Vespa (xénero)

Vespa
Vespa crabro
Clasificación científica
Reino: Animalia Filo: Arthropoda Clase: Insecta Orde: Hymenoptera Suborde: Apocrita Superfamilia: Vespoidea Familia: Vespidae Xénero: Vespa Linnaeus, 1758
Especie tipo
Vespa crabro Linnaeus, 1758
Especies
Véxase o texto

Vespa é un xénero de insectos himenópteros eusociais da suborde dos apócritos, que é o tipo da superfamilia dos vespoideos, e da familia dos véspidos.^[1]

Comprende vinte e dúas especies, coñecidas popularmente como avespas e abázcaros ou abellóns, que están repartidas sobre todo pola Asia tropical e temperada, aínda que tamén ocupan de forma natural Europa e o norte de África.

O xénero foi descrito por Linneo na 10ª edición do seu Systema Naturae.^[2]

O nome científico Vespa tomonuno Linneo de latín vespa, "avespa".^[3]

Recoñécense as seguintes:^[4]

Son avespas marróns ou negras e amarelas que constrúen niños de papel en forma de pelota en árbores, edificios ou baixo terra. Para fabricar o papel co que fan o niño, as avespas mastigan as fibras da madeira morta e forman unha pasta. Unha raíña soa comeza a construír o niño, pero pronto cede o traballo a un número crecente de obreiras. Os niños poden albergar até cinco mil obreiras e teren un diámetro de 80 cm. As obreiras morren en inverno, pero novas raíñas sobreviven até a primavera seguiente.

En tempos recentes producíronse introducións accidentais dalgunhas especies: unha especie europea, o abázcaro (Vespa crabro), estendeu a súa área de dispersión a Norteamérica,^[5] e dúas de Asia tropical, Vespa velutina e Vespa bicolor establecéronse en Europa; a primeira delas é a especie alóctona que máis problemas causou.^[6]

• 
  Vespa bicolor
• 
  Abázcaros (Vespa crabro) nunha disputa ritualizada
• 
  Vespa crabro germanica manipulando á súa presa
• 
  Vespa orientalis
• 
  Vespa velutina raíña

Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría:  Vespa

Wikispecies posúe unha páxina sobre:  Vespa

Vexa a entrada do Galizionario acerca de  avespa

• Aguiar, Alexandre P. et al. (2013): "Order Hymenoptera". En Zhang, Z.-Q. (ed.): "Animal Biodiversity: An Outline of Higher-level Classification and Survey of Taxonomic Richness (Addenda 2013)". Zootaxa 3703: 1–82.
• Arnett, R. H. Jr. (2000): American insects, 2ª ed. Boca Ratón, Londres, Nova York, Washington DC: CRC Press. ISBN 0-8493-0212-9.
• Borror, D. J., DeLong, D. M. & Triplehorn, C. A. (1976): An introduction to the study of insects, 4ª ed. Nova York, Chicago: Holt, Rinehart and Winston. ISBN 0-0308-8406-3.
• Grimaldi, D. & Engel, M. S. (2005): Evolution of the Insects. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 978-0-5218-2149-0.
• Huber, John T. (2009): "Biodiversity of Hymenoptera". Capítulo 12. En Robert G. Foottit & Peter H. Adler: Insect Biodiversity: Science and Society. Hoboken, New Jersey: Blackwell Publishing. ISBN 978-1-4051-5142-9.
• O'Toole, Christopher & Raw, Anthony (1999): Bees of the world. Londres: Cassell & Co. ISBN 0-8160-5712-5.
• Sharkey, Michael J. (2007): "Phylogeny and Classification of Hymenoptera". Zootaxa 1668: 521–548.
• Sharkey, M. J.; Carpenter, J. M & Vilhelmsen, L. (2012): "Phylogenetic relationships among superfamilies of Hymenoptera". Cladistics 28 (1): 80–112.
• Michener, Charles D. (2007): The Bees of the World. 2ª ed. Baltimore: The Johns Hopkins University Press. ISBN 978-0-8018-8573-0.
• Vilhelmsen, Lard (2001): "Phylogeny and classification of the extant basal lineages of the Hymenoptera (Insecta)". Zoological Journal of the Linnean Society 131: 393–442.

• Himenópteros
• Apócritos
• Vespoideos
• Véspidos