გოთური დამწერლობა
იერსახე
გოთური ანბანი | ||
---|---|---|
ტიპი: | ანბანი | |
ენები: | გოთური | |
დროის პერიოდი: | ახ. წ. 300—500 წწ | |
წარმოებული დამწერლობები: | ბერძნული ანბანი, ლათინური, რუნული დამწერლობის გავლენა | |
ISO 15924 კოდი: | Goth | |
გოთური დამწერლობა — ანბანი, რომლითაც დაწერილია გოთური ენის IV-VI საუკუნეების შემორჩენილი ძეგლები. ანბანის შექმნა მიეწერება ეპისკოპოს ულფილას (ვულფილას), რომელმაც IV საუკუნის შუა წლებში ბიბლია გოთურად თარგმნა. აქამდე გოთები იყენებდნენ რუნულ დამწერლობას, მაგრამ ულფილამ ჩათვალა, რომ რუნები ასოცირდებოდა წარმართობასთან და არ გამოდგებოდა წმინდა ტექსტის სათარგმნად. ახალი გოთური ანბანი შეიქმნა ბერძნულის საფუძველზე ლათინურის დახმარებით. ასოების სახელწოდება რუნათა სახელწოდებებიდან მოდის.
ასოები
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]ასოები, ბერძნული ანბანის მსგავსად, ციფრებადაც გამოიყენებოდა. ამ შემთხვევაში ზემოდან ესმებოდა წერტილი ან შტრიხი. რაოდენობითი 90 და 900 აღინიშნებოდა სპეციალური ნიშნებით, რომლებსაც არ ჰქონდა ხმოვანი შესატყვისი.
ასო | ტრანსლიტერაცია | სახელწოდება | IPA | რიცხვითი მნიშვნელობა | XML/HTML | |
---|---|---|---|---|---|---|
𐌰 | a | Α | ahsa / aza | [a]?, [aː]? | 1 | 𐌰 |
𐌱 | b | Β | bairkan / bercna | [b]? | 2 | 𐌱 |
𐌲 | g | Γ | giba / geuua | [ɡ]? | 3 | 𐌲 |
𐌳 | d | Δ | dags / daaz | [d]?, [ð]? | 4 | 𐌳 |
𐌴 | e | Ε | aiƕus / eyz | [e]?, [eː]? | 5 | 𐌴 |
𐌵 | q | Π | qairþra (qairthra) / qertra | [kʷ]? | 6 | 𐌵 |
𐌶 | z | Ζ | ezec | [z]? | 7 | 𐌶 |
𐌷 | h | H | hagl / haal | [h]? | 8 | 𐌷 |
𐌸 | þ, th | Θ | þiuþ (thiuth) / thyth | [θ]? | 9 | 𐌸 |
𐌹 | i | Ι | eis / iiz | [i]?, [iː]? | 10 | 𐌹 |
𐌺 | k | Κ | kusma / chozma | [k]? | 20 | 𐌺 |
𐌻 | l | Λ | lagus / laaz | [l]? | 30 | 𐌻 |
𐌼 | m | Μ | manna | [m]? | 40 | 𐌼 |
𐌽 | n | Ν | nauþs (nauths) / noicz | [n]? | 50 | 𐌽 |
𐌾 | j | ᛃ | jer / gaar | [j]? | 60 | 𐌾 |
𐌿 | u | ᚢ | urus / uraz | [u]?, [uː]? | 70 | 𐌿 |
𐍀 | p | Π | pairþra (pairthra) / pertra | [p]? | 80 | 𐍀 |
𐍁 | Ϟ | koppa | 90 | 𐍁 | ||
𐍂 | r | R | raida / reda | [r]? | 100 | 𐍂 |
𐍃 | s | S | sauil / sugil | [s]? | 200 | 𐍃 |
𐍄 | t | Τ | teiws / tyz | [t]? | 300 | 𐍄 |
𐍅 | w | Υ | winja / uuinne | [w]?, [y]? | 400 | 𐍅 |
𐍆 | f | F | faihu / fe | [f]? | 500 | 𐍆 |
𐍇 | x | X | iggws / enguz | [kʰ]? | 600 | 𐍇 |
𐍈 | ƕ, hw | ƕair / uuaer | [ʍ]? | 700 | 𐍈 | |
𐍉 | o | Ω | oþal (othal) / utal | [o]?, [oː]? | 800 | 𐍉 |
𐍊 | Ϡ | sampi | 900 | 𐍊 |
რესურსები ინტერნეტში
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]- Omniglot's Gothic writing page
- Pater Noster and Ave Maria in Gothic
- JavaScript Gothic transliterator დაარქივებული 2005-10-29 საიტზე Wayback Machine.
- Unicode code chart for Gothic
- WAZU JAPAN's Gallery of Gothic Unicode Fonts
- Dr. Pfeffer's Gothic Unicode Fonts
- GNU FreeFont Unicode font family with Gothic range in serif face.