อักษรกอท
อักษรกอท | |
---|---|
ชนิด | |
ช่วงยุค | จากประมาณ ค.ศ. 350 เสื่อมถอยใน ค.ศ. 600 |
ทิศทาง | ซ้ายไปขวา |
ภาษาพูด | ภาษากอท |
อักษรที่เกี่ยวข้อง | |
ระบบแม่ | |
ISO 15924 | |
ISO 15924 | Goth (206), Gothic |
ยูนิโคด | |
ยูนิโคดแฝง | Gothic |
ช่วงยูนิโคด | U+10330–U+1034F |
อักษรกอท เป็นอักษรที่ใช้เขียนภาษากอท โดยอุลฟิลัส (วัลฟีลา) เป็นผู้คิดค้นอักษรชุดนี้เมื่อราวคริสต์ศตวรรษที่ 4 โดยมีจุดประสงค์เพื่ออำนวยความสะดวกในการแปลคัมภีร์ไบเบิล[1]
อักษรกอทใช้รูปอันเชียล (uncial) ของอักษรกรีกแต่ละตัว และได้มีการคิดค้นตัวอักษรเพิ่มบางตัวเพื่อให้สามารถแทนเสียงในภาษากอทได้ครบ:
- F และ G จากอักษรละติน
- อักษรรูนที่เป็นที่สงสัย เพื่อแยกเสียงกึ่งสระ [w] จากเสียงสระ [u]
- อักษร hwair (𐍈) เพื่อแสดงเสียงริมฝีปาก-เพดานอ่อนของกอท
ต้นกำเนิด
[แก้]คาดว่าอุลฟิลัสตัดสินใจหลีกเลี่ยงที่จะใช้อักษรรูนเก่าเพื่อใช้อักษรนี้ เนื่องจากอักษรรูนมีส่วนเชื่อมโยงอย่างมากกับความเชื่อและพิธีกรรมนอกรีต[2] นอกจากนี้ อักษรที่มีฐานจากกรีกน่าจะมีส่วนช่วยในการรวมชาติกอทเข้ากับวัฒนธรรมกรีก-โรมันรอบทะเลดำ[3]
ตัวอักษร
[แก้]ตารางข้างล่างคือตารางชุดตัวอักษรกอท[4]
อักษรกอทสามารถใช้ระบุค่าตัวเลขเหมือนกับชุดตัวอักษรกรีก ในกรณีเขียนป็นตัวเลข จะมีวิธีเขียนด้วยการเขียนระหว่างจุดสองจุด (•𐌹𐌱• = 12) หรือขีดเส้นบนตัวอักษร (𐌹𐌱 = 12) อักษรสองตัวนี้ 𐍁 (90) และ 𐍊 (900) ไม่มีรูปอ่าน
ชื่ออักษรมาจากเอกสารตัวเขียนที่บันทึกในคริสต์ศตวรรษที่ 9 ของ Alcuin (Codex Vindobonensis 795) ชื่อส่วนใหญ่ในรูปกอทก็ปรากฏในกวีอักษรรูน ชื่อเหล่านี้นำรูปที่ได้รับการรับรองแล้วมาสร้างรูปกอทและความหมายคำ[5]
อักษร | ทับศัพท์ | เทียบอักษร | ชื่อกอท | ชื่อรูนภาษาเยอรมันดั้งเดิม | สัทอักษรสากล | ค่าตัวเลข | รหัส XML | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
𐌰 | a | Α | aza < *ans "เทพ" หรือ asks "เถ้า" | *ansuz | [a, aː] | 1 | 𐌰 | |
𐌱 | b | Β | bercna < *bairka "เบิร์ช" | *berkanan | [b] [b, β] | 2 | 𐌱 | |
𐌲 | g | Γ | geuua < giba "ของขวัญ" | *gebō | [ɡ] [ɡ, ɣ, x]; [n] [ŋ] | 3 | 𐌲 | |
𐌳 | d | Δ, D | daaz < dags "วัน" | *dagaz | [d] [d, ð] | 4 | 𐌳 | |
𐌴 | e | Ε | eyz < aiƕs "ม้า" หรือ eiws "yew" | *eihwaz, *ehwaz | [eː] | 5 | 𐌴 | |
