pez
Bilêvkirin
[biguhêre]Navdêr
[biguhêre]| Zayenda nêr a binavkirî | ||
|---|---|---|
| Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
| Navkî | pez | pez |
| Îzafe | pezê | pezên |
| Çemandî | pezî | pezan |
| Nîşandera çemandî | wî pezî | wan pezan |
| Bangkirin | pezo | pezino |
| Zayenda nêr a nebinavkirî | ||
| Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
| Navkî | pezek | pezin |
| Îzafe | pezekî | pezine |
| Çemandî | pezekî | pezinan |
pez nêr, p-ya nerm
- Mih û berx û beran.
- Anîn hemî mîr tejî rez kir
Axul ko şivan tejî pez kir — (Ehmedê Xanî, Mem û Zîn, ~1692) - lakin boy xwe mexsûsen(bi taybetî, ji nefsa xwere) pezan serjênakin. Meger mêvanekî maqûl bêtin û yaxo pezekî nexweş hebitin, ewî serjêdikin. Lakin bi xwe dimirin, pezekî ji boy xwe serjênakin. — (Mele Mehmûdê Bayezîdî, Amadekar: Jan Dost Adat û Rusûmatnameê Ekradiye, Weşanxaneya Nûbihar, 2010, ISBN 9789944360678)
- Anîn hemî mîr tejî rez kir
- kerê pezî
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
- (mecazî) (argo) Sernerm, newêrek
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
Bi alfabeyên din
[biguhêre]- kurdî-erebî: پهز, پهظ
Bide ber
[biguhêre]Binêre herwiha
[biguhêre]Jê
[biguhêre]Etîmolojî
[biguhêre]Hevreha soranî پهز (pez), kurdiya başûrî pes yan pez, şahzênî/şêxbizinî pes, lekî pes, zazakî pes, avestayî pesu-, fşu-, osetî фыс (fis), sanskrîtî पशु (paśu), lîtwanî pēkus (pez û dewar), latînî pecūs (pez) û pecunia (maliyet), proto-germenî * fehu (pez û dewar, maliyet), îngilîziya kevn feoh (pez û dewar, maliyet, pare), almanî Vieh (pez û dewar), swêdî fä (dewar, heywan), danmarkî fæ (pez û dewar, maliyet), îngilîzî fee (biha, nirx)... hemû ji proto-hindûewropî *peḱu- (pez û dewar).
- Çavkanî: Watkins p.63, Etymonline
- Ji eynî rehî: şivan
Têkildar
[biguhêre]Çûr (pez):
- Kehr - Şeş mehî - mê+nêr
- Tiştîr - Sal û nîvî - mê
- Gîsk - Sal û nîvî - nêr
- Bizatiştîr - Sê salî - mê
- Hevûrî - Sê salî -nêr
- Bizin (Bizatiştîra duberî) - Çar salî - mê
- Sayîs - Çar salî - nêr
- Bizin (Bizatiştîra sêberî) - Pênc salî - mê
- Nêriyê Hewrî - Pênc salî - nêr
- Bizin (Bizatiştîra çarberî) - Ji bênc salî mestir - mê
- Nêriyê Qerde - Ji pênc salî mestir - nêr
............
