europa), Westafrikaansje Lieëw
  • Ónaevehovieje: Belsj trèkpeëd (Limburg), Damarazebra (Namibië), Poitouaezel (Europa), Przewalskipeëd (Europa [!]), Tapir (Amazone), Wiese naasheur (o.a. Namibië)
  • Aevehovieje: Bocharahiersj (Europa), Bongo (Kongo), Tswergnielpeëd (Kongo), Jrosse koedoe (Namibië), Haosbankpeccari (Amazone), Herefordkouw (Limburg), Hollandse lankjeet (Limburg), Kwaasverke (Kongo), Mergellandsjoaf (Limburg), Muskusaos (Toendra), Oeraos (Europa), Piétrainverke (Limburg), Rendeer (Toendra), Rothschildzjiraf (Namibië), Sjpringbók (Namibië), Wild verke (Europa)
  • Klipdasse: Rotsklipdas (Namibië)

Commons: GaiaZOO – Media gerelateerd aan dit óngerwerp

• GaiaZOO.nl, mit ing besjrieving van d'r jaad en praktiesje informatsiejoeën
• Plaetsjere