𐌵 | q | (Ϛ), ϰ | quetra < *qairþra ? หรือ qairna "เครื่องโม่" | (ดู *perþō) | [kʷ] | 6 | 𐌵 | |
𐌶 | z | Ζ | ezec < (?)[6] | *algiz | [z] | 7 | 𐌶 | |
𐌷 | h | Η | haal < *hagal หรือ *hagls "ทักทาย" | *haglaz | [h], [x] | 8 | 𐌷 | |
𐌸 | þ (th) | Φ, Ψ | thyth < þiuþ "ดี" หรือ þaurnus "หนาม" | *thurisaz | [θ] | 9 | 𐌸 | |
𐌹 | i | Ι | iiz < *eis "น้ำแข็ง" | *īsaz | [i] | 10 | 𐌹 | |
𐌺 | k | Κ | chozma < *kusma หรือ kōnja "pine sap" | *kaunan | [k] | 20 | 𐌺 | |
𐌻 | l | Λ | laaz < *lagus "ทะเล, ทะเลสาบ" | *laguz | [l] | 30 | 𐌻 | |
𐌼 | m | Μ | manna < manna "มนุษย์" | *mannaz | [m] | 40 | 𐌼 | |
𐌽 | n | Ν | noicz < nauþs "ความจำเป็น" | *naudiz | [n] | 50 | 𐌽 | |
𐌾 | j | G, ᛃ | gaar < jēr "ปี" | *jēran | [j] | 60 | 𐌾 | |
𐌿 | u | ᚢ | uraz < *ūrus "aurochs" | *ūruz | [ʊ], [uː] | 70 | 𐌿 | |
𐍀 | p | Π | pertra < *pairþa ? | *perþō | [p] | 80 | 𐍀 | |
𐍁 | Ϙ | 90 | 𐍁 | |||||
𐍂 | r | R | reda < *raida "เกวียน" | *raidō | [r] | 100 | 𐍂 | |
𐍃 | s | S | sugil < sauil หรือ sōjil "ดวงอาทิตย์" | *sôwilô | [s] | 200 | 𐍃 | |
𐍄 | t | Τ, ᛏ | tyz < *tius "เทพ Týr" | *tīwaz | [t] | 300 | 𐍄 | |
𐍅 | w | Υ | uuinne < winja "ทุ่งนา, ทุ่งเลี้ยงสัตว์" หรือ winna "ความเจ็บปวด" | *wunjō | /w/, /y/ | 400 | 𐍅 | |
𐍆 | f | Ϝ, F | fe < faihu "โค, ความมั่งคั่ง" | *fehu | [ɸ] | 500 | 𐍆 | |
𐍇 | x | Χ | enguz < *iggus หรือ *iggws "เทพ Yngvi" | *ingwaz | [k][7] | 600 | 𐍇 | |
𐍈 | ƕ (hw) | Θ | uuaer < *hwair "กาต้มน้ำ" | [hʷ], /ʍ/ | 700 | 𐍈 | ||
𐍉 | o | Ω, Ο, ᛟ | utal < *ōþal "ดินแดนบรรพบุรุษ" | *ōþala | [oː] | 800 | 𐍉 | |
𐍊 | ᛏ, Ͳ (Ϡ) | 900 | 𐍊 |
ยูนิโคด
[แก้]อักษรกอทถูกเพิ่มในยูนิโคดในรุ่น 3.1 ซึ่งออกเมื่อเดือนมีนาคม พ.ศ. 2544 มีช่วงยูนิโคดอยู่ที่ U+10330–U+1034F
กอท[1][2] ผังอักขระทางการของยูนิโคดคอนซอร์เทียม (PDF) | ||||||||||||||||
0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | A | B | C | D | E | F | |
U+1033x | 𐌰 | 𐌱 | 𐌲 | 𐌳 | 𐌴 | 𐌵 | 𐌶 | 𐌷 | 𐌸 | 𐌹 | 𐌺 | 𐌻 | 𐌼 | 𐌽 | 𐌾 | 𐌿 |
U+1034x | 𐍀 | 𐍁 | 𐍂 | 𐍃 | 𐍄 | 𐍅 | 𐍆 | 𐍇 | 𐍈 | 𐍉 | 𐍊 | |||||
หมายเหตุ |
อ้างอิง
[แก้]- ↑ According to the testimony of the historians Philostorgius, Socrates of Constantinople and Sozomen. Cf. Streitberg (1910:20).