- Mêşin (mih):
- Berx - Yek salî
- Kavir - Du salî
- Bilindir - Sê salî
- Beran - Çar salî
- Hoguç - Ji çar salî mestir (Beranê xurt)
Werger
[biguhêre]- Abenakî: azib
- Açehî: bubiri
- Afarî: idá, marúw
- Afrîkansî: skaap → af
- Akadî: 𒇻 (immeru)
- Albanî: delme → sq m, dele → sq m
- Almanî: Schaf → de nt
- Amharî: በግ (bäg)
- Apaçiya rojava: dibéé, dobéé, dibéłįį, bee’é, mee’é, mę’é
- Aromanî: oai → roa-rup m, oae m
- Asamî: ভেৰা (bhera), ভেড়া (bhera), ভেৰা ছাগলী (bhera sagoli), ভেড়া ছাগলী (bhera sagoli)
- Astûrî: oveya → ast m
- Aymarayî: iwija → ay
- Aynuyî: ヒチュチ (hicuci)
- Azerî: qoyun → az
- Balînî: biri-biri
- Baskî: ardi
- Başkîrî: һарыҡ (harïq)
- Batakiya dairî: biri-biri
- Batakiya karo: biri-biri
- Bau bidayuh: koming
- Baxterî: ποσο (poso)
- Belarusî: аве́чка m (avjéčka), аўца́ m (aŭcá)
- Belûçî: میش (mēš), پس (pas)
- Bengalî: ভেড়া → bn (bheṛa), মেষ (meś)
- Bextiyarî: میش (mēš)
- Brahuiyî: melle
- Bretonî: dañvad → br n, maout → br n, dañvadez → br
- Bulgarî: овца́ → bg m (ovcá)
- Burmayî: သိုး → my (sui:), ဆိတ်ကုလား → my (hcitku.la:)
- Buryatî: хонин (xonin)
- Conxayî: ལུག (lug)
- Çeçenî: уьстагӏ (üstaġ)
- Çekî: ovce → cs m
- Çerokî: ᎠᏫ ᎤᏃᏕᎾ (awi unodena)
- Çîçewayî: nkhosa
- Çîkasawî: chokfi, chokfi ishto'
- Çînî:
- Kantonî: 綿羊 (min4 joeng4-2), 羊 (joeng4), 羊咩 (joeng4 me1)
- Dunganî: мянён (mi͡ani͡on), ён (i͡on)
- Mandarînî: 綿羊 → zh (miányáng), 羊 → zh (yáng)
- Minnanî: 綿羊 → zh-min-nan (mî-iûⁿ), 羊 → zh-min-nan (iûⁿ), 羊仔 → zh-min-nan (iûⁿ-á)
- Çîrîkawayî: dibéhé
- Çuvaşî: сурӑх (surăh)
- Çûkî: siip
- Danmarkî: får → da nt
- Daurî: xonii
- Dongşîangî: ghoni
- Edoyî: óhuán
- Endonezyayî: domba → id, biri-biri → id
- Erebî: خَرُوف n (ḵarūf)
- Ermenî: ոչխար → hy (očʻxar)
- Esperantoyî: ŝafo → eo
- Estonî: lammas → et
- Etiyopiya klasîk: በግዕ (baggə')
- Evenkî: беру (beru)
- Eweyî: alẽ
- Farisî: گوسفند → fa (gusfand), میش → fa (miš), قوچ → fa (quč)
- Ferî: seyður → fo n
- Fînî: lammas → fi
- Fransî: mouton → fr n
- Friyolî: piore m, fede m
- Frîsiya bakur:
- Frîsiya saterlandî: Skäip m
- Frîsî: skiep nt
- Gaelîka skotî: caora m
- Galîsî: ovella → gl m, motóa m, almella m, andosca m
- Gamîlaraayî: thimba
- Gaulisî: *multon-
- Gondiyî: గొర్రె (gorre)
- Gotî: 𐌻𐌰𐌼𐌱 nt (lamb)
- Gujaratî: ઘેટું → gu (gheṭũ)
- Gurcî: ცხვარი (cxvari)
- Guwaranî: ovecha
- Haîtî: mouton
- Hawayî: hipa
- Hawsayî: tunkìyā m
- Hindî: भेड़ → hi m (bheṛ), मेष → hi n (meṣ)
- Holendî: schaap → nl nt
- Îbranî: כֶּבֶשׂ → he n (kéves)
- Îdoyî: mutono → io
- Îfèî: àgùɖã̀
- Îgalayî: álá, àgwùtọ̀
- Îgboyî: atụlū
