Serratia marcescens

Serratia marcescens
S. marcescens on an XLD agar plate.
Clasificación científica
Dominio: Bacteria Filo: Proteobacteria Clase: Gammaproteobacteria Orde: Enterobacteriales Familia: Enterobacteriaceae Xénero: Serratia Especie: ''S. marcescens''
Nome binomial
'Serratia marcescens' Bizio 1823

Serratia marcescens é unha especie de bacterias gramnegativa, con forma de bacilo da familia Enterobacteriaceae, que é patóxena para os humanos e está implicada en infeccións nosocomiais (en hospitais), especialmente bacteremias asociadas ao uso de catéteres, infeccións do tracto urinario e infeccións de feridas.^[1][2][3] Atópase normalmente nos tractos respiratorio e urinario de adultos hospitalizados e no tracto gastrointestinal de nenos.

Debido á súa presenza ubicua no medio ambiente, e a súa preferencia polos ambientes húmidos, S. marcescens é común nos cuartos de baño (especialmente nas unións entre os azulexos, esquinas das duchas, liñas de pingas de auga do inodoro e lavabo), onde se manifesta como unha coloración rosa e película viscosa na que se alimenta de materiais que conteñen fósforo e substancias graxas dos residuos de xabón e champú.

Unha vez establecida, a completa erradicación do organismo é a miúdo difícil, pero pode conseguirse coa aplicación de lixivia. Escorrer e secar as superficies despois de usalas pode tamén previr o establecemento da bacteria ao eliminar as súas fontes de alimentación e facer o seu ambiente menos hospitalario.

S. marcescens pode atoparse tamén en ambientes como o lixo, ou en sitios supostamente "estériles", e na biopelícula subxinxival dos dentes. Debido a isto, e ao feito de que S. marcescens produce un pigmento tripirrólico de cor vermella-laranxa chamado prodixiosina, pode causar manchas nos dentes. A vía bioquímica pola que se produce a prodixiosina non se coñece excepto as súas fases finais. Nestas fases, un monopirrol (MAD) e un bipirrol (MBC) sofren unha reacción de condensación encimática para finalmente formar a prodixiosina. A produción de prodixiosina está regulada por un produto do xene hexS. A produción de prodixiosina está regulada por cambios no medio de crecemento e cambios de temperatura.^[4]

S. marcescens é un organismo móbil e pode crecer a temperaturas que van desde 5–40 °C e a pHs entre 5 e 9. Diferénciase doutras bacterias gramnegativas pola súa capacidade de hidrolizar a caseína, o que permite que produza unha metaloproteinase extracelular que se cre funciona nas interaccións entre a célula e a matriz extracelular. S. marcescens tamén pode degradar o triptófano e o citrato. Un dos produtos finais da degradación do triptófano é o ácido pirúvico, que se incorpora despois a diferentes procesos metabólicos da bacteria. S. marcescens pode utilizar o citrato como fonte de carbono. Para identificar o organismo, pódese realizar tamén unha proba de vermello de metilo, que determina se o microorganismo realiza a fermentación ácida mixta, que é negativa en S. marcescens. Outra determinación é a capacidade de producir ácido láctico por medio do seu metabolismo fermentativo e oxidativo, na que S. marcescens mostra ser ácido láctico O/F+.

^[5]

Nos humanos, S. marcescens pode causar infeccións en varios sitios do corpo, como o tracto urinario, tracto respiratorio, feridas,^[3] e ollos, onde pode causar conxuntivite, queratite, endoftalmite, e infeccións no conduto lacrimal.^[6] En raros casos pode causar endocardite e osteomielite (especialmente en persoas adictas a drogas intravenosas), pneumonía, e meninxite.^[2][3] A maioría das cepas de S. marcescens son resistentes a varios antibióticos debido á presenza de factores R, que son un tipo de plásmidos que levan un ou máis xenes de resistencia a antibióticos, e todas se consideran resistentes á ampicilina, macrólidos, e cefalosporinas da primeira xeración (como a cefalexina).^[2]

S. marcescens causa no coral corno de alce Acropora palmata unha doenza decolorante.^[7][8] Pode infectar tamén ao verme da seda.^[9]

En laboratorios de investigación nos que se emprega a mosca Drosophila, estes insectos sofren con certa frecuencia infeccións por S. marcescens. A infección maniféstase como un coloración rosa ou placa dentro ou sobre as larvas e pupas, ou sobre a súa comida habitual de azucres e amidón (especialmente se foi indebidamente preparada).

Debido á pigmentación producida pola expresión do seu pigmento prodixiosina,^[10] e a súa capacidade para crecer no pan, S. marcescens foi proposta como unha explicación natural aos relatos medievais da "milagrosa" aparición de sangue durante a Eucaristía, que fixo que o Papa Urbano IV instituíse a festa do Corpus Christi en 1264. A historia desenvólveuse durante unha misa en Bolsena en 1263 celebrada por un crego de Bohemia que, segundo di o relato, tiña dúbidas sobre a transubstanciación, ou conversión do pan e o viño eucarísticos no sangue e corpo de Cristo. Durante esa misa, o pan da Eucaristía parecía sangrar e o crego non daba limpado do pan todo ese "sangue".^[11]

Serratia marcescens descubriuna en 1819 o farmacéutico veneciano Bartolomeo Bizio, como causa dun episodio de coloración vermello sangue da polenta na cidade de Padua.^[12] Bizio deulle nome ao microorganismo catro anos despois en honor a Serafino Serrati, un físico que inventou un modelo primitivo de barco de vapor. O epíteto marcescens (do latín "descomposición") elixiuno pola rápida deterioración do pigmento; de feito, as observacións de Bizio fixéronlle crer que o organismo se descompoñía nunha substancia mucilaxinosa unha vez chegado á madurez^[13] Despois, Serratia foi renomeada como Monas prodigiosus e Bacillus prodigiosus antes de que fose finalmente restaurado o nome orixinal de Bizio na década de 1920.^[12]

Ata a década de 1950, críase erradamente que S. marcescens non era patóxena,^[3] e a súa coloración vermella foi usada en experimentos escolares para rastrear infeccións. Durante a guerra fría, foi utilizada como simulante en probas de guerra biolóxica das forzas armadas dos EEUU^[14][15] que a pretendían estudar en probas de campo como substituta da bacteria da tularemia, que fora utilizada como arma nesa época. En 1950 na operación secreta da mariña chamada "Operation Sea-Spray" S. marcescens foi liberada desde globos que se facían estourar sobre a área da baía de San Francisco en California, pouco despois 11 persoas enfermaron e unha morreu de infeccións das que se culpou á bacteria^[16][17] (con todo, non se demostrou concluintemente que o responsable fora esa bacteria).^[18] A bacteria foi tamén combinada con fenol e un simulante do Bacillus anthracis e esparexida pola área de Dorset por científicos militares dos Estados Unidos e o Reino Unido como parte das probas DICE de 1971 a 1975.^[19]

• eMedicine [2]