Kulit eri

Artikel iki prelu dirapèkaké supaya jumbuh karo wewaton artikel Wikipédia Panjenengan bisa mbiyantu ngrapèkaké artikel iki kanthi mérang dadi paragraf-paragraf utawa wikifikasi. Sawisé dirapèkaké, tandha iki kena dibusak.

Echinodermata Kalamangsa: Ediacaran
Echinometri mathaei
Klasifikasi ngèlmiah
Dhomain:	Eukaryota
Karajan:	Animalia
Subkarajan:	Eumetazoa
Superfilum:	Deuterostomia
Filum:	Echinodermata Klein, 1734

Kulit-eri (Echinodermata) inggih punika salah satunggaling filum saking kéwan avertebrata.^[1] Echinodermata asalipun saking basa Yunani inggih punika kawangun saking tembung echin ingkang tegesipun eri kaliyan derma ingkang tegesipun kulit.^[1] Dados, Echinodermata punika tegesipun kéwan ingkang kulitipun awujud eri.^[1] Tuladha kulit-eri inggih punika lintang sagara lan tripang.^[2] Sedaya jinis kulit-eri gesang ing seganten kanthi bébas.^[2] Sepèsiyès-sepèsiyès punika obah kanthi cara mbrangkang alon sanget kaliyan boten wonten ingkang gesang parasitik.^[2] Jinis ingkang gesangipun nèmpèl (sesil) namung lilia seganten.^[2]

Wangunipun badan Kulit-eri diwasa simètri radial, gadhah balung njero ingkang wujud dat kapur kanthi brenjolan eri ing lumah.^[1] Déné larvanipun awangun simètri bilateral ingkang gadhah tigang lapisan, wonten silia ing organ badanipun, boten gadhah mustaka kaliyan utek.^[1] Piranti obah Kulit-eri wujud sikil bumbung ingkang dipunwastani suku ambulakral.^[1] Sistem iles-ilesanipun taksih prasaja, ugi wonten ingkang boten gadhah anus. Sistem lelaku getih dèrèng cetha lan ugi taksih prasaja.^[1] Ambeganipun nganggé angsang utawi papula, inggih punika brenjolan ingkang wonten ing gronggongan badan.^[1] Sistem sarafipun kawangun saking saraf inggil wujud bunderan utawa awangun ali-ali ingkang ngubengi tutuk lan saraf radial ingkang tumuju tangan.^[1] Réprodhuksinipun kanthi cara generatif, inggih punika leburipun sperma kaliyan ovum ingkang salajengipun ngasilaken zigot.^[3]

Filum Echinodermata kapérang dados gangsal kelas, inggih punika Asteroidea, Ophiuroidea, Holothuroidea, Echinoidea, kaliyan Crionoidea.

• Asteroidea (bintang laut), gadhah wujud kados lintang kanthi lengen lima ing badanipun ingkang dipunjangkepi eri. Kéwan punika asring dipunpanggihi ing pantè. Tuladhanipun Astropecten irregularis, Culeitin.^[4]
• Ophiuroidea (bintang ular laut), gadhah lengen lima ingkan manawi diobah-obahaken mèmper obahipun ula. Kéwan punika boten gadhah anus saéngga sisa pencernaan diwedalaken saking tutuk. Ophiuroidea asring gesang ing sagara ingkang jero utawi cethèk, ugi kathah dipunpanggihi ing sawingkingipun watu karang utawi ngubur badan ing pasir. Panganan kéwan punika urang, kerang, utawi sampah saking organisme sanès.^[4]
• Holothuroidea, minangka pangresik sagara amargi mangan regedan kaliyan sisa organisme sanès. Kéwan punika gadhah eri ingkang alus saéngga bènten kaliyan jinis Echinodermata sanèsipun. Wangun badanipun kados timun, saéngga saged dipunwastani timun laut utawa teripang (Holothuria Sp.).^[4]
• Echinoidea, wangun badanipun bunder lan eri ingkang kathah, tuladhanipun Diadema (bulu babi) kaliyan Echinus (landak laut).^[4]
• Crinoidea (lilia laut), nèmpèl ing substrat ingkang wonten ing sagara. Anggadhahi lengen gangsal kanthi wangun badan kados piala, sarta asring dipunwastani lilia laut. Kéwan punika paling primitif tinimbang jinis sanèsipun. Tuladhanipun, Antedon sp lan Holopus sp.^[4]

Echinodermata inggih punika kéwan ingkang mangan bathang, sisa-sisa kéwan, kaliyan regedan kéwan sagara sanèsipun. Dados, Echinodermata bisa ngresiki sagara amargi mangani sisa-sisa wau.^[5] Echinodermata ugi saged dipundadosaken bahan panganan.^[5] Tuladhanipun mentimun laut (teripang) ingkang sekéca sanget dipundadosaken sop utawi krupuk.^[5]