- Îngilîziya kevn: scēap nt
- Îngilîziya navîn: schep
- Îngilîzî: sheep → en
- Îngriyî: lammas
- Îngûşî: устагӏ (ustaġ)
- Înterlîngua: ove
- Îrlendiya kevn: cáera m
- Îrlendî: caora → ga m
- Îsekiriyî: àgútàn
- Îtalî: pecora → it m
- Îzlendî: sauður → is n, sauðkind → is m, kind → is m, fé → is nt, sauðfé → is nt, ær → is m, rolla → is m
- Îzonî: ọnị́na
- Japonî: 羊 → ja (ひつじ, hitsují), ヒツジ → ja (hitsuji), 綿羊 (めんよう, men'yō)
- Jejuyî: 양
- Jurçenî: honi
- Kabîlî: ikerri n
- Kalalîsûtî: sava → kl
- Kalmîkî: хөн (xön)
- Kannadayî: ಕುರಿ → kn (kuri)
- Karelî: lammas
- Kaşûbî: òwca
- Katalanî: ovella → ca m
- Keçwayî: uwija
- Keşmîrî: کَٹھ n (kaṭh), گٔب m (gạb)
- Kirgizî: кой → ky (koy)
- Kîngalî: බැටළුවා (bæṭaḷuwā)
- Komî-permyakî: ыж (yž)
- Komorî: ɓariɓari 5 an 6
- Koreyiya navîn: 야ᇰ
- Koreyî: 양 → ko (yang), 면양 → ko (myeonyang)
- Kornî: davas m
- Kreyoliya fransî ya Louisiana: mouton
- Kreyoliya seyşelî: mouton
- Ladînî: biescia
- Latgalî: vuška m
- Latînî: ovis → la m
- Latviyayî: aita → lv m, avs → lv m
- Lawsî: ແກະ → lo (kæ)
- Lazî: ჩხური (čxuri)
- Lîgûrî: pêgoa m
- Lîmbûrgî: sjaop → li nt
- Lîtwanî: avis → lt m
- Lîvonî: lāmbaz
- Lueyî: ᦵᦈᧃ (ṫsen)
- Lugandayî: endiga
- Luhyayî: likhese, likhese
- Luksembûrgî: Schof nt
- Lusîtanî: oilam m
- Maguindanaoyî: bili-bili
- Makasarî: biri-biri
- Makedonî: овца m (ovca)
- Malagasî: besavily → mg, ondry → mg
- Malayalamî: ചെമ്മരിയാട് (cemmariyāṭŭ)
- Malezî: biri-biri, bebiri, kambing biri-biri, kambing bebiri, domba
- Maltayî: nagħġa m, nagħaġ pj
- Mançûyî: ᡥᠣᠨᡳᠨ (honin)
- Manksî: keyrrey m
- Maorî: hipi
- Maranaoyî: bili-bili
- Marî:
- Mazenderanî: گاسفند (gâsfand), گسن (gəsan)
- Mbya guaraniyî: ovexa
- Mecarî: juh → hu, birka → hu
- Megrelî: შხური (šxuri)
- Melanauyiya navendî: biri-biri
- Mîkmakî: jijgluewj anim
- Mîrandî: canhona m, oubeilha m
- Mongolî: хонь → mn (honʹ)
- Monî: သဵု (sɒ)
- Nahwatliya klasîk: ichcatl
- Nahwatlî: ichcatl → nah
- Nanayî: хонин
- Navajoyî: dibé
- Nedersaksî: Schaap nt
- Nepalî: भेंडा (bheṇḍā)
- Nîasî: biri-biri
- Normandî: mouton n
- Norwecî: sau → no n, får → no nt
- Nupeyî: kingbàgbà
- Ojibweyî: maanishtaanish
- Oksîtanî: feda → oc m, oelha → oc m
- Oriyayî: ମେଣ୍ଢା → or (meṇḍha)
- Oromoyî: hoolaa
- Osetî: фыс (fys)
- Osmanî: قویون (koyun)
- Oygurî: قوي → ug (qoy)
- Ozbekî: qoʻy → uz, goʻsfand → uz
- Peştûyî: مړېيه n (lṛeyǝ́), مېږ n (meẓ), مږه m (mᶕɀa), پسه → ps m (pәsᶕ, psᶕ), ګډه m (gǝ́ḍa)
- Pidgîniya nîjeryayî: sheep
- Plodîşî: Schop nt
- Polabî: vicĕ nt
- Polonî: owca → pl m