- ↑ Cf. Jensen (1969:474).
- ↑ Cf. Haarmann (1991:434).
- ↑ For a discussion of the Gothic alphabet see also Fausto Cercignani, The Elaboration of the Gothic Alphabet and Orthography, in "Indogermanische Forschungen", 93, 1988, pp. 168-185.
- ↑ The forms which are not attested in the Gothic corpus are marked with an asterisk. For a detailed discussion of the reconstructed forms, cf. Kirchhoff (1854). For a survey of the relevant literature, cf. Zacher (1855).
- ↑ Zacher arrives at *iuya, *iwja or *ius, cognate to ON ȳr, OE īw, ēow, OHG īwa "yew tree", though he admits having no ready explanation for the form ezec. Cf. Zacher (1855:10-13).
- ↑ Streitberg, p. 47
ข้อมูล
[แก้]- Braune, Wilhelm (1952). Gotische Grammatik. Halle: Max Niemeyer.
- Cercignani, Fausto, "The Elaboration of the Gothic Alphabet and Orthography", in Indogermanische Forschungen, 93, 1988, pp. 168–185.
- Dietrich, Franz (1862). Über die Aussprache des Gotischen Wärend der Zeit seines Bestehens. Marburg: N. G. Elwert'sche Universitätsbuchhandlung.
- Friesen, Otto von (1915). "Gotische Schrift" in Hoops, J. Reallexikon der germanischen Altertumskunde, Bd. II. pp. 306–310. Strassburg: Karl J. Trübner.
- Haarmann, Harald (1991). Universalgeschichte der Schrift. Frankfurt: Campus.
- Jensen, Hans (1969). Die Schrift in Vergangenheit und Gegenwart. Berlin: Deutscher Verlag der Wissenschaften.
- Kirchhoff, Adolf (1854). Das gothische Runenalphabet. Berlin: Wilhelm Hertz.
- Mees, Bernard (2002/2003). "Runo-Gothica: the runes and the origin of Wulfila's script", in Die Sprache, 43, pp. 55-79.
- Streitberg, Wilhelm (1910). Gotisches Elementarbuch. Heidelberg: Carl Winter.
- Weingärtner, Wilhelm (1858). Die Aussprache des Gotischen zur Zeit Ulfilas. Leipzig: T. O. Weigel.
- Wright, Joseph (1910). Grammar of the Gothic Language. Oxford: Oxford University Press.
- Zacher, Julius (1855). Das gothische Alphabet Vulvilas und das Runenalphabet. Leipzig: F. A. Brockhaus.
แหล่งข้อมูลอื่น
[แก้]- Omniglot's Gothic writing page
- Pater Noster and Ave Maria in Gothic
- JavaScript Gothic transliterator
- Unicode code chart for Gothic
- WAZU JAPAN's Gallery of Gothic Unicode Fonts
- Dr. Pfeffer's Gothic Unicode Fonts
- GNU FreeFont Unicode font family with the Gothic range in a serif face.