- Portugalî: ovelha → pt m
- Puncabiya rojavayî: بھیڈ
- Puncabî: ਭੇਡ (bhēḍ)
- Punîkî: 𐤔 (s)
- Qazaxî: қой (qoi)
- Rohingyayî: sóol
- Romagnolî: pégra m, pégura m
- Romancî: nursa, nuorsa m, besch n
- Romanî: bakro n, bakri m
- Romanyayî: oaie → ro
- Rusî: овца́ → ru m (ovcá), ове́чка → ru m (ovéčka)
- S'gaw karenî: သိ (thoh)
- Samiya bakurî: sávza
- Samiya înarî: savzâ
- Samoayî: mamoe
- Sangoyî: walitaba → sg
- Sanskrîtî: अवि → sa n an m (avi), अविक → sa n (avika)
- Santalî: ᱵᱷᱤᱰᱤ (bhiḍi)
- Sardînî: brebei, berbeghe, barveghe, chessi, tzicca, erveche, odda, argasa
- Sidamoyî: gerechcho
- Simeulueyî: biri-biri
- Sindhî: رڍ
- Sirboxirwatî:
- Skotî: sheep
- Slaviya kevn:
- Slaviya rojavayî ya kevn: овьца m (ovĭca)
- Slovakî: ovca → sk m
- Slovenî: ôvca → sl m, ôven → sl n
- Somalî: ido
- Sorbî:
- Spanî: carnero → es n, oveja → es m
- Sûmerî: 𒇻 (UDU)
- Swahîlî: kondoo → sw
- Swêdî: får → sv nt
- Şanî: သူဝ်း (só)
- Tacikî: гӯсфанд → tg (güsfand)
- Tagalogî: tupa → tl, obeha
- Tamîlî: செம்மறியாடு → ta (cemmaṟiyāṭu)
- Taosî: k’úona
- Tayî: แกะ → th (gɛ̀)
- Telûgûyî: గొర్రె → te (gorre)
- Teteriya krîmî: qoy
- Teterî: сарык → tt (sarıq)
- Tetûmî: bibi malae
- Tigrînî: በጊዕ (bägiʿ)
- Tirkî: koyun → tr
- Tirkmenî: goýun
- Tîbetî: ལུག (lug)
- Tokpisinî: sipsip
- Tongî: sipi
- Toxarî B: śaiyye
- Tsakonî: βάννε
- Tsongayî: nyimpfu
- Tswanayî: nku
- Tuvanî: хой (xoy)
- Ulukwumî: àgùntàn
- Urdûyî: بھیڑ → ur m (bheṛ), گوسفند m (gosfand), میش n (meṣ)
- Ûkraynî: вівця́ → uk m (vivcjá)
- Venîsî: piègora → vec m, pégora, pigora, piovra, feda → vec m, féda m
- Vepsî: lambaz
- Viyetnamî: cừu → vi
- Volapûkî: jip → vo
- Voroyî: lammas
- Votî: lammõz
- Walonî: bedot → wa n, moton → wa n
- Weylsî: dafad → cy m, defaid → cy pj
- Wîlamowî: siöf nt
- Wolofî: xar mi → wo
- Ximêrî: ចៀម → km (ciəm)
- Xîkarîyayî: dibé
- Yakutî: хой (xoy)
- Yidîşî: שעפּס n (sheps), שאָף n an m (shof)
- Yorubayî: àgùtàn
- Yûnaniya mariupol: про́вату nt
- Yûnanî: πρόβατο → el nt (próvato)
- Zhuangî: yiengz
- Zuluyî: imvu → zu 9 an 10
- Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.
Bilêvkirin
[biguhêre]Navdêr
[biguhêre]pez nêr
Kategorî:
- Kurmancî
- Bilêvkirina IPAyê bi kurmancî
- Dengên kurmancî ji Bidlîsê
- Deng bi kurmancî
- Navdêr bi kurmancî
- Navdêrên nêr bi kurmancî
- Bilêvkirinên kurmancî bi p-ya nerm
- Ji wêjeya klasîk (kurmancî)
- Jêgirtin bi kurmancî
- Maneyên mecazî bi kurmancî
- Argo bi kurmancî
- Peyvên kurmancî ji proto-hindûewropî
- Spanî
- Deng bi spanî
- Navdêr bi spanî
- Navdêrên nêr bi spanî
- Heywan bi spanî